اولانباتور
اولانباتور
Улаанбаатар ᠤᠯᠠᠭᠠᠨ ᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ | |
|---|---|
کلانشهر (نیسلِل) | |
| کلانشهر اولانباتور нийслэл Улаанбаатар хот ᠨᠡᠶᠢᠰᠯᠡᠯ ᠤᠯᠠᠭᠠᠨ ᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ ᠬᠣᠲᠠ | |
City centre with Sükhbaatar Square Ugsarmal panel buildings built in the socialist era Naadam ceremony at the National Sports Stadium | |
 پرچم  نشان | |
| نام(های) مستعار: УБ (UB), Нийслэл (capital), Хот (city) | |
 | |
 Ulaanbaatar highlighted in Mongolia | |
  اولانباتور Location of Ulaanbaatar in Mongolia  اولانباتور اولانباتور (آسیا) | |
| مختصات: ۴۷°۵۵′۱۳″ شمالی ۱۰۶°۵۵′۰۲″ شرقی / ۴۷٫۹۲۰۲۸°شمالی ۱۰۶٫۹۱۷۲۲°شرقی | |
| Country |  مغولستان |
| Monastic center established | 1639 |
| Final location | 1778 |
| Named Ulaanbaatar | 1924 |
| حکومت | |
| • نوع | Council–Manager |
| • نهاد | Citizens' Representatives Khural of the Capital City |
| • Governor of the Capital City and Mayor of Ulaanbaatar | Khishgeegiin Nyambaatar (MPP)[۱] |
| مساحت | |
| • کلانشهر (نیسلِل) | ۴٬۷۰۴٫۴ کیلومتر مربع (۱۸۱۶٫۴ مایل مربع) |
| • شهری | ۳٬۲۳۶٫۶ کیلومتر مربع (۱۲۴۹٫۷ مایل مربع) |
| ارتفاع | ۱٬۳۵۰ متر (۴٬۴۲۹ فوت) |
| جمعیت (۲۰۲۲)[۲] | |
| • کلانشهر (نیسلِل) | ۱٬۵۹۶٬۳۳۵ |
| • تراکم | ۳۴۰/کیلومتر مربع (۸۸۰/مایل مربع) |
| • شهری | ۱٬۵۲۲٬۱۴۸ |
| • تراکم شهری | ۴۷۰/کیلومتر مربع (۱۲۰۰/مایل مربع) |
| GDP | |
| • Total | MNT 45,047 billion US$ 13.2 billion (2023) |
| • Per capita | MNT 27,455,175 US$ 8,049 (2023) |
| منطقهٔ زمانی | یوتیسی +۰۸:۰۰ (H) |
| Postal code | 210 xxx |
| کد منطقه | +976 (0)11 |
| HDI (2018) | 0.810[۴] – very high · 1st |
| License plate | MN-1 |
| Climate | BSk |
| وبگاه | www |
.jpg)
.jpg)
.jpg)
اولانباتور (به مغولی: Улаанбаатар، [Ulaanbaatar]؛ ᠤᠯᠠᠭᠠᠨ ᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ، [ulaɣan baɣatur]) پایتخت و بزرگترین شهر مغولستان است. در شهر اولانباتور جمعیتی معادل یک ملیون و ۶۰۰ هزار نفر، شامل حدود نیمی از جمعیت کشور مغولستان، ساکن هستند. این شهر در طول رود تول قرار گرفته است.
جمعیت
[ویرایش]جمعیت این شهر در سال ۲۰۲۲ میلادی، بیش از ۱٬۵۹۶٬۳۳۵ نفر بودهاست. که پرجمعیتترین شهر و نیز بزرگترین و بهترین شهر مغولستان و کل مغولان است که ۹۸٪ درصد آن مردم مغول ۱٪ درصد چینی و ۱ درصد آنها خارجی غیر چینی هستند.
اولان باتور که توسط یک شهرداری مستقل اداره می شود، توسط استان توو احاطه شده است که مرکز آن زونماد در ۴۳ کیلومتری (۲۷ مایل) جنوب شهر قرار دارد. با جمعیتی کمی بیش از ۱/۶ میلیون نفر تا دسامبر ۲۰۲۲، تقریباً نیمی از کل جمعیت کشور را شامل می شود.[۵]
تاریخچه
[ویرایش]اولانباتور در سال ۱۶۳۹ میلادی به عنوان صومعهای برای چادرنشینان بودایی بنیاد شد و از سال ۱۷۷۸ در محل کنونیاش یعنی پیوندگاه دو رود تول و سلبه به صورت سکونتگاهی دائمی درآمد. پیش از این تاریخ، این سکونتگاه ۲۸ مرتبه تغییر مکان داد و هر بار نقطهای جدید را طی مراسمی دینی برای آن برمیگزیدند.
با استقلال مغولستان بیرونی از چین در سال ۱۹۱۱ میلادی، این شهر به عنوان پایتخت این کشور انتخاب شد. در سال ۱۹۲۴ میلادی، با تاسیس جمهوری خلق مغولستان، نام این شهر به «اولانباتور» تغییر کرد.
اقتصاد
[ویرایش]
اولانباتور مرکز فرهنگی، صنعتی و اقتصادی مغولستان میباشد. این شهر همچنین مرکز شبکهٔ راههای مغولستان است و در مسیر راهآهن سراسری سیبری و شبکه راهآهن چین قرار گرفتهاست.[۶] امروزه آلودگی هوا در این شهر بالا است و علت آن سوزاندن هیزم و زغالسنگ در منازل طی زمستانهای سرد اولانباتور است. این آلودگی در زمستانها گاه چنان زیاد است که مانع دید کافی هواپیماها برای فرود در فرودگاه این شهر میشود.[۷]
معنی اسم این شهر در زبان مغولی «قهرمان سرخ» است. کلمه باتور مغولی بهمعنی قهرمان بهصورت بهادر به فارسی راه یافتهاست.[۸]
جغرافیا
[ویرایش]اولانباتور در شمال مغولستان و در درهٔ رودخانه تول (از شاخههای سلنگا) و در درهای بر دامنهٔ کوه بوگدا اول قرار گرفتهاست و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۳۱۰ متر میباشد.
شهر اولانباتور به ۹ منطقه شهری تقسیم شدهاست که عبارتند از: باگانور، باگاخانگای، بایانگول، بایانزورخ، چینگلتی، خان اول، نالایخ، سونگینو خیرخان، و سوخباتار. هر منطقه شهری به چندین محله تقسیم شده که مجموع تعداد آنها ۱۲۱ محله است.[۹]
تاریخچه
[ویرایش]پس از سال ۱۷۷۸ میلادی، این شهر بهسمت درهٔ رودخانهٔ تول گسترش پیدا کردهاست. در سدهٔ بیستم، اولانباتور بهبزرگترین مرکز ساختوساز در سطح مغولستان تبدیل شد.[۶]
تقسیمات اداری
[ویرایش]کلانشهر اولانباتور دارای ۹ منطقه (دورِگ) میباشد، که هر کدام از این مناطق به ناحیه (خورو) تقسیم شدهاند. از این مناطق، ۶ عدد از آنان، منطقهٔ شهری اصلیِ اولانباتور را تشکیل میدهند. ۲ منطقهٔ باغانور، و نالایخ در سطح شهرِ مستقل در تابعیت «کلانشهر اولانباتور» بجای استان میباشند. منطقهٔ باغاخانغای یک منطقهٔ روستایی و حومهای میباشد که در فاصلهٔ ۷۵ کیلومتری از منطقهٔشهری اولانباتور قرار گرفته و میزبان پایگاه هوایی تعطیل شدهٔ نیروی هوایی شوروی، [[:ru:Мааньт (аэродром) |فرودگاه مانیت]] می باشد.
| ||||||||||
| منطقه (دورِگ) | نام مغولی (سیریلیک) |
نام مغولی (خط مغولی) |
جمعیت (۲۰۲۲) | مساحت | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| منطقه بایانجورخ | Баянзүрх дүүрэг (Bajanzürx düüreg) |
ᠪᠠᠶᠠᠨ ᠵᠢᠷᠦᠬᠡ ᠳᠡᠭᠦᠷᠭᠡ (bayan jirüke degürge) |
۴۰۸٬۷۹۷ | ۱٬۲۴۴٫۱ | ||||||
| منطقه بایانغول | Баянгол дүүрэг (Bajangol düüreg) |
ᠪᠠᠶᠠᠨ ᠭᠣᠤᠯ ᠳᠡᠭᠦᠷᠭᠡ (bayan ɣoul degürge) |
۲۴۶٬۸۸۶ | ۲۹٫۵ | ||||||
| منطقه چینگِلتِی | Чингэлтэй дүүрэг (Čingeltej düüreg) |
ᠴᠢᠩᠭᠢᠯᠲᠡᠢ ᠳᠡᠭᠦᠷᠭᠡ (čiŋgiltei degürge) |
۱۴۴٬۲۴۹ | ۸۹٫۳ | ||||||
| منطقه خاناُول | Хан-Уул дүүрэг (Xan-Uul düüreg) |
ᠬᠠᠨ ᠠᠭᠤᠯᠠ ᠳᠡᠭᠦᠷᠭᠡ (qan aɣula degürge) |
۲۳۸٬۵۱۱ | ۴۸۴٫۷ | ||||||
| منطقه سوخباتور | Сүхбаатар дүүрэг (Süxbaatar düüreg) |
ᠰᠦᠬᠡ ᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ ᠳᠡᠭᠦᠷᠭᠡ (süke baɣatur degürge) |
۱۴۱٬۵۷۳ | ۲۰۸٫۴ | ||||||
| منطقه سونغینو خایرخان | Сонгинохайрхан дүүрэг (Songinoxajrxan düüreg) |
ᠰᠣᠩᠭᠢᠨᠠ ᠬᠠᠶᠢᠷᠬᠠᠨ ᠳᠡᠭᠦᠷᠭᠡ (soŋɣin-a qayirqan degürge) |
۳۴۲٬۱۱۲ | ۱٬۲۰۰٫۶ | ||||||
| منطقهٔ شهری اصلیِ اولانباتور | Улаанбаатар хотын төв (Ulaanbaatar xotyn töv) |
ᠤᠯᠠᠭᠠᠨ ᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ ᠬᠣᠲᠠ ᠢᠢᠨ ᠲᠥᠪ (ulaɣan baɣatur qota-yin töb) |
۱٬۵۲۲٬۱۴۸ | ۳٬۲۳۶٫۶ | ||||||
| منطقه باغانور (شهر) |
Багануур дүүрэг (Baganuur düüreg) |
ᠪᠠᠭᠠ ᠨᠠᠭᠤᠷ ᠳᠡᠭᠦᠷᠭᠡ (baɣa naɣur degürge) |
۲۹٬۳۴۱ | ۶۲۰٫۲ | ||||||
| منطقه نالایخ (شهر) |
Налайх дүүрэг (Nalajx düüreg) |
ᠨᠠᠯᠠᠶᠢᠬᠤ ᠳᠡᠭᠦᠷᠭᠡ (nalayiqu degürge) |
۳۹٬۵۷۹ | ۶۸۷٫۶ | ||||||
| منطقه باغاخانغای | Багахангай дүүрэг (Bagaxangaj düüreg) |
ᠪᠠᠭᠠ ᠬᠠᠩᠭ᠋ᠠᠢ ᠳᠡᠭᠦᠷᠭᠡ (baɣa qaŋɣai degürge) |
۴٬۴۱۶ | ۱۴۰٫۰ | ||||||
نمای شهر
[ویرایش]
منابع
[ویرایش]- Wikipedia contributors, "Ulan Bator," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulan_Bator&oldid=489282007 (accessed May 6, 2012).
- ↑ E, Oyun-Erdene (2023-10-04). "Kh.Nyambaatar appointed as new Mayor of Ulaanbaatar". gogo.mn.
- ↑ "Үндэсний статистикийн хороо".
- ↑ "GROSS DOMESTIC PRODUCT, by region, aimags and the Capital". www.1212.mn. Mongolian Statistical Information Service. Retrieved 2023-12-06.
- ↑ Sub-national HDI. "Area Database – Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org (به انگلیسی).
- ↑ «.: Нийслэлийн статистикийн газар - Статистик үзүүлэлт - 01. Хүн амын тоо, хүйсээр, оны эхэнд, мянган хүн :». web.archive.org. ۲۰۱۳-۱۲-۰۲. بایگانیشده از اصلی در ۲ دسامبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۸-۱۶.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ "Төрийн үйлчилгээний портал" (به مغولی). Ulaanbaatar.mn. Archived from the original on 6 August 2012. Retrieved 24 November 2013.
- ↑ The World Bank (December 2009). "Mongolia: Air Pollution in Ulaanbaatar – Initial Assessment of Current Situation and Effects of Abatement Measures" (PDF). Sustainable Development Series: Discussion Paper. Washington, D.C.: The World Bank. Retrieved 12 May 2011.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ «چشمانداز اولان باتور مغولستان». تابناک.
- ↑ Montsame News Agency. Mongolia. 2006, ISBN 99929-0-627-8, p. 35
پیوند بهبیرون
[ویرایش]
مرکز: اولانباتور | ||
 | ||
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانههای ملی | |
| سایر | |
