ویکی‌پدیا:منابع معتبر/منابع مکرر
 | این یک مکمل توضیحی برای ویکی‌پدیا:منابع معتبر است. هدف از این صفحه ارائه اطلاعات تکمیلی در مورد مفاهیم موجود در صفحاتی است که این صفحه به آن‌ها پیوند داده شده است. این صفحه یک سیاست یا رهنمود ویکی‌پدیا نیست، چرا که توسط اجتماع ویکی‌پدیا مورد بررسی مفصل قرار نگرفته‌است. |
 | این صفحه در یک نگاه: این فهرستی از منابع مورد بحث است که برای راحتی جمع‌آوری و خلاصه شده‌اند. اجماع کاربران می‌تواند تغییر کند، و زمینه/بافت در هنگام تعیین چگونگی استفاده از این فهرست به شدت اهمیت دارد. |
این فهرستی از منابعی است که قابلیت اعتبار و کاربرد آن‌ها در ویکی‌پدیا به کرات مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. این فهرست به‌طور خلاصه توافقات قبلی را نشان داده و لینک‌هایی را به مباحث عمیق پیرامون آن در تابلوی اعلانات منابع معتبر و سایر جاهای ویکی‌پدیا فراهم می‌آورد.
برای تصمیم‌گیری راجع به مناسب بودن یک مبنع، بافت بحث اهمیت بسیاری دارد؛ ممکن است برخی از منابع در یک موقعیت مناسب باشند و در موقعیتی دیگر مناسب نباشند. اگر در استفاده از منبعی دچار تردید شدید، بحث‌های مرتبط را برای اطلاعات دقیق‌تر در مورد یک منبع خاص و کاربرد آن به تعویق بیندازید. اجماع می‌تواند تغییر کند، و اگر بحث‌های اخیر با در نظر گرفتن مدرک یا استدلالات جدید به یک اجماع جدیدتر یا متفاوت‌تری برسند، این فهرست باید برای منعکس کردن این تغییرات به روزرسانی شود.
چگونگی بهبود این فهرست[ویرایش]
اجماع تغییرپذیر است. اگر شرایط از زمان آخرین بحث‌های انجام‌شده متحول شده است، شواهدی به دست آمده است که در آن زمان در دسترس نبوده است یا استدلالی وجود دارد که در آن زمان به آن پرداخته نشده است، بهتر است بحثی جدید را در تابلوی اعلانات منابع معتبر آغاز کنید.
پیش از انجام این کار، بحث‌های قبلی را به خوبی مطالعه کنید و مطمئن شوید که با زمینه‌های موضوع آشنایی کافی دارید و به‌طور خاص سعی کنید دلیل رسیدن به اجماع کنونی را درک کنید، نه صرفاً فقط نتیجه را. علاوه بر این، این که چه زمانی اجماع شکل گرفته و این که نتیجهٔ بحث‌هایی که اخیراً انجام شده‌اند به احتمال زیاد نمی‌تواند به‌سرعت تغییر کند را مد نظر قرار دهید. آغاز دوباره به‌صورت مکرر برای بحث‌هایی که اجماعی قوی و تازه برای آن‌ها موجود است، ممکن است اخلالگرانه و نوعی از خریدن بحث تلقی شود.
اگر حس می‌کنید که خلاصه‌های مندرج در این فهرست محتوای بحث‌های پیوند شده را به‌خوبی بیان نمی‌کنند، لطفاً به بهبود آن کمک کنید، یا در صفحهٔ بحث فهرست گفتگویی جدید را آغاز کنید؛ به‌ویژه اگر تغییرات احتمالاً بحث‌برانگیز خواهد بود. هنگام به‌روزرسانی این فهرست، لطفاً در نظر داشته باشید که تنها خلاصهٔ بحث‌های گذشته باید در این فهرست درج شود، و نباید شامل استدلال‌های جدیدی باشد که قبلاً در یک صفحهٔ بحث متمرکز پوشش داده نشده‌اند. اگر می‌خواهید یک استدلال جدید یا یک تفسیر را مطرح کنید، لطفاً این کار را در یکی از تابلوهای مرتبط مطرح کنید تا بتوان به آن پیوند داد و خلاصهٔ آن را نیز در این فهرست درج کرد.
معیارهای گنجاندن در فهرست[ویرایش]
ویرایشگران عموماً برای افزوده‌شدن یک منبع به این فهرست انتظار دارند که بیش از دو بحث قابل توجه دربارهٔ اعتبار منبع در گذشته و در تابلوی اعلانات منابع معتبر انجام شده باشد. برای این که یک بحث «قابل توجه» دانسته شود، ویرایشگران انتظار دارند که دست کم دو شرکت‌کنندهٔ واجد شرایط برای شرکت در بحثی در یک ریسه با عنوان برابر با نام منبع شرکت کرده باشند. شرکت‌کنندگان واجد شرایط، ویرایشگرانی هستند که دست کم یک نظر دربارهٔ اعتبار منبع مورد نظر ارائه داده باشند.
راهنما[ویرایش]
هر ویرایشگری می‌توان این فهرست را گسترش دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر لطفاً به راهنما مراجعه کنید و اگر با مشکلی مواجه شدید، در صفحهٔ بحث درخواست راهنمایی دهید.
منابع[ویرایش]
| منبع | وضعیت (راهنما) |
مباحث | استفاده | ||
|---|---|---|---|---|---|
| فهرست | آخرین | خلاصه | |||
| اسپوتنیک |
 |
یک، دو | ۲۰۲۰ | بخش فارسی آن قابل اتکا نیست. بخش انگلیسی‌زبان آن نیز در ویکی‌پدیای انگلیسی نامعتبر دانسته شده است (WP:SPUTNIK). | ۱  
|
| بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb) |
|
+۳۲ (enwiki) |  ۲۰۱۹ |
محتوای آی‌ام‌دی‌بی تولید کاربران است و این وبگاه توسط اکثریت کاربران ویکی‌پدیای انگلیسی نامعتبر دانسته می‌شود. در en:WP:Citing IMDb (انگلیسی) دو استثناء تعریف شده که هیچ‌کدام نیاز به یادکرد ندارند؛ چرا که خودِ فیلم در این مورد منبع اولیه محسوب می‌شود. اگرچه محتوای مهم در این وبگاه توسط کارکنان آن بازبینی می‌شوند، اما ویرایشگران به کیفیت فرایند صحت‌سنجی محتوا در این وبگاه انتقاد دارند. تعدادی از ویرایشگران به این نکته اشاره کرده‌اند که محتوای آی‌ام‌دی‌بی از وبگاه‌های دیگر، از جمله ویکی‌پدیا، کپی شده است و چندین مورد کلک‌زنی نیز در گذشته رخ داده است. استفاده از این وبگاه به‌عنوان یک پیوند به بیرون عموماً خالی از اشکال دانسته می‌شود (WP:IMDB-EL (انگلیسی) را ببینید). | ۱
|
| بی‌بی‌سی فارسی |
 |
یک، دو | ۲۰۲۰ | با مطالب بخش «ناظران می‌گویند» مطابق WP:RSOPINION: برخورد شود. روال سردبیری قابل اطمینان دارد و «عموماً معتبر» دانسته می‌شود، اما در زمینه‌های تخصصی «نظیر یک مطلب علمی یا دینی» بهتر است به منابع تخصصی رجوع شود. | ۱ ۲
|
| ترنسفرمارکت |
 |
یک | ۲۰۲۲ | یک کاربر معتقد است که صرفاً در زمینهٔ فوتبال قابل استفاده است. | ۱ ۲
|
| خبرگزاری فارس |
|
یک، دو | ۲۰۲۰ | اجماع بزرگی بین کاربران وجود دارد که این منبع در زمینه سیاست روز و نیز مسایل فرهنگی/اجتماعی/سیاسی مربوط به ایران و نظام حاکم بر آن معتبر نیست و تا حد امکان نباید استفاده شود. گزاره‌هایی که از این منبع استفاده می‌کنند نباید به صورت حقیقت بیان شوند و باید به صورت دیدگاه این خبرگزاری و انتساب درمتن عنوان شوند. | ۱ ۲
|
| دویچه وله فارسی |
|
یک | ۲۰۱۴ |
۱ ۲
| |
| رادیو زمانه |
|
یک | ۲۰۲۰ | ۱
| |
| بخش «تریبون زمانه» رادیو زمانه |
|
یک | ۲۰۲۰ | ۱
| |
| رادیو فردا |
|
۱
| |||
| صدای آمریکا |
|
یک | ۲۰۲۰ | ۱
| |
| فرهنگ جغرافیایی ایران |
|
یک | ۲۰۱۸ |
به‌دلیل قدیمی بودن اطلاعات آن که از سال ۱۳۳۱ به بعد را پوشش نمی‌دهد، منبعی ضعیف است و قابل استفاده نیست؛ مگر آن که احراز شود که هیچ منبع دیگری برای مطالب وجود ندارد. | — |
| گوگل اسکالر |
|
یک | ۲۰۲۳ | برآیند کلی بحث‌ها: تعداد استنادات فهرست شده توسط این موتور جستجو ممکن است گاهی بسیار کمتر، و گاه بسیار بیشتر از تعداد واقعی استنادات معتبر و پژوهشگرانه‌ٔ شخص باشد. بنابراین، گوگل اسکالر به‌عنوان یک موتور جستجو منبع دست اول محسوب می‌شود و برای «اثبات» سرشناسی کاربرد ندارد و صرفاً می‌تواند به بررسی سرشناسی کمک کند. در نهایت سرشناسی هر شخص و وابستگی آن به استنادات فهرست شده در گوگل اسکالر باید به‌صورت موردی و دقیق بررسی شود و صرف ازدیاد یادکردها در این وبگاه نشانهٔ مطلق سرشناسی نیست. توضیحات و جزئیات دیگری نیز در خصوص گوگل اسکالر در وپ:سنجه استاد در دسترس است. | — |
| موسیقی ما |
|
یک، دو، سه، چهار | ۲۰۲۰ | در مطالبی که خبری هستند معمولاً اعتبار خوبی دارد؛ در مطالب تحلیلی، همیشه روال سردبیری محکمی ندارد. | ۱
|
| ورزش سه (ورزش۳) وپ:ورزش۳ 📌
|
|
یک | ۲۰۲۱ | این وبگاه ورزشی بعضاً اشتباهاتی در ارائهٔ آمارها و امتیازها و حتی غلط‌های املایی داشته و در برخی موارد حتی مجبور به حذف یا تغییر مطالب خود شده است. مطالب منتشرشده در این وبگاه بعضاً از دقت بالایی برخوردار نیستند و بهتر است اطلاعات آن با اطلاعات موجود در مطبوعات و وبگاه‌های ورزشی دیگر (در صورت وجود) مقایسه و صحت‌سنجی شود و در موارد بحث‌برانگیز، از منبعی جایگزین به‌جای این وبگاه استفاده شود. در مواردی که منبع قابل اطمینان‌تری در دسترس باشد، بهتر است که به این وبگاه ارجاع داده نشود. | ۱ ۲
|
| ویکی‌شیعه |
 |
یک | ۲۰۲۱ | یک وبگاه ویکی بوده و در نتیجه نامعتبر است و نباید در ویکی‌پدیا به‌عنوان منبع از آن استفاده کرد. | ۱
|
| یورونیوز فارسی |
|
۱ ۲ ۳
| |||
راهنما[ویرایش]
عموما معتبر در زمینه‌های تخصصی: کاربران اجماع دارند که این منبع در زمینهٔ تخصصی‌اش معمولاً معتبر است. این منبع بابت دقت مطالبش، و برخورداری از روالی برای راستی‌آزمایی محتوا و اصلاح اشتباهات شناخته می‌شود. چنین روالی معمولاً حاصل یک گروه ویراستاری قوی است. باید توجه داشت که اگر چه این منبع معمولاً معتبر دانسته می‌شود اما در نقل مطالب از این منبع باید وزن‌دهی مناسب به دیدگاه‌های مختلف را رعایت کرد. همچنین باید توجه کرد این منبع تنها در حوزهٔ تخصصی خودش معتبر است و این اعتبار را نمی‌توان به حوزه‌های دیگر تسری داد (مثلاً یک خبرگزاری معتبر، منبع معتبری برای رویدادها است ولی منبع معتبری برای فلسفه یا علم نیست). همچنین به سیاست‌های دیگری در مورد نقل مطالب ولو از منابع معتبر محدودیت‌هایی وارد می‌کنند (نظیر وپ:زندگان) نیز توجه داشته باشید.
بدون اجماع، مبهم یا اعمال ملاحظات اضافی: این منبع به صورت لب‌مرزی معتبر دانسته می‌شود (یعنی نه کاملاً معتبر دانسته می‌شود و نه کاملاً بی‌اعتبار) و استفاده از آن بسته به شرایط موضوع و زمینهٔ متن ممکن است مناسب باشد یا نباشد. کاربران یا در مورد اعتبار این منبع به اجماع نرسیده‌اند، و یا اجماع کرده‌اند که این منبع فقط در برخی موضوعات محدود می‌تواند معتبر دانسته شود. ممکن است که لازم باشد هر کاربرد این منبع به طور جداگانه بررسی شود. در کاربرد این منبع به دقت به شرایطی که در ستون «خلاصه» در جدول آمده‌است دقت کنید.
عموما نامعتبر: کاربران اجماع دارند که اعتبار مطالب این منبع در بیشتر موارد زیر سؤال است. ممکن است این منبع دارای یک تیم ویراستاری نباشد، سابقهٔ بدی در راستی‌آزمایی مطالبش داشته باشد، مطالبی که پیشتر به اشتباه درج کرده را اصلاح نکند، خودچاپ‌کرده باشد، یا محتوایش توسط کاربرانش تولید شود. جز در موارد خاص، از استفاده از این منبع باید پرهیز کرد. همچنین از این منبع هرگز نباید برای اطلاعاتی که راجع به افراد زنده است استفاده کرد. حتی در مواردی که ادعای این منبع درست است هم بهتر است که منبع معتبر دیگری پیدا و استفاده کنید. اگر منبع معتبر دیگری برای این ادعای پیدا نمی‌کنید ممکن است نشان‌دهندهٔ آن باشد که این ادعا نادرست است. از این منبع برای معرفی خود منبع می‌توان استفاده کرد (ولی فقط برای ادعاهایی که مناشقه‌برانگیز نباشند). همچنین اگر این منبع گفته‌های یک فرد متخصص را نقل یا بازنشر کند می‌توان از آن به عنوان منبعی برای نقل قول استفاده کرد.
مذموم: کاربران اجماع دارند که استفاده از این منبع مذموم است. این منبع نامعتبر دانسته می‌شود و از استفاده از آن باید اکیداً پرهیز شود. اگرچه از این منبع می‌توان برای معرفی خود منبع استفاده کرد ولی این استفاده فقط برای ادعاهایی که مناقشه‌برانگیز نیستند مجاز است و کماکان بهتر است که با منبع مستقل دیگری هم پشتیبانی شود. ممکن است که از افزودن نشانی وب این منبع به مقاله‌ها توسط پالایه ویرایش جلوگیری شود یا به ویرایش‌هایی که این منبع را می‌افزایند برچسب زده شود تا بعداً بررسی شوند.
فهرست سیاه: به دلیل آن که پیوندهایی به این منبع برای هرزنگاری یا تبلیغ درج می‌شده‌اند، نشانی وب این منبع در فهرست سیاه قرار گرفته‌است و امکان درج پیوند به این منبع از کاربران گرفته شده‌است.
درخواست برای نظر: یک نظرخواهی در مورد استفاده از این منبع صورت گرفته‌است. جمع‌بندی این نظرخواهی مبنای تصمیم‌گیری در مورد اعتبار این منبع خواهد بود و تغییر آن فقط از طریق یک نظرخواهی دیگر مجاز است.
بحث‌های بیات: بیش از چهار سال از آخرین باری که اعتبار این منبع مورد بحث بوده می‌گذرد و ممکن است در این مدت اجماع کاربران تغییر کرده باشد. با این حال، برای منابعی که عمدتاً نامعتبر دانسته می‌شدند یا خودچاپ‌کرده هستند یا محتوای تولیدشده توسط کاربران در آن‌ها نشر می‌یابد اجماع کهنه را کماکان باید اجرا کرد. اگر کیفیت منبع از زمان اجماع قبلی بهتر شده‌است، این بهبود کیفیت ممکن است به مطالبی که قبلاً منتشر کرده تسری نیابد.
بحث در حال انجام: یک نظرخواهی در مورد این منبع در ویکی‌پدیا:تابلوی اعلانات منابع معتبر یا یک صفحهٔ مشابه در جریان است. جمع‌بندی آن نظرخواهی مبنای تصمیم‌گیری خواهد بود.