اسدالله میرزا شهاب‌الدوله: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

درخط

نسخهٔ ‏۱۰ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۹:۵۷

اسدالله میرزا شهاب‌الدوله شاهزاده قاجار، سیاست‌مدار و نماینده مجلس شورای ملی بود.

زندگی

اسدالله میرزا پسر شاهزاده عبدالحسین میرزا ملقب به شمس‌الشعراء و شاهزاده جهان‌سلطان‌خانم بود. پدر و مادرش هر دو از نوادگان فتحعلی‌شاه بودند. پدرش پسر محمدقلی میرزا ملک‌آرا (پسر دوم فتحعلی‌شاه) و مادرش دختر شاهزاده سیف‌الله میرزا (پسر چهل و دوم فتحعلی‌شاه) به شمار می‌آمد.^[۱] برادرش به نام یحیی میرزا لسان‌الحکما از نخستین چشم‌پزشکان ایرانی بود و دو دوره نماینده مجلس شد.

اسدالله میرزا در تهران و لندن تحصیل کرد. در سال ۱۹۰۰ میلادی که نمایشگاه جهانی در پاریس تشکیل می‌شد، دولت فرانسه از ایران دعوت کرد تا نماینده خود را برای حضور در مراسم افتتاح نمایشگاه معرفی کند. چون در آن هنگام اسدالله میرزا، میرزا حسن‌خان مستوفی‌الممالک و دوستعلی‌خان معیرالممالک در اروپا بودند، دولت ایران این سه تن را به عنوان نماینده خود معرفی کرده و آنان عازم پاریس شدند. پس از پایان یافتن این ماموریت، اسدالله میرزا شش سال دیگر نیز در اروپا باقی ماند.^[۲]

اسدالله میرزا پس از بازگشت ابتدا کارمند تلگراف‌خانه بود و سپس مترجم تلگراف‌خانه شد. در دوره اول مجلس شورای ملی از سوی شاهزاده‌های تهران و در دوره دوم مجلس از سوی مردم تهران وکیل مجلس شورای ملی گردید و مقارن این احوال ملقب به شهاب‌الدوله شد. از هجدهم تیر ۱۲۸۹ نایب رئیس دوم مجلس شد^[۳]. او از آن رو که مدت‌ها در اروپا زندگی کرده بود و به اوضاع سیاسی و اجتماعی آگاهی داشت و به علاوه سخنران برجسته‌ای بود و شجاعانه و مستدل عقاید خود را بیان می‌کرد، به زودی مورد توجه محافل سیاسی قرار گرفت. در اولین کابینه میرزا حسن‌خان مستوفی‌الممالک وزیر پست و تلگراف شد و در اواخر سال ۱۳۲۹ قمری به عنوان حاکم یزد برگزیده شد. در کابینه دوم مستوفی‌الممالک به وزارت پست و تلگراف و فوائد عامه رسید و در کابینه عبدالحسین میرزا فرمانفرما وزیر علوم شد.^[۴]^[۲]

پس از آن به حکومت کردستان منصوب شد. در سال ۱۲۹۸ رئیس تشریفات دربار احمدشاه قاجار شد و در هنگام کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ در این مقام بود. بعد از عزل سید ضیاءالدین و تبعید او از ایران، شهاب‌الدوله فرمان نخست‌وزیری قوام السلطنه را در زندان قصر به او ابلاغ کرد. پس از انقراض قاجاریه مدتی استاندار کرمانشاه، مدتی استاندار کردستان و چندی نیز استاندار فارس بود. در اواخر عمر دو دوره به عنوان سناتور انتصابی انتخاب شد و سرانجام در سال ۱۳۳۸ خورشیدی در سن هشتاد و هشت سالگی درگذشت. همسر شهاب‌الدوله خواهر امان‌الله میرزا جهانبانی (ضیاءالدوله) بود.^[۵]

مستوفی‌الممالک با انتخاب شهاب‌الدوله به وزارت نقش مهمی در پیشرفت سیاسی او داشت. شهاب‌الدوله با مستوفی‌الممالک نسبت خانوادگی داشت و نامادری مستوفی، خاله شهاب‌الدوله بود.

الگو:کابینه حسن مستوفی

منابع

↑ شهاب‌الدوله، دنیای زنان در عصر قاجار
↑ ^۲٫۰ ^۲٫۱ یغمایی، اقبال. شاهزاده اسدالله میرزا شهاب‌الدوله، پانزدهمین وزیر علوم ایران. مندرج در: آموزش و پرورش، شماره ۲۳۵
↑ «مذاکرات جلسه ۱۱۴ دوره دوم مجلس شورای ملی دوم رجب ۱۳۲۸».
↑ شهاب‌الدوله، القاب رجال قاجار
↑ عاقلی، باقر. شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (جلد دوم)

پیوند به بیرون

تصویری از شهاب‌الدوله شمس مُلک‌آرا در یک عکس دسته جمعی، آرشیو دنیای زنان در عصر قاجار

[1] شهاب‌الدوله، دنیای زنان در عصر قاجار

[yaghma-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ یغمایی، اقبال. شاهزاده اسدالله میرزا شهاب‌الدوله، پانزدهمین وزیر علوم ایران. مندرج در: آموزش و پرورش، شماره ۲۳۵

[3] «مذاکرات جلسه ۱۱۴ دوره دوم مجلس شورای ملی دوم رجب ۱۳۲۸».

[4] شهاب‌الدوله، القاب رجال قاجار

[5] عاقلی، باقر. شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (جلد دوم)

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 اسدالله میرزا در تهران و لندن تحصیل کرد. در سال ۱۹۰۰ میلادی که [[نمایشگاه جهانی]] در پاریس تشکیل می‌شد، دولت فرانسه از ایران دعوت کرد تا نماینده خود را برای حضور در مراسم افتتاح نمایشگاه معرفی کند. چون در آن هنگام اسدالله میرزا، [[حسن مستوفی|میرزا حسن‌خان مستوفی‌الممالک]] و [[دوستعلی معیری|دوستعلی‌خان معیرالممالک]] در اروپا بودند، دولت ایران این سه تن را به عنوان نماینده خود معرفی کرده و آنان عازم پاریس شدند. پس از پایان یافتن این ماموریت، اسدالله میرزا شش سال دیگر نیز در اروپا باقی ماند.<ref name=yaghma>یغمایی، اقبال. شاهزاده اسدالله میرزا شهاب‌الدوله، پانزدهمین وزیر علوم ایران. مندرج در: آموزش و پرورش، شماره ۲۳۵</ref>
-اسدالله میرزا پس از بازگشت ابتدا کارمند [[تلگراف]]‌خانه بود و سپس مترجم تلگراف‌خانه شد. در دوره اول مجلس شورای ملی از سوی شاهزاده‌های تهران و در دوره دوم مجلس از سوی مردم تهران وکیل مجلس شورای ملی گردید و مقارن این احوال ملقب به ''شهاب‌الدوله'' شد. او از آن رو که مدت‌ها در اروپا زندگی کرده بود و به اوضاع سیاسی و اجتماعی آگاهی داشت و به علاوه سخنران برجسته‌ای بود و شجاعانه و مستدل عقاید خود را بیان می‌کرد، به زودی مورد توجه محافل سیاسی قرار گرفت. در اولین کابینه [[حسن مستوفی|میرزا حسن‌خان مستوفی‌الممالک]] وزیر پست و تلگراف شد و در اواخر سال ۱۳۲۹ قمری به عنوان حاکم یزد برگزیده شد. در کابینه دوم مستوفی‌الممالک به وزارت پست و تلگراف و فوائد عامه رسید و در کابینه [[عبدالحسین میرزا فرمانفرما]] وزیر علوم شد.<ref>[https://books.google.ca/books?id=EA1lBAAAQBAJ&pg=PT91&lpg=PT91&dq=شهاب+الدوله+قاجار&source=bl&ots=vgtxwrdaEo&sig=0tW9FlM14bR_J_5jHbNfBP6Bu5c&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiX-ZjI0fLZAhVDL6wKHc29AdcQ6AEITTAJ#v=onepage&q=شهاب%20الدوله%20قاجار&f=false شهاب‌الدوله، القاب رجال قاجار]</ref><ref name=yaghma>یغمایی، اقبال. شاهزاده اسدالله میرزا شهاب‌الدوله، پانزدهمین وزیر علوم ایران. مندرج در: آموزش و پرورش، شماره ۲۳۵</ref>
+اسدالله میرزا پس از بازگشت ابتدا کارمند [[تلگراف]]‌خانه بود و سپس مترجم تلگراف‌خانه شد. در دوره اول مجلس شورای ملی از سوی شاهزاده‌های تهران و در دوره دوم مجلس از سوی مردم تهران وکیل مجلس شورای ملی گردید و مقارن این احوال ملقب به ''شهاب‌الدوله'' شد. از هجدهم تیر ۱۲۸۹ نایب رئیس دوم مجلس شد<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87-114-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%88%D9%85-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%B1%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%AC%D8%A8-1328|عنوان=مذاکرات جلسه ۱۱۴ دوره دوم مجلس شورای ملی دوم رجب ۱۳۲۸}}</ref>. او از آن رو که مدت‌ها در اروپا زندگی کرده بود و به اوضاع سیاسی و اجتماعی آگاهی داشت و به علاوه سخنران برجسته‌ای بود و شجاعانه و مستدل عقاید خود را بیان می‌کرد، به زودی مورد توجه محافل سیاسی قرار گرفت. در اولین کابینه [[حسن مستوفی|میرزا حسن‌خان مستوفی‌الممالک]] وزیر پست و تلگراف شد و در اواخر سال ۱۳۲۹ قمری به عنوان حاکم یزد برگزیده شد. در کابینه دوم مستوفی‌الممالک به وزارت پست و تلگراف و فوائد عامه رسید و در کابینه [[عبدالحسین میرزا فرمانفرما]] وزیر علوم شد.<ref>[https://books.google.ca/books?id=EA1lBAAAQBAJ&pg=PT91&lpg=PT91&dq=شهاب+الدوله+قاجار&source=bl&ots=vgtxwrdaEo&sig=0tW9FlM14bR_J_5jHbNfBP6Bu5c&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiX-ZjI0fLZAhVDL6wKHc29AdcQ6AEITTAJ#v=onepage&q=شهاب%20الدوله%20قاجار&f=false شهاب‌الدوله، القاب رجال قاجار]</ref><ref name=yaghma>یغمایی، اقبال. شاهزاده اسدالله میرزا شهاب‌الدوله، پانزدهمین وزیر علوم ایران. مندرج در: آموزش و پرورش، شماره ۲۳۵</ref>
 پس از آن به حکومت [[کردستان]] منصوب شد. در سال ۱۲۹۸ رئیس تشریفات دربار [[احمدشاه قاجار]] شد و در هنگام [[کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹]] در این مقام بود. بعد از عزل سید ضیاءالدین و تبعید او از ایران، شهاب‌الدوله فرمان نخست‌وزیری [[قوام السلطنه]] را در [[زندان قصر]] به او ابلاغ کرد. پس از انقراض قاجاریه مدتی استاندار [[کرمانشاه]]، مدتی استاندار کردستان و چندی نیز استاندار [[فارس]] بود. در اواخر عمر دو دوره به عنوان [[سناتور]] انتصابی انتخاب شد و سرانجام در سال ۱۳۳۸ خورشیدی در سن هشتاد و هشت سالگی درگذشت. همسر شهاب‌الدوله خواهر [[امان‌الله میرزا جهانبانی]] (ضیاءالدوله) بود.<ref>عاقلی، باقر. ''شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران'' (جلد دوم) </ref>