جدایی‌خواهی عرب‌ها در خوزستان
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
| جدایی‌خواهی عرب‌ها در خوزستان | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 موقعیت استان خوزستان در ایران | |||||||
| |||||||
| طرف‌های درگیر | |||||||
|
|
۱۹۲۲–۱۹۲۴ شیخ خزعل | ||||||
 ایران پهلوی (۱۹۲۵–۱۹۷۹) |
دهه ۱۹۵۰–دهه ۱۹۶۰ | ||||||
|
 جمهوری اسلامی ایران (۱۹۸۰−اکنون) |
۱۹۷۹–۱۹۸۰
حمایت توسط: ۱۹۹۸–۲۰۲۰ | ||||||
| فرماندهان و رهبران | |||||||
|
روح‌الله خمینی علی خامنه‌ای |
احمد ملا نیسی † جلیل قنبرزهی † (۲۰۱۵–۲۰۱۷)[۴] | ||||||
جدایی‌خواهی عرب‌ها در خوزستان، شامل فعالیت‌های نیروهای جدایی‌خواه عرب در غرب استان خوزستان در ایران بود.[۵]
از دهه ۱۹۲۰، تنش‌ها اغلب منجر به خشونت و تلاش برای جدایی‌خواهی شد، از جمله شورش ۱۳۵۸ خوزستان، ناآرامی‌های ۱۳۸۴ اهواز، بمب‌گذاری‌های اهواز، اعتراضات ۱۳۹۰ خوزستان، ترورها در سال ۱۳۹۶ و حمله به رژه نظامی در اهواز.
حکومت ایران هرگونه تبعیض در داخل کشور را رد می‌کرد.[۵]با این حال، انتقاد سازمان‌های حقوق بشری و از جمله اتهامات تبعیض قومیتی را برانگیخت.[۶]
تاریخچه
[ویرایش]شورش شیخ خزعل
[ویرایش]از سال ۱۹۲۲ تا ۱۹۲۴، افزایش قدرت رضاخان که بعدها به عنوان شاه ایران به سلطنت رسید، مقدمه تنشهایی با شیخ خزعل حاکم محمره (خرمشهر) شد. در تلگرام‌های تندی که بین رئیس الوزرا (رضاخان) و شیخ خزعل رد و بدل شد، خزعل نوشت: «من به هیچ روی شما را رئیس شورای وزیران نمی‌شناسم. شما غاصب هستید و بی هیچ دلیلی پادشاه قانونی و مشروطه خواه را از کشور رانده‌اید». این مسئله در نهایت به شورش شیخ خزعل انجامید، اما با ورود رضاخان به خوزستان، نیروهای شیخ خزعل پراکنده شده و خزعل بدون درگیری تسلیم شد.[۷][۸][۹]
شورش ۱۳۵۸ خوزستان
[ویرایش]شورش ۱۳۵۸ خوزستان پس از انقلاب ۱۳۵۷ به دلیل مطالبات خودمختاری برای خوزستان آغاز شد. این شورش توسط نیروهای امنیتی حکومت ایران سرکوب شد[۱۰][نیازمند یادکرد دقیق] و در مجموع بیش از صد نفر از هر دو طرف کشته شدند.[نیازمند منبع] مدتی پس از این سرکوب، افرادی که خود را جبهه انقلابی دموکراتیک برای آزادی عربستان می‌نامیدند، در سال ۱۳۵۹ (۱۹۸۰) اقدام به گروگان‌گیری سفارت ایران در لندن کردند. گروگان‌گیران خواستار آزادی ۹۱ تن از زندانیان سیاسی در زندان‌های ایران و پرواز خود و گروگانها به خارج از بریتانیا شدند.[۱۱]
ناآرامی و شورش مدنی (۱۹۹۹–اکنون)
[ویرایش]تأسیس جنبش مبارزه عربی برای آزادی اهواز
[ویرایش]در ۱۹۹۹،[۱] حبیب یبار، حبیب اسواد کعبی و احمد مولا نیسی جنبش مبارزه عربی برای آزادی اهواز را در اروپا تأسیس کردند تا از یک کشور عربی مستقل در خوزستان دفاع کنند و تاکنون مرتکب ترورهایی در حمایت از این هدف شدند. این گروه توسط عربستان سعودی تأمین مالی و حمایت می‌شود.[۱۲]
ناآرامی‌های مدنی (۲۰۰۵–۲۰۱۵)
[ویرایش]در سال ۱۳۸۴، ناآرامی‌های مدنی در اهواز و شهرهای اطراف آن رخ داد که به مدت چهار روز ادامه داشت.[۱۳][۱۴] در ابتدا، وزارت کشور اعلام کرد که تنها یک نفر کشته شده است، اما یکی از مسئولان بیمارستان اهواز بین ۱۵ تا ۲۰ قربانی را اعلام کرد.[۱۳]
متعاقباً در اواخر سال ۲۰۰۵ و اوایل سال ۲۰۰۶، یک‌سری بمب‌گذاری در اهواز و سایر شهرهای ایران انجام شد که گروه‌های جدایی‌طلب عرب سنی خوزستان را مقصر دانستند.
اعتراضات ۱۳۹۰ خوزستان که در میان معترضان به عنوان روز خشم اهواز شناخته می‌شود، در ۱۵ آوریل ۲۰۱۱ در خوزستان، به مناسبت سالگرد ناآرامی‌های ۱۳۸۴ اهواز و به عنوان پاسخی به بهار عربی منطقه‌ای شروع شد. تظاهرات به مدت چهار روز ادامه یافت که منجر به کشته‌شدن ۱۲ تا ۱۵ معترض و زخمی‌شدن و دستگیری بسیاری شد. همچنین یک افسر امنیتی کشته و یک افسر دیگر زخمی شد.[۱۵] سرکوب مخالفان سیاسی عرب در این منطقه از آن زمان، با دستگیری و اعدام ادامه یافت.[۱۶] چهار مرد اهوازی در ژوئن ۲۰۱۲ در رابطه با ناآرامی‌های ۲۰۱۱ در ایران، اعدام شدند.[۱۷] سرکوب مخالفان سنی عرب توسط دیده‌بان حقوق بشر،[۱۸] عفو بین‌الملل[۱۷] و دیگر سازمان‌ها محکوم شده است.
در سال ۲۰۱۳، بمب‌گذاری‌هایی در اهواز انجام شد که ادعا می‌شد توسط جنبش مبارزه عربی برای آزادی اهواز انجام شده است.[۱۹]
در ۲۳ مارس ۲۰۱۵، اختلاف در یک مسابقه فوتبال منجر به اعتراضات ضدحکومتی در اهواز شد.[۱۹] هواداران محلی فوتبال با سرکشی، از تیم فوتبال الهلال عربستان در طول مسابقه حمایت کردند و تصاویر روح‌الله خمینی را سوزاندند. شورای ملی مقاومت ایران از مخالفان جمهوری اسلامی ایران، اعلام کرد که هواداران در ادامه بنرهایی را حمل می‌کردند که در آن نوشته شده بود: «ما همه یونس هستیم»، که اشاره به یک دستفروش خیابانی که چند روز قبل از مسابقه، در شهر مجاور خرمشهر خودکشی کرد، داشت.[۱۹] به موازات آن، شبکه حکومتی پرس تی‌وی ایران، اعترافات اعضای اسیر شده جنبش مبارزه عربی برای آزادی اهواز را پخش کرد که گفتند حملات زیادی را انجام داده‌اند. در جریان این رویدادها یک معترض عرب توسط نیروهای امنیتی حکومت ایران کشته شد.[۱۹]
در ۲ آوریل ۲۰۱۵، سه افسر ایرانی توسط افراد مسلح ناشناس در شهر حمیدیه، در حدود ۲۵ کیلومتری غرب شهر اهواز کشته شدند.[۲۰]
۲۰۱۶
[ویرایش]در اوایل ژوئن ۲۰۱۶، یک گروه سنی موسوم به سقور الاهواز (ترجمه واژه‌به‌واژه: شاهین‌های اهواز)، مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا در بندر ماهشهر خوزستان را منفجر کردند.[۲۱]
در ژوئیه ۲۰۱۶، شبه‌نظامیان اهوازی تیپ الفاروق مقاومت ملی اهواز، در دو نوبت، خطوط لوله را در منطقه جوهرالسبعه منفجر کردند.[۲۲] بنا به گزارش‌ها، اعضای تیپ الفاروق، پس از این عملیات، با وجود تلاش نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران، موفق به فرار شدند.[۲۲] به گفته الگماینر، گروهی که مسئولیت حملات ۱۱ و ۱۷ ژوئیه را برعهده داشت، سقور الاهواز بود.[۲۱]
در اوت ۲۰۱۶، حکومت ایران، سه مرد را به اتهام ارتکاب حمله در آوریل ۲۰۱۵ که منجر به کشته‌شدن سه پلیس ایرانی در استان خوزستان شد، اعدام کرد.[۲۳]
در اکتبر ۲۰۱۶، یک دختر جوان در تلاش نیروهای امنیتی حکومت ایران برای دستگیری پدرش کشته شد.[۲۴]
۲۰۱۷
[ویرایش]در اوایل فروردین ۱۳۹۶، یک فعال اهوازی توسط بسیجیان، در شهرستان بندر ماهشهر کشته شد.[۲۵] در اکتبر ۲۰۱۷، احمد ملا نیسی، رئیس جنبش مبارزه عربی برای آزادی اهواز، در هلند ترور شد.[۲۶]
۲۰۱۸
[ویرایش]در آوریل ۲۰۱۸، تظاهرات گسترده‌ای در خوزستان شروع شد و از اهواز به چندین شهر بزرگ استان گسترش یافت. بنا بر گزارش‌ها، ده نفر در جریان آتش‌سوزی در یکی از این تظاهرات‌ها کشته شدند که معترضان، سرویس‌های اطلاعاتی حکومت ایران را متهم کردند.[۲۷]
در ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۸، گروهی از تروریست‌ها به رژه نیروهای مسلح در اهواز، تیراندازی کردند که ۲۵ سرباز و غیرنظامی، کشته‌شدند.[۲۸] مقاومت ملی اهواز، سازمانی تحت پوشش تمامی جنبش‌های تجزیه‌طلب مسلح، مسئولیت این حمله تروریستی را برعهده گرفت.[۲۹] همچنین داعش نیز مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت که حکومت ایران، داعش را مسئول این حمله دانست و تلافی کرد.
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ "Liberation of Ahwaz Movement Leader: The Deceive Storm restored faith to our hearts". Asharq Al-Awsat. Archived from the original on 30 March 2016. Retrieved 20 March 2016.
- ↑ Weiss, Caleb (30 دسامبر 2017). "Iran-based jihadist group claims attack on oil pipeline". Foundation for the Defense of Democracies. Archived from the original on 12 June 2018. Retrieved 31 December 2017.
Ansar al Furqan states that “a major oil pipeline was blown up in Omidiyeh region of occupied Ahvaz, Iran. ” The group added that it had established a new unit, the Ahwaz Martyrs Brigade. The area of Ahvaz has historically had a large Arab population.
- ↑ Schennovich, Valentina (2021). "Historical and Religious Heritage of Iran and Social Policy of the Country at the Present Stage". Muslim World.
- ↑ "IRGC kills Ansar al-Furqan ringleader". Tehran Times. 20 June 2017. Archived from the original on 3 December 2017. Retrieved 1 December 2017.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ "Terrorist Organization Profiles – START – National Consortium for the Study of Terrorism and Responses to Terrorism". Archived from the original on 14 January 2014. Retrieved 22 November 2014.
- ↑ en, FIDH (2010). "The Hidden Side of Iran: Discrimination against ethnic and religious minorities" (PDF). FIDH.
{{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link) - ↑ Shahnavaz, Shahbaz (2013). "Ḵazʿal Khan". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Vol. XVI, Fasc. 2. p. 188-197.
- ↑ Cronin, S. Tribal Politics in Iran: Rural Conflict and the New State, 1921–1941. pp52-5. [۱]
- ↑ Journal of Middle Eastern studies, Vol. 25, No. 3 (August 1993), pp. 541-543
- ↑ Ward, Steven R. (2009). Ward, p.231-4. ISBN 978-1-58901-587-6. Retrieved 22 November 2014.
- ↑ See:
- BBC link: http://news.bbc.co.uk/1/hi/in_depth/uk/2000/iranian_embassy_siege/703016.stm بایگانی‌شده در ۲۰ فوریه ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
- BBC link: http://news.bbc.co.uk/1/hi/in_depth/uk/2000/iranian_embassy_siege/720640.stm بایگانی‌شده در ۱۵ دسامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
- ↑ Hurtado, Luis Miquel (23 سپتامبر 2018). "Al Ahvaziya: el independentismo árabe amenaza a Irán desde Europa". El Mundo (به اسپانیایی). Archived from the original on 23 September 2018.
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ Dr. Babak Ganji. Civil-Military Relations, State Strategies & Presidential Elections in Iran. Conflict Studies Research Center, Middle East Series, June 2005: p.12.
- ↑ Rasmus C. Elling. State of Mind, State of Order: Reactions to Ethnic Unrest in the Islamic Republic of Iran. بایگانی‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine Wiley publishing doi:10.1111/j.1754-9469.2008.00028.x. Studies in Ethnicity and Nationalism Volume 8, Issue 3, pages 481–501, December 2008. "...The first, which will be called the Ahvaz unrest, took place in the southwestern Iranian province of Khuzestan, which borders Iraq, and in particular in the regional capital of Ahvaz..."
- ↑ "European Parliament condemns Iran's violation of minorities' rights". 15 ژوئن 2012. Archived from the original on 29 October 2013. Retrieved 26 May 2013.
- ↑ Saeed Kamali Dehghan (13 ژوئن 2012). "Iran Arab prisoners at risk of execution, Amnesty warns". the Guardian. Archived from the original on 1 December 2014. Retrieved 22 November 2014.
- ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ "Iran: Four members of Ahwazi Arab minority executed after unfair trial". Amnesty Australia. Archived from the original on 29 November 2014. Retrieved 22 November 2014.
- ↑ "Iran: Arrest Sweeps Target Arab Minority – Human Rights Watch". 7 فوریه 2012. Archived from the original on 29 November 2014. Retrieved 22 November 2014.
- ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ ۱۹٫۲ ۱۹٫۳ "Football riots reflect discontent in Iran's predominantly Arab Khuzestan - MIDEAST". Archived from the original on 11 September 2015. Retrieved 13 September 2015.
- ↑ "3 Iranian officers killed near Ahvaz , Khuzestan". Archived from the original on 15 September 2015. Retrieved 13 September 2015.
- ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ Speyer, Lea (27 ژوئیه 2016). "Mideast Analyst: Iran in Throes of Domestic Battle as Ethnic Groups Carry Out Attacks Against Regime Targets | Jewish & Israel News". Algemeiner.com. Archived from the original on 23 November 2016. Retrieved 1 September 2017.
- ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ "Ahwazi Arab resistance blow up Iranian pipeline". Al Bawaba. 19 ژوئیه 2016. Archived from the original on 22 November 2016. Retrieved 1 September 2017.
- ↑ "Iran executes 3 men charged with terrorism". En.trend.az. 18 اوت 2016. Archived from the original on 19 August 2016. Retrieved 1 September 2017.
- ↑ "Iran security forces kill Ahwazi girl while arresting her father". 26 اکتبر 2016. Archived from the original on 5 March 2017. Retrieved 22 November 2016.
- ↑ "Ahwazi activist killed by Basij militia in Ma'shour city". Ahwazi Center for Human Rights. 12 آوریل 2017. Archived from the original on 11 October 2017. Retrieved 28 March 2018.
- ↑ "Murder in the Hague: Saudi-Iranian Proxy War Heats up". HuffPost. 10 نوامبر 2017. Archived from the original on 5 January 2018. Retrieved 28 March 2018.
- ↑ "'Ahwazis don't give up': Anniversary of annexed Arab province looms in Iran". Archived from the original on 16 May 2018. Retrieved 15 May 2018.
- ↑ "Iran's Revolutionary Guards targeted in Ahvaz military parade | News | al Jazeera". Archived from the original on 22 September 2018. Retrieved 22 September 2018.
- ↑ "Dozens killed in Iran terror attack during military parade - Middle East - Jerusalem Post". Archived from the original on 23 September 2018. Retrieved 23 September 2018.