دبدبه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دِبدِبه یک دشت شنی وسیع در شمال شرقی عربستان سعودی است،[۱][۲]

دشت دبدبه در شبه‌جزیره عربستان و در شمال فلات الصُّـمَّان واقع شده‌است. این دشت به صورت مثلثی امتداد می‌یابد که نوک آن از شهر قیصومه شروع می‌شود و از سمت جنوب به وادی الباطن نفوذ می‌کند و به سمت شمال شرقی می‌رود تا به خلیج فارس می‌رسد. بخش شمالی فلات دبدبه در عراق و بقیه در مرزهای کویت و عربستان سعودی قرار دارد.[۳]

محل[ویرایش]

این دشت در عرض جغرافیایی ۲۷٫۸۸۷۴۸۲ و طول جغرافیایی ۴۶٫۴۷۰۳۲۲، در جنوب شرقی حفر الباطن قرار دارد و حفر الباطن نزدیکترین شهر بزرگ به این دشت است. این دشت از شرق به مرز غربی منطقه بی‌طرف عربستان سعودی-کویت، از غرب به وادی الباطن و از جنوب به خط الرأس شنی الوریعه محدود می‌شود.

این دشت از عربستان سعودی به سمت شمال ۲۰ کیلومتر امتداد دارد و وارد کویت می‌شود. مساحت دشت دبدبه حدود ۳۰ هزار کیلومتر مربع است.

نام[ویرایش]

طایفه‌های کوچ‌نشین در فصل زمستان برای چرای حیوانات خود در آنجا زندگی می‌کنند. دبدبه نامی است که بادیه‌نشینان به این دشت داده‌اند و برگرفته از صدایی است که از نعلین‌های آنها بر زمین سخت این دشت شنیده می‌شود.[۴]

جغرافیا[ویرایش]

این دشت به دلیل سطح سفت و تقریباً بدون ناهمواری آن که با سنگریزه‌های سنگ آهک، کوارتز و سنگ آذرین[۵] پوشیده شده و آب‌های شور آن قابل توجه است.[۶][۷][۸] با وجود آب و هوای خشک، این منطقه به هنگام بارندگی[۹] دارای پوشش گیاهی می‌شود.[۱۰][۱۱] این دشت ممکن است توسط شبکه رودخانه‌ای وادی الباطن ایجاد شده باشد که احتمالاً بین ۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد فعال بوده‌است[۱۲] این فعالیت امکان رسوب‌گذاری سازند دبدبه را فراهم کرد، مشابه یک نهشته مخروط افکنه، هم از نظر ریخت‌شناسی و هم از نظر رسوب‌شناسی. ته‌نشسته‌های این محل ممکن است ۵۰۰ متر عمق داشته باشند[۱۳]

منابع[ویرایش]

  1. Dibdiba at iTouchMap.com.
  2. Ad Dibdiba, Saudi Arabia. at Satelliteviews.net.
  3. أحمد جارالله الجارالله، تحلیل أثر الخصائص الطبیعیة علی نشأة ونمو مدینة الزبیر، ص۵۰ بایگانی‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۱ توسط Wayback Machine
  4. Mandaville, J., "al-Dibdiba." Encyclopaedia of Islam. Brill Online, 2015.
  5. al-Dibdiba at Brill references.
  6. Ground‐Water Chemistry of Dibdiba Formation, North Kuwait.
  7. Moutaz Al-Dabbas, Raad Al- Khafaji, Mohanad H. A. Al-Jaberi, IMPACT OF CLIMATE CHANGES ON THE HYDROGEOLOGICAL AQUIFERS- CASE STUDY DIBDIBA AQUIFER AT KARBALA – NAJAF AREA, IRAQ (IJRST) 2015, Vol. No. 5, Issue No. III, Jul-Sep. page 24 بایگانی‌شده در ۲۱ آوریل ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
  8. Mustafa A. Hassan, Laith A. Jawad, AL-Dibdiba Formation Basin Hydrological Aspects Extraction Using GIS techniques and Quantitative Morphometric Analysis (Iraqi Journal of Sciences, 2015).
  9. April Fast [Iraq the Land (Crabtree Publishing Company, 2005) al-Dibdiba&source=bl&ots=n1WLwbeF-Z&sig=QeDm36Q0ExyYr-TIzZb8uiN7JDA&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwikvZaLioXKAhVEqqYKHTBVBpMQ6AEIMzAF#v=onepage&q=al-Dibdiba&f=false page 12.
  10. By Daoud, Flora Of Kuwait, Volume 1(Routledge, 16Dec. ,2013) al-Dibdiba&source=bl&ots=bTIdzZwe8x&sig=nt58pAVoPoi1wF_6ftZPC70IbqA&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwikvZaLioXKAhVEqqYKHTBVBpMQ6AEILTAD#v=onepage&q=al-Dibdiba&f=false page 113.
  11. Claire O'Neal, We Visit Iraq (Mitchell Lane Publishers,2011) al-Dibdiba&source=bl&ots=PXtIyMAer5&sig=GgzyFIdzEveUPZaAJpp5GDXgI2U&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwikvZaLioXKAhVEqqYKHTBVBpMQ6AEIMDAE#v=onepage&q=al-Dibdiba&f=false p 27.
  12. The Pishon River - Found. by C.A. Salabach at Focus Magazine بایگانی‌شده در ۲۰۱۲-۰۶-۲۵ توسط Wayback Machine
  13. Wolfgang Wagner, Groundwater in the Arab Middle East(Springer Science & Business Media, 2011) p20.