پرش به محتوا

تک‌گروه‌های دی‌ان‌ای Y در جمعیت‌های خاور نزدیک

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

آنچه در اینجا فهرست شده قومیت‌ها و جمعیت‌های آسیای غربی, آفریقای شمالی و قفقاز جنوبی بر پایه تک‌گروه دی‌ان‌ایی کروموزوم Y انسانی بر اساس مطالعات مرتبط است. نمونه‌هایی از افراد متعلق به گروه‌های قومی و زبانی در دو ستون اول گرفته شده و ستونه سوم اندازه نمونه مورد مطالعه را نشان می‌دهد. دیگر ستون‌ها درصد تک گروه را نشان می‌دهد. (IE = Indo-European, AA = Afro-Asiatic)

جمعیت زبان (در صورت ذکر) n E1b1a E1b1b G I J L N R1a R1b T منبع
عرب‌ها (الجزایر) AA (سامی) ۳۵ ۰ ۵۴ ۰ ۰ ۳۵ ۰ ۰ ۰ ۱۳ ۰ Arredi2004[۱]
عرب‌ها (الجزایر - وهران، الجزایر) AA (سامی) ۱۰۲ ۱۲٫۸ ۵۰٫۹ ۰ ۰ ۲۷٫۴ ۰ ۰ ۱ ۱۰٫۸ ۰ Robino2008[۲]
عربها (بادیه‌نشینان) AA (سامی) ۳۲ ۰ ۱۸٫۷ ۰ ۶٫۳ ۶۵٫۶ ۰ ۰ ۹٫۴ ۰ ۰ Nebel2001[۳]
Arabs (مردم مصر) AA (Semitic) ۱۴۷ ۲٫۸ ۳۶٫۷ ۸٫۸ ۰٫۷ ۳۲ ۰ ۰ ۲٫۷ ۴٫۱ ۸٫۲ Luis2004[۴]
مردم عرب (عراق) AA (Semitic) ۰٫۹ ۸٫۳ ۰ ۰ ۵۰٫۶ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Semino2004[۵]
عربها (دولت فلسطین) AA (سامی) ۱۴۳ ۰ ۲۰٫۳ ۷ ۶٫۳ ۵۵٫۲ ۰ ۰ ۱٫۴ ۸٫۴ ۱٫۴ Nebel2001[۳]
مردم عرب (اردن) AA (سامی) ۱۴۶ ۰ ۲۶ ۴٫۱ ۳٫۴ ۴۳٫۸ ۰ ۰ ۱٫۴ ۱۷٫۸ ۰ AbuAmero2009[۶]
مردم عرب (دریای مرده) AA (سامی) ۰ ۳۱ ۰ ۰ ۹ ۰ ۰ ۰ ۴۰ ۰ Flores2005[۷]
لبنان AA (سامی) ۳۱ ۰ ۲۵٫۸ ۳٫۲ ۳٫۲ ۴۵٫۲ ۳٫۲ ۰ ۹٫۷ ۶٫۴ ۰ Semino2000[۸]
عربها (لیبی) AA (سامی) ۶۳ ۰ ۵۲ ۸ ۱٫۵ ۲۴ ۱٫۵ ۰ ۱٫۵ ۳ ۵ Immel2006[۹]
مردم عرب (مراکش) AA (سامی) ۴۹ ۰ ۷۵٫۵ ۰ ۰ ۲۰٫۴ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Semino2004[۵]
مردم عرب (عمان) AA (سامی) ۱۲۱ ۷٫۴ ۱۵٫۷ ۱٫۷ ۰ ۴۷٫۹ ۰٫۸ ۰ ۹٫۱ ۱٫۷ ۸٫۳ Luis2004[۴]
عرب‌ها (قطر) AA (سامی) ۷۲ ۲٫۸ ۵٫۶ ۲٫۸ ۰ ۶۶٫۷ ۲٫۸ ۰ ۶٫۹ ۱٫۴ ۰ Cadenas2008[۱۰]
عربها (عربستان سعودی) AA (سامی) ۱۵۷ ۷٫۶ ۷٫۶ ۳٫۲ ۰ ۵۸ ۱٫۹ ۰ ۵٫۱ ۱٫۹ ۵٫۱ AbuAmero2009[۶]
عربها (سوریه) AA (سامی) ۲۰ ۰ ۱۰ ۰ ۵ ۳۰ ۰ ۰ ۱۰ ۱۵ ۰ Semino2000[۸]
عربها (سودان) AA (سامی) ۱۰۲ ۰ ۱۶٫۷ ۰ ۳٫۹ ۴۷٫۱ ۰ ۰ ۰ ۱۵٫۷ ۰ Hassan2008[۱۱]
عربها (تونس) AA (سامی) ۱۴۸ ۱٫۴ ۴۹٫۳ ۰ ۰ ۳۵٫۸ ۰ ۰ ۰ ۶٫۸ ۰٫۷ Arredi2004[۱]
عربها (امارات متحده عربی) AA (سامی) ۱۶۴ ۵٫۵ ۱۱٫۶ ۴٫۳ ۰ ۴۵٫۱ ۳ ۰ ۷٫۳ ۴٫۳ ۴٫۹ Cadenas2008[۱۰]
عربها (یمن) AA (سامی) ۶۲ ۳٫۲ ۱۲٫۹ ۱٫۶ ۰ ۸۲٫۳ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Cadenas2008[۱۰]
مردم ارمنی IE (ارمنی) ۸۹ ۰ ۳٫۴ ۰ ۰ ۲۹٫۲ ۰ ۳٫۴ ۵٫۶ ۲۴٫۷ ۰ Rosser2000[۱۲]
مردم ارمنی IE (ارمنی) ۱۰۰ ۰ ۶ ۱۱ ۵ ۲۴ ۰ ۰ ۶ ۱۹ ۰ Nasidze2004[۱۳]
مردم ارمنی IE (ارمنی) ۷۳۴ ۰ ۵٫۴ ۰ ۰ ۰ ۱٫۶ ۰ ۵٫۳ ۳۲٫۴ ۰ Weale2001[۱۴]
اشکنازی IE (ژرمنی) ۷۹ ۰ ۲۲٫۸ ۳٫۸ ۶٫۳ ۴۳ ۰ ۰ ۱۲٫۷ ۱۱٫۴ ۰ Nebel2001[۳]
اشکنازی IE (ژرمنی) ۴۴۲ ۰٫۲ ۱۹٫۷ ۹٫۷ ۴٫۱ ۳۸ ۰٫۲ ۰٫۲ ۰ ۰ ۰ Behar2004[۱۵]
آشوری‌ها (ایران) AA (سامی) ۴۸ ۰ ۴٫۲ ۸٫۳ ۰ ۲۹٫۲ ۰ ۰ ۸٫۳ ۲۹٫۲ ۸٫۳ Grugni 2012[۱۶]
مردم آذری ترکی‌ها ۷۲ ۰ ۶ ۱۸ ۳ ۳۱ ۰ ۰ ۷ ۱۱ ۰ Nasidze2004[۱۳]
مردم آذری ترکی‌ها ۹۷ ۰ ۴٫۱ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Cruciani2004[۱۷]
مردم بلوچ IE (ایرانی، شمالغرب) ۲۵ ۰ ۸ ۰ ۰ ۱۶ ۲۴ ۰ ۲۸ ۸ ۰ Sengupta2006[۱۸]
قوم بربر (شمال تونس) AA (بربر) ۳۲ ۰ ۱۰۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Fadhlaoui-Zid2011[۱۹]
قوم بربر (جنوب تونس) AA (بربر) ۲۷ ۰ ۱۰۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Fadhlaoui-Zid2011[۱۹]
قوم بربر (Moyen Atlas) AA (بربر) ۶۹ ۰ ۸۷٫۱ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Cruciani2004[۱۷]
قوم بربر (مراکش) AA (بربر) ۲۹ ۰ ۹۲٫۹ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Cruciani2004[۱۷]
قوم بربر (Mozabite) AA (بربر) ۲۰ ۰ ۸۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Cruciani2004[۱۷]
قوم بربر (مراکش) AA (بربر) ۶۴ ۴٫۷ ۷۹٫۶ ۰ ۰ ۶٫۳ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Semino2004[۵]
قوم بربر (شمال مرکزی مراکش) AA (بربر) ۶۳ ۹٫۵ ۷۴٫۶ ۰ ۰ ۳٫۲ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Bosch2001[۲۰]
قوم بربر (جنوب مراکش) AA (بربر) ۴۰ ۲٫۵ ۸۵ ۰ ۰ ۲٫۵ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Bosch2001[۲۰]
قبطی‌ها (سودان) AA (سامی) ۳۳ ۰ ۲۱٫۲ ۰ ۰ ۴۵٫۵ ۰ ۰ ۰ ۱۵٫۲ ۰ Hassan2008[۱۱]
قبرس IE (یونانی) ۴۵ ۰ ۲۷ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۲ ۹ ۰ Rosser2000[۱۲]
دروز AA (سامی) ۲۸ ۰ ۱۴٫۳ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Cruciani2004[۱۷]
مردم مصر AA (سامی) ۹۲ ۳٫۳ ۴۳٫۵ ۲٫۲ ۱٫۱ ۲۲٫۸ ۰ ۰ ۰ ۵٫۴ ۷٫۶ Wood2005[۲۱]
مردم مصر AA (سامی) ۱۴۷ ۲ ۳۶ ۹ ۱ ۳۱ ۰ ۰ ۳ ۲ ۸ AbuAmero2009[۶]
مردم مصر (شمال) AA (سامی) ۴۳ ۰ ۵۳٫۵ ۷ ۰ ۱۸٫۲ ۰ ۰ ۲٫۳ ۹٫۳ ۲٫۳ Zalloua2008[۲۲]
مردم مصر (جنوب) AA (سامی) ۲۹ ۰ ۳۱ ۱۷٫۲ ۳٫۴ ۲۴٫۱ ۰ ۰ ۰ ۱۳٫۸ ۱۰٫۳ Zalloua2008[۲۲]
مردم گرجی قفقازی (جنوب) ۶۳ ۰ ۰ ۳۰٫۱ ۰ ۳۶٫۵ ۱٫۶ ۰ ۷٫۹ ۱۴٫۳ ۱٫۶ Semino2000[۸]
مردم گرجی قفقازی (جنوب) ۶۶ ۰ ۳ ۳۱٫۸ ۱٫۵ ۳۶٫۴ ۱٫۵ ۰ ۱۰٫۶ ۹٫۱ ۱٫۵ Battaglia2008[۲۳]
ایرانیان (شمال ایران) IE (ایرانی، غرب) ۳۳ ۰ ۰ ۱۵٫۲ ۰ ۳۳٫۳ ۳ ۶٫۱ ۶٫۱ ۱۵٫۲ ۰ Regueiro2006[۲۴]
ایرانیان (جنوب ایران) IE (ایرانی، غرب) ۱۱۷ ۱٫۷ ۵٫۱ ۱۲٫۸ ۰ ۳۵ ۶ ۰٫۹ ۱۶٫۲ ۶ ۳٫۴ Regueiro2006[۲۴]
ایرانان IE (ایرانی، غرب) ۱۳۰ ۰ ۴٫۶ ۵٫۴ ۲۴٫۶ ۱۳٫۸ ۰ ۰ ۱۹٫۲ ۴٫۶ ۰ Nasidze2004[۱۳]
ایرانان IE ۹۳۸ ۱٫۸ ۷ ۱۱٫۷ ۰٫۵ ۳۱٫۴ ۵ ۰٫۱ ۱۴٫۳ ۱۰٫۱ ۳٫۴ Grugni 2012[۱۶]
عراق ۲۰۳ ۱ ۱۰٫۸ ۲٫۵ ۰٫۵ ۵۷٫۶ ۱ ۱ ۶٫۹ ۱۰٫۸ ۵٫۹ Abu A. 2009[۶]
یهودیان کرد IE (ایرانی، NW) ۹۵ ۰ ۱۲٫۱ ۱۹٫۲ ۶٫۱ ۳۷٫۴ ۱ ۰ ۴ ۲۰٫۲ ۰ Nebel2001[۳]
مردمان کرد (مسلمان)(شمال عراق) IE (ایرانی، NW) ۹۵ ۰ ۷٫۴ ۴٫۲ ۱۶٫۸ ۴۰ ۳٫۲ ۰ ۱۱٫۶ ۱۶٫۸ ۰ Nebel2001[۳]
لبنان ۹۱۶ ۰٫۷ ۱۶٫۲ ۶٫۵ ۴٫۸ ۴۶ ۵٫۲ ۰ ۲٫۵ ۸٫۱ ۴٫۷ AbuAmero2009[۶]
نوبی‌ها (سودان) نیل صحرایی (شرق سودانی) ۳۹ ۰ ۲۳٫۱ ۰ ۵٫۱ ۴۳٫۶ ۰ ۰ ۰ ۱۰٫۳ ۰ Hassan2008[۱۱]
مردم فلسطینی (دولت فلسطین) AA (سامی) ۴۴ ۰ ۳۱٫۸ ۱۱٫۳ ۰ ۹ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Fernandes2011[۲۵]
Saharawish (مراکش) AA (سامی) ۲۹ ۳٫۴ ۷۹٫۳ ۰ ۰ ۱۷٫۲ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Semino2004[۵]
سفاردی‌ها IE (ایتالیایی) ۷۸ ۰ ۱۹٫۲ ۷٫۷ ۱۱٫۵ ۲۸٫۲ ۰ ۰ ۳٫۹ ۲۹٫۵ ۰ Nebel2001[۳]
سقطرا AA (سامی) ۶۳ ۰ ۹[۲۶] ۰ ۰ ۸۵٫۷ ۰ ۰ ۱٫۶ ۰ ۰ Cerny2009[۲۷]
ترک‌های آناتولی ترکی‌ها ۵۲۳ ۰٫۲ ۱۱٫۳ ۱۰٫۹ ۵٫۴ ۳۳٫۳[۲۸] ۴٫۲ ۳٫۸ ۶٫۹ ۱۶٫۱ ۲٫۵ Cinnioglu2004[۲۹]
ترک‌های آناتولی ترکی‌ها ۷۴۱ ۰ ۰ ۰ ۵٫۱ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Rootsi2004[۳۰]
ترک‌های آناتولی ترکی‌ها ۱۶۷ ۰ ۱۰٫۲ ۰ ۰ ۳۲٫۹ ۰ ۲٫۴ ۴٫۸ ۲۰٫۴ ۰ Rosser2000[۱۲]
ترک‌ها ترکی‌ها ۵۹ ۰ ۱۳٫۶ ۸٫۵ ۶٫۸ ۳۰٫۵ ۰ ۰ ۱۱٫۹ ۲۰٫۳ ۱٫۷ Sanchez2005[۳۱]
ترک‌ها (ناحیه آناتولی مرکزی) ترکی‌ها ۶۱ ۰ ۶٫۶ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Pericic2005[۳۲]
ترک‌ها (استانبول) ترکی‌ها ۰ ۱۳ ۰ ۰ ۲۴٫۷ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Semino2004[۵]
ترک‌ها (استان قونیه) ترکی‌ها ۰ ۱۴٫۵ ۰ ۰ ۳۱٫۸ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Semino2004[۵]
ترک‌ها (جمهوری ترک قبرس شمالی) ترکی‌ها ۴۶ ۰ ۱۳ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Cruciani2004[۱۷]
ترک‌ها (جنوب شرق) ترکی‌ها ۲۴ ۰ ۴٫۲ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Cruciani2004[۱۷]
ترک‌ها (استان ارزروم) ترکی‌ها ۲۵ ۰ ۴ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ ۰ Cruciani2004[۱۷]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Arredi, B; Poloni, E; Paracchini, S; Zerjal, T; Fathallah, D; Makrelouf, M; Pascali, V; Novelletto, A; Tylersmith, C (2004). "A Predominantly Neolithic Origin for Y-Chromosomal DNA Variation in North Africa". The American Journal of Human Genetics. 75 (2): 338–45. doi:10.1086/423147. PMC 1216069. PMID 15202071.
  2. Robino, C; Crobu, F; Di Gaetano, C; Bekada, A; Benhamamouch, S; Cerutti, N; Piazza, A; Inturri, S; Torre, C (2008). "Analysis of Y-chromosomal SNP haplogroups and STR haplotypes in an Algerian population sample". International journal of legal medicine. 122 (3): 251–5. doi:10.1007/s00414-007-0203-5. PMID 17909833.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ Nebel, A; Filon, D; Brinkmann, B; Majumder, P; Faerman, M; Oppenheim, A (2001). "The Y Chromosome Pool of Jews as Part of the Genetic Landscape of the Middle East". The American Journal of Human Genetics. 69 (5): 1095–112. doi:10.1086/324070. PMC 1274378. PMID 11573163.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ Luis, J; Rowold, D; Regueiro, M; Caeiro, B; Cinnioglu, C; Roseman, C; Underhill, P; Cavallisforza, L; Herrera, R (2004). "The Levant versus the Horn of Africa: Evidence for Bidirectional Corridors of Human Migrations". The American Journal of Human Genetics. 74 (3): 532–44. doi:10.1086/382286. PMC 1182266. PMID 14973781. (Errata بایگانی‌شده در ۱۶ فوریه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine)
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ ۵٫۵ Semino, O; Magri, C; Benuzzi, G; Lin, AA; Al-Zahery, N; Battaglia, V; MacCioni, L; Triantaphyllidis, C; et al. (2004). "Origin, diffusion, and differentiation of Y-chromosome haplogroups E and J: inferences on the neolithization of Europe and later migratory events in the Mediterranean area". American Journal of Human Genetics. 74 (5): 1023–34. doi:10.1086/386295. PMC 1181965. PMID 15069642.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ Abu-Amero, Khaled K; Hellani, Ali; González, Ana M; Larruga, Jose M; Cabrera, Vicente M; Underhill, Peter A (2009). "Saudi Arabian Y-Chromosome diversity and its relationship with nearby regions". BMC Genetics. 10: 59. doi:10.1186/1471-2156-10-59. PMC 2759955. PMID 19772609.
  7. Flores, Carlos; Maca-Meyer, Nicole; Larruga, Jose M.; Cabrera, Vicente M.; Karadsheh, Naif; Gonzalez, Ana M. (2005). "Isolates in a corridor of migrations: a high-resolution analysis of Y-chromosome variation in Jordan". Journal of Human Genetics. 50 (9): 435–441. doi:10.1007/s10038-005-0274-4. ISSN 1434-5161. PMID 16142507.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ Semino, O.; Passarino, G; Oefner, PJ; Lin, AA; Arbuzova, S; Beckman, LE; De Benedictis, G; Francalacci, P; et al. (2000). "The Genetic Legacy of Paleolithic Homo sapiens sapiens in Extant Europeans: A Y Chromosome Perspective". Science. 290 (5494): 1155–9. doi:10.1126/science.290.5494.1155. PMID 11073453.
  9. Immel, U. -D.; Erhuma, M.; Mustafa, T.; Kleiber, M.; Klintschar, M. (2006). "Population genetic analysis in a Libyan population using the PowerPlex 16 system". International Congress Series. 1288: 421–3. doi:10.1016/j.ics.2005.08.036.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ Cadenas, Alicia M; Zhivotovsky, Lev A; Cavalli-Sforza, Luca L; Underhill, Peter A; Herrera, Rene J (2007). "Y-chromosome diversity characterizes the Gulf of Oman". European Journal of Human Genetics. 16 (3): 374–86. doi:10.1038/sj.ejhg.5201934. PMID 17928816.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ Hassan, HY; Underhill, PA; Cavalli-Sforza, LL; Ibrahim, ME (2008). "Y-chromosome variation among Sudanese: restricted gene flow, concordance with language, geography, and history". American Journal of Physical Anthropology. 137 (3): 316–23. doi:10.1002/ajpa.20876. PMID 18618658.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ Rosser, ZH; Zerjal, T; Hurles, ME; Adojaan, M; Alavantic, D; Amorim, A; Amos, W; Armenteros, M; et al. (2000). "Y-chromosomal diversity in Europe is clinal and influenced primarily by geography, rather than by language". American Journal of Human Genetics. 67 (6): 1526–43. doi:10.1086/316890. PMC 1287948. PMID 11078479.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ۱۳٫۲ Nasidze, I; Ling, EY; Quinque, D; Dupanloup, I; Cordaux, R; Rychkov, S; Naumova, O; Zhukova, O; et al. (2004). "Mitochondrial DNA and Y-chromosome variation in the caucasus". Annals of Human Genetics. 68 (Pt 3): 205–21. doi:10.1046/j.1529-8817.2004.00092.x. PMID 15180701.
  14. Weale, ME; Yepiskoposyan, L; Jager, RF; Hovhannisyan, N; Khudoyan, A; Burbage-Hall, O; Bradman, N; Thomas, MG (2001). "Armenian Y chromosome haplotypes reveal strong regional structure within a single ethno-national group". Human Genetics. 109 (6): 659–74. doi:10.1007/s00439-001-0627-9. PMID 11810279.
  15. Behar, DM; Garrigan, D; Kaplan, ME; Mobasher, Z; Rosengarten, D; Karafet, TM; Quintana-Murci, L; Ostrer, H; et al. (2004). "Contrasting patterns of Y chromosome variation in Ashkenazi Jewish and host non-Jewish European populations". Human Genetics. 114 (4): 354–65. doi:10.1007/s00439-003-1073-7. PMID 14740294.
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ Grugni, Viola et al 2012, Ancient Migratory Events in the Middle East: New Clues from the Y-Chromosome Variation of Modern Iranians PLoS ONE 7(7): e41252. doi:10.1371/journal.pone.0041252
  17. ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ ۱۷٫۲ ۱۷٫۳ ۱۷٫۴ ۱۷٫۵ ۱۷٫۶ ۱۷٫۷ Cruciani, F; La Fratta, R; Santolamazza, P; Sellitto, D; Pascone, R; Moral, P; Watson, E; Guida, V; et al. (2004). "Phylogeographic analysis of haplogroup E3b (E-M215) y chromosomes reveals multiple migratory events within and out of Africa". American Journal of Human Genetics. 74 (5): 1014–22. doi:10.1086/386294. PMC 1181964. PMID 15042509.
  18. Sengupta, S; Zhivotovsky, L; King, R; Mehdi, S; Edmonds, C; Chow, C; Lin, A; Mitra, M; Sil, S; Ramesh, A.; Usha Rani, M.V.; Thakur, Chitra M.; Cavalli-Sforza, L. Luca; Majumder, Partha P.; Underhill, Peter A. (2006). "Polarity and Temporality of High-Resolution Y-Chromosome Distributions in India Identify Both Indigenous and Exogenous Expansions and Reveal Minor Genetic Influence of Central Asian Pastoralists". The American Journal of Human Genetics. 78 (2): 202–21. doi:10.1086/499411. PMC 1380230. PMID 16400607.
  19. ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ Fadhlaoui-Zid, Karima; Martinez-Cruz, Begona; Khodjet-el-khil, Houssein; Mendizabal, Isabel; Elgaaied, Amel; Comas, David (2011-10-01). "Genetic Structure of Tunisian Ethnic Groups Revealed by Paternal Lineages". American Journal of Physical Anthropology. 146: 271–80. doi:10.1002/ajpa.21581.
  20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ Bosch, E; Calafell, F; Comas, D; Oefner, P; Underhill, P; Bertranpetit, J (2001). "High-Resolution Analysis of Human Y-Chromosome Variation Shows a Sharp Discontinuity and Limited Gene Flow between Northwestern Africa and the Iberian Peninsula". The American Journal of Human Genetics. 68 (4): 1019–29. doi:10.1086/319521. PMC 1275654. PMID 11254456.
  21. Wood, ET; Stover, DA; Ehret, C; Destro-Bisol, G; Spedini, G; McLeod, H; Louie, L; Bamshad, M; et al. (2005). "Contrasting patterns of Y chromosome and mtDNA variation in Africa: evidence for sex-biased demographic processes". European Journal of Human Genetics. 13 (7): 867–76. doi:10.1038/sj.ejhg.5201408. PMID 15856073.
  22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ Zalloua, P; Platt, D; Elsibai, M; Khalife, J; Makhoul, N; Haber, M; Xue, Y; Izaabel, H; Bosch, E; Adams, Susan M.; Arroyo, Eduardo; López-Parra, Ana María; Aler, Mercedes; Picornell, Antònia; Ramon, Misericordia; Jobling, Mark A.; Comas, David; Bertranpetit, Jaume; Wells, R. Spencer; Tyler-Smith, Chris (2008). "Identifying Genetic Traces of Historical Expansions: Phoenician Footprints in the Mediterranean". The American Journal of Human Genetics. 83 (5): 633–42. doi:10.1016/j.ajhg.2008.10.012. PMC 2668035. PMID 18976729.
  23. Battaglia, Vincenza; Fornarino, Simona; Al-Zahery, Nadia; Olivieri, Anna; Pala, Maria; Myres, Natalie M; King, Roy J; Rootsi, Siiri; et al. (2008). "Y-chromosomal evidence of the cultural diffusion of agriculture in southeast Europe". European Journal of Human Genetics. 17 (6): 820–30. doi:10.1038/ejhg.2008.249. PMC 2947100. PMID 19107149.
  24. ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ Regueiro, M; Cadenas, AM; Gayden, T; Underhill, PA; Herrera, RJ (2006). "Iran: tricontinental nexus for Y-chromosome driven migration". Human Heredity. 61 (3): 132–43. doi:10.1159/000093774. PMID 16770078.
  25. Fernandes, Ana Teresa; Gonçalves, Rita; Gomes, Sara; Filon, Dvora; Nebel, Almut; Faerman, Marina; Brehm, António (November 2011). "Y-chromosomal STRs in two populations from Israel and the Palestinian Authority Area: Christian and Muslim Arabs". Forensic Science International. Genetics. 5 (5): 561–562. doi:10.1016/j.fsigen.2010.08.005. ISSN 1878-0326. PMID 20843760.
  26. May include other clades of Haplogroup E.
  27. Cerný, V; Pereira, L; Kujanová, M; Vasíková, A; Hájek, M; Morris, M; Mulligan, CJ (2009). "Out of Arabia-the settlement of island Soqotra as revealed by mitochondrial and Y chromosome genetic diversity". American Journal of Physical Anthropology. 138 (4): 439–47. doi:10.1002/ajpa.20960. PMID 19012329.
  28. Haplogroup J1 = 9.0; Haplogroup J2 = 24.3.
  29. Cinnioglu, Cengiz; King, Roy; Kivisild, Toomas; Kalfoglu, Ersi; Atasoy, Sevil; Cavalleri, Gianpiero L.; Lillie, Anita S.; Roseman, Charles C.; et al. (2004). "Excavating Y-chromosome haplotype strata in Anatolia". Human Genetics. 114 (2): 127–48. doi:10.1007/s00439-003-1031-4. PMID 14586639.
  30. Rootsi, S; Magri, C; Kivisild, T; Benuzzi, G; Help, H; Bermisheva, M; Kutuev, I; Barać, L; et al. (2004). "Phylogeography of Y-chromosome haplogroup I reveals distinct domains of prehistoric gene flow in europe". American Journal of Human Genetics. 75 (1): 128–37. doi:10.1086/422196. PMC 1181996. PMID 15162323.
  31. Sanchez, Juan J; Hallenberg, Charlotte; Børsting, Claus; Hernandez, Alexis; Gorlin, RJ (2005). "High frequencies of Y chromosome lineages characterized by E3b1, DYS19-11, DYS392-12 in Somali males". European Journal of Human Genetics. 13 (7): 856–66. doi:10.1038/sj.ejhg.5201390. PMID 15756297.
  32. Pericić, M; Lauc, LB; Klarić, IM; Rootsi, S; Janićijevic, B; Rudan, I; Terzić, R; Colak, I; et al. (2005). "High-resolution phylogenetic analysis of southeastern Europe traces major episodes of paternal gene flow among Slavic populations". Molecular Biology and Evolution. 22 (10): 1964–75. doi:10.1093/molbev/msi185. PMID 15944443.