مرتضی‌قلی صنیع‌الدوله: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{دیگر کاربردها|صنیع‌الدوله}}
{{دیگر کاربردها|صنیع‌الدوله}}
{{جعبه اطلاعات سیاست‌مدار
| نام =صنیع‌الدوله
| تصویر =
| شرح تصویر =
| نام کامل ='''مرتضی‌قلی خان'''
| معروف به =
| نام مستعار =
| زادروز =[[۱۲۷۳ (قمری)|۱۲۷۳ ه‍.ق.]]
| شهر تولد =[[تهران]]
| کشور تولد =
| تاریخ مرگ =[[۱۳۲۹ (قمری)|۱۳۲۹ ه‍.ق]] {{سخ}} [[۱۲۹۰|۱۲۹۰ خورشیدی]]
| شهر مرگ =[[تهران]]
| کشور مرگ =
| نام همسر = [[احترام‏‌السلطنه]]
| فرزندان = عزت‏‌الله هدایت , امان‌‏الله هدایت یمین خاقان , علی‏‌قلی هدایت , احترام‏‌السلطنه , عفت‌‏السلطنه , عزیزالملوک
|خویشاوندان سرشناس =
| دین =
| حزب سیاسی =
| سمت =اولین رئیس [[مجلس شورای ملی]] {{سخ}} از ۱۷ شعبان ۱۳۲۴ تا رجب ۱۳۲۵
| پست‌های قبلی = وزیر مالیه در کابینه اول [[حسن مستوفی]]
| فعالیت‌ها =
| قبل از =
| بعد از =
| وب‌گاه رسمی =
| زیرنویس =
}}


'''مرتضی‌قلی خان صنیع‌الدوله''' (۱۲۷۳ ه‍.ق. در [[تهران]] - ۱۳۲۹ ه‍.ق/۱۲۹۰ ه‌‍.خ در [[تهران]])، از رجال اواخر [[قاجاریه]] و اولین رئیس [[مجلس شورای ملی]].
'''مرتضی‌قلی خان صنیع‌الدوله''' (۱۲۷۳ ه‍.ق. در [[تهران]] - ۱۳۲۹ ه‍.ق/۱۲۹۰ ه‌‍.خ در [[تهران]])، از رجال اواخر [[قاجاریه]] و اولین رئیس [[مجلس شورای ملی]].


خط ۲۰: خط ۴۸:
* {{یادکرد|کتاب= خاندان‌های حکومت‌گر در ايران (جلد دوم)|نویسنده = [[باقر عاقلی|عاقلی، باقر]]
* {{یادکرد|کتاب= خاندان‌های حکومت‌گر در ايران (جلد دوم)|نویسنده = [[باقر عاقلی|عاقلی، باقر]]
|ناشر =نشر نامک|شهر=[[تهران]]|سال=1386|شابک = ISBN 964-6895-42-5}}
|ناشر =نشر نامک|شهر=[[تهران]]|سال=1386|شابک = ISBN 964-6895-42-5}}

{{کابینه اول حسن مستوفی}}


[[رده:قاجاریان|صنيع‏‌الدوله، مرتضی‌‏قلی]]
[[رده:قاجاریان|صنيع‏‌الدوله، مرتضی‌‏قلی]]

نسخهٔ ‏۱۴ سپتامبر ۲۰۱۱، ساعت ۰۱:۵۳

صنیع‌الدوله
اولین رئیس مجلس شورای ملی
از ۱۷ شعبان ۱۳۲۴ تا رجب ۱۳۲۵
وزیر مالیه در کابینه اول حسن مستوفی
اطلاعات شخصی
زاده
مرتضی‌قلی خان

۱۲۷۳ ه‍.ق.
تهران،
درگذشته۱۳۲۹ ه‍.ق
۱۲۹۰ خورشیدی
تهران،
همسر(ان)احترام‏‌السلطنه
فرزندانعزت‏‌الله هدایت , امان‌‏الله هدایت یمین خاقان , علی‏‌قلی هدایت , احترام‏‌السلطنه , عفت‌‏السلطنه , عزیزالملوک


مرتضی‌قلی خان صنیع‌الدوله (۱۲۷۳ ه‍.ق. در تهران - ۱۳۲۹ ه‍.ق/۱۲۹۰ ه‌‍.خ در تهران)، از رجال اواخر قاجاریه و اولین رئیس مجلس شورای ملی.


مرتضی‌قلی‌خان صنیع‌الدوله، فرزند علی‌قلی‏‌خان مخبرالدوله، و نوادهٔ رضاقلی‌خان هدایت، تحصیلات خود را در آلمان به پایان رسانید و پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۲۱ ه‍.ق. به ریاست ادارهٔ پست و گمرک منصوب شد. در همان سال یکی از اولین کارخانه‏‌های نخ‏ریسی را در تهران به راه انداخت، ولی به علت رقابت خارجی کارخانهٔ مزبور به‌زودی از ادامهٔ فعالیت بازماند. در ۱۷ شعبان ۱۳۲۴ ه‍.ق. پس از افتتاح اولین دورهٔ مجلس شورای ملی، صنیع‌‏الدوله به ریاست آن انتخاب شد و در رجب ۱۳۲۵ از آن مقام استعفا داد. از آن پس با سمت وزیر مالیه، وزیر فواید عامه، وزیر علوم در دولت‌های ناصرالملک، نظام‌‏السلطنه و مشیرالسلطنه شرکت داشت. پس از دورهٔ استبداد صغیر و فتح تهران به دست مجاهدان در کابینهٔ اول محمدولی سپهدار تنکابنی به وزارت معارف و اوقاف منصوب شد. در کابینهٔ دوم حسن مستوفی‏‌الممالک مقام وزارت مالیه را داشت. در همین دوره به دست یک تن گرجی تبعهٔ روسیه و دو همدست او به قتل رسید.

فرزندان

صنیع‏‌الدوله در جوانی با احترام‏‌السلطنه سومین دختر مظفرالدین شاه قاجار ازدواج کرد و صاحب شش دختر و چهار پسر شد، از جمله:

  1. عزت‏‌الله هدایت، در آلمان تحصیل کرد و در انتشار مجلهٔ کاوه با حسن تقی‌زاده همکاری داشت و مدتی معاون وزیر راه وقت بود
  2. امان‌‏الله هدایت یمین خاقان
  3. علی‏‌قلی هدایت، نمایندهٔ فیروز آباد در دورهٔ نهم و نمایندهٔ فسا در ادوار دهم، دوازدهم و سیزدهم مجلس شورای ملی
  4. احترام‏‌السلطنه، همسر رکن‏‌الدوله پسر ناصرالدین‌شاه قاجار
  5. عفت‌‏السلطنه، همسر مصطفی‏‌قلی کمال هدایت
  6. عزیزالملوک، همسر فتح‏‌الله هدایت پسر مهدی‏قلی هدایت

منابع

  • فرهنگ فارسی معین، جلد ششم
  • عاقلی، باقر (۱۳۸۶خاندان‌های حکومت‌گر در ايران (جلد دوم)، تهران: نشر نامک، شابک ISBN ۹۶۴-۶۸۹۵-۴۲-۵ مقدار |شابک= را بررسی کنید: invalid character (کمک)