سیزدهم

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سیزدهم بزرگ
معکوسسوم کوچک
نام
دیگر نام‌هاششم ترکیبی
مخففM13
اندازه
نیم‌پرده‌ها۲۱
کلاس فاصله۳
سنت
اعتدال مساوی۲۱۰۰٫۰

سیزدهم (انگلیسی: Thirteenth) فاصلهای در موسیقی کلاسیک است که از ترکیبِ یک اکتاو و یک «فاصلهٔ ششم» به وجود می‌آید. از آنجایی که تنها هفت «درجه» در مقیاسِ گام دیاتونیک وجود دارد، فاصلهٔ سیزدهم ترکیبی از درجه ششم شناخته می‌شود و فاصله‌ای «مطبوع» است. فاصلهٔ سیزدهم در بسیاری از سبک‌ها به ویژه جاز، در شکل آکورد مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای اینکه مشخص باشد، معمولاً به صورت پایه از نت مبدأ قرار می‌گیرد.

سیزدهم بزرگ[ویرایش]

فاصلهٔ «سیزدهم بزرگ» از ترکیبِ یک «اکتاو» و یک ششم بزرگ به وجود می‌آید و معکوس آن سوم کوچک است. دارای ۲۱ نیم‌پرده (یک اکتاو و ۹ نیم‌پرده) است و فاصلهٔ آن در اعتدال مساوی از نت پایه، ۲۱۰۰ سنت است.

فاصله «سیزدهم بزرگ» در گام دو ماژور

سیزدهم کوچک[ویرایش]

سیزدهم کوچک
معکوسسوم بزرگ
نام
دیگر نام‌هاششم ترکیبی
مخففm13
اندازه
نیم‌پرده‌ها۲۰
کلاس فاصله۴
سنت
اعتدال مساوی۲۰۰۰٫۰

فاصله «سیزدهم کوچک» از ترکیبِ یک «اکتاو» و یک ششم کوچک به وجود می‌آید و معکوسِ آن سوم بزرگ است. دارای ۲۰ نیم پرده (یک اکتاو و ۸ نیم‌پرده) است و فاصله آن در اعتدال مساوی از نت پایه، ۲۰۰۰ سنت است.

فاصله «سیزده کوچک» در گام دو مینور

آکورد سیزدهم[ویرایش]

آکورد سیزدهم اغلب روی درجه پنجم گام قرار می‌گیرد و به «سیزدهم نمایان» معروف است. آکورد سیزدهم اگر روی «پایه» گام قرار گیرد، آکورد «سیزده بزرگ» و اگر روی درجه پنجم گام قرار گیرد «سیزده نمایان» نامیده می‌شود و آکوردی «نامطبوع» شناخته می‌شود.

کاربرد آکورد «سیزده نمایان» در قطعه «بعد از ظهر یک دیو» اثر: کلود دبوسی
آکورد سیزده نمایان برای چهار صدا
آکورد سیزده نمایان روی درجه پنج گام فا ماژور

جستارهای وابسته[ویرایش]

نگارخانه[ویرایش]

انواع مختلف آکوردهای سیزده:

منابع[ویرایش]