تبت (۱۹۱۲–۱۹۵۱)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
تبت

བོད་
Bod
تبت
۱۹۱۲–۱۹۵۱
نشان ملی تبت
نشان ملی
گستره سرزمینی تبت در سال ۱۹۴۲
گستره سرزمینی تبت در سال ۱۹۴۲
پایتختلهاسا
بزرگترین شهرپایتخت
زبان(های) رسمیتبتی معیار, زبان های تبتی
دین(ها)
بودیسم تبتی (دین رسمی)
نام(های) اهلیتمردم تبتی
حکومتسیستم حکومتی دوگانه تبت;[۱] [[ پادشاهی انتخابی]] پادشاهی مطلقه[۲]
دالایی لاما 
• ۱۹۱۲–۱۹۳۳ (اولین)
توبتن جیاتسو
• ۱۹۳۷–۱۹۵۱ (آخرین)
تنزین گیاتسو
نایب‌السلطنه 
• ۱۹۳۴–۱۹۴۱ (اولین)
توبتن جامفل یش گیالتسن
• ۱۹۴۱–۱۹۵۰ (آخرین)
سومین تکترا رینپوچه
قوه مقننهحکم شرعی
تاریخ 
• اعلامیه استقلال
۴ آوریل ۱۹۱۲
• توافق سه نقطه ای[۳]
۱۲ اوت ۱۹۱۲
• سیزدهمین دالایی لاما باز می گردد
ژانویه ۱۹۱۳
۳ جولای ۱۹۱۴
• فروپاشی
۱۹۵۱
مساحت
• کل
۱٬۲۲۱٬۶۰۰ کیلومتر مربع (۴۷۱٬۷۰۰ مایل مربع)
جمعیت
• ۱۹۴۵
۱,۰۰۰,۰۰۰ [۴]
واحد پولسکار تبت, سرانگ تبت, تنگا تبت
پیشین
پسین
دودمان چینگ
چین
دولت مرکزی تبت
امروز بخشی از چین
 تبت

تبت (الفبای تبتی: བོད་) کشوری در شرق آسیا بود که از فروپاشی سلسله چینگ به رهبری منچو در سال ۱۹۱۲ تا الحاق آن به جمهوری خلق چین در سال ۱۹۵۱ ادامه داشت.

رژیم گاندن فودرنگ تبتی تا سال ۱۹۱۲ تحت الحمایه سلسله چینگ بود. [۵] [۶] هنگامی که دولت موقت جمهوری چین تشکیل شد، فرمانی امپراتوری دریافت کرد که به آن کنترل تمام قلمروهای سلسله چینگ را می داد. [۷] [۸] [۹] با این حال، نتوانست هیچ قدرتی را در تبت اعمال کند. دالایی لاما اعلام کرد که رابطه تبت با چین با سقوط سلسله چینگ پایان یافت و اعلام استقلال کرد. تبت و مغولستان خارجی نیز معاهده‌ای را امضا کردند که در آن استقلال خود از چین را به رسمیت می‌شناسند. [۱۰] استقلال آن به طور رسمی توسط کشورهای دیگر به رسمیت شناخته نشد. [۱۱] [۱۲]

پس از مرگ سیزدهمین دالایی لاما در سال ۱۹۳۳، یک هیئت تسلیت که توسط دولت ملی جمهوری چین تحت حاکمیت کومینتانگ برای آغاز مذاکرات درباره وضعیت تبت به لهاسا فرستاده شد، اجازه یافت دفتری باز کند و در آنجا بماند، اگرچه توافقی حاصل نشد. [۱۳]

این دوران پس از شکست دولت ناسیونالیست جمهوری چین در جنگ داخلی علیه حزب کمونیست چین و ضمیمه شدن تبت به جمهوری خلق چین به تازگی به پایان رسید.

تاریخ[ویرایش]

سقوط سلسله چینگ (۱۹۱۱)[ویرایش]

مهر طلا توسط مردم تبت به سیزدهمین دالایی لاما در سال 1909 [۱۴] اهدا شد.
نقشه ای از شرق آسیا در سال ۱۹۱۴ توسط رند مک نالی منتشر شد که تبت را به عنوان منطقه خودمختار جمهوری چین نشان می دهد [الف]

تبت در سال ۱۷۲۰ پس از بیرون راندن نیروهای خانات زونگار توسط چینگ، تحت حکومت سلسله چینگ چین قرار گرفت. اما در پایان قرن نوزدهم، اقتدار چین در تبت چیزی بیش از نمادین نبود. [۱۵] پس از انقلاب شینهای در سال‌های ۱۹۱۱-۱۹۱۲، شبه‌نظامیان تبتی حمله غافلگیرانه‌ای را به پادگان چینگ مستقر در تبت پس از آشفتگی شینهای لهاسا انجام دادند. پس از سقوط سلسله چینگ در سال ۱۹۱۲، مقامات چینگ در لهاسا مجبور به امضای "توافقنامه سه نقطه" برای تسلیم و اخراج نیروهای چینگ در مرکز تبت شدند. در اوایل سال ۱۹۱۲، دولت جمهوری چین به عنوان دولت چین جایگزین سلسله چینگ شد و جمهوری جدید حاکمیت خود را بر تمام قلمروهای سلسله قبلی، که شامل ۲۲ استان چین، تبت و مغولستان خارجی بود، اعلام کرد. [۱۶] این ادعا در فرمان امپراتوری کنارگذاشتن امپراتور چینگ که توسط امپراتور دواگر لونگیو به نمایندگی از امپراتور شش ساله ژوانتونگ امضا شده بود ارائه شد: "... تمامیت ارضی مستمر سرزمین های پنج نژاد، مانچو ، هان ، مغول ، هوی و تبت در یک جمهوری بزرگ چین" (... ). [۱۷] [۱۸] [۱۹] قانون اساسی موقت جمهوری چین در سال ۱۹۱۲ به طور خاص مناطق مرزی جمهوری جدید از جمله تبت را به عنوان بخش جدایی ناپذیر ایالت تعیین کرد. [۲۰]

پس از تأسیس جمهوری جدید، رئیس جمهور موقت چین، یوان شیکای ، تلگرافی به سیزدهمین دالایی لاما فرستاد و عناوین قبلی او را احیا کرد. دالایی لاما این عناوین را رد کرد و پاسخ داد که "در نظر دارد هم حکومت زمانی و هم حکومت کلیسایی را در تبت اعمال کند." [۲۱] در سال ۱۹۱۳، دالایی لاما، که زمانی که چینگ یک لشکرکشی نظامی برای ایجاد حاکمیت مستقیم چین بر تبت در سال ۱۹۱۰ فرستاده بود، به هند گریخته بود، [۲۲] به لهاسا بازگشت و اعلامیه‌ای صادر کرد که بیان می‌کرد رابطه بین چینی‌ها وجود دارد. امپراتور و تبت " حامی و کشیش بوده و بر اساس انقیاد یکی از دیگری نبوده است." در این اعلامیه آمده است: «ما ملتی کوچک، مذهبی و مستقل هستیم. [۲۳] [۲۴]

در ژانویه ۱۹۱۳، آگوان دورژیف و سه نماینده دیگر تبت [۲۵] معاهده ای را بین تبت و مغولستان در اورگا امضا کردند که به رسمیت شناختن متقابل و استقلال آنها از چین را اعلام کرد. چارلز بل، دیپلمات بریتانیایی نوشت که سیزدهمین دالایی لاما به او گفت که به آگوان دورژیف اجازه نداده است که از طرف تبت قراردادی منعقد کند. [۲۶] [۲۷] از آنجا که متن منتشر نشده بود، برخی در ابتدا در وجود این معاهده تردید داشتند، [۲۸] اما متن مغولی توسط آکادمی علوم مغولستان در سال ۱۹۸۲ منتشر شد. [۲۵] [۲۹]

جستار های وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. Shakabpa (2010), pp. 763, 1021.
  2. Nakamura, Haije (1964). "Absolute Adherence to the Lamaist Social Order". Ways of Thinking of Eastern Peoples: India, China, Tibet, Japan. University of Hawaii Press. p. 327.
  3. "AGREEMENT BETWEEN THE CHINESE AND TIBETANS". Archived from the original on 23 June 2017.
  4. Goldstein (1989), p. 611.
  5. Ram Rahul, Central Asia: an outline history بایگانی‌شده در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine, New Delhi, Concept Publishing Company, 1997, p. 42 : "From then [1720] until the fall of the Manchu dynasty in 1912, the Manchu Ch'ing government stationed an Amban, a Manchu mandarin, and a military escort in Tibet."
  6. Barry Sautman, Tibet's Putative Statehood and International Law, in Chinese Journal of International Law, Vol.
  7. {{cite book}}: Empty citation (help)
  8. {{cite book}}: Empty citation (help)
  9. {{cite book}}: Empty citation (help)
  10. Zhu (2020): "Taking advantage of the chaos in China, Mongolia and Tibet both declared their independence towards the end of 1911, expelled the Chinese ambans (residents) and garrisons, and established independent governments. Both Mongolia and Tibet justified their independence on the grounds that the territories’ attachment to China was a personal one between the Manchu emperors and the territory, and that the territories were not part of China proper."
  11. Goldstein, Melvyn C.; Beall, Cynthia M. (1990), Nomads of Western Tibet, University of California Press, p. 50, ISBN 9780520072114
  12. Zhu 2020.
  13. Goldstein (1997): "Chinese fortunes in Tibet improved slightly after the death of the thirteenth Dalai Lama when Tibet allowed a "condolence mission" sent by Guomindang government of Chiang Kaishek to visit Lhasa, and then permitted it to open an office to facilitate negotiations aimed at resolving the Tibet Question.
  14. Shakabpa 2010, p. 707.
  15. Lin (2011): "From [1792] on, the Qing dynasty became increasingly preoccupied with problems in the interior, and court officials in Peking found it less and less easy to intervene in Tibetan affairs.... by the second half of the nineteenth century, the Qing ambans, who represented the Qing emperor and Qing authority, could do little more than exercise ritualistic and symbolic influence."
  16. {{cite book}}: Empty citation (help)
  17. {{cite book}}: Empty citation (help)
  18. {{cite book}}: Empty citation (help)
  19. {{cite book}}: Empty citation (help)
  20. {{cite book}}: Empty citation (help)
  21. Goldstein (1997).
  22. Goldstein (1997)
  23. "Tibet Justice Center – Legal Materials on Tibet – Tibet – Proclamation Issued by His Holiness the Dalai Lama XIII (1913) [106]". Archived from the original on 4 February 2019.
  24. Shakya (1999).
  25. ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ Udo B. Barkmann, Geschichte der Mongolei, Bonn 1999, p380ff
  26. Grunfeld 1996, p. 65.
  27. Bell (1924)
  28. Quoted by Sir Charles Bell, "Tibet and Her Neighbours", Pacific Affairs(Dec 1937), pp. 435–6, a high Tibetan official pointed our years later that there was "no need for a treaty; we would always help each other if we could."
  29. "Dogovor 1913 g. mezhdu Mongoliyey i Tibetom: novyye dannyye". Archived from the original on 11 September 2020. {{cite web}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (|trans-title= suggested) (help)


خطای یادکرد: خطای یادکرد: برچسب <ref> برای گروهی به نام «persian-alpha» وجود دارد، اما برچسب <references group="persian-alpha"/> متناظر پیدا نشد. ().