فهرست فسادهای مالی در جمهوری اسلامی
پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی برای مبارزه و پیشگیری از فساد اداری اقدامات بسیاری انجام گرفت و همچنین دیوان محاسبات ایجاد شد که وظیفه‌ی بازرسی از تمام اماکن دولتی را برعهده دارد. پیرو یکی از موارد فساد اداری مانند جعل پرونده توسط یکی از وزیران دولت احمدی‌نژاد، این وزیر استیضاح شد. همچنین در مجلس قانونی به نام قانون ارتقای نظام سلامت اداری و مقابله با فساد؛ به تصویب رسیده که هم‌اکنون درحال اجراست. یکی از بزرگترین منتقدان فساد موجود، علی خامنه‌ای است که بارها بر لزوم مبارزه با فساد تاکید کرده است و عملکرد ضعیف سمینارها و دولت در زمینه‌ی مبارزه با فساد را نکوهش کرده‌است.
پیشگیری وضعی در برابر فساد در دوران جمهوری اسلامی ایران
پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی برای مبارزه و پیشگیری از فساد اداری اقداماتی در راستای پیشگیری وضعی صورت گرفت که ایجاد نهادهای ناظر بر عملکرد سازمان اداری دولتی یک از آنان است. در این راستا در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تأسیس سازمان بازرسی کل کشور بر اساس اصل ۱۷۴ قانون اساسی تشکیل گردید. این سازمان از همه ارگانهای دولتی، و نهادهای انقلابی، نیروهای نظامی و انتظامی و شرکت‌هایی که تمام یا بخشی از سهام ان دولتی است یا دولت به نحوی از انحا بر ان نظارت دارد بازرسی می‌نماید. این سازمان در راستای پیشگیری وضعی همچنین می‌تواند به درخواست رئیس قوه قضائیه بازرسی فوق‌العاده صورت داده و گزارش تخلف ارایه دهد.[۱]
برای پیشگیری وضعی از فساد اداری دیوان محاسبات بر اساس اصل ۵۵ قانون اساسی تشکیل گردید که وظیفه ان بررسی چگونگی هزینه کرد بودجه در تمامی سازمانها و ادارات و نهادهای و شرکت‌هایی است که از بوده عموی کشور استفاده می‌کنند. امکان دسترسی دیوان به اسناد هزینه‌های این سازمانها نقش اساسی در پیشگیری وضعی دارد.[۱]
نمونه‌ها
- محکومیت غلامحسین کرباسچی و افراشته پور به تخلفات مالی
- اختلاس ۱۲۳ میلیارد تومانی
- اختلاس شهرام جزایری
- اختلاس هزار میلیاردی در سازمان بازنشستگی و شستا[۲]
- اختلاس در صدا و سیما (به مبلغ ۱۵۰ میلیون تومان، در قرارداد با سازمان تأمین اجتماعی)[۳]
- رانت‌خواری ۶۵۰ میلیون یورویی شرکت سپید استوار آسیا از بانک مرکزی ایران[۴]
- دریافت رشوه ۱۷۰ نماینده مجلس از محمدرضا رحیمی (معاون اول محمود احمدی‌نژاد)[۵]
- دریافت رشوه ۳۰ تا ۹۰ میلیون تومانی برخی نمایندگان مجلس هشتم شورای اسلامی از محمدرضا رحیمی.[۶]
- حیف و میل یا اتلاف شدن ۷۰۰ میلیارد دلار سرمایه ملت ایران، در دولت محمود احمدی‌نژاد.[۷]
- اختلاس ۱۲ میلیاردی در واحد تویسرکان کمیته امداد.[۸]
- اختلاس ۸ هزار میلیارد تومانی از صندوق ذخیره فرهنگیان.[۹][۱۰]
- ناپدید شدن ۲۰ هزار میلیارد تومان در دوران شهرداری محمدباقر قالیباف.[۱۱]
دولت محمود احمدی‌نژاد
- محکومیت معاون اول ریاست جمهوری (محمدرضا رحیمی) به جرم فساد مالی
- محکومیت معاون اجرایی محمود احمدی‌نژاد، حمید بقایی به اتهام تصرف غیرمجاز، اختلاس و تبانی در معاملات دولتی.[۱۲]
- اختلاس ۱۳ هزار میلیارد تومانی بابک زنجانی
- اختلاس ۳ هزار میلیارد تومانی در ایران
- گرفتن ۱۰۰ میلیارد تومان پول از صندوق بیمه ایران توسط احمدی‌نژاد.[۱۳]
- فساد هشت هزار میلیاردی
- اختلاس ۱۰۰ میلیارد تومانی در شرکت ملی نفت ایران.[۱۴] سیدناصر موسوی‌لارگانی، نمایندهٔ مجلس در مصاحبه‌ای گفته‌است که «یک کارمند ساده از سال ۸۷ دزدی می‌کند و ما بعد از ۱۰ سال به آن پی می‌بریم … وقتی این مسئله مشخص شد، به این متهم گفتند که اموال دزدی را بردار و از کشور فرار کن! همان‌طور که با اختلاس ۳ هزار میلیارد تومانی خاوری برخورد نشد و به بهانه مأموریت فراری‌اش دادند.»[۱۵] در ماه‌های گذشته موضوع یک اختلاس ۱۰۰ میلیارد تومانی در وزارت نفت ایران مطرح شده و برخی رسانه‌ها مبلغ این اختلاس را ۲۰۰ میلیارد تومان اعلام کرده‌اند.[۱۶]
پدیده شاندیز
محسن پهلوان مدیر شرکت پدیده شاندیز، متهم به اختلاس ۹۴ هزار میلیارد تومانی شد.[۱۷] غلامعلی صادقی، قاضی، دادستان عمومی و انقلاب مشهد، در اینباره گفت: «چیزی که برایمان قطعی است، این است که ارزش سهام‌ها، به‌طور تصنعی و حبابی (بادکنکی) پرش (صعود) کرده‌است». جواد قدوسی کریمی، نماینده مشهد در مجلس شورای اسلامی گفت: «ماجرای این مرد فقط جمع‌آوری پول‌های مردم نبوده، بلکه مقامات دولتی هم در این پروژه دخیل هستند».[۱۸] دادستان مشهد حتی تهدید کرده که «اگر سازمان یا دستگاهی دراین زمینه پیگیری‌های لازم را انجام ندهد به عنوان افرادی که در ارتکاب جرم با شرکت پدیده شاندیز تبانی یا سهل انگاری کرده‌اند تحت تعقیب قضایی قرار می‌گیرند.»[۱۹]
قاچاق کالا و مواد مخدر و دلالی
- صادق طباطبایی، سخنگوی دولت مهدی بازرگان، به جرم قاچاق ۱٫۵ کیلوگرم تریاک در ۱۹۸۳ در آلمان بازداشت می‌شود و به علت داشتن پاسپورت دیپلماتیک (مصونیت سیاسی) آزاد می‌شود.[۲۰] این در حالی است که بی‌بی‌سی فارسی، مدعی است که او به دلیل قاچاق یک کیلو و هشتصد گرم تریاک بازداشت شد. اما بعد دادگاه وی را تبرئه کرد که به عقیده مخالفان جمهوری اسلامی، آقای طباطبایی با وساطت دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران توانست این پرونده را به سود خود ببندد.[۲۱] برخی از روزنامه‌ها، مقدار تریاک قاچاقی را ۱٫۶۵ کیلوگرم گزارش داده‌اند که در فرودگاه دوسلدورف، کشف گردید.[۲۲]
- محسن رضایی، از طرف رسانه‌های اصولگرا (وابسته به محمود احمدی‌نژاد) به اداره کردن استخرهای مختلط متهم شدند.[۲۳][۲۴]
- سپاه پاسداران، از دهه ۱۳۶۰، تا به امروز، اقدام به ترانزیت مواد مخدر به اروپا کرده‌است.[۲۵][۲۶][۲۷] حتی حزب‌الله لبنان هم، به ایالات متحده، اروپا و خاورمیانه، کوکائین قاچاق می‌کند و پولشویی می‌کند.[۲۸] مصطفی پورمحمدی، رئیس سازمان بازرسی کل کشور به‌طور تلویحی از دست داشتن برخی نهادهای جمهوری اسلامی در قاچاق مواد مخدر خبر داده‌است.[۲۹] وی در پاسخ به پرسشی دربارهٔ فعالیت‌های اقتصادی وزارت اطلاعات و نهادهای اطلاعاتی و امنیتی، به‌طور تلویحی از قاچاق موادمخدر به عنوان بخشی از فعالیت اقتصادی این نهادها نام برده‌است.[۳۰]
- به گفته وزیر کشور دولت دوازدهم (حسن روحانی)، پول قاچاق مواد مخدر در قالب کمک در انتخابات و تصمیم‌سازی‌ها مصرف می‌شود.[۳۱]
- اکبر خوش‌کوش، واردکننده غیرقانونی تلفن همراه.[۳۲]
پرونده کرسنت و استات‌اویل
بنابر حکم دادگاه Okokrim نروژ، شرکت نفتی استات‌اویل را به مبلغ ۲۰ میلیون کرونکر نروژی (۱٫۶ میلیون پوند؛ ۲٫۹ میلیون دلار) به خاطر رشوه دهی به مقامات ایرانی محکوم کرد.[۳۳] احمد توکلی، از نمایندگان اصول‌گرای مجلس نهم، مهدی هاشمی را متهم به دریافت رشوه‌ای به میزان پنج میلیون و ۲۰۰ هزار دلار از شرکت نفتی نروژی استات‌اویل کرده‌است.[۳۴][۳۵] همچنین سه سال بعد از بسته شدن قرارداد کرسنت، محمدرضا رحیمی (رئیس وقت دیوان محاسبات) در کنفرانس خبری، به تاریخ دهم بهمن سال ۸۴، این قرارداد را بزرگترین مصادیق مفاسد اقتصادی دانست. فساد اقتصادی به خاطر پرداخت رشوه و دلالی برای عقد قرارداد.[۳۶] همچنین محمود احمدی‌نژاد، در مناظره تلویزیونی با میرحسین موسوی در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸، مهدی هاشمی را طرف قرارداد قرارداد استات‌اویل معرفی کرد.[۳۷] مدیرعامل خبرگزاری فارس به قرارداد کرسنت اشاره داشت و گفت: قرارداد کرسنت بزرگ‌تری فساد دوران ایران است، قراردادی با قیمت پایین و مشکلات سیاسی و امنیتی بالا که مهدی هاشمی در آن درگیر است، اولین کسی که مخالفت کرد دکتر حسن روحانی بود، از سوی دیگر آقای زنگنه را وزیر کردند؛ طرف مقابل هم گفتند چگونه با در دوران وزارت ایشان فسادی رخ‌داده درصورتی‌که مجدداً به وزارت منصوب‌شده‌اند، این باعث شد زمینه بدهی بسیار بزرگی در شکست قرارداد کرسنت نصیب ما شود.[۳۸]
گم شدن ۱۷ پرونده مرتبط با فساد در دوره احمدی‌نژاد
نماینده رباط کریم درمجلس دهم می‌گوید که در زمان عضویت در کمیسیون اصل ۹۰ مجلس هشتم، ۱۷ پرونده «فساد» از جمله چند پرونده «تخلف آشکار» در مناطق آزاد و بانک گردشگری را پیگیری کرده اما این پرونده‌ها در مجلس نهم «گم شده‌است».[۳۹]
گم شدن دکل نفتی
زنگنه، وزیر نفت ایران روز سه‌شنبه دوم تیر گزارش‌ها دربارهٔ «مفقود شدن» یک دکل نفتی خریداری شده از یک شرکت خارجی در دولت گذشته را تأیید کرد و گفت که با «پیگیری و شکایت» این وزارتخانه، پرونده‌ای در این زمینه تشکیل شده‌است.[۴۰][۴۱] ده روز پس از اظهارات وزیر نفت ایران دربارهٔ «مفقود شدن» یک دکل نفتی خریداری شده توسط شرکت تأسیسات دریایی در دولت سابق، یک نماینده مجلس می‌گوید که این شرکت یک دکل دیگر را نیز خریداری کرده، اما این دکل وارد ایران نشده‌است.[۴۲] خبرگزاری فارس از بازداشت فرزند عطاءالله مهاجرانی، وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران، در رابطه با پرونده دکل گم‌شده نفتی فورچونا گزارش داد.[۴۳]
اوراق پاناما
در اسنادی که به نام اوراق پاناما معروف شده و در ارتباط با پولشویی برخی از رهبران جهان، چهره‌های ورزشی و تبهکاران بین‌المللی است، نام ایران و محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور پیشین ایران نیز دیده می‌شود.[۴۴]
نقش ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی
سیدناصر موسوی‌لارگانی عضو کمیسیون اقتصادی، دربارهٔ عملکرد ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی، اظهار کرد: «مبارزان مفاسد اقتصادی نباید در نهادها و شرکت‌های اقتصادی مسئولیت داشته باشند چرا که در این صورت نمی‌توانند با مفاسد اقتصادی مبارزه کنند. فردی که خود در معرض مفاسد اقتصادی است، نمی‌تواند با مفسدان اقتصادی مبارزه کند.»[۴۵]
مبارزه با فساد در دوره جمهوری اسلامی ایران
فرمان هشت ماده ای رهبر ایران
۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۰ رهبر ایران فرمان هشت ماده ای برای مبارزه با فساد صادر کرد.[۴۶]
۱۳ سال بعد در آذر ۱۳۹۳ که دولت کنفرانسی را برای مبارزه با فساد ترتیب داده بود و از رهبر ایران درخواست پیام کرده بودند وی نوشت:[۴۷]
بسم الله الرّحمن الرّحیم نفس اهتمام آقایان به امر مبارزه با فساد را تحسین می‌کنم، لکن این سمینار و امثال آن بناست چه معجزه‌ای بکند؟ مگر وضعیت برای شما مسئولان سه قوه روشن نیست؟ .... چرا اقدام قاطع و اساسی انجام نمی‌گیرد که نتیجه را همه بطور ملموس مشاهده کنند. توقع من از آقایان محترم این است که چه با سمینار و چه بدون آن، تصمیمات قاطع و عملی بدون هرگونه ملاحظه‌ای بگیرند و اجرا کنند. موفق باشید.
لایحه مدیریت تعارض منافع در خدمات عمومی
اثر گذاری منافع کارمندان و مدیران دولتی بر تصمیم گیریها یکی از ریشه‌های اصلی فساد شناخته شده‌است. برای جلوگیری از این وضعیت دولت لایحه ای تدوین و پیش نویس آنرا برای نظرخواهی عمومی انتشار داد.[۴۸][۴۹][۵۰]
قانون ارتقای نظام سلامت اداری و مقابله با فساد
«قانون ارتقای نظام سلامت اداری و مقابله با فساد» در مجلس شورای اسلامی بتاریخ ۷ /۸ /۱۳۹۰ تصویب گردید و برای سه سال بصورت آزمایشی اجرا شد و مجدداً برای ۵ سال دیگر تمدید شد. پس از ان توسط وزارت دادگستری از همه دستگاه‌های اجرایی برای اصلاح قانون دعت شد و اصلاحیه این قاون در سال ۱۳۹۵ تهیه گردید.[۵۱]
برکناری علی کردان
علی کردان وزیر کشور محمود احمدی نژاد از سوی مجلس شورای اسلامی استیضاح گردید و برکنار گردید. تقلبی بودن مدرک تحصیلی و سایر تخلفات وی در جلسه مجلس مورد بررسی قرار گرفت.[۵۲]
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ محمد نوذری فردوسیه، علی زارع کار، حامد خیرخواه، سید امید عبداللهی (2). «پیشگیری وضعی از فساد اداری در قوانین جمهوری اسلامی ایران» (PDF). فصلنامه مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه (پاییز ۱۳۹۵). از پارامتر ناشناخته
|ماه=صرف‌نظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در|سال=را بررسی کنید (کمک) - ↑ اختلاس هزار میلیاردی در سازمان بازنشستگی و شستا
- ↑ جزئیات کامل قرارداد ۱۵۰ میلیون تومانی غیرقانونی مرتضوی با صدا و سیما
- ↑ نامه جدید توکلی درباره "رانت ۶۵۰ میلیون یورویی"
- ↑ خودداری مجلس از معرفی ۱۷۰ نماینده دریافت‌کننده پول از محمدرضا رحیمی
- ↑ نماینده مجلس: «برخی نمایندگان ۳۰ تا ۹۰ میلیون تومان از رحیمی پول گرفتند»
- ↑ سخنگوی دولت روحانی: ۷۰۰ میلیارد دلار از دارایی‌های کشور قورت داده شد
- ↑ اختلاس 12 میلیاردی در واحد تویسرکان کمیته امداد
- ↑ دولت از روشن شدن واقعیت اختلاس صندوق ذخیره فرهنگیان وحشت دارد
- ↑ اختلاس ۸۰۰۰ میلیاردی «صندوق ذخیره فرهنگیان» و «بانک سرمایه» مربوط به دولت احمدی‌نژاد است
- ↑ سرنوشت 20 هزار میلیارد تومان در شهرداری تهران مبهم است، ایسنا
- ↑ حمید بقایی برای اجرای حکم ۱۵ سال حبس روانه زندان شد
- ↑ احمدی‌نژاد گفت ۱۰۰ میلیارد بدهید، گفتم قانونی نیست، گفت قانون خود منم!
- ↑ «اختلاس ۱۰۰ میلیارد تومانی، این بار در شرکت ملی نفت ایران». یورونیوز. ۱۶/۰۱/۲۰۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در 1.18.2018. دریافت‌شده در 1.18.2018. تاریخ وارد شده در
|بازبینی=،|تاریخ=،|تاریخ بایگانی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ موسوی‌لارگانی: اختلاس‌گران را به بهانه مأموریت فراری می‌دهند!
- ↑ جزئیات تازه از پرونده «اختلاس ۲۰۰ میلیارد تومانی» در بخش اکتشاف شرکت نفت
- ↑ کبابی سابق متهم به ۹۴ هزار میلیارد تومان اختلاس
- ↑ High-profile fraud case rocks Iran
- ↑ باند احمدی‌نژاد و پروژه ۹۴ هزار میلیاردی
- ↑ Ein Diplomat als Dealer?
- ↑ صادق طباطبایی؛ سیاستمداری با ظاهری متفاوت و کارنامه‌ای متنوع
- ↑ Palm Beach Post. "Paper Says Iran Cheated in Weapons Deal". 29 April 1982, p. A16. Retrieved on 25 June 2013.
- ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامdigarban.comوارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ اتهامات بی‌سابقه دولت به حامیان و گردانندگان سایت تابناک
- ↑ ناصر اعتمادی، نقش مرکزی سپاه پاسداران در قاچاق مواد مخدر در ایران
- ↑ Revolutionary Guard 'running Iran drug trade'
- ↑ The financial power of the Revolutionary Guards
- ↑ Steven O'Hern, Iran's Revolutionary Guard: The Threat That Grows While America Sleeps, 2012, Potomac Books, p.153
- ↑ نقش احتمالی نهادهای دولتی در قاچاق مواد مخدر
- ↑ وزارت اطلاعات در ترانزیت مواد مخدر دست دارد
- ↑ وزیر کشور ایران: پول مواد مخدر وارد حوزه سیاست شده‌است
- ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامiranwire.comوارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ Statoil fined over Iranian bribes
- ↑ اتهام رشوه به مهدی هاشمی
- ↑ پرداخت 5 میلیون دلاری استات اویل به مهدی هاشمی
- ↑ جنجال بی‌پایان «کرسنت»
- ↑ متن کامل مناظره موسوی و احمدی‌نژاد
- ↑ قرار داد کرسنت بزرگترین فساد دوران ایران است
- ↑ نماینده مجلس: ۱۷ پرونده فساد در مجلس نهم گم شده‌است
- ↑ زنگنه «مفقود شدن» یک دکل نفتی در دولت احمدی‌نژاد را تأیید کرد
- ↑ وزیر نفت ایران 'گم شدن' دکل نفتی در دوره احمدی‌نژاد را تأیید کرد
- ↑ نماینده مجلس: یک دکل نفتی دیگر نیز خریداری شده، اما وارد ایران نشده‌است
- ↑ فرزند عطاءالله مهاجرانی «در ارتباط با دکل نفتی گم‌شده بازداشت شد»
- ↑ رد پای ایران و "احمدی‌نژاد" در اسناد پولشویی پاناما
- ↑ موسوی‌لارگانی: اختلاس‌گران را به بهانه مأموریت فراری می‌دهند!
- ↑ «فرمان هشت ماده‌ای به سران قوا دربارهٔ مبارزه با مفاسد اقتصادی». وبگاه سید علی خامنه ای.
- ↑ «مرقومه رهبر معظم انقلاب برای «همایش ملی ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد»: توقع من اجرای تصمیمات قاطع، عملی و بدون ملاحظه در مبارزه با فساد است». وبگاه رهبر ایران.
- ↑ «نظرخواهی دربارهٔ پیشنویس لایحه مدیریت تعارض منافع در خدمات عمومی». ایسنا.
- ↑ «پیرامون پیشنویس لایحه مدیریت تعارض منافع». شفافیت برای ایران.
- ↑ «تعارض منافع در نظام مهندسی ساختمان». دنیای اقتصاد.
- ↑ «قانون ارتقاء سلامت نظام اداری و مقابله با فساد». هیا ت دولت.
- ↑ «30 حاشیه از جلسه استیضاح کردان». افتاب نیوز.
جستارهای وابسته
- بورسیه‌های غیرقانونی وزارت علوم ایران
- رسوایی جنسی دیپلمات جمهوری اسلامی در برزیل
- جنجال مدرک تحصیلی علی کردان
- رسوایی‌های قاچاق اسلحه از جمهوری اسلامی ایران
- کمک‌های مالی و وام‌های خارجی دولت محمود احمدی‌نژاد
| پهلوی | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| جمهوری اسلامی |
| ||||||
| جستارهای وابسته | |||||||
