طاهر ضیائی

دکتر طاهر ضیائی
وزیر صنایع و معادن ایران
دوره مسئولیت ۱۳۴۱ – ۱۳۴۲
پادشاه	محمدرضا شاه پهلوی
نخست‌وزیر	اسدالله علم
دوره مسئولیت ۱۳۳۹ – ۱۳۴۰
نخست‌وزیر	جعفر شریف‌امامی
سناتور
دوره مسئولیت ۱۳۴۶ – ۱۳۵۷
حوزه انتخاباتی	تهران (دوره‌های پنجم تا هفتم)
اطلاعات شخصی
زاده	۱۲۹۶ شمسی تربت حیدریه، ایران
درگذشته	۱۳۹۱ امریکا
ملیت	ایران

طاهر ضیائی (تولد ۱۲۹۶ شمسی تربت حیدریه - مرگ ۱۳۹۱ امریکا) رئیس اتاق بازرگانی تهران ، استاد دانشگاه، وزیر و سناتور دوره پهلوی بود.

زندگی‌نامه و تحصیلات

طاهر ضیایی (فرزند میرزا آقا ضیاء الاطباء) در سال ۱۲۹۶ (ه. ش) در شهر تربت حیدریه به دنیا آمد.پدرش میرزا آقا ضیاءالاطباء بود که در تربت‌حیدریه طبابت می‌کرد و در اواخر دوره قاجار به نمایندگی از این شهرستان به مجلس شورای ملی رفت و خانواده‌اش را به تهران انتقال داد. او چندین دوره بر کرسی نمایندگی تربت حیدریه و کاشمر نشست. طاهر ضیائی پس از فارغ‌التحصیلی از کالج آمریکایی تهران در سال ۱۳۱۴ به آلمان رفت. در دانشگاه فنی برلین مهندسی معدن خواند و از دانشگاه وین دکترای زمین‌شناسی گرفت. پس از بازگشت به ایران به تدریس در دانشکده فنی دانشگاه تهران پرداخت.

مشاغل و مناصب

پس از تأسیس سازمان برنامه مدتی قائم‌مقام این سازمان بود. در سال ۱۳۳۴ در دولت حسین علاء معاون امور معادن وزارت اقتصاد ملی و در سال ۱۳۳۹ در دولت جعفر شریف امامی وزیر صنایع و معادن شد. هیئت وزیران در جلسه مورخ ۲۲ /۵ /۴۱ بنا بر پیشنهاد نخست وزیری تصویب نمودند آقای طاهر ضیائی وزیر صنعت، معـدن و تجارت همچنان در سمت خود در دانشگاه تهران تکالیف و وظایف آموزشی را انجام دهند. وضع استخدامی مشارالیه همچنان تابع قوانین و مقررات استخدامی دانشگاهیان خواهد بود مجوز قانونی این تصویب نامه پس از افتتاح مجلس شوراي ملي و مجلس سنا تحصیل خواهد شد. در دولت اسدالله علم نیز همین سمت را عهده‌دار بود تا اینکه در سال ۱۳۴۲ این وزارتخانه با وزارت بازرگانی ادغام شد و ضیائی از دولت کنار گذاشته شد.

ضیائی سپس مدیرعامل بانک اصناف و سرپرست سازمان زمین‌شناسی شد تا اینکه در سال ۱۳۴۶ به عضویت مجلس سنا درآمد (دوره پنجم) و تا پایان دوره شاهنشاهی که این مجلس منحل شد، سناتور انتصابی تهران بود. در سال ۱۳۵۰ که اتاق‌های بازرگانی و صنایع و معادن در هم ادغام شدند، به ریاست اتاق بازرگانی و صنایع و معادن انتخاب شد.

ضیائی از نزدیکان جعفر شریف امامی ‌بود و با حمایت او بود که توانست به وزارت و دیگر مناصب خود دست یابد. هر جا شریف امامی ‌منصبی می‌گرفت، ضیائی معاونش می‌شد. او همچون شریف امامی فراماسون بود و حتی برخی از جلسات فراماسون‌ها در منزل او تشکیل می‌شد. ضیائی در دوران سناتوری، عضو بنیاد پهلوی بود که ریاست آن را شریف امامی ‌به عهده داشت. از جمله اقداماتش در این بنیاد، برداشت ماهیانه سی هزار تومان پول از کازینوهای وابسته به بنیاد و واریز آن به حساب شخصی شریف امامی ‌بود.

خانواده

طاهر ضیائی با هایده عدل ازدواج کرد که پدرش منصورالسلطنه عدل حقوقدان و از دولتمردان و مقامات قضائی دوران پهلوی و مادرش مهر الملوک هدایت بود. آن دو صاحب دو دختر به نام‌های گیتی و لیلا شدند. گیتی با حسینقلی ذوالفقاری و لیلا با حسینقلی صمصام ازدواج کرد.

دو برادر دیگرش محمود و خلیل نیز از سیاستمداران دوره پهلوی بودند. خلیل برادر طاهر ضیائی یکی از چند چشم پزشک نامدار ایران بود که در دوره بیستم (سال ۱۳۳۹) به کمک همکارش منوچهر اقبال به نمایندگی مجلس شورای ملی رسید. برادر دیگرش محمود نیز از سال ۱۳۳۵مجموعاً بیست سال نماینده مشهد بود.

پانویس

کابینه اول شریف‌امامی

نخست‌وزیر: شریف‌امامی
معاون نخست‌وزیر: محمد سجادی
وزیر مشاور: احمد آرامش
وزیران
ر.	وزیر	وزارت‌خانه	ر.	وزیر	وزارت‌خانه
۱	محمدرضی ویشکایی	وزارت گمرکات و انحصارات	۸	ابوالحسن بهنیا	راه و ترابری
۲	صادق امیرعزیزی	کشور	۹	طاهر ضیایی	صنایع و معادن
۳	عبدالباقی شعاعی	دارایی	۱۰	محمدعلی ممتاز	دادگستری
۴	حسین قدس نخعی	امور خارجه	۱۱	جهانشاه صالح	فرهنگ
۵	علی اصغر نقدی	جنگ	۱۲	احمدعلی بهرامی	کار
۶	جواد آشتیانی	بهداری	۱۳	ابراهیم مهدوی	کشاورزی
۷	عبدالحسین اعتبار	پست، تلگراف و تلفن
وزیران مشاور
ر.	وزیر مشاور	وزارت مشاور	ر.	وزیر مشاور	وزارت مشاور
۱	محمد سجادی	سرپرست امور اقتصادی	۳	احمد آرامش	برنامه و بودجه
معاونان نخست‌وزیری
ر.	معاون	معاونت
۱	اشرف احمدی	وزیر مشاور و معاون نخست‌وزیر