شاه کبرا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
این مقاله دربارهٔ مار است. برای دیگر کاربردها شاه کبرا (ابهام‌زدایی) را ببینید.

شاه کبرا
KINGCOBRA.jpg
شاه کبرا
وضعیت حفاظت
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: خزندگان
راسته: پولک‌داران
زیرراسته: مارها
تیره: کفچه‌ماران
سرده: Ophiophagus
گونه: O. hannah
نام دوبخشی
Ophiophagus hannah
Cantor, 1836
Distribution O. hannah.png
   نقشهٔ پراکندگی جهانی شاه کبرا
یک شاه کبرای نر بالغ

شاه کبرا (به انگلیسی: King cobra)، (نام علمی: Ophiophagus hannah) درازترین مار زهرآگین جهان است و درازای آن می‌تواند به ۶٫۷ متر (۲۲ فوت) برسد. این گونه از کبرا، بومی انحصاری جنگل‌های جنوب آسیا، جنوب شرق آسیا و هند است. شاه کبرا دارای زهری بسیار قوی و خطرناک است و گرچه ماری خجالتی بوده و عموماً از رویارویی با انسان پرهیز می‌کند، اما ممکن است در صورت احساس تهدید و تحریک توسط انسان، از خود دفاع کند.[۱][۲] این مار، خزنده ملی هند است و در اسطوره‌شناسی و آداب و سنن تاریخی کشورهای میانمار، سری‌لانکا و هند دارای پیشینه‌ای طولانی است.[۳][۴]

واژه‌شناسی[ویرایش]

کلمه Ophiophagus از زبان یونانی گرفته شده و به معنای مارخور است.

تغذیه[ویرایش]

بیشتر رژیم غذایی این نوع مار شامل مارمولک‌ها و مارهای دیگر می‌شود. مارهایی که شاه کبرا از آنان تغذیه می‌کند شامل مارهای افعی، کبرای هندی، مار براق نواری، مار موش‌خوار و پایتون‌ها است. شاه کبرا در صورت دسترسی، از سایر مهره‌داران مانند جوندگان و پرندگان نیز تغذیه می‌کند.[۵] شاه کبراها پس از بلعیدن یک شکار بزرگ، به دلیل سرعت متابولیسم پایین خود، تا ماه‌ها نیازی به تغذیهٔ مجدد نخواهند داشت.[۶][۷]

مشخصات شاه کبرا[ویرایش]

شاه کبرا ماری بزرگ و قدرتمند است که طول آن به‌طور متوسط به ۳٫۶ تا ۴ متر (۱۲ تا ۱۳ پا) و وزن متوسط آن به ۶ کیلوگرم می‌رسد. بزرگ‌ترین شاه کبرای ثبت شده، ۵٫۸۵ متر (۱۹٫۲ فوت) طول داشته‌است.[۸]

در کوه‌های نخن سی تامارات جنوب تایلند یک شاه کبرای وحشی شکار شده که درازای آن به ۵٫۶ متر (۱۸٫۵ پا) می‌رسد. همچنین تا پیش از وقوع جنگ جهانی دوم یک شاه کبرا در باغ وحش لندن نگهداری می‌شد که درازای آن به ۵٫۷ متر (۱۸٫۸ پا) می‌رسید. سنگین‌ترین شاه کبرای وحشی ثبت‌شده نیز با وزن ۱۲ کیلوگرم و طول ۴/۸ متر در سال ۱۹۵۱ در سنگاپور گرفته شد.[۹]

رنگ شاه کبراها زیتونی‌رنگ به همراه نوارهای سیاه و سفید است. این مارها دارای دودیسی جنسی بوده و مارهای نر، معمولاً بزرگ‌تر و کم‌رنگ‌تر هستند.[۱۰]

زهر[ویرایش]

شاه کبرا از لحاظ میزان زهر، بیشترین زهر را در بین مارها دارد و می‌تواند در یک گزش، میزان ۲ تا ۷ میلی‌لیتر[۱۱] زهر را به بدن موجود وارد کند که این میزان برای کشتن ۱۲۲ موش کافی است. زهر شاه کبرا از اجزای مختلفی شامل سیتوتوکسین‌ها و نوروتوکسین‌ها تشکیل شده‌است و به وسیلهٔ آن، این مار می‌تواند فقط با یک بار گزیدن، انسان را از پای درآورد.[۱۲] زهر این مار با تأثیر بر دستگاه عصبی مرکزی باعث ایجاد درد شدید، تاری دید، عدم تعادل، سرگیجه، خواب‌آلودگی و فلج کامل می‌شود. در صورت عدم انجام اقدامات درمانی، شخص گزیده‌شده ممکن است با توقف گردش خون و نارسایی تنفسی، به کما رفته و پس از ۳۰ دقیقه از گزش، جان خود را از دست بدهد.[۱۳][۱۴][۱۵]

نگارخانه[ویرایش]

  • King Cobra 25.jpg
  • Baby king cobra neck pattern.JPG
  • Elapidae - Ophiophagus hannah.JPG
  • Ophiophagus hannah head.jpg
  • Baby king cobra front view.JPG
  • Ophiophagus hannah skull.jpg

منابع[ویرایش]

  1. ↑ O'Shea, M. (2008). Venomous snakes of the world. London, Cape Town, Sydney, Auckland: Bloomsbury Publishing Plc. ISBN 978-1-84773-086-2.
  2. ↑ Mehrtens, J. (1987). "King Cobra, Hamadryad (Ophiophagus hannah)". Living Snakes of the World. New York: Sterling. p. 263–. ISBN 0-8069-6461-8.
  3. ↑ Minton, S.A. Jr. and M.R. Minton (1980). Venomous reptiles. New York: Charles Scribner's Sons.
  4. ↑ Platt, S.G.; Ko, W.K. and Rainwater, T.R. (2012). "On the Cobra Cults of Myanmar (Burma)". Chicago Herpetological Society. 47 (2): 17–20.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  5. ↑ Wall, F. (1924). "The Hamadryad or King Cobra Naja hannah (Cantor)". The Journal of the Bombay Natural History Society. 30 (1): 189–195.
  6. ↑ Mehrtens, J. (1987). "King Cobra, Hamadryad (Ophiophagus hannah)". Living Snakes of the World. New York: Sterling. p. 263–. ISBN 0-8069-6461-8.
  7. ↑ Coborn, J. (1991). The Atlas of Snakes of the World. TFH Publications. pp. 30, 452. ISBN 978-0-86622-749-0.
  8. ↑ Chanhome, L.; Cox, M. J.; Vasaruchapong, T.; Chaiyabutr, N.; Sitprija, V. (2011). "Characterization of venomous snakes of Thailand". Asian Biomedicine 5 (3): 311–328.
  9. ↑ Burton, R. W. (1950). "The record hamadryad or king cobra [Naja hannah (Cantor)] and lengths and weights of large specimens". The Journal of the Bombay Natural History Society. 49: 561–562.
  10. ↑ Cantor, T. E. (1836). "Sketch of an undescribed hooded serpent, with fangs and maxillar teeth". Asiatic Researches. 19: 87–93.
  11. ↑ Carroll, Sean B. (25 October 2010)." science-the king Cobra" The New York Times
  12. ↑ Roy, A.; Zhou, X.; Chong, M. Z.; d'Hoedt, D.; Foo, C. S.; Rajagopalan, N.; Nirthanan, S.; Bertrand, D.; Sivaraman, J.; Kini, R. M. (2010). "Structural and Functional Characterization of a Novel Homodimeric Three-finger Neurotoxin from the Venom of Ophiophagus hannah (King Cobra)". The Journal of Biological Chemistry. 285 (11): 8302–8315. doi:10.1074/jbc.M109.074161. PMC 2832981. PMID 20071329.
  13. ↑ Chang, L. -S.; Liou, J. -C.; Lin, S. -R.; Huang, H. -B. (2002). "Purification and characterization of a neurotoxin from the venom of Ophiophagus hannah (king cobra)". Biochemical and Biophysical Research Communications. 294 (3): 574–578. doi:10.1016/S0006-291X(02)00518-1. PMID 12056805.
  14. ↑ He, Y. Y.; Lee, W. H.; Zhang, Y. (2004). "Cloning and purification of alpha-neurotoxins from king cobra (Ophiophagus hannah)". Toxicon. 44 (3): 295–303. doi:10.1016/j.toxicon.2004.06.003. PMID 15302536.
  15. ↑ Li, J.; Zhang, H.; Liu, J.; Xu, K. (2006). "Novel genes encoding six kinds of three-finger toxins in Ophiophagus hannah (king cobra) and function characterization of two recombinant long-chain neurotoxins". Biochemical Journal. 398 (2): 233–342. doi:10.1042/BJ20060004. PMC 1550305. PMID 16689684.

Carroll, Sean B. (۲۵ اکتبر ۲۰۱۰)." science-the king Cobra" The New York Times

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «King Cobra». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۵ مارس ۲۰۰۹.

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=شاه_کبرا&oldid=35976974»