دیابت نوع ۲: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز Mehran صفحهٔ دیابت نوع دو را به دیابت نوع ۲ منتقل کرد
ترجمه‌شده توسط علی رمضانی (پروژه TWB)
خط ۱: خط ۱:
{{Infobox disease
'''دیابت نوع ۲''' شرایط مزمنی است که در آن بدن قادر به استفاده و ذخیره گلوگز نمی‌باشد. و گلوکز به جای تبدیل به انرژی به جریان خون باز گشته و سبب ایجاد علایم مختلف می‌گردد.
|Image = Blue circle for diabetes.svg
دیابت نوع ۲ (یا دیابت بزرگسالی یا غیر وابسته به انسولین) در نتیجه عدم توانایی بدن در تولید انسولین کافی و/یا ناتوانی از استفاده بهینه از [[انسولین]] تولیدی رخ می‌دهد.(به این حالت مقاومت به انسولین گفته می‌شود). ابن نوع [[دیابت]] اغلب در افراد بالای ۴۰ سال، چاق و دارای سابقه خانوادگی دیابت رخ می‌دهد ولی متاسفانه باید اذعان کرد که امروزه آمار ابتلا افراد جوانتر نیز به دلیل شیوه زندگی امروزی افزایش یافته‌است.
|Caption = نماد دایره‌ای شکل آبی رنگ دیابت.<ref>{{Cite web|title=Diabetes Blue Circle Symbol|url=http://www.diabetesbluecircle.org|date=17 March 2006|publisher=International Diabetes Federation}}</ref>
== علل ==
|DiseasesDB = ۳۶۶۱
فاکتورهای مختلفی سبب ابتلا به دیابت نوع ۲ می‌شوند: اضافه وزن، بی تحرکی یا کمبود فعالیت بدنی و اختلالاتی که همراه با عدم توانایی بدن در استفاده از [[گلوگز]] می‌باشند از عوامل اصلی ابتلا به دیابت نوع دو می‌باشند. به علاوه کسانی که اختلال گلوکز ناشتا یا اختلال عدم تحمل گلوکز در آنها تشخیص داده شده نیزخطر بالایی در ابتلا به دیابت نوع ۲ دارند.
|ICD10 = {{ICD10|E|11||e|10}}
== علایم ==
|ICD9 = {{ICD9|250.00}}, {{ICD9|250.02}}
افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ یکسری از علایم را تجربه می‌کنند. شامل:
|ICDO =
* تشنگی و پرنوشی
|OMIM = 125853
* پرادراری
|MedlinePlus = 000313
* تاری دید
|eMedicineSubj = article
* زودرنجی و تحریک پذیری
|eMedicineTopic = 117853
* بی حسی یا سوزش دست و پا
|MeshID = D003924
* عفونت مکرر [[لثه]]، [[پوست]] و [[مثانه]]
}}
* عدم بهبودی زخم‌ها
''' دیابت شیرین نوع ۲''' {{به انگلیسی|Diabetes mellitus type 2}} که سابق بر این آن را '''دیابت شیرین غیروابسته به انسولین (NIDDM)''' یا ''' دیابت بزرگسالان''' می‌نامیدند، نوعی [[اختلال در سوخت و ساز بدن]] است که با بالا بودن [[گلوکز خون]] در شرایط[[مقاومت در مقابل انسولین]] و کمبود نسبی [[انسولین]] شناسایی می‌شود.<ref name="Pathologic Basis of Disease"/> این مسئله در تقابل با [[دیابت شیرین نوع ۱]] است که در آن به دلیل تخریب [[جزایر لانگرهانس|سلول‌های جزیره‌ای]] در [[لوزالمعده]] با کمبود مطلق انسولین مواجه هستیم.<ref name=Green2011>{{cite book|last=Shoback|first=edited by David G. Gardner, Dolores|title=Greenspan's basic & clinical endocrinology|year=2011|publisher=McGraw-Hill Medical|location=New York|isbn=0-07-162243-8|pages=Chapter 17|edition=9th}}</ref> نشانه‌های کلاسیک این بیماری عبارتند از [[استسقاء|احساس تشنگی مفرط]]، [[ادرار زیاد|تکرر ادرار]]، و [[پرخوری|احساس گرسنگی مفرط]]. ۹۰٪ افراد مبتلا به [[دیابت شیرین|دیابت]] به دیابت نوع ۲ دچار هستند و ۱۰٪ دیگر به ترتیب مبتلا به [[دیابت شیرین نوع ۱]] و [[دیابت بارداری]] می‌باشند. گفته می‌شود که [[چاقی]] دلیل عمده دیابت نوع ۲ در افرادی است که به لحاظ ژنتیکی مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
* خستگی زیاد غیر قابل توجیه
اما باید بدانید در بعضی موارد دیابت نوع ۲ هیچ علامتی ندارد.در این گونه موارد افراد مبتلا ماهها یا حتی سال‌ها بدون اینکه از بیماری خود مطلع باشند به زندگی ادامه می‌دهند. دیابت آنقدر به تدریج پیش می‌رود که حتی گاهی اوقات علایم آن قابل شناسایی نیست. به همین دلیل خیلی از مبتلایان به دیابت تا سالها از بیماری خود اطلاع ندارند.
این بیماران حداقل در ابتدای بیماری نقص انسولین نسبی (و نه مطلق) دارند. به این معنی که بدن فرد مبتلا انسولین تولید می‌کند و حتی ممکن است غلظت انسولین در خون از مقدار معمول آن نیز بیشتر باشد اما گیرنده‌های یاخته‌ای فرد نسبت به انسولین مقاوم شده و در حقیقت نمی‌گذارند انسولین وارد[[سلول| سلولها]] شده و اعمال طبیعی خود را انجام دهد. این بیماران برای زنده ماندن نیاز به درمان دائم با انسولین خارجی ندارند. علل متعددی برای این وضعیت وجود دارد، مکانیزم‌های جزئی بروز این وضعیت شناخته نشده است ولی مشخص است که تخریب اتوایمیون نقشی در بروز این بیماری ندارد.<ref name=dcare />
== بیماریزایی ==
دیابت نوع دوم در افراد [[چاق]] بیشتر دیده می‌شود و چاقی خود درجاتی از [[مقاومت به انسولین]] ایجاد می‌کند. درصد شیوع این بیماری در [[زنان]] بیش از [[مرد|مردان]] است. در این نوع از دیابت [[کتواسیدوز]] به ندرت خودبه‌خود ایجاد می‌شود بلکه در پی یک استرس همچون بروز یک بیماری یا عفونت ایجاد می‌شود. این نوع از دیابت معمولا سال‌ها تشخیص داده نشده باقی می‌ماند چرا که [[هایپرگلایسمی]] (افزایش قند خون) به تدریج ایجاد می‌شود و در اوایل در حدی نیست که علائم کلاسیک دیابت را نشان دهد. با این حال این بیماران در معرض عوارض ماکرووسکولار و میکرووسکولار دیابت هستند. مقاومت به انسولین ممکن است با [[کاهش وزن]] و [[درمان دارویی]] کمتر شود ولی به ندرت به حد طبیعی باز می‌گردد.<ref name=dcare /> با اینکه اخیرا افزایش شیوع این نوع در کودکان و نوجوانان و سنین پایین دیده شده
== عوامل خطر ==
عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ شامل چاقی، کلسترول بالا، [[فشار خون]] بالا و عدم تحرک بدنی کافی است. همچنین مطالعات نشان داده‌اند که خطر ابتلا به دیابت با افزایش سن افزایش می‌یابد به همین دلیل به این نوع از بیماری دیابت بزرگسالان نیز گفته می‌شود. بر همین اساس افراد چاق بالای ۴۰ سال ریسک بالاتری برای ابتلا به دیابت نوع دو دارند. البته ظهور این نوع دیابت در افراد جوان نیز در حال افزایش است. همچنین افرادی که دردوره بارداری به دیابت مبتلا می‌شوند(این شرایط دیابت بارداری نامیده می‌شود) ممکن است بعدها به دیابت نوع ۲ دچار شوند.
== درمان ==
دیابت نوع ۲ در مراحل اولیه با تغییر شیوه زندگی اعم از [[تغذیه]] سالم، فعالیت بدنی و نیز کنترل [[استرس]] قابل درمان خواهد بود. جالب است بدانید که در فردی که از افزایش وزن شدید رنج می‌برد حتی با کمتر از ۱۰ در صد کاهش وزن در خیلی از موارد کنترل [[قند خون]] اصلاح می‌گردد.
اگر با تغییر عادات نادرست زندگی قند خون شما اصلاح نشد، آن موقع دیابت اغلب با مصرف داروهای خوراکی قابل درمان است زیرا که بدن بسیاری از افراد مبتلا تا حدی [[انسولین]] ترشح می‌کند ولی نیاز به داروهایی برای بهبود بهره برداری و یا افزایش ترشح انسولین می‌باشد. قرص‌های مصرفی برای کنترل دیابت حاوی انسولین نیستند. در عوض این دارو‌ها مثل متفورمین، سولفونیل اوره‌ها، مهار کننده‌های آلفا گلوکوزیدازها و... باعث می‌شوند تا انسولین ترشح شده در بدن موثرتر و کارآمدتر عمل کند.


در شروع بیماری می‌توان با افزایش [[حرکات ورزشی|ورزش]] و [[رژیم غذایی دیابتی|اصلاح رژیم غذایی]] دیابت نوع ۲ را کنترل کرد. اگر سطح گلوکز خون با این روش‌ها به اندازه کافی پایین نیامد، ممکن است مصرف داروهایی مانند [[متفورمین]] یا [[انسولین]] لازم باشد. معمولا باید به طور مرتب سطح [[قند خون]] کسانی که انسولین مصرف می‌کنند کنترل شود.
در مراحل پیشرفته، در نهایت بعضی از افراد مبتلا، با [[انسولین]] درمان می‌شوند. انسولین می‌تواند چند بار در روز تزریق شود یا با استفاده از پمپ استعمال گردد. هدف از انسولین درمانی تقلید انسولین ترشح شده توسط پانکراس است. مصرف انسولین به این معنی نیست که شما در کنترل گلوکز خون خود بد عمل کرده‌اید بلکه به این معنی است که بدن قادر به تولید انسولین کافی یا استفاده از آن در تبدیل غذای مصرفی نمی‌باشد.


<!-- پیش بینی و همه گیری -->
یکی از روش‌های کلیدی در کنترل دیابت، کنترل دقیق گلوکز خون است تا مطمئن شوید که مقادیر قند خون نزدیک به مقدار مطلوب است. بیماران باید در مورد سطح هدف گلوکز خون با پزشک خود مشورت کنند. همچنین سطح هموگلوبین A1C نیز بسیار مهم است. با حفظ قند خون در میزان تعیین شده می‌توانید از بسیاری از مشکلات ناشی از دیابت پیشگیری نمایید.
نرخ ابتلا به دیابت به طرز قابل توجهی در ۵۰ سال اخیر به موازات چاقی افزایش یافته است. تا سال ۲۰۱۰ تقریبا حدود ۲۸۵ &nbsp;میلیون نفر مبتلا به این بیماری بودند و این درحالیست که تعداد آنها در سال ۱۹۸۵ حدود ۳۰ &nbsp;میلیون نفر بوده است. عوارض ناشی از قند خون بالا می‌تواند شامل [[بیماری قلبی]]، [[سکته‌ها]]، [[ریتینوپاتی دیابتی]] که بر بینایی اثر می‌گذارد، [[نارسایی کلیوی]] که در آن فرد ممکن است نیاز به [[دیالیز]] داشته باشد، و گردش ضعیف خون در دست و پا که ممکن است منجر به [[قطع عضو]] شود. عارضه حاد [[کتواسیدوز دیابتی|کتواسیدوز]]یکی از ویژگی‌های [[دیابت شیرین نوع ۱|نوع ۱دیابت]] است که شیوع چندانی ندارد.<ref>{{cite journal|last=Fasanmade|first=OA|coauthors=Odeniyi, IA, Ogbera, AO|title=Diabetic ketoacidosis: diagnosis and management|journal=African journal of medicine and medical sciences|date=2008 Jun|volume=37|issue=2|pages=99–105|pmid=18939392}}</ref> البته، ممکن است [[کمای غیرآستونمی هایپروسمولار]] نیز رخ دهد.


== تشخیص ==
باید اذعان نمود که در حال حاضر هیچ راه درمانی برای بهبود قطعی دیابت نوع ۲ شناخته نشده‌است و فرد مبتلا باید همواره مراقب سلامت خود باشد. البته در مراحل اولیه می‌توان به راحتی کنترل قند خون را در فرد مبتلا اصلاح نمود. ولی این بدان معنا نیست که این فرد می‌تواند مجددا به عادات نادرست زندگی قبلی خود باز گردد. چرا که در هر صورت این افراد احتمال افزایش مجدد قند خون را در طی مراحل مختلف زندگی خواهند داشت. به همین دلیل با تشخیص اولیه دیابت حتی پس از اصلاح قند خون شما باید کنترل قند خود را به صورت ادواری انجام دهید.
تعریف [[سازمان بهداشت جهانی]] از دیابت (نوع ۱ و نوع ۲) عبارتند از بالا رفتن گلوکز به همراه علایم، در غیر این صورت افزایش شاخص‌ها در دو صورت، یا<ref name=who-99>{{Cite web|url=http://www.who.int/diabetes/publications/en/|author=World Health Organization|title=Definition, diagnosis and classification of diabetes mellitus and its complications: Report of a WHO Consultation. Part 1. Diagnosis and classification of diabetes mellitus|accessdate=29 May 2007}}</ref>
* گلوکز پلاسمای ناشتا ≥ ۷٫۰&nbsp;mmol/l (۱۲۶ &nbsp;mg/dl)
یا:
* با [[آزمایش تلورنس گلوکز]]، دو ساعت بعد از مصرف دوز خوراکی، گلوکز پلاسما ≥ ۱۱٫۱ &nbsp;mmol/l (۲۰۰ &nbsp;mg/dl)
اندازه گیری تصادفی قند خون بیشتر از ۱۱٫۱ &nbsp; mmol/l (۲۰۰ mg/dL &nbsp;) همراه با علایم رایج بیماری<ref name=Vij2010/> و رو ش دیگر شخیص این بیماری [[هموگلوبین گلیکوزیله]] (HbA<sub>۱c</sub>)) بیشتر از ۶٫۵٪ است.<ref name=Will2011/> در سال ۲۰۰۹ کمیته بین المللی کارشناسان که عبارتند بودند از نمایندگان انجمن دیابت آمریکا (ADA)، فدراسیون بین المللی دیابت (IDF)، و انجمن اروپایی‌ها در زمینه تحقیقات دیابت (EASD) پیشنهاد کردند که برای تشخیص دیابت از آستانه‌ای بین ≥۶٫۵٪ HbA<sub>۱c</sub> استفاده شود. <!--<ref name=Expert2009/> --> این پیشنهاد در سال ۲۰۱۰ مورد پذیرش انجمن دیابت آمریکا قرار گرفت.<ref>{{cite journal|author=|title=Diagnosis and classification of diabetes mellitus|journal=Diabetes Care|volume=33 Suppl 1|issue= Supplement_1|pages=S62–9|year=2010|month=January|pmid=20042775|pmc=2797383|doi=10.2337/dc10-S062|url=|last1= American Diabetes|first1= Association}}</ref> آزمایش‌های مثبت باید تکرار شوند مگر آنکه نشانه‌های معمول بیماری و قند خون &nbsp;mmol/l 11.1< (mg/dl&nbsp; ۲۰۰<) در فرد ظاهر شود.<ref name=Expert2009>{{cite journal|last=International Expert|first=Committee|title=International Expert Committee report on the role of the A1C assay in the diagnosis of diabetes|journal=Diabetes Care|date=2009 Jul|volume=32|issue=7|pages=1327–34|pmid=19502545|doi=10.2337/dc09-9033|pmc=2699715}}</ref>


برای تشخیص دیابت این آستانه بر پایه رابطه میان نتایج تست تلورنس گلوکز، آزمایش قند ناشتا یا HbA<sub>۱c</sub> و عوارضی از قبیل [[رتینوپاتی|مشکلات مربوط به شبکیه چشم]] می‌باشد.<ref name=Will2011/> آزمایش قند خون ناشتا یا تصادفی بر تست تلورنس گلوکز ترجیح داده می‌شود چرا که انجام این آزمایش برای مردم راحت تر است.<ref name=Will2011/> HbA<sub>۱c</sub> این مزیت‌ها را دارد که در آن نیازی به ناشتا بودن نیست و نتایج آن ثبات بیشتری دارد، اما عیب این آزمایش آن است که نسبت به اندازه گیری گلوکز خون هزینه بردارتر است.<ref>{{cite journal|author=|title=Diagnosis and classification of diabetes mellitus|journal=Diabetes Care|volume=35 Suppl 1|issue=|pages=S64–71|year=2012|month=January|pmid=22187472|doi=10.2337/dc12-s064|url=|last1= American Diabetes|first1= Association}}</ref> برآورد شده است که ۲۰٪ افراد مبتلا به دیابت در امریکا از ابتلای خود به بیماری اطلاع ندارند.<ref name=Will2011/>
== عوارض ==
همانطور که در دیابت نوع اول بیان شد، خون در سراسر بدن شما جاری است و زمانی که میزان گلوکز موجود در خون بالا باشد، محیطی را که ارگان‌های مختلف بدن در آن وظایف خود را انجام می‌دهند، مختل می‌سازد. در این هنگام بدن شما علایمی را ظاهر می‌سازد تا نشان دهد که اوضاع داخلی بدن شما مناسب نیست، این علایم، همان علایمی هستند که افراد دیابتی تجربه می‌کنند.اگر این مشکل که تحت عوامل مختلف ایجاد می‌گردد، بدون درمان رها شود، سبب ایجاد مشکلاتی مثل حمله‌های قلبی، سکته، کوری، نارسایی کلیه و بیماری رگ‌های خونی می‌گردد که ممکن است سبب قطع عضو، آسیب‌های عصبی و ناتوانی جنسی شود.


دیابت شیرین نوع ۲ با گلوکز بالای خون در شرایط [[مقاومت دربرابر انسولین]] و کمبود نسبی [[انسولین]] مشخص می‌شود.<ref name="Pathologic Basis of Disease">{{Cite book|author=Kumar, Vinay; Fausto, Nelson; Abbas, Abul K. ; Cotran, Ramzi S. ; Robbins, Stanley L.|authorlink=|title=Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease|year=2005|edition=7th|publisher=Saunders|location=Philadelphia, Pa.|isbn=0-7216-0187-1|pages=1194–1195}}</ref> این نوع از دیابت با [[دیابت شیرین نوع ۱]] که در آن به دلیل تخریب [[جزایر لانگرهانس|سلول‌های جزیره‌ای]] در [[لوزالمعده]] با کمبود مطلق انسولین مواجه هستیم و با [[دیابت شیرین بارداری]] که نوع جدیدی از قند خون بالا است که در دوران بارداری ظاهر می‌شود، متفاوت است.<ref name="Green2011"/> دیابت نوع ۱ و ۲ معمولا بر اساس شرایط موجود شناسایی می‌شوند<ref name=Expert2009/>. اگر در تشخیص تردیدی باشد می‌توان از آزمایش [[پادتن]] برای تایید دیابت نوع ۱ و از سطح [[پپتید سی.]] برای تایید دیابت نوع ۲ استفاده کرد. .<ref>{{cite book|title=Diabetes mellitus a guide to patient care.|year=2007|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=978-1-58255-732-8|page=201|url=http://books.google.ca/books?id=fiAclxvKblkC&pg=PA201}}</ref>
البته پیشگیری نقش مهمی در کاهش این مشکلات خواهد داشت. با کنترل قند خونتان می‌توانید به بدن خود کمک کنید تا اعمال خود را تا حد ممکن به صورت نرمال انجام دهد. با این کار شانس تجربه مشکلات ناشی از قند خون بالا را کاهش خواهید داد.


== غربالگری ==
== رژیم غذایی دیابت نوع دو ==
هیچ سازمان بزرگی غربالگری جهانی دیابت را توصیه نمی‌کند چراکه مدرکی وجود ندارد که نشان دهد چنین برنامه‌ای می‌تواند باعث بهبود شرایط شود.<ref name=Screen09>{{cite journal|author=Valdez R|title=Detecting Undiagnosed Type 2 Diabetes: Family History as a Risk Factor and Screening Tool|journal=J Diabetes Sci Technol|volume=3|issue=4|pages=722–6|year=2009|pmid=20144319|pmc=2769984|doi=|url=}}</ref> [[کار گروه خدمات پیشگیری ایالت متحده آمریکا]] انجام غربالگری را به بزرگسالانی که علایم این بیماری را ندارد و [[فشار خون]] آنها بیشتر از ۸۰/۱۳۵mmHg&nbsp است پیشنهاد می‌کند.<ref name=US08>{{cite web|url=http://www.uspreventiveservicestaskforce.org/uspstf/uspsdiab.htm|title=Screening: Type 2 Diabetes Mellitus in Adults|year=2008|work=U.S. Preventive Services Task Force|accessdate=}}</ref> برای کسانی که فشار خون آنها کمتر از این میزان است، شواهد کافی برای انجام یا انجام ندادن غربالگری وجود ندارد.<ref name=US08/> [[سازمان بهداشت جهانی]] تنها انجام آزمایش را برای گروه‌هایی که در معرض خطر هستند توصیه می‌کند.<ref name=Screen09/> گروه‌های در معرض خطر در آمریکا عبارتند از: کسانی که سن آنها بالای ۴۵&nbsp سال است، کسانی که [[خویشاوندان درجه اول]] آنها مبتلا به دیابت هستند، برخی از گروه‌های قومی از قبیل هیسپانیک‌ها، آمریکایی‌های آفریقایی تبار، و بومیان آمریکایی، و کسانی که سابقه [[دیابت بارداری]]، [[سندرم تخمدان پلی کیستیک]]، اضافه وزن، و شرایط مربوط به [[سندروم متابولیک]] را داشته‌اند.<ref name="Vij2010" />
مطالعات متعدد نشان داده‌اند که [[تغذیه]] سالم تاثیر قابل توجهی در کنترل علائم و نیز جلوگیری از پیشرفت بیماری دیابت نوع۲ و نیز بیماریهای پیش زمینه آن به ویژه چاقی خواهد داشت. اما یکی از سوالات اساسی و ابتدایی مبتلایان به دیابت نوع دوم این است که:


== پیشگیری ==
رژیم غذایی یک فرد مبتلا به دیابت نوع۲ تا چه میزان با رژیم غذایی یک فرد سالم باید متفاوت باشد؟
دیابت نوع ۲ را می‌توان از طریق تغذیه مناسب و ورزش منظم به تاخیر انداخت یا از بروز آن جلوگیری کرد.<ref>{{cite journal|author=Raina Elley C, Kenealy T|title=Lifestyle interventions reduced the long-term risk of diabetes in adults with impaired glucose tolerance|journal=Evid Based Med|volume=13|issue=6|pages=173|year=2008|month=December|pmid=19043031|doi=10.1136/ebm.13.6.173 }}</ref><ref>{{cite journal|author=Orozco LJ, Buchleitner AM, Gimenez-Perez G, Roqué I Figuls M, Richter B, Mauricio D|title=Exercise or exercise and diet for preventing type 2 diabetes mellitus|journal=Cochrane Database Syst Rev|volume=|issue=3|pages=CD003054|year=2008|pmid=18646086|doi=10.1002/14651858.CD003054.pub3|url=|editor1-last=Mauricio|editor1-first=Didac}}</ref> نظارت متمرکز بر سبک زندگی می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را به بیشتر از نصف کاهش دهد.<ref name=AFP09/> ورزش کردن بدون توجه به وزن اولیه فرد و کاهش بعدی وزن او فایده مند است.<ref>{{cite journal|last=O'Gorman|first=DJ|coauthors=Krook, A|title=Exercise and the treatment of diabetes and obesity|journal=The Medical clinics of North America|date=2011 Sep|volume=95|issue=5|pages=953–69|pmid=21855702|doi=10.1016/j.mcna.2011.06.007}}</ref> البته شواهد چندانی در دست نیست که نشان دهند تغییر رژیم غذایی به تنهایی موثر خواهد بود،<ref>{{cite journal|author=Nield L, Summerbell CD, Hooper L, Whittaker V, Moore H|title=Dietary advice for the prevention of type 2 diabetes mellitus in adults|journal=Cochrane Database Syst Rev|volume=|issue=3|pages=CD005102|year=2008|pmid=18646120|doi=10.1002/14651858.CD005102.pub2|url=|editor1-last=Nield|editor1-first=Lucie}}</ref> ولی شواهدی وجود دارد که رژیم غذایی همراه با سبزیجات برگ دار سبز<ref>{{cite journal|last=Carter|first=P|coauthors=Gray, LJ, Troughton, J, Khunti, K, Davies, MJ|title=Fruit and vegetable intake and incidence of type 2 diabetes mellitus: systematic review and meta-analysis|journal=BMJ (Clinical research ed.)|date=2010-08-18|volume=341|pages=c4229|pmid=20724400|doi=10.1136/bmj.c4229|pmc=2924474}}</ref> و کاهش مصرف نوشیدنی‌های شیرین می‌تواند مفید باشند.<ref name=SSB2010/> در کسانی که مبتلا به [[اختلال تلورنس قند خون]] هستند، رژیم غذایی و ورزش به تنهایی یا در ترکیب با [[متفورمین]] یا [[اکاربوس]] می‌تواند خطر پیشرفت دیابت را کاهش دهند.<ref name=AFP09/><ref name=AHRQ05>{{cite journal|author=Santaguida PL, Balion C, Hunt D, ''et al. ''|title=Diagnosis, prognosis, and treatment of impaired glucose tolerance and impaired fasting glucose|journal=Evid Rep Technol Assess (Summ)|issue=128|pages=1–11|year=2005|month=August|pmid=16194123|url=http://www.ahrq.gov/downloads/pub/evidence/pdf/impglucose/impglucose.pdf|format=PDF}}</ref> مداخله در سبک زندگی می‌تواند موثرتر از مصرف متفورمین باشد.<ref name=AFP09/>


== مدیریت ==
بر اساس نظر متخصصین دیابت و به ویژه [[انجمن متخصصین دیابت آمریکا]] رژیم غذایی یک فرد دیابتی با یک رژیم غذایی سالم که برای عموم جامعه توصیه می‌شود تفاوت چندانی نخواهد داشت. همه ما برای تامین و نگهداری سلامتی خود باید بیشتر از غلات سبوس دار، میوه و سبزیجات استفاده نماییم و در مقابل مصرف چربی‌های اشباع شده و نیز اسید چرب ترانس را به حداقل برسانیم.
مدیریت دیابت نوع ۲ بر مداخله در سبک زندگی، پایین آوردن سایر عوامل ایجاد خطر بیماری‌های قلبی-عروقی، و ثابت نگه داشتن سطح گلوکز خون در محدوده طبیعی تمرکز دارد.<ref name=AFP09>{{cite journal|author=Ripsin CM, Kang H, Urban RJ|title=Management of blood glucose in type 2 diabetes mellitus|journal=Am Fam Physician|volume=79|issue=1|pages=29–36|year=2009|month=January|pmid=19145963|doi=|url=}}</ref> [[خدمات بهداشت ملی]] بریتانیا در سال ۲۰۰۸ به کسانی که به تازگی بیماری دیابت نوع ۲ آنها تشخیص داده شده است توصیه کرده بود خودشان بر گلوکز خون خود نظارت داشته باشند،<ref>{{Cite web|title=Clinical Guideline:The management of type 2 diabetes (update)|url=http://www.nice.org.uk/guidance/index.jsp?action=byID&o=11983}}</ref> البته مزیت خود-نظارتی برای کسانی که از انسولین چند- دوزی استفاده نمی‌کنند مورد تردید است.<ref name=AFP09/><ref>{{cite journal|last=Farmer|first=AJ|coauthors=Perera, R, Ward, A, Heneghan, C, Oke, J, Barnett, AH, Davidson, MB, Guerci, B, Coates, V, Schwedes, U, O'Malley, S|title=Meta-analysis of individual patient data in randomised trials of self monitoring of blood glucose in people with non-insulin treated type 2 diabetes.|journal=BMJ (Clinical research ed.)|date=2012 Feb 27|volume=344|pages=e486|pmid=22371867}}</ref> مدیریت سایر عوامل خطر ساز بیماری‌های قلبی- عروقی از قبیل [[فشار خون بالا]]، [[کلسترول بالا]]، و [[میکروآلبومینوری]]، امید به زندگی فرد را بهبود می‌بخشد.<ref name=AFP09/> مدیریت فشرده فشار خون (کمتر از ۱۳۰/۸۰ mmHg) بر خلاف مدیریت استاندارد فشار خون (کمتر از ۱۴۰-۱۵۰/۸۵-۱۰۰ mmHg) خطر را به میزان اندکی کاهش می‌دهد ولی به طور کلی بر خطر مرگ و میر تاثیری نخواهد گذاشت.<ref>{{cite journal|last=McBrien|first=K|coauthors=Rabi, DM; Campbell, N; Barnieh, L; Clement, F; Hemmelgarn, BR; Tonelli, M; Leiter, LA; Klarenbach, SW; Manns, BJ|title=Intensive and Standard Blood Pressure Targets in Patients With Type 2 Diabetes Mellitus: Systematic Review and Meta-analysis.|journal=Archives of internal medicine|date=2012 Aug 6|pages=1-8|pmid=22868819}}</ref>


به نظر نمی‌رسد کاهش فشرده قند خون (HbA1C<6%) بر خلاف کاهش استاندارد قند خون (HbA1C of ۷-۷٫۹٪) تغییری در میزان مرگ و میر ایجاد کند.<ref>{{cite journal|last=Boussageon|first=R|coauthors=Bejan-Angoulvant, T, Saadatian-Elahi, M, Lafont, S, Bergeonneau, C, Kassaï, B, Erpeldinger, S, Wright, JM, Gueyffier, F, Cornu, C|title=Effect of intensive glucose lowering treatment on all cause mortality, cardiovascular death, and microvascular events in type 2 diabetes: meta-analysis of randomised controlled trials|journal=BMJ (Clinical research ed.)|date=2011-07-26|volume=343|pages=d4169|pmid=21791495|doi=10.1136/bmj.d4169|pmc=3144314}}</ref><ref>{{cite journal|last=Webster|first=MW|title=Clinical practice and implications of recent diabetes trials|journal=Current opinion in cardiology|date=2011 Jul|volume=26|issue=4|pages=288–93|pmid=21577100|doi=10.1097/HCO.0b013e328347b139}}</ref> هدف درمان معمولا رسیدن به HbA1C کمتر از ۷٪ یا گلوکز ناشتای کمتر از ۶٫۷٪mmol/L&nbsp; (۱۲۰&nbsp; mg/dL) است، البته این اهداف می‌توانند بعد از انجام مشاوره حرفه‌ای بالینی، و با در نظر گرفتن خطرات خاص [[هیپوگلیسمی]] و امید به زندگی تغییر کنند.<ref name=Vij2010/> توصیه می‌شود که همه افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ به طور مرتب آزمایش‌های [[مربوط به چشم پزشکی|چشم پزشکی]] را انجام دهند.<ref name=Green2011/>
همانطور که می‌دانیم نوع چربی خوراکی، تاثیر قابل توجهی در سلامتی [[قلب]] و سیستم گردش خون خواهد داشت. در توصیه‌های جدید تغذیه‌ای به جای رژیم غذایی سخت کاملا محدود از چربی، به پیروی از یک برنامه غذایی متعادل شامل مصرف متوسط از چربی‌های سالم (شامل چربیهای غیر اشباع ) تاکید می‌شود.


=== علایم و نشانه‌ها ===
به همین دلیل توصیه به افراد دیابتی آنست که اگر جدیدا مبتلا به دیابت نوع دوم شده‌اند و از طرفی نیز دچار چاقی و بویژه چاقی شکمی هستید رژیمهای غذایی معجزه آسا مانند رژیمهای غذایی کم کربوهیدرات را برای خود انتخاب نکنند.
[[File:Main symptoms of diabetes.png|thumb|350px|نگاهی اجمالی به برجسته ترین علایم دیابت.]]


علایم کلاسیک دیابت عبارتند از [[ادرار زیاد]] (تکرر ادرار)، [[استسقاء]] (احساس تشنگی مفرط)، [[پرخوری]] (احساس گرسنگی مفرط)، و [[کاهش وزن]].<ref name=Vij2010>{{cite journal|last=Vijan|first=S|title=Type 2 diabetes|journal=Annals of internal medicine|date=2010-03-02|volume=152|issue=5|pages=ITC31–15; quiz ITC316|pmid=20194231|doi=10.1059/0003-4819-152-5-201003020-01003}}</ref> علایم دیگر این بیماری که به وضوح می‌توان آنها را در تشخیص‌ها مشاهده کرد عبارتند از: سابقه [[تاربینی]]، [[خارش|احساس خارش]]، [[نوروپاتی محیطی]]، حاد شدن [[وولوواژینال|عفونت‌های مهبلی]]، و [[خستگی (پزشکی)|خستگی]]. <!--<ref name=Green2011/> --> بسیاری از افرادی که در سال‌های اول هیچ نوع نشانه‌ای از بیماری ندارند بیماری آنها در آزمایش‌های معمولی تشخیص داده می‌شود. <!--<ref name=Green2011/> --> در افراد مبتلا به دیابت شیرین نوع ۲ به ندرت [[کمای غیرآستونمی هایپروسمولار]] دیده می‌شود (شرایطی که در آن قند خون بالا با [[کاهش سطح هوشیاری]] و [[افت شدید فشار خون|فشار خون پایین]] همراه است).<ref name=Green2011/>
چاقی و بیماریهای متابولیک وابسته به آن مانند دیابت یک روزه ایجاد نشده‌اند که یک روزه بخواهند ریشه کن شوند. رژیمهای غذایی سخت مانند رژیمهای پر پروتئین و کم کربوهیدرات شاید بتوانند در کوتاه مدت باعث کاهش وزن شما و به تبع آن کاهش قند خون شما گردند ولی در طولانی مدت در پایین نگاه داشتن وزن و نیز کنترل قند خون شما موفق نخواهند بود.


=== عوارض ===
آنچه باید بدان تاکید نماییم آنست که پس از ابتلا به دیابت از آنجا که این بیماری مزمن است و شاید تا آخر عمر با شما همراه باشد شما باید شیوه‌ای را در [[تغذیه]] و نیز برنامه زندگی خود بر گزینید که تا سالهای متمادی قابل انجام باشد. پس بطور خلاصه باید گفت اگر شما مبتلا به دیابت نوع دوم هستید لازم نیست از غذا و تغذیه معمول دست بشویید بلکه با یک تغییر در شیوه غذایی و داشتن عادات غذایی صحیح می‌توانید سلامتی خود را بازگردانید و سلامتی خانواده تان را تضمین نمایید.
دیابت نوع&nbsp; ۲&nbsp; معمولا بیماری مزمنی است، که امید به زندگی در مبتلایان به آن کمتر از ۱۰ &nbsp; سال است.<ref name=Will2011/> این مسئله تا حدودی به دلیل برخی از عوارضی است که این بیماری به همراه دارد از قبیل: دو تا چهار برابر شدن خطر [[بیماری قلبی]] در این بیماران، که عبارتند از [[بیماری‌های اسکمیک قلب]] و [[سکته]]، افزایش ۲۰ &nbsp;برابری [[قطع عضو]] اندام‌های تحتانی، و افزایش میزان بستری شدن در بیمارستان.<ref name=Will2011/> در کشورهای توسعه یافته، و به طور فزاینده در جاهای دیگر، دیابت نوع&nbsp; ۲ &nbsp;بزرگترین علت [[کوری]] غیرآسیبی و [[بیماری مزمن کلیوی|نارسایی کلیه]] است.<ref name=AFP09/> این بیماری همچنین از طریق فرایند بیماری‌هایی از قبیل [[بیماری آلزایمر]] و [[انفارکت چندگانه زوال مغز|زوال مربوط به عروق مغزی]]افزایش خطر نقص عملکرد ذهنی و [[زوال مغز]] را بالا می‌برد.<ref>{{cite journal|last=Pasquier|first=F|title=Diabetes and cognitive impairment: how to evaluate the cognitive status?|journal=Diabetes & metabolism|date=2010 Oct|volume=36 Suppl 3|pages=S100–5|pmid=21211730|doi=10.1016/S1262-3636(10)70475-4}}</ref> سایر عوارض عبارتند از: [[آکانتوسیز نیگریکانز]]، [[لاغری|اختلالات جنسی]]، و عفونت‌های مکرر.<ref name=Vij2010/>


== علت ==
در بیمارانی که نمی‌توانند خود را با یک برنامه غذایی سالم و سازگار با شرایط خانواده تطبیق دهند استفاده از یک برنامه دقیق که در آن میزان [[کربوهیدراتها]] و بویژه استفاده از انواع قندهای ساده بطور کامل محدود شده باشد که به برنامه شمارش کربوهیدرات موسوم است کمک کننده خواهد بود. ولی در همین افراد نیز بتدریج می‌توان رفتارهای غذایی صحیح را که از آزادی بیشتر برخوردار است تجربه نمود.


علت ابتلا به دیابت نوع ۲ آمیزه‌ای از سبک زندگی و عوامل ژنتیکی است.<ref name=AFP09/><ref name=Fat2009>{{cite journal|author=Risérus U, [[Walter Willett|Willett WC]], Hu FB|title=Dietary fats and prevention of type 2 diabetes|journal=Progress in Lipid Research|volume=48|issue=1|pages=44–51|year=2009|month=January|pmid=19032965|doi=10.1016/j.plipres.2008.10.002|pmc=2654180}}</ref> در حالیکه فرد می‌تواند برخی از این امور مانند رژیم غذایی و [[چاقی]] را کنترل کند سایر مسایل مانند بالا رفتن سن، مونث بودن، و ژنتیک قابل کنترل نیستند.<ref name=Will2011/> گفته می‌شود بی خوابی به دیابت نوع ۲ مربوط است.<ref name=Sleep2011>{{cite journal|last=Touma|first=C|coauthors=Pannain, S|title=Does lack of sleep cause diabetes?|journal=Cleveland Clinic journal of medicine|date=2011 Aug|volume=78|issue=8|pages=549–58|pmid=21807927|doi=10.3949/ccjm.78a.10165}}</ref> گفته می‌شود دلیل این مسئله تاثیری است که دیابت بر سوخت و ساز بدن دارد.<ref name=Sleep2011/> وضعیت تغذیه مادر در طول مدت رشد جنین نیز می‌تواند به همراه یکی از مکانیسم‌های پیشنهادی [[متیلاسیون دی ان ای]] تغییر یافته نقش ایفا کند.<ref>{{cite journal|last=Christian|first=P|coauthors=Stewart, CP|title=Maternal micronutrient deficiency, fetal development, and the risk of chronic disease|journal=The Journal of nutrition|date=2010 Mar|volume=140|issue=3|pages=437–45|pmid=20071652|doi=10.3945/jn.109.116327}}</ref>
== اصول کاهش قند خون ==
مروری بر راهکارهای کلیدی برای کاهش سطوح قند خون و [[هموگلوبین]] A1c عبارتند از:


=== سبک زندگی ===
_ برخورداری از یک رژیم غذایی سالم و متوازن: می‌توانید جزئیات رژیم غذایی متعادل برای خودتان را از یک رژیم شناس حاذق بپرسید، و با پیروی نمودن از راهنمایی‌های یک مشاور تغذیه حاذق، به یک رژیم غذایی ایده آل دست یابید. رژیم غذایی سالم و متعادل تقریبا برای همه افراد مشابه‌است و اینکه افراد دیابتی باید غذاهای خاصی را بخورند باور صحیحی نیست. رژیم غذایی افراد دیابتی نیز بسته به میزان کالری و چربی دریافتی می‌تواند در افزایش قند خون موثر باشد و افراد دیابتی باید از اقلام غذایی سالم و مرغوب استفاده نمایند. به طور کلی یک فرد دیابتی باید از رژیم غذایی با محتوای : چربی، شکر و نمک پایین، فیبر بالا و غنی از میوه و سبزیجات پیروی کند، و مصرف چربی‌های سالم غیر اشباع را جایگزین چربی‌های ناسالم نماید.
گفته می‌شود که برخی از عوامل مربوط به سبک زندگی در پیشرفت دیابت نوع &nbsp;۲ اهمیت دارند، از قبیل: [[چاقی]] (طبق تعریف [[شاخص میزان وزن بدن در رابطه با قد]] در افراد بالای سی)، نداشتن فعالیت فیزیکی، رژیم غذایی نامناسب، استرس، و [[شهرنشینی]].<ref name=Will2011/> ۳۰٪ بیماران چینی و ژاپنی تبارها، ۶۰-۸۰٪ اروپایی‌ها و آفریقایی تبارها، و ۱۰۰٪ سرخپوستان پیما و جزیره نشینان اقیانوس آرام دارای چربی اضافه بدن هستند.<ref name=Green2011/>افرادی که چاق نیستند غالبا [[نسبت دور کمر به دور باسن]] آنها بیشتر است.<ref name=Green2011/>


عوامل غذایی نیز بر خطرپیشرفت دیابت نوع&nbsp; ۲ تاثیرگذار است. مصرف مقدار زیاد [[شکر]] برای شیرین کردن نوشیدنی‌ها موجب افزایش خطر ابتلا به این بیماری می‌شود.<ref name=SSB2010>{{cite journal|last=Malik|first=VS|coauthors=Popkin, BM, Bray, GA, Després, JP, Hu, FB|title=Sugar Sweetened Beverages, Obesity, Type 2 Diabetes and Cardiovascular Disease risk|journal=Circulation|date=2010-03-23|volume=121|issue=11|pages=1356–64|pmid=20308626|doi=10.1161/CIRCULATIONAHA.109.876185|pmc=2862465}}</ref><ref>{{cite journal|last=Malik|first=VS|coauthors=Popkin, BM, Bray, GA, Després, JP, Willett, WC, Hu, FB|title=Sugar-Sweetened Beverages and Risk of Metabolic Syndrome and Type 2 Diabetes: A meta-analysis|journal=Diabetes Care|date=2010 Nov|volume=33|issue=11|pages=2477–83|pmid=20693348|doi=10.2337/dc10-1079|pmc=2963518}}</ref> نوع [[چربی]]‌ها در رژیم غذایی نیز مهم هستند، [[چربی‌های اشباع شده]] و [[اسیدهای چرب ترانس دار]] خطر ابتلا را افزایش می‌دهند و [[چربی اشباع نشده چندحلقه‌ای|حلقه‌های اسید چرب اشباع نشده]] و [[چربی اشباع نشده تک حلقه‌ای]] این خطر را کاهش می‌دهند.<ref name=Fat2009 /> به نظر می‌رسد خوردن بیش از اندازه [[برنج سفید]] نیز در افزایش خطر ابتلا به این بیماری نقش بازی می‌کند.<ref>{{cite journal|last=Hu|first=EA|coauthors=Pan, A, Malik, V, Sun, Q|title=White rice consumption and risk of type 2 diabetes: meta-analysis and systematic review|journal=BMJ (Clinical research ed.)|date=2012-03-15|volume=344|pages=e1454|pmid=22422870|doi=10.1136/bmj.e1454|pmc=3307808}}</ref> گفته می‌شود که در ۷٪ موارد ورزش نکردن علت ابتلا به این بیماری است.<ref>{{cite journal|last=Lee|first=I-Min|coauthors=Shiroma, Eric J; Lobelo, Felipe; Puska, Pekka; Blair, Steven N; Katzmarzyk, Peter T|title=Effect of physical inactivity on major non-communicable diseases worldwide: an analysis of burden of disease and life expectancy|journal=The Lancet|date=1 July 2012|doi=10.1016/S0140-6736(12)61031-9}}</ref>
_ کاهش دادن وزن در صورت داشتن اضافه وزن: دست یابی به وزن ایده آل برای بسیاری از افراد دست نیافتنی به نظر می‌رسد، اما باید توجه داشت کاهش دادن مقداری از وزن اضافه در افراد دچار چاقی و اضافه وزن، تاثیر قابل توجهی در کاهش سطوح قند خون به همراه دارد (و همچنین مزایای بسیار دیگر برای سلامت آنها).


=== ژنتیک ===
_فعالیت بدنی منظم: روزانه ۳۰ دقیقه پیاده روی فرح بخش برای حداقل ۵ روز در هفته توصیه می‌شود. البته اگر شدت و دفعات فعالیت بدنی و ورزش بیشتر باشد، بهتر هم است. برای مثال انجام ورزش‌هایی نظیر: شنا، دوچرخه سواری، دو، تمرینات ورزشی آئروبیک بسیار مفید می‌باشند. شدت [[ورزش]] کردن می‌تواند در حد متوسط باشد ( تعرق ملایم و کمی از نفس افتادن).
بیشتر افراد مبتلا به دیابت دارای بسیاری از ژن‌هایی هستند که هرکدام از آنها می‌توانند در افزایش احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ نقش مشارکتی اندکی داشته باشند.<ref name=Will2011/>اگر یکی از [[دوقلوهای همسان]] دیابت داشته باشد شانس دیگری در ابتلا به دیابت در طول دوره زندگی چیزی بیش از ۹۰٪ خواهد بود در حالیکه این میزان برای دوقلوهای غیرهمسان ۲۵-۵۰٪ است.<ref name=Green2011/> تا سال ۲۰۱۱، بیش از ۳۶ [[ژن]] کشف شده است که در ابتلای فرد به دیابت نوع ۲ مشارکت دارند.<ref name=Genetic2011>{{cite journal|last=Herder|first=C|coauthors=Roden, M|title=Genetics of type 2 diabetes: pathophysiologic and clinical relevance|journal=European journal of clinical investigation|date=2011 Jun|volume=41|issue=6|pages=679–92|pmid=21198561|doi=10.1111/j.1365-2362.2010.02454.x}}</ref>
شما می‌توانید فعالیت بدنی تان را در طی روز تقسیم کنید و لازم نیست آن را به صورت یکباره و در یک نوبت انجام دهید( برای مثال می‌توانید در دو نوبت ۱۵ دقیقه‌ای در روز به : پیاده روی، دوچرخه سواری، نرمش و غیره بپردازید). همچنین فعالیت بدنی منظم خطر حمله قلبی و [[سکته]] را در شما کاهش می‌دهد.
همه این ژن‌ها با هم تنها ۱۰٪ کل مولفه ارثی این بیماری را تشکیل می‌دهند. <!--<ref name=Genetic2011/> -->برای نمونه [[توالی ژن]] [[TCF7L2]] خطر پیشرفت دیابت را تا ۱٫۵&nbsp; برابر افزایش می‌دهد و بزرگترین خطر ژنتیکی شایع است. <!--<ref name=Green2011/> --> بسیاری از ژن‌های مرتبط با دیابت درگیر عملکرد سلول بتا هستند.<ref name=Green2011/>


برخی از موارد نادر دیابت حاصل اختلال در یک ژن منفرد هستند که (معروف به اشکال[[اختلال ژنتیکی|تک ژنی]] یا [[دیابت_ شیرین #انواع_دیگر|سایر انواع دیابت خاص]]هستند).<ref name=Green2011/><ref name=Will2011/> این موارد عبارتند از [[دیابت بلوغ جوانان]] (MODY)، [[سندرم دونوهو]]، و [[سندروم رابسون_مندنهال]] و سایر موارد.<ref name=Will2011/> ۱-۵٪ دیابت در افراد جوان از نوع دیابت بلوغ جوانان است.<ref>{{cite news|first=|last=|coauthors=|title=Monogenic Forms of Diabetes: Neonatal Diabetes Mellitus and Maturity-onset Diabetes of the Young|date=|publisher=National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, NIH|url =http://www.diabetes.niddk.nih.gov/dm/pubs/mody/|work =National Diabetes Information Clearinghouse (NDIC)|accessdate=2008-08-04 }}</ref>
_استفاده از [[دارو درمانی]]: چنانچه روش‌های درمانی اولیه شامل رژیم غذایی و فعالیت بدنی، منجر به کنترل مطلوب قند خون نشوند. [[پزشک]] معالج بسته به تشخیص خود از انواع داروهای درمانی استفاده می‌نماید.


== پیش گیری ==
=== شرایط درمانی ===
برخی از درمان‌های دارویی و سایر مسایل بهداشتی می‌توانند به دیابت منجر شوند.<ref name=BookDM2008>{{cite book|last=Bethel|first=edited by Mark N. Feinglos, M. Angelyn|title=Type 2 diabetes mellitus: an evidence-based approach to practical management|year=2008|publisher=Humana Press|location=Totowa, NJ|isbn=978-1-58829-794-5|page=462|url=http://books.google.ca/books?id=NctBmHUOV7AC&pg=PA462}}</ref> برخی از این درمان‌ها عبارتند از: [[گلوکوکورتیکوئیدها]]، [[تیازیدها]]، [[مسدودکننده‌های بتا]]، [[آنتی سایکوتیک آتیپیک]]،<ref>{{cite journal|last=Izzedine|first=H|coauthors=Launay-Vacher, V, Deybach, C, Bourry, E, Barrou, B, Deray, G|title=Drug-induced diabetes mellitus|journal=Expert opinion on drug safety|date=2005 Nov|volume=4|issue=6|pages=1097–109|pmid=16255667|doi=10.1517/14740338.4.6.1097}}</ref> و [[استاتین‌ها]].<ref>{{cite journal|last=Sampson|first=UK|coauthors=Linton, MF, Fazio, S|title=Are statins diabetogenic?|journal=Current opinion in cardiology|date=2011 Jul|volume=26|issue=4|pages=342–7|pmid=21499090|doi=10.1097/HCO.0b013e3283470359|pmc=3341610}}</ref>در افرادی که از قبل به [[دیابت‌های بارداری]] مبتلا بوده‌اند خطر پیشرفت دیابت نوع ۲ بیشتر است.<ref name=Vij2010/> سایر مشکلات بهداشتی که می‌توانند منجر به این بیماری شوند عبارتند از [[آکرومگالی]]، [[سندرم کوشینگ]]، [[پرکاری تیروئید]]، [[فئوکروموسیتوم]]، و برخی از [[سرطان]]ها مانند [[گلوکاگونوما]]ها.<ref name=BookDM2008/> کمبود [[تستوسترون]] نیز می‌تواند منجر به دیابت نوع ۲ شود.<ref name=pmid19444934>{{cite journal|author=Saad F, Gooren L|title=The role of testosterone in the metabolic syndrome: a review|journal=The Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology|volume=114|issue=1–2|pages=40–3|year=2009|month=March|pmid=19444934|doi=10.1016/j.jsbmb.2008.12.022}}</ref><ref name=pmid18832284>{{cite journal|author=Farrell JB, Deshmukh A, Baghaie AA|title=Low testosterone and the association with type 2 diabetes|journal=The Diabetes Educator|volume=34|issue=5|pages=799–806|year=2008|pmid=18832284|doi=10.1177/0145721708323100}}</ref>
تحقیقات نشان داده‌اند که روش‌هایی برای پیشگیری ازدیابت نوع ۲ یا حداقل به تاخیر انداختن ابتلا به آن وجود دارد. روشهای اساسی برای کمک به کاهش ابتلا به دیابت شامل تغییر شیوه نادرست زندگی ازجمله: تحرک بدنی بیشتر (یا اگر از قبل فعالیت منظم ورزشی داشته‌اید، نگهداری و ادامه آن فعالیت بدنی ) و حفظ وزن در محدوده طبیعی می‌باشد. البته بویژه در افراد مستعد ابتلا به دیابت، شما باید در مورد شیوه‌های عملی لازم برای ایجاد تغییر در شیوه زندگی و نیز در مورد روش‌های دیگر برای پیشگیری یا مدیریت بیماری با پزشک خود مشورت نمایید.


=== پاتوفیزیولوژی ===
== منابع ==
تولید ناکافی انسولین از [[سلول‌های بتا]] در شرایط [[مقاومت در مقابل انسولین]] موجب ابتلای فرد به دیابت نوع ۲ می‌شود.<ref name=Green2011/> مقاومت در مقابل انسولین، که ناتوانایی [[سلول (بیولوژی)|سلول]]ها در واکنش مناسب به سطح طبیعی انسولین است، در ابتدا در عضلات، کبد و بافت‌های چربی رخ می‌دهد.<ref>{{cite book|title=Diabetes mellitus a guide to patient care.|year=2007|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=978-1-58255-732- 8|page=15|url=http://books.google.ca/books?id=fiAclxvKblkC&pg=PA15}}</ref> در کبد، انسولین به طور طبیعی مانع رها شدن گلوکز می‌شود. البته، در شرایط مقاومت انسولینی، کبد به طور نامناسبی گلوکز را در خون منتشر می‌کند.<ref name=Will2011/> نسبت مقاومت انسولین در برابر اختلال عملکردی سلول بتا در افرادی که عمدتا مقاومت انسولینی دارند و آنهایی که تنها نقص کوچکی در ترشح انسولین دارند و آنهایی که مقاومت انسولینی کمی دارند و کسانی که عمدتا فاقد ترشح انسولینی هستند متفاوت است.<ref name=Green2011/>
{{چپ چین}}
* [http://www.novindiet.com/Clinic.aspx?clinic=51| دیابت نوع دو]
* Diabetes Type 2, Clinical Knowledge Summaries (2009)
* Type 2 diabetes: the management of type 2 diabetes (update), NICE Clinical Guideline (May 2008)
* Home PD; Impact of the UKPDS--an overview. Diabet Med. 2008 Aug;25 Suppl 2:2-8. [abstract]
* Type 2 diabetes - newer agents (partial update), NICE Clinical Guideline (May 2009); Type 2 diabetes - newer agents for blood glucose control in type 2 diabetes
* O'Kane MJ, Bunting B, Copeland M, et al; Efficacy of self monitoring of blood glucose in patients with newly diagnosed BMJ. 2008 May 2۴;۳۳۶(۷654):۱174-۷. Epub 2008 Apr 17. [abstract]
* Home P, Mant J, Diaz J, et al; Management of type 2 diabetes: summary of updated NICE guidance. BMJ. 2008 Jun 7;۳۳۶(۷656):130۶-۸.


سایر مکانیسم‌های مهم و بالقوه که می‌توانند باعث ابتلای فرد به دیابت نوع ۲ و مقاومت انسولینی شوند عبارتند از: افزایش تجزیه [[لیپیدها]] در [[سلول‌های چربی]]، مقاوت در برابر [[اینسرتین]] و فقدان آن، سطح بالای [[گلوکاگون]] در خون، احتباس بالای آب و نمک توسط کلیه‌ها، و تنظیم نامناسب سوخت و ساز بدن توسط [[سیستم عصبی مرکزی]].<ref name=Will2011/> البته همه افرادی که دارای مقاومت انسولینی هستند مبتلا به دیابت نمی‌شوند، چرا که در ابتلا به این بیماری همچنین لازم است که سلول‌های بتا در لوزالمعده نتوانند انسولین تولید کنند.<ref name=Green2011/>
{{پایان چپ چین}}

=== سبک زندگی ===
رژیم غذایی مناسب و انجام ورزش اساس درمان دیابت است<ref name=Vij2010/> و با ورزش بیشتر می‌توان به نتیجه بهتری دست یافت.<ref name=Exercise10>{{cite journal|author=Zanuso S, Jimenez A, Pugliese G, Corigliano G, Balducci S|title=Exercise for the management of type 2 diabetes: a review of the evidence|journal=ActaDiabetol|volume=47|issue=1|pages=15–22|year=2010|month=March|pmid=19495557|doi=10.1007/s00592-009-0126-3|url=}}</ref> [[ورزش هوازی]] باعث کاهش HbA1C می‌شود و حساسیت به انسولین را کاهش می‌دهد.<ref name=Exercise10/> [[تمرینات مقاومتی]] نیز مفید هستند و ترکیبی از این دو نوع ورزش می‌تواند بیشترین تاثیر را داشته باشد.<ref name=Exercise10/> یک [[رژیم غذایی دیابتی]] که باعث کاهش وزن شود نیز مهم است.<ref name=Diet09/>البته بهترین گونه رژیم غذایی برای این کار محل اختلاف است<ref name=Diet09>{{cite journal|author=Davis N, Forbes B, Wylie-Rosett J|title=Nutritional strategies in type 2 diabetes mellitus|journal=Mt. Sinai J. Med.|volume=76|issue=3|pages=257–68|year=2009|month=June|pmid=19421969|doi=10.1002/msj.20118|url=}}</ref> گفته می‌شود که [[رژیم غذایی حاوی قند پایین]] به منظور کنترل قند خون موثر است.<ref>{{cite journal|author=Thomas D, Elliott EJ|title=Low glycaemic index, or low glycaemic load, diets for diabetes mellitus|journal=Cochrane Database Syst Rev|volume=|issue=1|pages=CD006296|year=2009|pmid=19160276|doi=10.1002/14651858.CD006296.pub2|url=|editor1-last=Thomas|editor1-first=Diana}}</ref> به لحاظ فرهنگی آموزش مناسب می‌تواند به افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک کند تا در ظرف دست کم شش ماه، سطح قند خون خود را کنترل کنند.<ref>{{Cite journal|last1 = Hawthorne|first1 = K.|last2 = Robles|first2 = Y.|last3 = Cannings-John|first3 = R.|last4 = Edwards|first4 = A. G. K.|last5 = Robles|first5 = Yolanda|title = Culturally appropriate health education for Type 2 diabetes mellitus in ethnic minority groups|journal = Cochrane Database Syst Rev|year = 2008|pages = CD006424|issue = 3|id = CD006424|pmid = 18646153|doi = 10.1002/14651858.CD006424.pub2|editor1-last = Robles|editor1-first = Yolanda}}</ref> اگر در افراد مبتلا به دیابت خفیف، ایجاد تغییرات در سبک زندگی در عرض شش هفته باعث بهبود قند خون نشد باید برای آنها درمان دارویی در نظر گرفته شود.<ref name=Vij2010/>

=== درمان دارویی ===
[[Image:Metformin 500mg Tablets.jpg|thumb|قرص‌های ۵۰۰ میلی گرمی متفورمین]]

چندین نوع [[داروی ضد دیابت]] وجود دارد. به طور کل [[متفورمین]] به عنوان اولین انتخاب درمانی توصیه می‌شود چراکه شواهدی در دست است که این دارو باعث کاهش مرگ و میر ناشی از دیابت شده است.<ref name=AFP09/> دومین داروی خوراکی از نوع دیگر زمانی استفاده می‌شود که متفورمین کافی نباشد. .<ref>{{cite journal|last=Qaseem|first=A|coauthors=Humphrey, LL, Sweet, DE, Starkey, M, Shekelle, P, Clinical Guidelines Committee of the American College of, Physicians|title=Oral pharmacologic treatment of type 2 diabetes mellitus: a clinical practice guideline from the American College of Physicians|journal=Annals of internal medicine|date=2012-02-07|volume=156|issue=3|pages=218–31|pmid=22312141|doi=10.1059/0003-4819-156-3-201202070-00011}}</ref>سایر انواع درمان‌های دارویی عبارتند از: [[سولفونیل اوره]]، [[اکریتاگوگوس بدون سولفونیل اوره]]، [[بازدارنده آلفا گلوکزید]]، [[تیازولیدین دیونیس]]، [[گلوکاگون پپتید مانند -۱ آنالوگ]]، [[دیپپتیدی پپتیداز-بازدارنده ۴]].<ref name=AFP09/><ref>{{cite journal|author=|title=Standards of medical care in diabetes--2012|journal=Diabetes Care|volume=35 Suppl 1|issue=|pages=S11–63|year=2012|month=January|pmid=22187469|doi=10.2337/dc12-s011|url=|last1= American Diabetes|first1= Association}}</ref>متفورمین را نباید برای کسانی که مشکلات حاد کبدی و کلیوی دارند تجویز کرد.<ref name=Vij2010/> [[انسولین]] را می‌توان به تنهایی تزریق کرد یا آن را به داروهای خوراکی اضافه کرد.<ref name=AFP09/>

بسیاری از افراد در ابتدا نیازی به [[انسولین]] ندارند.<ref name=Green2011/>زمانیکه انسولین مصرف می‌شود، با ادامه مصرف داروهای خوراکی معمولا شب‌ها فرمولی با تاثیر طولانی به درمان اضافه می‌شود. سپس برای تاثیر بهتر (و کنترل سطح قند خون) دوزها افزایش داده می‌شوند.<ref name=AFP09/> اگر مصرف هر شب انسولین کافی نباشد مصرف در روز دو بار انسولین می‌تواند موجب کنترل بهتر شود.<ref name=Vij2010/> به نظر نمی‌رسد انسولین‌هایی که تاثیر طولانی دارند، [[گلارژین انسولین|گلارژین]] و [[انسولین دیتیمر|دیتیمر]]، خیلی بهتر از پروتامین خنثی هاگدورن [[انسولین NPH|انسولین (NPH)]] باشد اما هزینه تولید آنها به طرز چشمگیری بالاتر است، و از سال ۲۰۱۰ تولید آنها مقرون به صرفه نیست.<ref>{{cite journal|last=Waugh|first=N|coauthors=Cummins, E, Royle, P, Clar, C, Marien, M, Richter, B, Philip, S|title=Newer agents for blood glucose control in type 2 diabetes: systematic review and economic evaluation|journal=Health technology assessment (Winchester, England)|date=2010 Jul|volume=14|issue=36|pages=1–248|pmid=20646668|doi=10.3310/hta14360}}</ref> در زنان [[باردار]] معمولا انسولین به عنوان راه درمانی انتخاب می‌شود.<ref name=Vij2010/>

=== جراحی ===
[[عمل جراحی چاقی|جراحی برای کاهش وزن]] در افراد چاق روش موثری برای درمان دیابت است.<ref>{{cite journal|last=Picot|first=J|coauthors=Jones, J, Colquitt, JL, Gospodarevskaya, E, Loveman, E, Baxter, L, Clegg, AJ|title=The clinical effectiveness and cost-effectiveness of bariatric (weight loss) surgery for obesity: a systematic review and economic evaluation|journal=Health technology assessment (Winchester, England)|date=2009 Sep|volume=13|issue=41|pages=1–190, 215–357, iii–iv|pmid=19726018|doi=10.3310/hta13410}}</ref> بعد از جراحی افراد زیادی هستند که می‌توانند با دارو یا بدون آن سطح قند خون خود را در وضعیت طبیعی نگهدارند<ref>{{cite journal|last=Frachetti|first=KJ|coauthors=Goldfine, AB|title=Bariatric surgery for diabetes management|journal=Current opinion in endocrinology, diabetes, and obesity|date=2009 Apr|volume=16|issue=2|pages=119–24|pmid=19276974|doi=10.1097/MED.0b013e32832912e7}}</ref> و در دراز مدت میزان مرگ و میر کاهش می‌یابد. البته خطر مرگ و میر بر اثر جراحی نیز وجود دارد که میزان آن کمتر از ۱٪ است.<ref>{{cite journal|last=Colucci|first=RA|title=Bariatric surgery in patients with type 2 diabetes: a viable option|journal=Postgraduate Medicine|date=2011 Jan|volume=123|issue=1|pages=24–33|pmid=21293081|doi=10.3810/pgm.2011.01.2242}}</ref> مقاطع مناسب [[شاخص میزان وزن سالم]] برای انجام جراحی هنوز مشخص نیست.<ref name=Schum2009>{{cite journal|last=Schulman|first=AP|coauthors=del Genio, F, Sinha, N, Rubino, F|title="Metabolic" surgery for treatment of type 2 diabetes mellitus|journal=Endocrine practice: official journal of the American College of Endocrinology and the American Association of Clinical Endocrinologists|date=2009 Sep-Oct|volume=15|issue=6|pages=624–31|pmid=19625245|doi=10.4158/EP09170.RAR}}</ref> البته توصیه می‌شود که این مسئله در مورد کسانی که قادر نیستند تا وزن و قند خون را کنترل کنند در نظر گرفته شود.<ref>{{cite journal|last=Dixon|first=JB|coauthors=le Roux, CW; Rubino, F; Zimmet, P|title=Bariatric surgery for type 2 diabetes.|journal=Lancet|date=2012 Jun 16|volume=379|issue=9833|pages=2300-11|pmid=22683132}}</ref>

== علم امراض مسری ==
[[File:Diabetes world map - 2000.svg|thumb|250px|شیوع جهانی دیابت در سال ۲۰۰۰ (در هر ۱۰۰۰ نفر). میانگین جهانی ۲٫۸٪ بود]]
{{Multicol}}
{{legend|#b3b3b3|no data}}
{{legend|#ffff65|≤&nbsp;۷٫۵}}
{{legend|#fff200|7.5–15}}
{{legend|#ffdc00|15–22.5}}
{{legend|#ffc600|22.5–30}}
{{legend|#ffb000|30–37.5}}
{{legend|#ff9a00|۳۷٫۵–۴۵}}
{{Multicol-break}}
{{legend|#ff8400|45–52.5}}
{{legend|#ff6e00|۵۲٫۵–۶۰}}
{{legend|#ff5800|60–67.5}}
{{legend|#ff4200|67.5–75}}
{{legend|#ff2c00|۷۵–۸۲٫۵}}
{{legend|#cb0000|≥&nbsp;۸۲٫۵}}
{{Multicol-end}}]]
تا سال ۲۰۱۰ در سطح جهانی برآورد شده بود که ۲۸۵&nbsp; میلیون نفر مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند و حدود ۹۰٪ از کل جمعیت دیابتی‌ها را تشکیل می‌دهند.<ref name=Will2011>{{cite book|title=Williams textbook of endocrinology.|publisher=Elsevier/Saunders|location=Philadelphia|isbn=978-1-4377-0324-5|pages=1371–1435|edition=12th}}</ref> این میزان برابر است با ۶٪ کل جمعیت جوانان جهان.<ref name=Mee2007>{{cite journal|last=Meetoo|first=D|coauthors=McGovern, P, Safadi, R|title=An epidemiological overview of diabetes across the world|journal=British journal of nursing (Mark Allen Publishing)|date=2007 Sep 13-27|volume=16|issue=16|pages=1002–7|pmid=18026039}}</ref> دیابت هم در [[کشورهای توسعه یافته|توسعه یافته]] و هم [[کشورهای در حال توسعه]] شایع است.<ref name=Will2011/> با این حال این بیماری در کشورهای توسعه نیافته رایج نیست.<ref name=Green2011/> به نظر می‌رسد که در گروهای قومی معینی خطر ابتلای زنان به این بیماری بیشتر است،<ref name=Will2011/><ref>{{cite journal|author=Abate N, Chandalia M|title=Ethnicity and type 2 diabetes: focus on Asian Indians|journal=J. Diabetes Complicat.|volume=15|issue=6|pages=320–7|year=2001|pmid=11711326|doi= 10.1016/S1056-8727(01)00161-1|url=}}</ref> از قبیل [[گروه قومی آسیای جنوبی|آسیای جنوبی]]، [[جزایر نشینان اقیانوس آرام]]، [[لاتینی‌ها]]، و [[بومیان آمریکایی|بومیان آمریکا]].<ref name=Vij2010/> این امر می‌تواند به خاطر افزایش حساسیت گروه‌های قومی معین به [[سبک زندگی غربی]] باشد.<ref>{{cite journal|last=Carulli|first=L|coauthors=Rondinella, S, Lombardini, S, Canedi, I, Loria, P, Carulli, N|title=Review article: diabetes, genetics and ethnicity|journal=Alimentary pharmacology &therapeutics|date=2005 Nov|volume=22 Suppl 2|pages=16–9|pmid=16225465|doi=10.1111/j.1365-2036.2005.02588.x}}</ref>دیابت نوع ۲ که از قدیم به عنوان بیماری بزرگسالان در نظر گرفته می‌شد، در حال حاضر به موازات رشد میزان [[چاقی دوران کودکی|چاقی]] به طور فزاینده‌ای در کودکان دیده می‌شود.<ref name=Will2011/> در حال حاضر دیابت نوع ۲ در نوجوانان امریکایی به اندازه دیابت نوع۱ شایع است.<ref name=Green2011/>

میزان مبتلایان به دیابت در سال ۱۹۸۵ تا ۳۰ &nbsp;میلیون نفر برآورد شده بود، که تا سال ۱۹۹۵ به ۱۳۵ &nbsp;میلیون و تا سال ۲۰۰۵ به ۲۱۷ &nbsp;میلیون نفر افزایش یافت.<ref name=Epi2006>{{cite journal|last=Smyth|first=S|coauthors=Heron, A|title=Diabetes and obesity: the twin epidemics|journal=Nature Medicine|date=2006 Jan|volume=12|issue=1|pages=75–80|pmid=16397575|doi=10.1038/nm0106-75}}</ref> گفته می‌شود این افزایش عمدتا به دلیل پیر شدن جمعیت جهان، کاهش فعالیت‌های ورزشی، و افزایش نرخ چاقی است.<ref name=Epi2006/> تا سال ۲۰۰۰ پنج کشوری که دارای بیشترین میزان مبتلایان به دیابت هستند عبارتند از هند با ۳۱٫۷ &nbsp; میلیون نفر، چین ۲۰ &nbsp;میلیون نفر، امریکا ۱۷٫۷ &nbsp; میلیون نفر، اندونزی &nbsp;۸٫۴ میایون نفر و ژاپن ۶٫۸ &nbsp;میلیون نفر.<ref name = "Wild 2004">{{cite journal|author=Wild S, Roglic G, Green A, Sicree R, King H|title=Global prevalence of diabetes: estimates for the year 2000 and projections for 2030|journal=Diabetes Care|volume=27|issue=5|pages=1047–53|year=2004|month=May|pmid=15111519|doi= 10.2337/diacare.27.5.1047|url=}}</ref> [[سازمان بهداشت جهانی]] این بیماری را به عنوان [[بیماری همه گیر]] جهانی به رسمیت شناخته است.<ref>{{cite web|title=Diabetes Fact sheet N°312|url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs312/en/|work=World Health Organization|accessdate=9 January 2012|month=Aug|year=2011}}</ref>

== تاریخچه ==
دیابت یکی از اولین بیماری‌هایی است<ref>{{cite book|last=Ripoll|first=Brian C. Leutholtz, Ignacio|title=Exercise and disease management|publisher=CRC Press|location=Boca Raton|isbn=978-1-4398-2759-8|page=25|url=http://books.google.ca/books?id=eAn9-bm_pi8C&pg=PA25|edition=2nd|date=2011-04-25}}</ref> که در دست نوشته‌های مصری‌ها از [[حدود|c.]] سال ۱۵۰۰ [[پیش از میلاد مسیح|BCE]] با عنوان "تخلیه بیش از حد ادرار" توصیف شده است.<ref name=History2010/> گفته می‌شود که اولین توصیف‌ها مربوط به دیابت نوع اول بوده است. .<ref name=History2010>{{cite book|last=editor|first=Leonid Poretsky,|title=Principles of diabetes mellitus|year=2009|publisher=Springer|location=New York|isbn=978-0-387-09840-1|page=3|url=http://books.google.ca/books?id=i0qojvF1SpUC&pg=PA3|edition=2nd}}</ref> پزشکان هندی در همان زمان این بیماری را تشخیص داده و با توجه به اینکه ادرار فرد مبتلا مورچه‌ها را به خود جذب می‌کند، آن را تحت عنوان "مادهومها" یا "ادرار شیرین" طبقه بندی کرده‌اند.<ref name=History2010/> واژه "دیابت" یا "عبور از طریق" را اولین بار در سال ۲۳۰&nbsp; قبل از میلاد پزشک یونانی [[آپولونیوس (پزشک)|آپولونیوس ممفیس]] بکار برد.<ref name=History2010/> این بیماری طی دوره [[امپراطوری روم]] و زمان [[جالینوس]] نادر بوده است و گفته می‌شود که وی تنها با دو مورد از این بیماری درطول زندگی حرفه‌ای خود برخورد داشته است.<ref name=History2010/>

دیابت نوع ۱ و ۲ به عنوان دو بیماری جداگانه اولین بار توسط پزشکان هندی سوشروتا و چاراکا در سال ۴۰۰-&nbsp;۵۰۰ بعد از میلاد تشخیص داده شدند که دیابت نوع ۱ با جوانی و نوع ۲ با اضافه وزن همراه بودند.<ref name=History2010/> واژه "شیرین" یا "عسلی" توسط بریتون جان رول در اواخر دهه‌های ۱۷۰۰ به آن اضافه شد تا آن را از [[دیابت بی مزه]] که آن نیز با تکرر ادرار همراه است جدا کند.<ref name=History2010/> تا اوایل قرن ۲۰ درمانی برای این بیماری یافت نشد تا اینکه [[فردریک بنتینگ]] و [[چارلز هربرت بست|چارلز بست]] کانادایی در سال‌های ۱۹۲۱ و ۱۹۲۲ انسولین را کشف کردند.<ref name=History2010/> به دنبال آن در دهه ۱۹۴۰ انسولین طولانی اثر NPH گسترش یافت.<ref name=History2010/>

== منابع ==
{{پانویس|۲|چپ‌چین=بله}}


== External links ==
<!--- رده‌بندی --->
{{Sister project links|display=Diabetes mellitus}}
<!--- میان‌ویکی را وارد کنید مثل [[en:Article]] --->
* {{dmoz|Health/Conditions_and_Diseases/Endocrine_Disorders/Pancreas/Diabetes/Type_2}}


[[رده:پزشکی داخلی]]
[[رده:پزشکی داخلی]]

نسخهٔ ‏۱۴ اکتبر ۲۰۱۳، ساعت ۱۷:۱۳

دیابت نوع ۲
تخصصپزشکی خانواده، غدد درون‌ریز و متابولیسم ویرایش این در ویکی‌داده
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۱۰E11
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام250.00, 250.02
اُمیم125853
دادگان بیماری‌ها3661
مدلاین پلاس000313
ئی‌مدیسینarticle/۱۱۷۸۵۳
سمپD003924

دیابت شیرین نوع ۲ (به انگلیسی: Diabetes mellitus type 2) که سابق بر این آن را دیابت شیرین غیروابسته به انسولین (NIDDM) یا دیابت بزرگسالان می‌نامیدند، نوعی اختلال در سوخت و ساز بدن است که با بالا بودن گلوکز خون در شرایطمقاومت در مقابل انسولین و کمبود نسبی انسولین شناسایی می‌شود.[۲] این مسئله در تقابل با دیابت شیرین نوع ۱ است که در آن به دلیل تخریب سلول‌های جزیره‌ای در لوزالمعده با کمبود مطلق انسولین مواجه هستیم.[۳] نشانه‌های کلاسیک این بیماری عبارتند از احساس تشنگی مفرط، تکرر ادرار، و احساس گرسنگی مفرط. ۹۰٪ افراد مبتلا به دیابت به دیابت نوع ۲ دچار هستند و ۱۰٪ دیگر به ترتیب مبتلا به دیابت شیرین نوع ۱ و دیابت بارداری می‌باشند. گفته می‌شود که چاقی دلیل عمده دیابت نوع ۲ در افرادی است که به لحاظ ژنتیکی مستعد ابتلا به این بیماری هستند.

در شروع بیماری می‌توان با افزایش ورزش و اصلاح رژیم غذایی دیابت نوع ۲ را کنترل کرد. اگر سطح گلوکز خون با این روش‌ها به اندازه کافی پایین نیامد، ممکن است مصرف داروهایی مانند متفورمین یا انسولین لازم باشد. معمولا باید به طور مرتب سطح قند خون کسانی که انسولین مصرف می‌کنند کنترل شود.

نرخ ابتلا به دیابت به طرز قابل توجهی در ۵۰ سال اخیر به موازات چاقی افزایش یافته است. تا سال ۲۰۱۰ تقریبا حدود ۲۸۵  میلیون نفر مبتلا به این بیماری بودند و این درحالیست که تعداد آنها در سال ۱۹۸۵ حدود ۳۰  میلیون نفر بوده است. عوارض ناشی از قند خون بالا می‌تواند شامل بیماری قلبی، سکته‌ها، ریتینوپاتی دیابتی که بر بینایی اثر می‌گذارد، نارسایی کلیوی که در آن فرد ممکن است نیاز به دیالیز داشته باشد، و گردش ضعیف خون در دست و پا که ممکن است منجر به قطع عضو شود. عارضه حاد کتواسیدوزیکی از ویژگی‌های نوع ۱دیابت است که شیوع چندانی ندارد.[۴] البته، ممکن است کمای غیرآستونمی هایپروسمولار نیز رخ دهد.

تشخیص

تعریف سازمان بهداشت جهانی از دیابت (نوع ۱ و نوع ۲) عبارتند از بالا رفتن گلوکز به همراه علایم، در غیر این صورت افزایش شاخص‌ها در دو صورت، یا[۵]

  • گلوکز پلاسمای ناشتا ≥ ۷٫۰ mmol/l (۱۲۶  mg/dl)

یا:

اندازه گیری تصادفی قند خون بیشتر از ۱۱٫۱   mmol/l (۲۰۰ mg/dL  ) همراه با علایم رایج بیماری[۶] و رو ش دیگر شخیص این بیماری هموگلوبین گلیکوزیله (HbA۱c)) بیشتر از ۶٫۵٪ است.[۷] در سال ۲۰۰۹ کمیته بین المللی کارشناسان که عبارتند بودند از نمایندگان انجمن دیابت آمریکا (ADA)، فدراسیون بین المللی دیابت (IDF)، و انجمن اروپایی‌ها در زمینه تحقیقات دیابت (EASD) پیشنهاد کردند که برای تشخیص دیابت از آستانه‌ای بین ≥۶٫۵٪ HbA۱c استفاده شود. این پیشنهاد در سال ۲۰۱۰ مورد پذیرش انجمن دیابت آمریکا قرار گرفت.[۸] آزمایش‌های مثبت باید تکرار شوند مگر آنکه نشانه‌های معمول بیماری و قند خون  mmol/l 11.1< (mg/dl  ۲۰۰<) در فرد ظاهر شود.[۹]

برای تشخیص دیابت این آستانه بر پایه رابطه میان نتایج تست تلورنس گلوکز، آزمایش قند ناشتا یا HbA۱c و عوارضی از قبیل مشکلات مربوط به شبکیه چشم می‌باشد.[۷] آزمایش قند خون ناشتا یا تصادفی بر تست تلورنس گلوکز ترجیح داده می‌شود چرا که انجام این آزمایش برای مردم راحت تر است.[۷] HbA۱c این مزیت‌ها را دارد که در آن نیازی به ناشتا بودن نیست و نتایج آن ثبات بیشتری دارد، اما عیب این آزمایش آن است که نسبت به اندازه گیری گلوکز خون هزینه بردارتر است.[۱۰] برآورد شده است که ۲۰٪ افراد مبتلا به دیابت در امریکا از ابتلای خود به بیماری اطلاع ندارند.[۷]

دیابت شیرین نوع ۲ با گلوکز بالای خون در شرایط مقاومت دربرابر انسولین و کمبود نسبی انسولین مشخص می‌شود.[۲] این نوع از دیابت با دیابت شیرین نوع ۱ که در آن به دلیل تخریب سلول‌های جزیره‌ای در لوزالمعده با کمبود مطلق انسولین مواجه هستیم و با دیابت شیرین بارداری که نوع جدیدی از قند خون بالا است که در دوران بارداری ظاهر می‌شود، متفاوت است.[۳] دیابت نوع ۱ و ۲ معمولا بر اساس شرایط موجود شناسایی می‌شوند[۹]. اگر در تشخیص تردیدی باشد می‌توان از آزمایش پادتن برای تایید دیابت نوع ۱ و از سطح پپتید سی. برای تایید دیابت نوع ۲ استفاده کرد. .[۱۱]

غربالگری

هیچ سازمان بزرگی غربالگری جهانی دیابت را توصیه نمی‌کند چراکه مدرکی وجود ندارد که نشان دهد چنین برنامه‌ای می‌تواند باعث بهبود شرایط شود.[۱۲] کار گروه خدمات پیشگیری ایالت متحده آمریکا انجام غربالگری را به بزرگسالانی که علایم این بیماری را ندارد و فشار خون آنها بیشتر از ۸۰/۱۳۵mmHg&nbsp است پیشنهاد می‌کند.[۱۳] برای کسانی که فشار خون آنها کمتر از این میزان است، شواهد کافی برای انجام یا انجام ندادن غربالگری وجود ندارد.[۱۳] سازمان بهداشت جهانی تنها انجام آزمایش را برای گروه‌هایی که در معرض خطر هستند توصیه می‌کند.[۱۲] گروه‌های در معرض خطر در آمریکا عبارتند از: کسانی که سن آنها بالای ۴۵&nbsp سال است، کسانی که خویشاوندان درجه اول آنها مبتلا به دیابت هستند، برخی از گروه‌های قومی از قبیل هیسپانیک‌ها، آمریکایی‌های آفریقایی تبار، و بومیان آمریکایی، و کسانی که سابقه دیابت بارداری، سندرم تخمدان پلی کیستیک، اضافه وزن، و شرایط مربوط به سندروم متابولیک را داشته‌اند.[۶]

پیشگیری

دیابت نوع ۲ را می‌توان از طریق تغذیه مناسب و ورزش منظم به تاخیر انداخت یا از بروز آن جلوگیری کرد.[۱۴][۱۵] نظارت متمرکز بر سبک زندگی می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را به بیشتر از نصف کاهش دهد.[۱۶] ورزش کردن بدون توجه به وزن اولیه فرد و کاهش بعدی وزن او فایده مند است.[۱۷] البته شواهد چندانی در دست نیست که نشان دهند تغییر رژیم غذایی به تنهایی موثر خواهد بود،[۱۸] ولی شواهدی وجود دارد که رژیم غذایی همراه با سبزیجات برگ دار سبز[۱۹] و کاهش مصرف نوشیدنی‌های شیرین می‌تواند مفید باشند.[۲۰] در کسانی که مبتلا به اختلال تلورنس قند خون هستند، رژیم غذایی و ورزش به تنهایی یا در ترکیب با متفورمین یا اکاربوس می‌تواند خطر پیشرفت دیابت را کاهش دهند.[۱۶][۲۱] مداخله در سبک زندگی می‌تواند موثرتر از مصرف متفورمین باشد.[۱۶]

مدیریت

مدیریت دیابت نوع ۲ بر مداخله در سبک زندگی، پایین آوردن سایر عوامل ایجاد خطر بیماری‌های قلبی-عروقی، و ثابت نگه داشتن سطح گلوکز خون در محدوده طبیعی تمرکز دارد.[۱۶] خدمات بهداشت ملی بریتانیا در سال ۲۰۰۸ به کسانی که به تازگی بیماری دیابت نوع ۲ آنها تشخیص داده شده است توصیه کرده بود خودشان بر گلوکز خون خود نظارت داشته باشند،[۲۲] البته مزیت خود-نظارتی برای کسانی که از انسولین چند- دوزی استفاده نمی‌کنند مورد تردید است.[۱۶][۲۳] مدیریت سایر عوامل خطر ساز بیماری‌های قلبی- عروقی از قبیل فشار خون بالا، کلسترول بالا، و میکروآلبومینوری، امید به زندگی فرد را بهبود می‌بخشد.[۱۶] مدیریت فشرده فشار خون (کمتر از ۱۳۰/۸۰ mmHg) بر خلاف مدیریت استاندارد فشار خون (کمتر از ۱۴۰-۱۵۰/۸۵-۱۰۰ mmHg) خطر را به میزان اندکی کاهش می‌دهد ولی به طور کلی بر خطر مرگ و میر تاثیری نخواهد گذاشت.[۲۴]

به نظر نمی‌رسد کاهش فشرده قند خون (HbA1C<6%) بر خلاف کاهش استاندارد قند خون (HbA1C of ۷-۷٫۹٪) تغییری در میزان مرگ و میر ایجاد کند.[۲۵][۲۶] هدف درمان معمولا رسیدن به HbA1C کمتر از ۷٪ یا گلوکز ناشتای کمتر از ۶٫۷٪mmol/L  (۱۲۰  mg/dL) است، البته این اهداف می‌توانند بعد از انجام مشاوره حرفه‌ای بالینی، و با در نظر گرفتن خطرات خاص هیپوگلیسمی و امید به زندگی تغییر کنند.[۶] توصیه می‌شود که همه افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ به طور مرتب آزمایش‌های چشم پزشکی را انجام دهند.[۳]

علایم و نشانه‌ها

نگاهی اجمالی به برجسته ترین علایم دیابت.

علایم کلاسیک دیابت عبارتند از ادرار زیاد (تکرر ادرار)، استسقاء (احساس تشنگی مفرط)، پرخوری (احساس گرسنگی مفرط)، و کاهش وزن.[۶] علایم دیگر این بیماری که به وضوح می‌توان آنها را در تشخیص‌ها مشاهده کرد عبارتند از: سابقه تاربینی، احساس خارش، نوروپاتی محیطی، حاد شدن عفونت‌های مهبلی، و خستگی. بسیاری از افرادی که در سال‌های اول هیچ نوع نشانه‌ای از بیماری ندارند بیماری آنها در آزمایش‌های معمولی تشخیص داده می‌شود. در افراد مبتلا به دیابت شیرین نوع ۲ به ندرت کمای غیرآستونمی هایپروسمولار دیده می‌شود (شرایطی که در آن قند خون بالا با کاهش سطح هوشیاری و فشار خون پایین همراه است).[۳]

عوارض

دیابت نوع  ۲  معمولا بیماری مزمنی است، که امید به زندگی در مبتلایان به آن کمتر از ۱۰   سال است.[۷] این مسئله تا حدودی به دلیل برخی از عوارضی است که این بیماری به همراه دارد از قبیل: دو تا چهار برابر شدن خطر بیماری قلبی در این بیماران، که عبارتند از بیماری‌های اسکمیک قلب و سکته، افزایش ۲۰  برابری قطع عضو اندام‌های تحتانی، و افزایش میزان بستری شدن در بیمارستان.[۷] در کشورهای توسعه یافته، و به طور فزاینده در جاهای دیگر، دیابت نوع  ۲  بزرگترین علت کوری غیرآسیبی و نارسایی کلیه است.[۱۶] این بیماری همچنین از طریق فرایند بیماری‌هایی از قبیل بیماری آلزایمر و زوال مربوط به عروق مغزیافزایش خطر نقص عملکرد ذهنی و زوال مغز را بالا می‌برد.[۲۷] سایر عوارض عبارتند از: آکانتوسیز نیگریکانز، اختلالات جنسی، و عفونت‌های مکرر.[۶]

علت

علت ابتلا به دیابت نوع ۲ آمیزه‌ای از سبک زندگی و عوامل ژنتیکی است.[۱۶][۲۸] در حالیکه فرد می‌تواند برخی از این امور مانند رژیم غذایی و چاقی را کنترل کند سایر مسایل مانند بالا رفتن سن، مونث بودن، و ژنتیک قابل کنترل نیستند.[۷] گفته می‌شود بی خوابی به دیابت نوع ۲ مربوط است.[۲۹] گفته می‌شود دلیل این مسئله تاثیری است که دیابت بر سوخت و ساز بدن دارد.[۲۹] وضعیت تغذیه مادر در طول مدت رشد جنین نیز می‌تواند به همراه یکی از مکانیسم‌های پیشنهادی متیلاسیون دی ان ای تغییر یافته نقش ایفا کند.[۳۰]

سبک زندگی

گفته می‌شود که برخی از عوامل مربوط به سبک زندگی در پیشرفت دیابت نوع  ۲ اهمیت دارند، از قبیل: چاقی (طبق تعریف شاخص میزان وزن بدن در رابطه با قد در افراد بالای سی)، نداشتن فعالیت فیزیکی، رژیم غذایی نامناسب، استرس، و شهرنشینی.[۷] ۳۰٪ بیماران چینی و ژاپنی تبارها، ۶۰-۸۰٪ اروپایی‌ها و آفریقایی تبارها، و ۱۰۰٪ سرخپوستان پیما و جزیره نشینان اقیانوس آرام دارای چربی اضافه بدن هستند.[۳]افرادی که چاق نیستند غالبا نسبت دور کمر به دور باسن آنها بیشتر است.[۳]

عوامل غذایی نیز بر خطرپیشرفت دیابت نوع  ۲ تاثیرگذار است. مصرف مقدار زیاد شکر برای شیرین کردن نوشیدنی‌ها موجب افزایش خطر ابتلا به این بیماری می‌شود.[۲۰][۳۱] نوع چربی‌ها در رژیم غذایی نیز مهم هستند، چربی‌های اشباع شده و اسیدهای چرب ترانس دار خطر ابتلا را افزایش می‌دهند و حلقه‌های اسید چرب اشباع نشده و چربی اشباع نشده تک حلقه‌ای این خطر را کاهش می‌دهند.[۲۸] به نظر می‌رسد خوردن بیش از اندازه برنج سفید نیز در افزایش خطر ابتلا به این بیماری نقش بازی می‌کند.[۳۲] گفته می‌شود که در ۷٪ موارد ورزش نکردن علت ابتلا به این بیماری است.[۳۳]

ژنتیک

بیشتر افراد مبتلا به دیابت دارای بسیاری از ژن‌هایی هستند که هرکدام از آنها می‌توانند در افزایش احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ نقش مشارکتی اندکی داشته باشند.[۷]اگر یکی از دوقلوهای همسان دیابت داشته باشد شانس دیگری در ابتلا به دیابت در طول دوره زندگی چیزی بیش از ۹۰٪ خواهد بود در حالیکه این میزان برای دوقلوهای غیرهمسان ۲۵-۵۰٪ است.[۳] تا سال ۲۰۱۱، بیش از ۳۶ ژن کشف شده است که در ابتلای فرد به دیابت نوع ۲ مشارکت دارند.[۳۴] همه این ژن‌ها با هم تنها ۱۰٪ کل مولفه ارثی این بیماری را تشکیل می‌دهند. برای نمونه توالی ژن TCF7L2 خطر پیشرفت دیابت را تا ۱٫۵  برابر افزایش می‌دهد و بزرگترین خطر ژنتیکی شایع است. بسیاری از ژن‌های مرتبط با دیابت درگیر عملکرد سلول بتا هستند.[۳]

برخی از موارد نادر دیابت حاصل اختلال در یک ژن منفرد هستند که (معروف به اشکالتک ژنی یا سایر انواع دیابت خاصهستند).[۳][۷] این موارد عبارتند از دیابت بلوغ جوانان (MODY)، سندرم دونوهو، و سندروم رابسون_مندنهال و سایر موارد.[۷] ۱-۵٪ دیابت در افراد جوان از نوع دیابت بلوغ جوانان است.[۳۵]

شرایط درمانی

برخی از درمان‌های دارویی و سایر مسایل بهداشتی می‌توانند به دیابت منجر شوند.[۳۶] برخی از این درمان‌ها عبارتند از: گلوکوکورتیکوئیدها، تیازیدها، مسدودکننده‌های بتا، آنتی سایکوتیک آتیپیک،[۳۷] و استاتین‌ها.[۳۸]در افرادی که از قبل به دیابت‌های بارداری مبتلا بوده‌اند خطر پیشرفت دیابت نوع ۲ بیشتر است.[۶] سایر مشکلات بهداشتی که می‌توانند منجر به این بیماری شوند عبارتند از آکرومگالی، سندرم کوشینگ، پرکاری تیروئید، فئوکروموسیتوم، و برخی از سرطانها مانند گلوکاگونوماها.[۳۶] کمبود تستوسترون نیز می‌تواند منجر به دیابت نوع ۲ شود.[۳۹][۴۰]

پاتوفیزیولوژی

تولید ناکافی انسولین از سلول‌های بتا در شرایط مقاومت در مقابل انسولین موجب ابتلای فرد به دیابت نوع ۲ می‌شود.[۳] مقاومت در مقابل انسولین، که ناتوانایی سلولها در واکنش مناسب به سطح طبیعی انسولین است، در ابتدا در عضلات، کبد و بافت‌های چربی رخ می‌دهد.[۴۱] در کبد، انسولین به طور طبیعی مانع رها شدن گلوکز می‌شود. البته، در شرایط مقاومت انسولینی، کبد به طور نامناسبی گلوکز را در خون منتشر می‌کند.[۷] نسبت مقاومت انسولین در برابر اختلال عملکردی سلول بتا در افرادی که عمدتا مقاومت انسولینی دارند و آنهایی که تنها نقص کوچکی در ترشح انسولین دارند و آنهایی که مقاومت انسولینی کمی دارند و کسانی که عمدتا فاقد ترشح انسولینی هستند متفاوت است.[۳]

سایر مکانیسم‌های مهم و بالقوه که می‌توانند باعث ابتلای فرد به دیابت نوع ۲ و مقاومت انسولینی شوند عبارتند از: افزایش تجزیه لیپیدها در سلول‌های چربی، مقاوت در برابر اینسرتین و فقدان آن، سطح بالای گلوکاگون در خون، احتباس بالای آب و نمک توسط کلیه‌ها، و تنظیم نامناسب سوخت و ساز بدن توسط سیستم عصبی مرکزی.[۷] البته همه افرادی که دارای مقاومت انسولینی هستند مبتلا به دیابت نمی‌شوند، چرا که در ابتلا به این بیماری همچنین لازم است که سلول‌های بتا در لوزالمعده نتوانند انسولین تولید کنند.[۳]

سبک زندگی

رژیم غذایی مناسب و انجام ورزش اساس درمان دیابت است[۶] و با ورزش بیشتر می‌توان به نتیجه بهتری دست یافت.[۴۲] ورزش هوازی باعث کاهش HbA1C می‌شود و حساسیت به انسولین را کاهش می‌دهد.[۴۲] تمرینات مقاومتی نیز مفید هستند و ترکیبی از این دو نوع ورزش می‌تواند بیشترین تاثیر را داشته باشد.[۴۲] یک رژیم غذایی دیابتی که باعث کاهش وزن شود نیز مهم است.[۴۳]البته بهترین گونه رژیم غذایی برای این کار محل اختلاف است[۴۳] گفته می‌شود که رژیم غذایی حاوی قند پایین به منظور کنترل قند خون موثر است.[۴۴] به لحاظ فرهنگی آموزش مناسب می‌تواند به افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک کند تا در ظرف دست کم شش ماه، سطح قند خون خود را کنترل کنند.[۴۵] اگر در افراد مبتلا به دیابت خفیف، ایجاد تغییرات در سبک زندگی در عرض شش هفته باعث بهبود قند خون نشد باید برای آنها درمان دارویی در نظر گرفته شود.[۶]

درمان دارویی

قرص‌های ۵۰۰ میلی گرمی متفورمین

چندین نوع داروی ضد دیابت وجود دارد. به طور کل متفورمین به عنوان اولین انتخاب درمانی توصیه می‌شود چراکه شواهدی در دست است که این دارو باعث کاهش مرگ و میر ناشی از دیابت شده است.[۱۶] دومین داروی خوراکی از نوع دیگر زمانی استفاده می‌شود که متفورمین کافی نباشد. .[۴۶]سایر انواع درمان‌های دارویی عبارتند از: سولفونیل اوره، اکریتاگوگوس بدون سولفونیل اوره، بازدارنده آلفا گلوکزید، تیازولیدین دیونیس، گلوکاگون پپتید مانند -۱ آنالوگ، دیپپتیدی پپتیداز-بازدارنده ۴.[۱۶][۴۷]متفورمین را نباید برای کسانی که مشکلات حاد کبدی و کلیوی دارند تجویز کرد.[۶] انسولین را می‌توان به تنهایی تزریق کرد یا آن را به داروهای خوراکی اضافه کرد.[۱۶]

بسیاری از افراد در ابتدا نیازی به انسولین ندارند.[۳]زمانیکه انسولین مصرف می‌شود، با ادامه مصرف داروهای خوراکی معمولا شب‌ها فرمولی با تاثیر طولانی به درمان اضافه می‌شود. سپس برای تاثیر بهتر (و کنترل سطح قند خون) دوزها افزایش داده می‌شوند.[۱۶] اگر مصرف هر شب انسولین کافی نباشد مصرف در روز دو بار انسولین می‌تواند موجب کنترل بهتر شود.[۶] به نظر نمی‌رسد انسولین‌هایی که تاثیر طولانی دارند، گلارژین و دیتیمر، خیلی بهتر از پروتامین خنثی هاگدورن انسولین (NPH) باشد اما هزینه تولید آنها به طرز چشمگیری بالاتر است، و از سال ۲۰۱۰ تولید آنها مقرون به صرفه نیست.[۴۸] در زنان باردار معمولا انسولین به عنوان راه درمانی انتخاب می‌شود.[۶]

جراحی

جراحی برای کاهش وزن در افراد چاق روش موثری برای درمان دیابت است.[۴۹] بعد از جراحی افراد زیادی هستند که می‌توانند با دارو یا بدون آن سطح قند خون خود را در وضعیت طبیعی نگهدارند[۵۰] و در دراز مدت میزان مرگ و میر کاهش می‌یابد. البته خطر مرگ و میر بر اثر جراحی نیز وجود دارد که میزان آن کمتر از ۱٪ است.[۵۱] مقاطع مناسب شاخص میزان وزن سالم برای انجام جراحی هنوز مشخص نیست.[۵۲] البته توصیه می‌شود که این مسئله در مورد کسانی که قادر نیستند تا وزن و قند خون را کنترل کنند در نظر گرفته شود.[۵۳]

علم امراض مسری

شیوع جهانی دیابت در سال ۲۰۰۰ (در هر ۱۰۰۰ نفر). میانگین جهانی ۲٫۸٪ بود
  no data
  ≤ ۷٫۵
  7.5–15
  15–22.5
  22.5–30
  30–37.5
  ۳۷٫۵–۴۵
  45–52.5
  ۵۲٫۵–۶۰
  60–67.5
  67.5–75
  ۷۵–۸۲٫۵
  ≥ ۸۲٫۵

]]

تا سال ۲۰۱۰ در سطح جهانی برآورد شده بود که ۲۸۵  میلیون نفر مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند و حدود ۹۰٪ از کل جمعیت دیابتی‌ها را تشکیل می‌دهند.[۷] این میزان برابر است با ۶٪ کل جمعیت جوانان جهان.[۵۴] دیابت هم در توسعه یافته و هم کشورهای در حال توسعه شایع است.[۷] با این حال این بیماری در کشورهای توسعه نیافته رایج نیست.[۳] به نظر می‌رسد که در گروهای قومی معینی خطر ابتلای زنان به این بیماری بیشتر است،[۷][۵۵] از قبیل آسیای جنوبی، جزایر نشینان اقیانوس آرام، لاتینی‌ها، و بومیان آمریکا.[۶] این امر می‌تواند به خاطر افزایش حساسیت گروه‌های قومی معین به سبک زندگی غربی باشد.[۵۶]دیابت نوع ۲ که از قدیم به عنوان بیماری بزرگسالان در نظر گرفته می‌شد، در حال حاضر به موازات رشد میزان چاقی به طور فزاینده‌ای در کودکان دیده می‌شود.[۷] در حال حاضر دیابت نوع ۲ در نوجوانان امریکایی به اندازه دیابت نوع۱ شایع است.[۳]

میزان مبتلایان به دیابت در سال ۱۹۸۵ تا ۳۰  میلیون نفر برآورد شده بود، که تا سال ۱۹۹۵ به ۱۳۵  میلیون و تا سال ۲۰۰۵ به ۲۱۷  میلیون نفر افزایش یافت.[۵۷] گفته می‌شود این افزایش عمدتا به دلیل پیر شدن جمعیت جهان، کاهش فعالیت‌های ورزشی، و افزایش نرخ چاقی است.[۵۷] تا سال ۲۰۰۰ پنج کشوری که دارای بیشترین میزان مبتلایان به دیابت هستند عبارتند از هند با ۳۱٫۷   میلیون نفر، چین ۲۰  میلیون نفر، امریکا ۱۷٫۷   میلیون نفر، اندونزی  ۸٫۴ میایون نفر و ژاپن ۶٫۸  میلیون نفر.[۵۸] سازمان بهداشت جهانی این بیماری را به عنوان بیماری همه گیر جهانی به رسمیت شناخته است.[۵۹]

تاریخچه

دیابت یکی از اولین بیماری‌هایی است[۶۰] که در دست نوشته‌های مصری‌ها از c. سال ۱۵۰۰ BCE با عنوان "تخلیه بیش از حد ادرار" توصیف شده است.[۶۱] گفته می‌شود که اولین توصیف‌ها مربوط به دیابت نوع اول بوده است. .[۶۱] پزشکان هندی در همان زمان این بیماری را تشخیص داده و با توجه به اینکه ادرار فرد مبتلا مورچه‌ها را به خود جذب می‌کند، آن را تحت عنوان "مادهومها" یا "ادرار شیرین" طبقه بندی کرده‌اند.[۶۱] واژه "دیابت" یا "عبور از طریق" را اولین بار در سال ۲۳۰  قبل از میلاد پزشک یونانی آپولونیوس ممفیس بکار برد.[۶۱] این بیماری طی دوره امپراطوری روم و زمان جالینوس نادر بوده است و گفته می‌شود که وی تنها با دو مورد از این بیماری درطول زندگی حرفه‌ای خود برخورد داشته است.[۶۱]

دیابت نوع ۱ و ۲ به عنوان دو بیماری جداگانه اولین بار توسط پزشکان هندی سوشروتا و چاراکا در سال ۴۰۰- ۵۰۰ بعد از میلاد تشخیص داده شدند که دیابت نوع ۱ با جوانی و نوع ۲ با اضافه وزن همراه بودند.[۶۱] واژه "شیرین" یا "عسلی" توسط بریتون جان رول در اواخر دهه‌های ۱۷۰۰ به آن اضافه شد تا آن را از دیابت بی مزه که آن نیز با تکرر ادرار همراه است جدا کند.[۶۱] تا اوایل قرن ۲۰ درمانی برای این بیماری یافت نشد تا اینکه فردریک بنتینگ و چارلز بست کانادایی در سال‌های ۱۹۲۱ و ۱۹۲۲ انسولین را کشف کردند.[۶۱] به دنبال آن در دهه ۱۹۴۰ انسولین طولانی اثر NPH گسترش یافت.[۶۱]

منابع

  1. "Diabetes Blue Circle Symbol". International Diabetes Federation. 17 March 2006.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Kumar, Vinay; Fausto, Nelson; Abbas, Abul K. ; Cotran, Ramzi S. ; Robbins, Stanley L. (2005). Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease (7th ed.). Philadelphia, Pa.: Saunders. pp. 1194–1195. ISBN 0-7216-0187-1.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  3. ۳٫۰۰ ۳٫۰۱ ۳٫۰۲ ۳٫۰۳ ۳٫۰۴ ۳٫۰۵ ۳٫۰۶ ۳٫۰۷ ۳٫۰۸ ۳٫۰۹ ۳٫۱۰ ۳٫۱۱ ۳٫۱۲ ۳٫۱۳ ۳٫۱۴ Shoback, edited by David G. Gardner, Dolores (2011). Greenspan's basic & clinical endocrinology (9th ed.). New York: McGraw-Hill Medical. pp. Chapter 17. ISBN 0-07-162243-8. {{cite book}}: |first= has generic name (help)
  4. Fasanmade, OA (2008 Jun). "Diabetic ketoacidosis: diagnosis and management". African journal of medicine and medical sciences. 37 (2): 99–105. PMID 18939392. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  5. World Health Organization. "Definition, diagnosis and classification of diabetes mellitus and its complications: Report of a WHO Consultation. Part 1. Diagnosis and classification of diabetes mellitus". Retrieved 29 May 2007.
  6. ۶٫۰۰ ۶٫۰۱ ۶٫۰۲ ۶٫۰۳ ۶٫۰۴ ۶٫۰۵ ۶٫۰۶ ۶٫۰۷ ۶٫۰۸ ۶٫۰۹ ۶٫۱۰ ۶٫۱۱ Vijan, S (2010-03-02). "Type 2 diabetes". Annals of internal medicine. 152 (5): ITC31–15, quiz ITC316. doi:10.1059/0003-4819-152-5-201003020-01003. PMID 20194231.
  7. ۷٫۰۰ ۷٫۰۱ ۷٫۰۲ ۷٫۰۳ ۷٫۰۴ ۷٫۰۵ ۷٫۰۶ ۷٫۰۷ ۷٫۰۸ ۷٫۰۹ ۷٫۱۰ ۷٫۱۱ ۷٫۱۲ ۷٫۱۳ ۷٫۱۴ ۷٫۱۵ ۷٫۱۶ Williams textbook of endocrinology (12th ed.). Philadelphia: Elsevier/Saunders. pp. 1371–1435. ISBN 978-1-4377-0324-5.
  8. American Diabetes, Association (2010). "Diagnosis and classification of diabetes mellitus". Diabetes Care. 33 Suppl 1 (Supplement_1): S62–9. doi:10.2337/dc10-S062. PMC 2797383. PMID 20042775. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ International Expert, Committee (2009 Jul). "International Expert Committee report on the role of the A1C assay in the diagnosis of diabetes". Diabetes Care. 32 (7): 1327–34. doi:10.2337/dc09-9033. PMC 2699715. PMID 19502545. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  10. American Diabetes, Association (2012). "Diagnosis and classification of diabetes mellitus". Diabetes Care. 35 Suppl 1: S64–71. doi:10.2337/dc12-s064. PMID 22187472. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  11. Diabetes mellitus a guide to patient care. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. 2007. p. 201. ISBN 978-1-58255-732-8.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ Valdez R (2009). "Detecting Undiagnosed Type 2 Diabetes: Family History as a Risk Factor and Screening Tool". J Diabetes Sci Technol. 3 (4): 722–6. PMC 2769984. PMID 20144319.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ "Screening: Type 2 Diabetes Mellitus in Adults". U.S. Preventive Services Task Force. 2008.
  14. Raina Elley C, Kenealy T (2008). "Lifestyle interventions reduced the long-term risk of diabetes in adults with impaired glucose tolerance". Evid Based Med. 13 (6): 173. doi:10.1136/ebm.13.6.173. PMID 19043031. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  15. Orozco LJ, Buchleitner AM, Gimenez-Perez G, Roqué I Figuls M, Richter B, Mauricio D (2008). Mauricio, Didac (ed.). "Exercise or exercise and diet for preventing type 2 diabetes mellitus". Cochrane Database Syst Rev (3): CD003054. doi:10.1002/14651858.CD003054.pub3. PMID 18646086.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  16. ۱۶٫۰۰ ۱۶٫۰۱ ۱۶٫۰۲ ۱۶٫۰۳ ۱۶٫۰۴ ۱۶٫۰۵ ۱۶٫۰۶ ۱۶٫۰۷ ۱۶٫۰۸ ۱۶٫۰۹ ۱۶٫۱۰ ۱۶٫۱۱ Ripsin CM, Kang H, Urban RJ (2009). "Management of blood glucose in type 2 diabetes mellitus". Am Fam Physician. 79 (1): 29–36. PMID 19145963. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  17. O'Gorman, DJ (2011 Sep). "Exercise and the treatment of diabetes and obesity". The Medical clinics of North America. 95 (5): 953–69. doi:10.1016/j.mcna.2011.06.007. PMID 21855702. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  18. Nield L, Summerbell CD, Hooper L, Whittaker V, Moore H (2008). Nield, Lucie (ed.). "Dietary advice for the prevention of type 2 diabetes mellitus in adults". Cochrane Database Syst Rev (3): CD005102. doi:10.1002/14651858.CD005102.pub2. PMID 18646120.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  19. Carter, P (2010-08-18). "Fruit and vegetable intake and incidence of type 2 diabetes mellitus: systematic review and meta-analysis". BMJ (Clinical research ed.). 341: c4229. doi:10.1136/bmj.c4229. PMC 2924474. PMID 20724400. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ Malik, VS (2010-03-23). "Sugar Sweetened Beverages, Obesity, Type 2 Diabetes and Cardiovascular Disease risk". Circulation. 121 (11): 1356–64. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.109.876185. PMC 2862465. PMID 20308626. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  21. Santaguida PL, Balion C, Hunt D, et al. (2005). "Diagnosis, prognosis, and treatment of impaired glucose tolerance and impaired fasting glucose" (PDF). Evid Rep Technol Assess (Summ) (128): 1–11. PMID 16194123. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  22. "Clinical Guideline:The management of type 2 diabetes (update)".
  23. Farmer, AJ (2012 Feb 27). "Meta-analysis of individual patient data in randomised trials of self monitoring of blood glucose in people with non-insulin treated type 2 diabetes". BMJ (Clinical research ed.). 344: e486. PMID 22371867. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  24. McBrien, K (2012 Aug 6). "Intensive and Standard Blood Pressure Targets in Patients With Type 2 Diabetes Mellitus: Systematic Review and Meta-analysis". Archives of internal medicine: 1–8. PMID 22868819. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  25. Boussageon, R (2011-07-26). "Effect of intensive glucose lowering treatment on all cause mortality, cardiovascular death, and microvascular events in type 2 diabetes: meta-analysis of randomised controlled trials". BMJ (Clinical research ed.). 343: d4169. doi:10.1136/bmj.d4169. PMC 3144314. PMID 21791495. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  26. Webster, MW (2011 Jul). "Clinical practice and implications of recent diabetes trials". Current opinion in cardiology. 26 (4): 288–93. doi:10.1097/HCO.0b013e328347b139. PMID 21577100. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  27. Pasquier, F (2010 Oct). "Diabetes and cognitive impairment: how to evaluate the cognitive status?". Diabetes & metabolism. 36 Suppl 3: S100–5. doi:10.1016/S1262-3636(10)70475-4. PMID 21211730. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  28. ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ Risérus U, Willett WC, Hu FB (2009). "Dietary fats and prevention of type 2 diabetes". Progress in Lipid Research. 48 (1): 44–51. doi:10.1016/j.plipres.2008.10.002. PMC 2654180. PMID 19032965. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  29. ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ Touma, C (2011 Aug). "Does lack of sleep cause diabetes?". Cleveland Clinic journal of medicine. 78 (8): 549–58. doi:10.3949/ccjm.78a.10165. PMID 21807927. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  30. Christian, P (2010 Mar). "Maternal micronutrient deficiency, fetal development, and the risk of chronic disease". The Journal of nutrition. 140 (3): 437–45. doi:10.3945/jn.109.116327. PMID 20071652. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  31. Malik, VS (2010 Nov). "Sugar-Sweetened Beverages and Risk of Metabolic Syndrome and Type 2 Diabetes: A meta-analysis". Diabetes Care. 33 (11): 2477–83. doi:10.2337/dc10-1079. PMC 2963518. PMID 20693348. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  32. Hu, EA (2012-03-15). "White rice consumption and risk of type 2 diabetes: meta-analysis and systematic review". BMJ (Clinical research ed.). 344: e1454. doi:10.1136/bmj.e1454. PMC 3307808. PMID 22422870. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  33. Lee, I-Min (1 July 2012). "Effect of physical inactivity on major non-communicable diseases worldwide: an analysis of burden of disease and life expectancy". The Lancet. doi:10.1016/S0140-6736(12)61031-9. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  34. Herder, C (2011 Jun). "Genetics of type 2 diabetes: pathophysiologic and clinical relevance". European journal of clinical investigation. 41 (6): 679–92. doi:10.1111/j.1365-2362.2010.02454.x. PMID 21198561. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  35. "Monogenic Forms of Diabetes: Neonatal Diabetes Mellitus and Maturity-onset Diabetes of the Young". National Diabetes Information Clearinghouse (NDIC). National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, NIH. Retrieved 2008-08-04. {{cite news}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help)
  36. ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ Bethel, edited by Mark N. Feinglos, M. Angelyn (2008). Type 2 diabetes mellitus: an evidence-based approach to practical management. Totowa, NJ: Humana Press. p. 462. ISBN 978-1-58829-794-5. {{cite book}}: |first= has generic name (help)
  37. Izzedine, H (2005 Nov). "Drug-induced diabetes mellitus". Expert opinion on drug safety. 4 (6): 1097–109. doi:10.1517/14740338.4.6.1097. PMID 16255667. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  38. Sampson, UK (2011 Jul). "Are statins diabetogenic?". Current opinion in cardiology. 26 (4): 342–7. doi:10.1097/HCO.0b013e3283470359. PMC 3341610. PMID 21499090. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  39. Saad F, Gooren L (2009). "The role of testosterone in the metabolic syndrome: a review". The Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology. 114 (1–2): 40–3. doi:10.1016/j.jsbmb.2008.12.022. PMID 19444934. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  40. Farrell JB, Deshmukh A, Baghaie AA (2008). "Low testosterone and the association with type 2 diabetes". The Diabetes Educator. 34 (5): 799–806. doi:10.1177/0145721708323100. PMID 18832284.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  41. Diabetes mellitus a guide to patient care. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. 2007. p. 15. ISBN 978-1-58255-732- 8.
  42. ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ ۴۲٫۲ Zanuso S, Jimenez A, Pugliese G, Corigliano G, Balducci S (2010). "Exercise for the management of type 2 diabetes: a review of the evidence". ActaDiabetol. 47 (1): 15–22. doi:10.1007/s00592-009-0126-3. PMID 19495557. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  43. ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ Davis N, Forbes B, Wylie-Rosett J (2009). "Nutritional strategies in type 2 diabetes mellitus". Mt. Sinai J. Med. 76 (3): 257–68. doi:10.1002/msj.20118. PMID 19421969. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  44. Thomas D, Elliott EJ (2009). Thomas, Diana (ed.). "Low glycaemic index, or low glycaemic load, diets for diabetes mellitus". Cochrane Database Syst Rev (1): CD006296. doi:10.1002/14651858.CD006296.pub2. PMID 19160276.
  45. Hawthorne, K.; Robles, Y.; Cannings-John, R.; Edwards, A. G. K.; Robles, Yolanda (2008). Robles, Yolanda (ed.). "Culturally appropriate health education for Type 2 diabetes mellitus in ethnic minority groups". Cochrane Database Syst Rev (3): CD006424. doi:10.1002/14651858.CD006424.pub2. PMID 18646153. CD006424.
  46. Qaseem, A (2012-02-07). "Oral pharmacologic treatment of type 2 diabetes mellitus: a clinical practice guideline from the American College of Physicians". Annals of internal medicine. 156 (3): 218–31. doi:10.1059/0003-4819-156-3-201202070-00011. PMID 22312141. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  47. American Diabetes, Association (2012). "Standards of medical care in diabetes--2012". Diabetes Care. 35 Suppl 1: S11–63. doi:10.2337/dc12-s011. PMID 22187469. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  48. Waugh, N (2010 Jul). "Newer agents for blood glucose control in type 2 diabetes: systematic review and economic evaluation". Health technology assessment (Winchester, England). 14 (36): 1–248. doi:10.3310/hta14360. PMID 20646668. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  49. Picot, J (2009 Sep). "The clinical effectiveness and cost-effectiveness of bariatric (weight loss) surgery for obesity: a systematic review and economic evaluation". Health technology assessment (Winchester, England). 13 (41): 1–190, 215–357, iii–iv. doi:10.3310/hta13410. PMID 19726018. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  50. Frachetti, KJ (2009 Apr). "Bariatric surgery for diabetes management". Current opinion in endocrinology, diabetes, and obesity. 16 (2): 119–24. doi:10.1097/MED.0b013e32832912e7. PMID 19276974. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  51. Colucci, RA (2011 Jan). "Bariatric surgery in patients with type 2 diabetes: a viable option". Postgraduate Medicine. 123 (1): 24–33. doi:10.3810/pgm.2011.01.2242. PMID 21293081. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  52. Schulman, AP (2009 Sep-Oct). ""Metabolic" surgery for treatment of type 2 diabetes mellitus". Endocrine practice: official journal of the American College of Endocrinology and the American Association of Clinical Endocrinologists. 15 (6): 624–31. doi:10.4158/EP09170.RAR. PMID 19625245. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  53. Dixon, JB (2012 Jun 16). "Bariatric surgery for type 2 diabetes". Lancet. 379 (9833): 2300–11. PMID 22683132. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  54. Meetoo, D (2007 Sep 13-27). "An epidemiological overview of diabetes across the world". British journal of nursing (Mark Allen Publishing). 16 (16): 1002–7. PMID 18026039. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  55. Abate N, Chandalia M (2001). "Ethnicity and type 2 diabetes: focus on Asian Indians". J. Diabetes Complicat. 15 (6): 320–7. doi:10.1016/S1056-8727(01)00161-1. PMID 11711326.
  56. Carulli, L (2005 Nov). "Review article: diabetes, genetics and ethnicity". Alimentary pharmacology &therapeutics. 22 Suppl 2: 16–9. doi:10.1111/j.1365-2036.2005.02588.x. PMID 16225465. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  57. ۵۷٫۰ ۵۷٫۱ Smyth, S (2006 Jan). "Diabetes and obesity: the twin epidemics". Nature Medicine. 12 (1): 75–80. doi:10.1038/nm0106-75. PMID 16397575. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  58. Wild S, Roglic G, Green A, Sicree R, King H (2004). "Global prevalence of diabetes: estimates for the year 2000 and projections for 2030". Diabetes Care. 27 (5): 1047–53. doi:10.2337/diacare.27.5.1047. PMID 15111519. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  59. "Diabetes Fact sheet N°312". World Health Organization. 2011. Retrieved 9 January 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  60. Ripoll, Brian C. Leutholtz, Ignacio (2011-04-25). Exercise and disease management (2nd ed.). Boca Raton: CRC Press. p. 25. ISBN 978-1-4398-2759-8.
  61. ۶۱٫۰ ۶۱٫۱ ۶۱٫۲ ۶۱٫۳ ۶۱٫۴ ۶۱٫۵ ۶۱٫۶ ۶۱٫۷ ۶۱٫۸ editor, Leonid Poretsky, (2009). Principles of diabetes mellitus (2nd ed.). New York: Springer. p. 3. ISBN 978-0-387-09840-1. {{cite book}}: |last= has generic name (help)نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه (link)

External links

الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link FA الگو:Link GA