نظام تک‌حزبی

دولت‌های جهان بر پایهٔ شیوه‌های حکومت^*

جمهوری تمام‌ریاستی      جمهوری با رئیس قوهٔ مجریهٔ وابسته به مجلس      جمهوری نیمه‌ریاستی      جمهوری مجلس‌محور      پادشاهی مشروطهٔ مجلس‌محور با پادشاه تشریفاتی      پادشاهی مشروطهٔ مجلس‌محور با دخالت پادشاه (اغلب مجلس تشریفاتی)      پادشاهی مطلقه      جمهوری تک‌حزبی      استبداد نظامی      هیچ‌کدام

این نمودار بر پایهٔ قانون کشورها است نه واقعیت، برای همین برخی کشورها که جمهوری‌های چندحزبی مطرح شده‌است معمولاً حکومت‌هایی خودکامه و اقتدارگرا مطرح می‌شود.

نظام تک‌حزبی یا نظام حزبی فراگیر به نوعی از نظام حزبی گفته می‌شود که در آن یک حزب سیاسی حکومت و دولت را تشکیل می‌دهد و دیگر احزاب اجازه ورود به دولت یا شرکت در انتخابات را ندارند.

گاهی اوقات درواقع این اصطلاح برای شرح نظام حزب حاکم استفاده می‌شود که در آن بر خلاف نظام تک‌حزبی احزاب غیر حاکم اجازه انتخابات چندحزبی دموکراتیک (حداقل به صورت ظاهری و صوری) را دارند، اما خط مشی‌ها یا بالانس قدرت سیاسی به طور مؤثر از پیروزی مخالفان در انتخابات ممانعت می‌کند. معمولاً در نظام‌های تک‌حزبی سرکوب جناح‌های سیاسی رویه‌ای آشکار است.