گورستان خاوران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

درخط

نسخهٔ ‏۱۷ آوریل ۲۰۱۰، ساعت ۰۲:۵۱

این الگو در جای مناسبش قرار نگرفته. الگو متعلق به صفحهٔ بحث است: بحث:گورستان خاوران.

درخواست شده برای بهبود کیفیت این نوشتار، یک تصویر یا عکس بارگذاری شود. خواهشمند است در صورت امکان، الگوی درخواست رسانه بهتری را جایگزین این الگو کنید.
شاید ابزار جستجوی نگاره آزاد یا جستجوی کرییتیو کامنز بتوانند نگاره‌های درخوری را در فلیکر و دیگر وبگاه‌ها بیابند.

بارگذاری

گورستان خاوران قطعه زمین بایری است که محل دفن دسته‌جمعی زندانیان سیاسی اعدام شده در ایران است و در جنوب شرقی تهران در نزدیکی محله خاوران و در کنار گورستان بهاییان قرار دارد. بسیاری از قربانیان اعدام زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ در این محل مدفون هستند.

سابقه

آیت‌الله حسین‌علی منتظری، که هنگام اعدام‌ها از مقامات رده‌بالای جمهوری اسلامی و قائم مقام رهبری بوده است، بعدها در خاطرات خود مطالبی درباره اعدام‌های سال ۶۷ نوشته‌است که نشان می‌دهد اعدام تمامی زندانیان سیاسی که تا آن زمان بر عقیده خود پابرجا بودند، به دستور روح‌الله خمینی، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی چند روز پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت توسط ایران، در اواخر تابستان سال ۱۳۶۷ انجام شده‌است.^[۱]^[۲] و از مصطفی پورمحمدی وزیر کشور سابق دولت محمود احمدی‌نژاد به عنوان عضو هيئت سه نفره‌ای نام برده است که آن‌زمان هزاران تن از زندانيان سياسی شامل اعضای سازمان مجاهدین خلق را که در حال گذراندن دوران محکوميت خود بودند مورد بازجويی قرار داده و به تشخيص خود دستور اعدام شمار زيادی از آنان را صادر کردند.^[۳]

نام و تعداد دقیق اعدام‌شدگان آن سال هنوز کاملا مشخص نشده است. گزارشگر ويژه حقوق بشر سازمان ملل متحد شمار زندانيان سياسی را که بدين شيوه و به صورت دسته جمعی اعدام شدند، ۱۸۷۹ نفر اعلام کرده است، هرچند آيت الله منتظری اين رقم را در خاطرات خود بین ۲۸۰۰ يا ۳۸۰۰ نفر دانسته و تایید می‌کند که رقم دقیق را به‌خاطر ندارد.^[۴] گروه‌های مخالف جمهوری اسلامی نيز فهرستی از نامهای ۴۴۸۱ نفر که به گفته آنها به صورت دسته جمعی اعدام و دفن شده‌اند منتشر نموده‌اند.^[۵]

موقعیت جغرافیایی

قبرستان خاوران، پس از سه راه افسریه در جنوب شرق تهران، کیلومتر پانزده بلوار امام رضا که در واقع سرآغاز جاده تهران مشهد است، قرار دارد. این گورستان از چند بخش که متعلق به اقلیت های مذهبی است تشکیل شده است. به ترتیب از شرق ابتدا گورستان هندوها و بعد گورستان مسیحیان واقع است و سپس گورستان بهاییان و در کنار آن محل دفن زندانیان سیاسی قرار دارد. گورستان بهاییان دارای امکاناتی مانند محل پارک اتومبیل و غسالخانه و سرویس بهداشتی است، اما قطعه زندانیان سیاسی زمینی بایر و فاقد هرگونه امکاناتی است.^[۶] پیش از دفن زندانیانیان سیاسی برخی این گورستان را لعنت آباد لقب داده بودند.^[۷]^[۸]^[۹]

بزرگداشت یاد زندانیان اعدام شده

تا چند سال کسی از محل دفن اعدام شدگان خبر نداشت و کسانی هم که خبر داشتند اجازه نداشتند در این محا حضور یابند اما از اواخر دهه ۷۰ هر سال در ماه شهریور خانواده‌ها و دوستان اعدام‌شدگان، و برخی از فعالان سیاسی و دانشجویی و کارگری برای گرامی‌داشت یاد اعدام‌شدگان در گورستان خاوران جمع می‌شوند و به سخنرانی و خواندن سرود می‌پردازند.

خانواده‌ها و فرزندان این اعدام شدگان به دلیل پنهان کردن همیشگی نوع مرگ پدران و مادرانشان همواره احساس می‌کنند که گناهی مرتکب شده‌اند یا خانواده‌شان ایرادی دارد. اما در گورستان خاوران که جمع می‌شوند و افرادی مانند خود را می‌بینند احساس آرامش و احساس هویت می‌کنند. خانواده‌های دفن شدگان با تخریب و بازسازی این گورستان مخالف هستند

وقایع سال های ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸

در سال ۱۳۸۴ تعدادی از خانواده های اعدام شدگان به شهرداری تهران اجازه دادند که اقدام به ساماندهی گورستان خاوران کند اما شماری ديگر اعلام کرده اند که تنها در صورتی با ساماندهی موافقت خواهند کرد که چگونگی و زمان اعدام مدفون شدگان و محل دفن تک تک اعدام شدگان مشخص شود.^[۱۰]

در سال ۱۳۸۷ عده‌ای از اعضای خانواده‌های دفن شدگان در گورستان خاوران از خاکبرداری گسترده با بولدوزر و کاشت درخت در محوطه گورستان خبر دادند. سازمان عفو بین الملل از مقام های ایران خواست که فورا به تخریب گورهای بی نام و نشان انفرادی و دسته جمعی در گورستان خاوران پایان دهند. کانون مدافعان حقوق بشر نیز از دولت ایران خواست تا نسبت به بازسازی گورستان خاوران اقدام کند.^[۱۱] آیت الله منتظری در این باره گفت: «در رژيم سابق با مرده‌ها ديگر کاری نداشتند. آيا اين‏ ‏قبرستان‌هايی که خراب می‌کنند قبرستان کفار بوده است؟ حتی در مورد کفار‏ ‏هم اهانت بر ميت جايز نيست»^[۱۲] برخی سای های ایننترنتی هم خبری منتشر کردند مبنی بر اینکه در روز ۵ اردیبهشت ۱۳۸۸، گلزار خاوران خاک‌برداری شده و بقایای استخوان های قربانیان با چند کامیون به نقطه نامعلومی منتقل شده است.^[۱۳]

پیوند به بیرون

تصویر هوایی گورستان خاوران

منابع

‎

واكنش‌ها به تخريب خاوران؛درگذشتگان نيازي به «فضاي سبز» ندارند خرداد

نوشتار از: میترا شجاعی ، برگرفته از دویچه وله «خاوران: هویت گمشده فرزندان اعدام‌شدگان»

نوشتار از: محمد خاکپور ، برگرفته از بی‌بی‌سی «قبرستان خاوران؛ مدفن بی نام و نشان اعدامیان»

[1] .متن نامه منسوب به حضرت امام در ارتباط با اعدام منافقين سرموضع در زندانها (سایت آيت الله العظمی منتظری)

[2] سایت آيت الله العظمی منتظری (زمینه‌های صدور نامه ۶/۱/۶۸)

[3] اعتراض به اعدامهای بی‎رويه (سایت آيت الله العظمی منتظری)

[4] اعتراض به اعدامهای بی‎رويه صفحه ۶۳۸(سایت آيت الله العظمی منتظری)

[5] اسامی قربانيان کشتار زندانيان سياسی در سال ۶۷ در وب‌گاه عصر نو

[6] [۱]

[7] راه توده

[8] گویا

[9] بیداران

[10] بی بی سی

[11] بی بی سی

[12] رادیو فردا

[13] در یک یورش دولتی استخوان‌های خاوران را بردند

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

@@ خط ۹: / خط ۹: @@
 == موقعیت جغرافیایی ==
-قبرستان خاوران، پس از سه راه افسریه در جنوب شرق [[تهران]]، بلوار امام رضا که در واقع سرآغاز جاده تهران مشهد است، قرار دارد. در کیلومتر پانزده الی شانزده آن، سمت چپ چند قبرستان اقلیتهای مذهبی وجود دارد. قبرستان اول و دوم متعلق به [[هندی|هندی‌ها]] و [[مسیحیان]] است و سپس قبرستان خاوران واقع شده‌است.
+قبرستان خاوران، پس از سه راه افسریه در جنوب شرق [[تهران]]، کیلومتر پانزده بلوار امام رضا که در واقع سرآغاز جاده تهران مشهد است، قرار دارد. این گورستان از چند بخش که متعلق به اقلیت های مذهبی است تشکیل شده است. به ترتیب از شرق ابتدا گورستان [[هندو|هندوها]] و بعد گورستان [[مسیحیان]] واقع است و سپس گورستان [[بهایی|بهاییان]] و در کنار آن محل دفن زندانیان سیاسی قرار دارد. گورستان بهاییان دارای امکاناتی مانند محل پارک اتومبیل و غسالخانه و سرویس بهداشتی است، اما قطعه زندانیان سیاسی زمینی بایر و فاقد هرگونه امکاناتی است.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2005/09/050902_mf_cemetery.shtml]</ref>
+پیش از دفن زندانیانیان سیاسی برخی این گورستان را لعنت آباد لقب داده بودند.<ref>[http://www.rahetudeh.com/rahetude/Sarmaghaleh-vasat/HTML/okt-2005/lanatabad.html راه توده]</ref><ref>[http://akhbar.gooya.com/politics/archives/008167.php گویا]</ref><ref>[http://www.bidaran.net/spip.php?article153 بیداران]</ref>
 == بزرگداشت یاد زندانیان اعدام شده ==

ن ب و اعدام دسته‌جمعی زندانیان عقیدتی سیاسی ایران در تابستان ۱۳۶۷
آمر	سید روح‌الله خمینی (رهبر و ولی‌فقیه جمهوری اسلامی)
عاملان	حسینعلی نیری (حاکم شرع وقت)، مرتضی اشراقی (دادستان وقت)، سید ابراهیم رئیسی (معاون وقت دادستان) و مصطفی پورمحمدی (نماینده وقت وزارت اطلاعات در زندان اوین) محمد محمدی گیلانی (رئیس وقت دادگاه انقلاب) • علی رازینی (از مقام‌های قضایی ارشد وقت) • مجید انصاری (رئیس وقت سازمان زندان‌ها) • سید اسدالله لاجوردی (رئیس وقت زندان اوین) • داوود لشکری (رئیس وقت زندان گوهردشت) • داود رحمانی (رئیس وقت زندان قزل‌حصار) • محمد مقیسه (مدیر داخلی زندان گوهردشت و دادیار زندان اوین با نام مستعار ناصریان) • علیرضا آوایی (عضو هیات مرگ در زندان‌های دزفول و اهواز)
حامیان تأثیرگذار	سید احمد خمینی (فرزند و رئیس دفتر خمینی) • اکبر هاشمی رفسنجانی (رئیس وقت مجلس شورای اسلامی) • سید عبدالکریم موسوی اردبیلی (رئیس وقت قوه قضائیه) • سید علی خامنه‌ای (رئیس‌جمهور وقت) • محمد محمدی ری‌شهری (وزیر وقت اطلاعات) • محسن رضایی (فرمانده وقت سپاه پاسداران)
مخالفان	حسینعلی منتظری (قائم‌مقام خمینی) • سید صادق شیرازی (از مراجع تقلید شیعه)
احزاب و سازمان‌های مرتبط	مجاهدین خلق • فداییان خلق اکثریت • فداییان اقلیت • حزب توده • راه کارگر • کومله سازمان کردستان حزب کمونیست ایران • حزب کمونیست • پیکار
مدفن	گورستان خاوران
مرتبط	مادران خاوران، راحله راحمی‌پور