سیاره کوتوله: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز Removing Link GA template (handled by wikidata) |
F.derakhshan (بحث | مشارکتها) جز درج منبع، عکس، اصلاح نشانی وب، ابرابزار |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class="floatright" style="border: 1px #ccc solid; background-color: #000; width: 342px;"> |
|||
[[پرونده:Eris and dysnomia2.jpg|بندانگشتی|150px|سیاره کوتوله [[اریس]]. ]] |
|||
{| cellpadding=0 cellspacing=0 |
|||
| ⚫ | |||
|- |
|||
|[[File:Ceres RC1 single frame by Dawn, 12 February 2015.jpg|x170px|Ceres, the only dwarf planet in the asteroid belt imaged by Dawn|link=Ceres (dwarf planet)]][[File:Pluto-map-hs-2010-06-d270.jpg|x170px|Pluto from Hubble, computer enhanced|link=Pluto]] |
|||
|- |
|||
|[[File:2003EL61art.jpg|x146px|Haumea and its moons, artist's conception|Haumea with its moons, Hiʻiaka and Namaka (artist's conception)|link=Haumea (dwarf planet)]][[File:2005FY9art.jpg|x146px|Makemake, artist's conception|link=Makemake (dwarf planet)]] |
|||
|- |
|||
| align=right |[[File:Eris and dysnomia2.jpg|x135px|Eris and its moon seen from Hubble|link=Eris (dwarf planet)]] |
|||
|} |
|||
<div style="font-size: 0.85em; background-color: #f2f2f2; padding: 4px 2px 2px 4px; border-top: 1px solid #111;">The first five recognized dwarf planets (from top left): |
|||
* [[Ceres (dwarf planet)|Ceres]] as seen from the [[Dawn (spacecraft)|''Dawn'' spacecraft]]. It is the only dwarf planet in the [[asteroid belt]]. |
|||
* [[Pluto]] in approximate true colour based on HST [[albedo]] data |
|||
* [[Haumea (dwarf planet)|Haumea]] with its moons, [[Hi'iaka (moon)|Hiʻiaka]] and [[Namaka (moon)|Namaka]] (artist's conception) |
|||
* [[Makemake (dwarf planet)|Makemake]] (artist's conception) |
|||
* [[Eris (dwarf planet)|Eris]] and its moon [[Dysnomia (moon)|Dysnomia]] as seen with the HST |
|||
(see full list of [[List of possible dwarf planets#Likeliest dwarf planets|likeliest possible dwarf planets]]) |
|||
</div> |
|||
</div> |
|||
| ⚫ | '''سیاره کوتوله'''{{انگلیسی|Dwarf planet}} تعبیری است که [[اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی]]{{انگلیسی|International Astronomical Union}} که مرجع رسمی برای نوآوردن زبان‌زدها و واژه‌های مربوط به [[اخترشناسی]] است به [[جرم آسمانی|جرمی آسمانی]]{{انگلیسی|Astronomical object}} داده که در [[سامانه خورشیدی]] دارای ۴ ویژگی زیر است: |
||
# در مداری به دور [[خورشید]] می‌گردد. |
# در مداری به دور [[خورشید]] می‌گردد. |
||
# آنقدر جرم دارد تا خودگرانی آن بر نیروهای جسم صلب غلبه کرده، جسمی با تعادل هیدرواستاتیک (تقریباً گِرد)به وجود آید. |
# آنقدر جرم دارد تا خودگرانی آن بر نیروهای جسم صلب غلبه کرده، جسمی با تعادل هیدرواستاتیک (تقریباً گِرد) به وجود آید. |
||
# تمام مسیر (مدار) خود را از اجرام ریز و درشت جارو نکرده است (آنها جذب یا دفع نکرده) |
# تمام مسیر (مدار) خود را از اجرام ریز و درشت جارو نکرده است (آنها جذب یا دفع نکرده) |
||
# [[قمر (نجوم)|قمر]] یک [[سیاره]] نیست. |
# [[قمر (نجوم)|قمر]] یک [[سیاره]] نیست. |
||
حد بالا و پایین برای اندازه و جرم سیاره‌های کوتوله، دقیقاً مشخص نشده است. البته حد پایین را [[تعادل هیدرواستاتیک]] تعیین می‌کند، اما اندازه‌ای که در آن، این اتفاق رخ می‌دهد، ممکن است با توجه به ترکیب و تاریخچه جسم تغییر کند. برآورد می‌شود که در سال‌های پیشِ رو، ۴۰ تا ۵۰ سیاره کوتوله کشف شود. |
حد بالا و پایین برای اندازه و جرم سیاره‌های کوتوله، دقیقاً مشخص نشده است. البته حد پایین را [[تعادل هیدرواستاتیک]] تعیین می‌کند، اما اندازه‌ای که در آن، این اتفاق رخ می‌دهد، ممکن است با توجه به ترکیب و تاریخچه جسم تغییر کند. برآورد می‌شود که در سال‌های پیشِ رو، ۴۰ تا ۵۰ سیاره کوتوله کشف شود. |
||
در حال حاضر پنج سیاره کوتوله در منظومه شمسی وجود دارد، به نام‌های [[سرس]]، [[پلوتون]]، [[هائومیا]]، [[ماکی‌ماکی]] و [[اریس]] |
در حال حاضر پنج سیاره کوتوله در منظومه شمسی وجود دارد، به نام‌های [[سرس]]، [[پلوتون]]، [[هائومیا]]، [[ماکی‌ماکی]] و [[اریس]]. قبلاً سِرس را یک سیارک به حساب می‌آوردند، پلوتون یک سیاره بود، و اریس که با نام [[زینا]] (Xena) نیز شناخته می‌شود، نخستین جسم فرانپتونی بود که دریافتند از پلوتون بزرگ‌تر است.<ref>[[کتاب مبانی ستاره‌شناسی]]، صفحه ۱۹۷</ref> |
||
== منابع و پانویس == |
|||
==منبع== |
|||
{{پانویس}} |
{{پانویس|۱}} |
||
* {{یادکرد-ویکی|پیوند=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Animation&oldid=656776258|عنوان=Animation|زبان=انگلیسی|بازیابی=۱۶ آوریل ۲۰۱۵}} |
|||
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=کارتونن|نام=هانو|ترجمه=غلامرضا شاه‌علی|عنوان=[[مبانی ستاره‌شناسی (کتاب)|مبانی ستاره‌شناسی]]|ناشر=انتشارات شاهچراغ|مکان=شیراز|شابک=978-964-2632-74-9}} |
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=کارتونن|نام=هانو|ترجمه=غلامرضا شاه‌علی|عنوان=[[مبانی ستاره‌شناسی (کتاب)|مبانی ستاره‌شناسی]]|ناشر=انتشارات شاهچراغ|مکان=شیراز|شابک=978-964-2632-74-9}} |
||
| خط ۱۸: | خط ۳۷: | ||
* [[اریس]] |
* [[اریس]] |
||
* [[سرس]] |
* [[سرس]] |
||
*[[هائومیا]] |
* [[هائومیا]] |
||
*[[ماکی‌ماکی]] |
* [[ماکی‌ماکی]] |
||
== پیوند به بیرون == |
== پیوند به بیرون == |
||
نسخهٔ ۱۹ آوریل ۲۰۱۵، ساعت ۱۴:۳۸
 
|
 
|
|
The first five recognized dwarf planets (from top left):
- Ceres as seen from the Dawn spacecraft. It is the only dwarf planet in the asteroid belt.
- Pluto in approximate true colour based on HST albedo data
- Haumea with its moons, Hiʻiaka and Namaka (artist's conception)
- Makemake (artist's conception)
- Eris and its moon Dysnomia as seen with the HST
(see full list of likeliest possible dwarf planets)
سیاره کوتوله(به انگلیسی: Dwarf planet) تعبیری است که اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی(به انگلیسی: International Astronomical Union) که مرجع رسمی برای نوآوردن زبان‌زدها و واژه‌های مربوط به اخترشناسی است به جرمی آسمانی(به انگلیسی: Astronomical object) داده که در سامانه خورشیدی دارای ۴ ویژگی زیر است:
- در مداری به دور خورشید می‌گردد.
- آنقدر جرم دارد تا خودگرانی آن بر نیروهای جسم صلب غلبه کرده، جسمی با تعادل هیدرواستاتیک (تقریباً گِرد) به وجود آید.
- تمام مسیر (مدار) خود را از اجرام ریز و درشت جارو نکرده است (آنها جذب یا دفع نکرده)
- قمر یک سیاره نیست.
حد بالا و پایین برای اندازه و جرم سیاره‌های کوتوله، دقیقاً مشخص نشده است. البته حد پایین را تعادل هیدرواستاتیک تعیین می‌کند، اما اندازه‌ای که در آن، این اتفاق رخ می‌دهد، ممکن است با توجه به ترکیب و تاریخچه جسم تغییر کند. برآورد می‌شود که در سال‌های پیشِ رو، ۴۰ تا ۵۰ سیاره کوتوله کشف شود. در حال حاضر پنج سیاره کوتوله در منظومه شمسی وجود دارد، به نام‌های سرس، پلوتون، هائومیا، ماکی‌ماکی و اریس. قبلاً سِرس را یک سیارک به حساب می‌آوردند، پلوتون یک سیاره بود، و اریس که با نام زینا (Xena) نیز شناخته می‌شود، نخستین جسم فرانپتونی بود که دریافتند از پلوتون بزرگ‌تر است.[۱]
منابع و پانویس
- ↑ کتاب مبانی ستاره‌شناسی، صفحه ۱۹۷
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Animation». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۶ آوریل ۲۰۱۵.
- کارتونن، هانو. مبانی ستاره‌شناسی. ترجمهٔ غلامرضا شاه‌علی. شیراز: انتشارات شاهچراغ. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۲۶۳۲-۷۴-۹.
جستارهای وابسته
پیوند به بیرون
 | این یک مقالهٔ خرد اخترشناسی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |