برج میلاد

برج میلاد
مکان	تهران، ایران
آغاز پروژه	۱۳۷۶
پایان پروژه	۱۳۸۶
گشایش	۱۶ مهر ۱۳۸۷
کاربری	توریستی، بازرگانی و مخابراتی
بلندی تا نوک آنتن	۴۳۵ متر
معمار	محمدرضا حافظی
پیمانکار	شرکت یادمان سازه
مدیر	شهرداری تهران
بودجه ساخت	۲۳۰ میلیارد تومان

برج میلاد نام برج مخابراتی چندمنظوره است که در شمال غربی تهران، پایتخت ایران قرار دارد. این برج با ارتفاع ۴۳۵ متر، بلندترین برج ایران، ۶اُمین برج بلند مخابراتی جهان و ۲۰اُمین سازهٔ بلند نامتکی جهان است. این برج با ۱۳ هزار متر زیربنا از نظر وسعت کاربری سازهٔ رأس برج در میان تمامی برجهای مخابراتی دنیا مقام نخست را دارد. این سازه به دلیل بلندی بسیار و شکل ظاهری متفاوتش، تقریباً از همه جای تهران نمایان است و از این رو، یکی از نمادهای پایتخت ایران به شمار می‌آید.

پیشینه

نمای گرفته شده از پایین برج

پیشنهاد ساخت یک برج و تالار نمادین برای شهر تهران در سال ۱۳۷۰، در زمانی که مسعود رجب پور شهردار تهران بود، مطرح شد و در پایان سال ۱۳۷۲، محل کنونی از میان ۱۷ نقطه پیشنهادی ساخت آن برگزیده شد. گفته می شود که برج میلاد و مجموعه یادمان بخشی از طرحی بزرگ به نام شهستان پهلوی هستند که پیش از انقلاب اسلامی ایران طراحی شده و در دست احداث بود.

ساخت

کلنگ ساخت این برج در سال ۱۳۷۶ به مناسبت یکصدمین زادروز روح‌الله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران با نام میلاد به زمین زده شد. ساخت این برج ۱۱ سال به درازا انجامید. در ۸ سال نخست تنها ۴۰ درصد از برج تکمیل شده بود، اما با سرعت بخشیدن به پروژه توسط محمدباقر قالیباف، شهردار تهران، ۶۰ درصد بعدی در ۳۰ ماه ساخته شد.

گشایش

پس از ۱۱ سال از آغاز ساخت و در روز ۱۶ مهر ۱۳۸۷؛ برج میلاد با حضور نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شورای اسلامی شهر تهران و محمدباقر قالیباف، شهردار تهران با شعار «آسمان نزدیک است» گشایش یافت. این مراسم را بیش از ۲۵۰ خبرنگار ایرانی و خارجی پوشش دادند.

جایگاه جغرافیایی

برج میلاد، میان تپه‌ای با مساحت تقریبی ۱۴ هکتار واقع در جنوب محله شهرک غرب و شمال کوی نصر (گیشا) در منطقه ۲ شهرداری تهران قرار دارد. از نظر مختصات جغرافیایی، سازه برج در ۵۱ درجه، ۲۲ دقیقه و ۳۲ ثانیه طول شرقی و ۳۵ درجه، ۴۴ دقیقه و ۴۰ ثانیه عرض شمالی قرار گرفته‌است.

این محل پس از بررسی و مطالعه ۱۷ نقطه مختلف شهر تهران توسط یک گروه شامل تیم شهرسازی، تیم مطالعات تلویزیون، مخابرات، راه و ساختمان، اقتصادی، معماری، هواشناسی، تیم مطالعات ترافیک و تیم ژئوتکنیک برگزیده شده‌است.

• دسترسی همگانی با سطح سرویس‌دهی مطلوب
• قرارگیری در مرتفع‌ترین نقاط شهر
• اشراف بر زیباترین مناظر و نقاط شهر
• فضائی لازم جهت عملکردهای پیشنهادی و توسعه آتی
• مجهز بودن به تاسیسات زیر بنایی
• فاصله مناسب با پایانه‌های مهم مانند فرودگاه و ایستگاه راه‌آهن
• ایجاد پوشش تلویزیونی
• قابلیت ارتباط و دید مستقیم با ایستگاه‌های مخابراتی
• استقرار در میان کاربری‌های هماهنگ و غیر مزاحم
• استقرار در امتداد محورهای عمده شهر
• پتانسیل برقراری ارتباط بصری با دیگر نشانه‌ها و فضاهای شهری
• قابلیت برخورداری از فضاهای سبز و یا دیگر عناصر طراحی محیطی

راه‌های دسترسی

از دیدگاه راه‌های دسترسی و حمل و نقل، برج میلاد دارای شرایط بسیار مطلوب و استثنایی است.

این مجموعه در میان چهار بزرگراه اصلی تهران یعنی بزرگراه‌های همت، چمران، حکیم و شیخ فضل‌الله نوری قرار دارد، همچنین خط اختصاصی از یکی از ایستگاه‏های مترو و تدارک امکانات حمل و نقل هوایی برای ارتباط سریع با فرودگاه نیز برای آن پیش‌بینی شده‌است.

کاربری‌ها

برج میلاد با هدف احداث سازه‏ای به یاد ماندنی و به عنوان نمادی برای شهر تهران و به منظور رفع نیازهای مخابراتی و تلویزیونی تهران ساخته شده‌است.

کارکردهای عمده این برج به شرح زیر است:

• ایجاد و گسترش شبکه دسترسی بدون سیم
• ایجاد زیرساخت مناسب برای سیستم‌های جدید تلویزیونی
• بهینه‌سازی پوشش رادیو و تلویزیونی
• کاربری‌های هواشناسی و کنترل ترافیک
• گسترش و بهینه‌سازی پوشش شبکه‌های بی‌سیم و پی‌جو
• ایجاد جاذبه گردشگری و بهره‌مندی از فضاهای گردشگری، تجاری و فرهنگی (رستوران گردان، سکوی دید، نگارخانه هنری، گنبد آسمان، موزه انقلاب اسلامی)

کاربری فرهنگی

در ۲۵ شهریور ۱۳۸۷، دوازدهمین جشن سینمای ایران با حضور ۵ هزار نفر در پای برج میلاد برگزار شد. در ۲۳ و ۲۴ آبان مسابقات بین‌المللی قرآن تهران و در ۲۹ و ۳۰ آبان نیز همایش شهرداران کلانشهرهای آسیا در این برج برگزار شد. تالار این برج اغلب اوقات به خصوص روزهای پایان هفته میزبان اجراهای هنرمندان ایرانی است.

ویژگی‌های فنی

این برج سازه‌ای است بتنی با کاربردهای متنوع، ۴۳۵ متر از سطح زمینهای مجاور ارتفاع دارد که ۳۱۵ متر از آن مربوط به شفت بتنی و ۱۲۰ متر دیگر مربوط به آنتن برج است.

وزن برج میلاد ۱۶۱٬۰۰۰ تُن و زیربنای آن ۵٫۵ برابر یک زمین فوتبال است.

پایهٔ اصلی برج بتن آرمه است. ارتفاع آن ۳۱۵ متر از روی زمین‌طبیعی با مقطع حجره‌ای (سلولار) است. حدود ۳۳۰۰۰ متر مکعب بتن در آن مصرف شده‌است. این بدنه شامل هسته مرکزی و چهار عدد باله‌است.

درون هسته مرکزی ۳ حجره به آسانسورها و یک حجره به راه پله اضطراری اختصاص یافته‌است. باله در تراز صفر برج به‌صورت ذوزنقه در چهار طرف قرار دارد و تا ارتفاع ۲۴۰ متری به‌صورت هرمی شکل کاهش مقطع دارد. هسته مرکز از این تراز به تنهایی تا ۳۱۵ متر ادامه می‌یابد. از تراز ۲۴۵ تا ۳۱۵ متر سازه رأس برج قرار دارد.

ویژگی‌های معماری و کاربردی سازه بالای برج میلاد

ساختمان بالای برج میلاد مجموعه‌ای از ۱۲ طبقه با کاربردهای مختلف در طبقات است. این ساختمان پس از اجرای بدنه اصلی برج تا تراز ۳۱۵+ ساخته و در بالای بدنه اصلی نصب می‌شود. قسمت مرکزی سازه رأس برج بتنی است که قبلاً در امتداد بدنه اصلی برج و از تراز ۲۴۷+ تا ۳۱۵+ اجرا شده‌است.

سه طبقه تأسیساتی به ترتیب در ترازهای گوناگون وجود دارد که مساحت هر طبقه ۷۰ متر مربع است. سازه فلزی رأس مشخصاتی به شرح ذیل را داراست:

• به‌طور کلی سازه رأس به دو قسمت عمده شامل سبد فلزی و قسمت فوقانی تقسیم می‌شود.

این برج از ۳ قسمت تشکیل شده‌است : لابی، شفت، سازه راس که لابی تشکیل شده‌است از ۷ طبقه و شفت در هر ۱۲ متر یک طبقه برای کارهای خدماتی و دسترسی برای کارهای محافظت و سازه راس از ۱۳ طبقه تشکیل شده‌است .

امکانات ویژه آسمانخراش

• بالابرها: برج دارای شش بالابر (آسانسور) اصلی است که به‌صورت زیر جدا می‌شوند:

• بالابر میهمان ۲ دستگاه
• بالابر خدماتی ۱ دستگاه
• بالابر خدماتی و تلویزیونی و مخابراتی ۱ دستگاه
• بالابر رستورانِ گردان ۱ دستگاه
• بالابر گنبد آسمان ۱ دستگاه
• علاوه بر این‌ها یک بالابر میان طبقه‌های راس حرکت خواهد کرد.

• رستوران گردان
• محیط‌های رو باز و سر بسته برای بازدید از شهر
• نمایشگاه دفاع مقدس در سرسرا (لابی)
• امکانات ویژه مخابراتی
• امکانات ویژه تلویزیونی
• دکل مخابراتی با آنت‌های متفاوت
• کافه‌تریا در راس
• نگارخانه آزاد هنری
• امکانات فروشگاهی در سرسرا (لابی)
• فضاهای خدماتی

جایگاه برج میلاد از دیدگاه بلندی در جهان

نمودار ۷ برج مخابراتی بلند جهان

• فهرست‌های زیر آخرین بار در تاریخ ۱۷ اکتبر ۲۰۱۱ (‎۲۵ مهر ۱۳۹۰) به‌روزرسانی شده است.

در میان برج‌های مخابراتی جهان

مقالهٔ اصلی: فهرست برج‌های بلند مخابراتی جهان

برج میلاد از دیدگاه بلندی، ششمین برج مخابراتی بلند جهان است. ۷ برج مخابرتی بلند جهان به ترتیب زیر می‌باشد:

1. توکیو اسکای تری در توکیو، ژاپن
2. آسمان‌خراش کنتون در گوانگ‌ژو، جمهوری خلق چین
3. آسمان‌خراش سی‌ان در تورنتو، کانادا
4. آسمان‌خراش اوستانکینو در مسکو، روسیه
5. برج ارینتال پیرل در شانگهای، چین
6. برج میلاد در تهران، ایران
7. برج کوالالامپور در کوالالامپور، مالزی

در میان سازه‌های نامتکی جهان

مقالهٔ اصلی: فهرست بلندترین ساختمان‌ها و سازه‌ها در جهان

برج میلاد ۲۰اُمین سازهٔ بلند نامتکی (سازه‌هایی که بدون هیچ نگه‌دارنده‌ای همانند سیم و دکل سرپا هستند) جهان می‌باشد.

جستارهای وابسته

• مجموعه یادمان
• برج آزادی

منبع‌ها

• همشهری مسافر، ضمیمه روزنامه همشهری، ویژه‌نامه برج میلاد، ۱۶ مهر ۱۳۸۷
• «آشنايی با برج ميلاد». روزنامه همشهری. دریافت‌شده در ۱۰ آبان ۱۳۸۷.
• مسعود بقائی كيا (۲۶ مرداد ۱۳۸۶). «برج میلاد». وبگاه تکنولوژی عمران. دریافت‌شده در ۱۰ آبان ۱۳۸۷.
• مرکز ارتباطات بین‌المللی تهران، نشریه یادمان، شماره ۲۷، بهمن و اسفند ۱۳۸۲.
• برفراز تهران از بام تهران وب‌گاه جزیره دانش
• وبگاه برج میلاد تهران

پیوند به بیرون

• وب‌گاه رسمی شرکت یادمان سازه