پروفیل
پروفیل یا نیم‌رخ یا رُخ‌نما (به انگلیسی Profile) از نظر واژگان به معنای مقطع ثابت و طول بسیار است که در اصطلاح ساختمان‌سازی و ماشین‌سازی برای قطعات فولادی به‌کار می‌رود، که به اشکال گوناگون ساخته می‌شود.[۱][۲]
انواع پروفیل[ویرایش]
پروفیل ها به صورت‌های گوناگون توسط کارخانجات ذوب‌آهن ساخته می‌شوند:[۳][۴][۵][۶][۷]
- تیر آهن IPE
- تیرآهن IPB
- تیر آهن INP
- نبشی
- قوطی
- ورق
- تسمه
- ناودانی UNP
- میلگرد
- لوله
- سپری
- لاپه یا زد Z
- پروفیل های در و پنجره
فرایند تولید پروفیل[ویرایش]
تولید محصولات فولادی معمولا خارج از این دو روش نیست، یا به صورت نورد گرم تولید می‌شوند یا به صورت نورد سرد. گفتنی است تولید انواع لوله‌های فولادی نیز در شرایطی مشابه قوطی و پروفیل انجام می‌شود.
تولید پروفیل با نورد گرم یا غیرمستقیم[ویرایش]
در فرایند نورد گرم، محصول شمش که مواد اولیه تولید محسوب می‌شود، طی عملیات نوردکاری به لوله و درنهایت به پروفیل تبدیل می‌شود. لوله‌هایی که با این روش به دست می‌آید پس از جوش خوردن با عبور از دستگاه‌هایی که لوله را از همه طرف تحت فشار می‌گذارند، تغییر شکل می‌دهد و در نهایت پس از برشکاری در ابعاد مشخص، بسته‌بندی می‌شود.
تولید پروفیل با نورد سرد یا مستقیم[ویرایش]
مواد اولیه تولید پروفیل با نورد سرد معمولا ورق کلاف است که باید کیفیت بالایی نیز داشته باشد؛ تبدیل ورق به انواع پروفیل مراحل طولانی را طی می‌کند.
نخستین مرحله قرار گرفتن ورق در دستگاه برش است که این دستگاه کارکردهای مختلفی مانند قسمت ذخیره کلاف، کلاف‌گیر، ضربه‌گیر، میز حمل‌کننده، سیستم بازکننده طوقه کلاف، کنترل‌کننده کناره ورق برای تنظیم بهتر، صاف‌کننده ورق، گیوتین، قرقره‌های هدایتگر ورق، غلتک‌های تغذیه ورق، بخش برش، غلتک‌های جداکننده ورق بریده شده، نگهدارنده نوارها و نوارجمع‌کن، دارد.
در ابتدا ورق کلاف شده در دستگاه برش قرار گرفته و پس از باز شدن رول، با غلتک‌هایی صاف و مسطح می‌شود، رول بازشده پس از کمی حرارت‌دهی و نرم شدن، با گیوتین برش می‌خورد.
پس از برش ورق‌ها، در بخش شافت از هم جداسازی شده و به قسمت نوار جمع‌کن می‌رسند. در این بخش دو سر ورق به حالت مورد نظر تغییر شکل داده می‌شود. پس از این مرحله نوارهای شکل گرفته شده، به هم جوش خورده و پس از برش نیز بسته‌بندی می‌شوند.
کتاب اشتال[ویرایش]
مهندسان از کتاب اشتال برای محاسبات مقاطع فولادی (پروفیلها) استفاده می کنند. در اشتال وزن و ابعاد و ضخامت و سایر مشخصات پروفیلها نوشته شده است.
کاربرد پروفیل[ویرایش]
- از انواع تیر آهن و نبشی و ناودانی در صنعت ساختمان سازی نظیر تیر و ستون وال پست و غیره استفاده می شود.
- از انواع ورق با ضخامتهای مختلف در صنایع ماشین سازی و ساختمان استفاده می شود نظیر ساخت ستون به صورت باکس
- پروفیلهای مربع و مستطیل با مقاطع کوچک به عنوان نرده های فلزی برای در و پنجره منازل، کناره راه پله ها و همچنین نرده کشی اطراف دیوارهای کارخانجات و زمینهای محصور شده و نرده پیاده روها و خیابانها بکار می روند.
- پروفیلهای مربع و مستطیل(قوطی) با مقاطع بزرگتر که معروف به ستونی می باشند موارد استفاده متعددی در صنعت و ساختمان سازی دارند این پروفیل ها که در مقاطع مربع ساخته می شوند در ساختن ستون و اسکلت فلزی ساختمانها بکار روند. همچنین اگر این پروفیلها با مشخصات فیزیکی قابل اطمینانی ساخته شوند می توانند در ساختن شاسی تریلرها و نفت کش ها استفاده شوند.
- از پروفیلهای قوطی مربع و مستطیل در صنایع خودروسازی نیز استفاده می شود.
- از پروفیلهای قوطی مربع در ساختن پایه میز و صندلی نیز استفاده می گردد.
- پروفیل هایی که به صورت Z تهیه می شوند اکثراً برای پوشش سقف سوله ها بکار می روند.
- پروفیلهای نبشی و ناودانی با روش نورد سرد نیز تولید می شوند. از پروفیلهای نبشی می توان در ساختن چهارچوب درهای بزرگ آهنی و انواع قالب های فلزی بکار رفته در ماشین آلات استفاده کرد. ناودانی های کوچک در مواردی نظیر در کرکره ای مغازه ها بکار می روند.
پانویس[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- طراحی سازه‌های فولادی بر مبنای آیین‌نامه ایران (تألیف: شاپور طاحونی)
- مقررات ملی ساختمان مبحث ۱۰ ،۱۳۸۷
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Steel frame». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۵ سپتامبر ۲۰۱۱.
