مگاترند ها

در لغت مگا در معنای ابعاد بسیار بزرگ و ترند هم در معنای تمایل و گرایش به کار می رود. مگاترندها (ابرروندها)، محصولات ، خدمات و فناوری هایی هستند که بر اساس پیش بینی متخصصین تجارت، عامل اصلی شکل دهی بازار های آینده خواهند بود. ابرروند ها در بستر زمان شکل می گیرند و ممکن است طی دوره های طولانی باقی بمانند؛ به گونه ای که حضور و تاثیر آنها دیده نشود. فراگیری ابرروند ها باعث تحول در تاریخ زندگی انسان ها می شود.

ویژگی های مگاترندها

مگاترندها دارای سه ویژگی اصلی هستند که آنها را از ترند های دیگر جدا می کند: افق زمانی، دسترسی و میزان بالای تاثیر گذاری آنها. امروزه می توان با شناخت و استفاده صحیح از ابرروندها، آینده روشنی برای فعالیت های تجاری و برنامه های مناسبی برای تحقیق و توسعه را متصور شد.

مگاترندهای جهانی از دید بنگاه رند (rand)

این مگاترندها در واقع یک آینده شناسی احتمالی برا ۵۰ سال آینده است که مبنای طراحی و تبیین آن، شرایط امروزی جهان است. از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد.

1-Globalisation (جهانی شدن)

2-Urbanisation (توسعه شهر ها)

3-Ageing (افزایش سالمندی)

4-Digitalisation (دیجیتالی‌سازی)

5-Volatility (نوسانات)

6-Environmental change (تغییرات زیست‌محیطی)

مگاترندها در حوزه فناوری

اين مگاترندها بسیار نزدیک و همسو با ترندهای دیگر است.

۱-اتصال و همگرایی : در دنیای آینده، خانه ها، محیط کار و شهرهایی متصل و هوشمند خواهیم داشت.

۲-Big Data : محتوای دیجیتال طی ۱۸ ماه، ۲ برابر می شود که به آن سیل داده می گویند. کسب و کار های دانش بنیان از دستاورد های بیگ دیتا است.

۳- همگرایی کسب و کارها: تمام کسب و کارها فناوری محور خواهند بود.

۴- توسعه فروش های آنلاین: کسب و کار اینترنتی توسعه پیدا خواهد کرد.

مگاترندها در حوزه سلامت

۱-Artificial intelligence (هوش مصنوعی)

هر سامانه ای که محیط خود را درک کرده و کنش هایی را انجام دهد که شانسش را در دستیابی به اهدافش بیشینه می سازد را هوش مصنوعی می گویند. به لطف پیشرفت های اخیر در علوم کامپیوتر و انفورماتیک، هوش مصنوعی به سرعت به بخشی جدایی ناپذیر از مراقبت‌های بهداشتی مدرن تبدیل خواهد شد. هوش مصنوعی می تواند به پردازش و تحلیل داده های پزشکی کمک کند.

۲-P4 medicine (مفاهیم و اصول پزشکی فرد محور)

با استفاده صحیح از تکنولوژی می توان مسیر درمان بیماری ها به خصوص بیماری های شایع و غیر واگیر نظیر سرطان را تسهیل نمود. پزشکی شخصی(P4 medicine) چهار مفهوم اصلی موجود در آن را اشاره می کند که شامل:

1-Predictive یا پیش‌بینی؛ یکی از مهم ترین چالش ها در پزشکی است و در بیماری های شایع این موضوع از اهمیت به سزایی برخوردار است. به عنوان مثال، شناخت بیماری ها در سطح مولکول و یا پیش بینی آنها از طریق شبکه های ژن از مسائل مهم در این حوزه می باشد.

2-Preventive یا پیشگیری؛ انجام به موقع آن نقش مهمی در اقتصاد سلامت ایفا می کند.

3-Personalized یا درمان شخصی؛ ارائه بهترین درمان، انتخاب داروی مناسب، تعیین دوز دقیق داروهایی که جنبه فارماکوژنومیک پزشکی فردی می باشد مربوط به این مفهوم می باشد.

4-Participatory یا مشارکت؛ همکاری و همیاری افراد در نقش های متفاوت نظیر بیمار، پزشکان، کاردرمانی، شرکت های دارویی و … برای درمان بهتر بیمار را شامل می شود.

۳-IoMT (اینترنت اشیاء پزشکی)

اینترنت اشیاء مجموعه ای از اجزای مرتبط به هم و متصل به اینترنت است. اگر همین موضوع برای وسایل و تجهیزات پزشکی یا هر چیز مرتبط به حوزه سلامت و درمان پیاده سازی شود، به آن اینترنت اشیاء پزشکی (IoMT) می گویند. این دستگاه ها با اهداف پزشکی تولید می شوند. اینترنت اشیاء پزشکی تنها برای اقشار خاصی مزیت ندارد اما معمولا کاربرد آنها در بیمارستان ها، مراکز درمانی، شرکت های بیمه، بیماران و خانواده های آنهاست. تجهیزات بیمارستانی مانند ربات جراح و … جزو زیر مجموعه IoMT قرار می گیرند.

تجهیزات هوشمند پزشکی، به دلیل دریافت لحظه به لحظه داده های سلامت، منجر به صرفه جویی زمان پزشکان و پرستاران می شوند. آنها می توانند در هر کجا بیمارستان، وضعیت دقیق بیمار را ببینند و اقدامات لازم را انجام دهند.

۴-Genetics (ژنتیک)

بعد از آنکه دانشمندان موفق به ابداع روشی برای تغییر ژنهای انسان شدند و توانستند تغییرات دلخواه را در ژن انسان پیاده کنند، علم ژنتیک وارد مرحله انقلابی شد. امروزه با مدد الگوریتم های تحلیلی که به کمک ابزار های کلان داده به وجود آمده اند، تلاش های زیادی برای مهندسی ژنوم انسان انجام می شود. حاصل این پیشرفت، پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری ها خواهد بود. به عنوان مثال امکان تولد نوزادان با نقص های ژنتیکی صفر خواهد شد و بیماری هایی با دلایل ژنتیکی به طور کامل از بین خواهند رفت.

مگاترند سلامت بر اساس تحقیقات NRP74

در بخشی از برنامه تحقیقاتی ملی 74 (NRP74) بنیاد ملی علوم سوئیس "مراقبت های بهداشتی هوشمندتر" مورد بحث قرار گرفته است. هدف اصلی برانگیختن بحث ها در مورد تمایلات بلندمدت زیربنای توسعه فعلی و آینده سیستم مراقبت های بهداشتی است.

۵ ابرروند ارائه شده عبارتند از:

1-Socio-demographic shifts (تغییرات جمعیتی-اجتماعی)

2-Broadening meaning of Health (معنای گسترده سلامت)

3-Empowered patients and service users (بیماران و کاربران خدمات توانمند)

4-Digitalization in healthcare (دیجیتالی‌سازیدر مراقبت های بهداشتی)

5-Emergence of new models of care (ظهور مدل های جدید مراقبت)

ویژگی‌های اصلی هر مگاترند که ارائه می‌شود، اغلب از وضعیت سوئیس به عنوان یک مثال نمونه استفاده شده و بازتاب‌هایی درباره تأثیر بالقوه همه‌گیری COVID-19 بر آنها اضافه می کنند.

دیگر مگاترندها

۱-زنجیره بلوکی (Blockchain) با تولد پول الکترونیکی بیت‌کوین (Bitcoin) معرفی شد. پول الکترونیکی از لحاظ هایی شبیه پول واقعی است. این نوع نقل و انتقالات به دلیل رمزگذاری های پیشرفته ای که وجود دارد، توسط دولت ها قابل ردیابی نیست. در پول الکترونیکی آنچه مبادله می شود، صرفا یک عدد نیست که از حساب شما کم شود بلکه واقعا اسکناس الکترونیک است که از جیب مصرف کننده برداشته شده و به فروشنده داده می‌شود.

۲-رباتیک ها هنوز به زندگی روزمره ما ورود چندانی نداشته اند. اما سال هاست که در صنایع مورد استفاده قرار می گیرند. این ربات ها توانایی انجام کارهای ساده و تکراری را دارند، برنامه ریزی می شوند و طبق برنامه خود فقط یک عملیات خاص را انجام می دهند. هیچ کدام از این ربات ها نمی توانند از پس کارها و برنامه های پیچیده و غیر تکراری بر بیایند و انعطاف لازم را ندارند. پیش بینی می شود ربات ها در آینده هم می توانند خودرو بسازند و هم خودشان رانندگی کنند. پیشرفت هایی این چنینی قیمت ربات ها را کاهش و قابلیت های آنان را افزایش خواهد داد.

۳-چاپ سه‌بعدی به چاپ وسیله یا قطعه دلخواه در مدت زمان اندک توسط دستگاه های چاپ سه بعدی گفته می‌شود. این دستگاه ها در حال گذار به مرحله جدیدی هستند. امروزه چاپ سه بعدی فلز در حال رقم زدن انقلاب جدیدی است. با استفاده از این فناوری می توان دستگاه های پیچیده را به صورت یک تکه تولید کرد در حالی که قبلا از سر هم بندی تعداد زیادی از قطعات مختلف تولید می‌شدند.

نتیجه گیری

بر اساس پیش بینی هایی که از ۳۰ تا ۵۰ سال آینده می شود، نیاز بیشتری به مشاغل برنامه‌نویسی رایانه‌ای خواهیم داشت. همانطور که گفته شد، تکنولوژی همه زمینه های کسب و کار را احاطه می کند و باعث به وجود آمدن فرصت ها و چالش های بسیاری در صنایع می شود. در آینده ای نزدیک اکثر ثروت دنیا توسط شرکت هایی بزرگ که چندین هزار برنامه نویس دارند، اداره خواهد شد. مثل شرکت های آمازون (شرکت)، فیس‌بوک و … که هم اکنون در صدر ثروتمند ترین شرکت های جهان هستند. امید است با پیشرفت روز افزون در حوزه فناوری، بتوان در همه زمینه ها به پیشرفت های چشم گیری رسید و اوضاع فعلی را بهبود بخشید.

منابع

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4204402/

https://www.blackrock.com/sg/en/investment-ideas/themes/megatrends

https://www.ssph-journal.org/articles/10.3389/phrs.2022.1604434/full