زبان رومانیایی: تفاوت میان نسخه‌ها
Luckas-bot (بحث | مشارکت‌ها) جز r2.7.1) (ربات افزودن: tt:Румын теле |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{Infobox Language |
|||
|familycolor = Indo-European |
|||
|name = رومانیایی, Daco-Romanian |
|||
|nativename = română, limba română |
|||
|pronunciation = {{IPA|[roˈmɨnə]}} |
|||
|states = اکثریت جمعیت :<br> |
|||
{{Flag|Romania}} <br> {{Flag|Republic of Moldova}} <br>Minority speakers in:<br> {{Flag|Albania}} <br> {{Flag|Bulgaria}} <br>{{Flag|Croatia}} <br> {{Flag|Greece}} <br> {{Flag|Hungary}} <br> {{Flag|Italy}} <br> {{Flag|Kazakhstan}} <br> {{Flag|Macedonia}} <br> {{Flag|Russia}} <br> {{Flag|Serbia}} <br> {{Flag|Spain}} <br> {{Flag|Ukraine}} <br>Migrant speakers in:<br>[[Americas|North and South America]]<br> [[Western Europe|Western]] and [[Southern Europe]] <br> {{Flag|Australia}} <br> {{Flag|Canada}} <br>{{Flag|USA}} <br> {{Flag|Israel}} <br> {{Flag|Germany}} <br> {{Flag|New Zealand}} |
|||
|region = [[Southeastern Europe|Southeastern]], [[Central Europe|Central]] and [[Eastern Europe]] |
|||
|speakers = First language: 24 million <br>Second language: 4 million <ref name="28mil"/> |
|||
|rank = ۳۴ (بومی),<ref name=Encarta />{{Dead link|date=October 2010}} ۴۱ ([[List of languages by number of native speakers#10 to 60 million native speakers|ranking by SIL estimate]]) |
|||
|fam2 = [[زبان ایتالیکs|ایتالیک]] |
|||
|fam3 = [[زبان رومی|رومی]] |
|||
|fam4 = [[زبان رومی شرقی |رومی شرقی]] |
|||
|script = حروف [[لاتین]] (حروف [[رومانیایی]]) |
|||
|nation = {{flag|Romania}}<br>{{flag|Moldova}} <br>{{flag|Vojvodina}} ([[صربستان]]) |
|||
{{flag|European Union}} {{flag|Mount Athos}}<br>[[اتحادیه لاتین]] |
|||
|minority={{UKR}} |
|||
|agency = Academia Română |
|||
|iso1 = ro|iso2b=rum|iso2t=ron|iso3=ron|map=[[Image:Map Roumanophone World.png|center|300px]]<br><center>Map of the Romanian-speaking territories</center>}} |
|||
'''زبان رومانیایی''' (به رومانیایی: limba română، تلفظ: لیمبا رُمنه) یک [[زبان‌های رومی|زبان رومی]] است که میان ۲۴ تا ۲۸ میلیون [[گویشور]] دارد که در اصل از [[رومانی]] و [[مولداوی]] هستند. رومانیایی [[زبان رسمی]] رومانی، مولداوی و نیز استان خودگردان [[وویوودینا]] در [[صربستان]] است. در مولداوی این زبان [[زبان مولداویایی|مولداویایی]] خوانده می‌شود که همان زبان رسمی رومانی است که اختلاف‌های کوچکی در دستور هجایی دارد. رومانیایی همچنین زبان رسمی یا اداری برخی از انجمن‌ها مانند [[اتحادیه لاتین]] و [[اتحادیه اروپا]] است. |
'''زبان رومانیایی''' (به رومانیایی: limba română، تلفظ: لیمبا رُمنه) یک [[زبان‌های رومی|زبان رومی]] است که میان ۲۴ تا ۲۸ میلیون [[گویشور]] دارد که در اصل از [[رومانی]] و [[مولداوی]] هستند. رومانیایی [[زبان رسمی]] رومانی، مولداوی و نیز استان خودگردان [[وویوودینا]] در [[صربستان]] است. در مولداوی این زبان [[زبان مولداویایی|مولداویایی]] خوانده می‌شود که همان زبان رسمی رومانی است که اختلاف‌های کوچکی در دستور هجایی دارد. رومانیایی همچنین زبان رسمی یا اداری برخی از انجمن‌ها مانند [[اتحادیه لاتین]] و [[اتحادیه اروپا]] است. |
||
نسخهٔ ۲۶ فوریهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۱۲:۱۳
| رومانیایی, Daco-Romanian | |
|---|---|
| română, limba română | |
| بیان | [roˈmɨnə] |
| زبان بومی در | اکثریت جمعیت : رومانی  مولدووا Minority speakers in:  آلبانی  بلغارستان  کرواسی  یونان  مجارستان  ایتالیا  قزاقستان  مقدونیه شمالی  روسیه  صربستان  اسپانیا  اوکراین Migrant speakers in: North and South America Western and Southern Europe  استرالیا  کانادا  ایالات متحده آمریکا  اسرائیل  آلمان  نیوزیلند |
| منطقه | Southeastern, Central and Eastern Europe |
شمار گویشوران | First language: 24 million Second language: 4 million [۱] (بدون تاریخ) |
| حروف لاتین (حروف رومانیایی) | |
| وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در | رومانی مولدووا  استان خودمختار وویوودینا (صربستان)
 اتحادیه اروپا  کوه آثوساتحادیه لاتین |
زبان اقلیت شناخته‌شده در | |
| تنظیم‌شده توسط | Academia Română |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۱–۶۳۹ | ro |
| ایزو ۲–۶۳۹ | rum (B) ron (T) |
| ایزو ۳–۶۳۹ | ron |
 | |
زبان رومانیایی (به رومانیایی: limba română، تلفظ: لیمبا رُمنه) یک زبان رومی است که میان ۲۴ تا ۲۸ میلیون گویشور دارد که در اصل از رومانی و مولداوی هستند. رومانیایی زبان رسمی رومانی، مولداوی و نیز استان خودگردان وویوودینا در صربستان است. در مولداوی این زبان مولداویایی خوانده می‌شود که همان زبان رسمی رومانی است که اختلاف‌های کوچکی در دستور هجایی دارد. رومانیایی همچنین زبان رسمی یا اداری برخی از انجمن‌ها مانند اتحادیه لاتین و اتحادیه اروپا است.
رومانیایی‌زبان‌ها همچنین از راه کوچ در دیگر کشورها نیز یافت می‌شوند به ویژه در ایتالیا، اسپانیا، پرتغال، آمریکا، فرانسه، کانادا و آلمان. اگرچه آگاهی‌های درستی از شمار کوچندگان رومانیایی‌زبان دردست نیست. با این همه برخی منابع دست دوم گزارش از جمعیت بالای سه میلیون رومانیایی‌زبان کوچنده را در اروپا و آمریکای شمالی می‌دهد؛ هرچند سرشماری‌های انجام شده این آمار را درست نمی‌داند.
رومانیایی در جایگاه زبان دوم
رومانیایی زبان دوم بسیاری از اقلیت‌های قومی در رومانی و مولداوی است. برپایه سرشماری ۱۹۷۹ در مولداوی نزدیک به چهار درصد از جمعیت رومانیایی را زبان دوم خود می‌دانستند.
رومانیایی در برخی از سرزمین‌هایی که انجمن‌هایی رومانیایی هستند -مانند صربستان، مجارستان، اوکراین و بلغارستان آموزش داده می‌شود. بنیاد فرهنگی رومانی(ICR) از ۱۹۹۲ برای آموزگاران زبان رومانیایی در این کشورها دوره‌های تابستانی فراهم می‌نماید. در برخی از این آموزشگاه‌ها کسانی نیز یافت می‌شوند که رومانیایی زبان مادریشان نیست و آنان در جایگاه زبان دوم به آموختن آن می‌پردازند. به جز اینها در ۳۸ کشور جهان رومانیایی در جایگاه یک زبان بیگانه آموزش داده‌می‌شود.
آواشناسی
رومانیایی دارای هفت واکه است: /a/, /e/, /i/, /o/, /u/, /ə/ و /ɨ/. افزون بر آن دو واکه /ø/ و /y/ نیز در برخی واژه‌ها دیده می‌شوند. همچنین این زبان دارای چهار نیمواکه و بیست همخوان است.
صداهای آمیزشی
- صداهای آمیزشی زیرین از این دستند: ai, au, ei, eu, ii, iu, oi, ou, ui, ăi, ău, îi, îu.
- صداهای آمیزشی زبرین از این دستند:ea, eo, ia, ie, io, iu, oa, ua, uă.
سه‌واکه‌ها
- در جایی که واکه اصلی میان دو نیمواکه جای‌گیرد:eai, eau, iai, iau, iei, ieu, ioi, iou, oai.
- در جایی دو نیمواکه پیش از واکه اصلی جای‌گیرند:eoa, ioa.
الفبای رومانیایی
الفبای رومانیایی و نام هر واج در پی می‌آید:
A, a (a); Ă, ă (ă); Â, â (â din a); B, b (be), C, c (ce); D, d (de), E, e (e); F, f (fe / ef); G, g (ghe / ge); H, h (ha / haş); I, i (i); Î, î (î din i); J, j (je), K, k (ka de la kilogram), L, l (le / el); M, m (me / em); N, n (ne / en); O, o (o); P, p (pe); R, r, (re / er); S, s (se / es); Ș ș (șe); T, t (te); Ț ț (țe); U, u (u); V, v (ve); X, x (ics); Z, z (ze / zet).
الفبای رومانیایی از ریشه الفبای لاتین با افرودن پنج حرف بدان است. در آغاز این واج‌های افزوده ۱۲تا بود، ولی در بهسازی‌های پسین از شمارشان کاسته شد. همچنین در آغاز سده بیستم نشانه واکه‌های کوتاه افزوده‌شد.
چند واژه و جمله پیش پا افتاده
român (=رُمِن):مرد رومانیایی
româncă (=رُمِنکه):زن رومانیایی
Salut (=سالوت):درود Buna (بونا) سلام la mulţi ani (لآ مولتس ان) سال نو مبارک _ تولدت مبارک
Cum te cheamă (=کوم ته که‌آمه):نامت چیست؟ Ce mai faci (=چه مائی فاچی):چطوری؟
ciţi ani ai (کیتس آن ای) چند سال داری ؟ La revedere (=لارِوِدِره):بدرود
Mulţumesc (=مول‌تسومِسک):سپاسگذارم
Da:بله
Nu:نه
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Romanian language». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۷ ژانویهٔ ۲۰۰۸.
 | ||