مرز افغانستان–ازبکستان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

مرز افغانستان و ازبکستان ۱۴۴ کیلومتر (۸۹ مایل) طول دارد و از نقطه مرزی سه‌گانه با ترکمنستان به سه نقطه مرزی سه‌گانه با تاجیکستان در امتداد رودخانه آمو دریا می‌رود.[۱] این مرز کوتاه‌ترین مرز خارجی ازبکستان است.

نقشه افغانستان با ازبکستان در شمال

شرح[ویرایش]

کل مرز از محل تلاقی رودخانه آمو دریا، از نقطه سه‌گانه ترکمن در غرب تا نقطه سه‌گانه تاجیکستان در شرق، پیروی می‌کند. این مرز از طرف ازبکستان با یک خط جاده و راه‌آهن موازی می‌شود و یک نقطه عبور بزرگ در شرق شهر ترمذ ازبکستان وجود دارد.[۲]

ازبکستان سدی در امتداد مرز ساخته‌است که متشکل از یک حصار سیم خاردار و یک حصار سیم خاردار دوم، بلندتر و ۳۸۰ ولت برقی، مین‌های زمینی و گشتی از سربازان ازبکی مسلح است.[۳][۴]

تاریخ[ویرایش]

این مرز از مرزهای اتحاد جماهیر شوروی و افغانستان که به شکل عمده ای در جریان رقابت‌های بریتانیا و روسیه در قرن نوزدهم در آسیای میانه شناخته شده به عنوان بازی بزرگ درست شده بود، به ارث رسیده‌است. با فتوحات امپراتوری روسیه در خانات خیوه و امارت بخارا و سلطه بریتانیا بر راج بریتانیا، دو قدرت توافق کردند که افغانستان را به عنوان یک کشور حائل مستقل بین خود ترک کنند.[۲]

در سال ۱۸۷۳ بریتانیا و روسیه در مورد تنظیم مرزها توافق کردند، با آمودریا که از مجاورت روستای خواجه سالار به دریاچه زورکو به سمت شرق می‌رود و دالان واخان در افغانستان باقی می‌ماند. قسمت غربی مرز (یعنی قسمت عمده مرز مدرن افغانستان و ترکمنستان) قرار بود بعداً توسط کمیسیون مرزی تعیین شود.[۲]

در سال ۱۹۷۹ نیروهای شوروی ارتش چهلم از طریق جسرهایی از مرز ترمز به عنوان بخشی از حمله شوروی به افغانستان، در مسیر مزارشریف و کابل عبور کردند.[۵] آنها بعداً پل دوستی را ساختند که به‌طور رسمی در سال ۱۹۸۲ افتتاح شد، اما اهمیت استراتژیک آن باعث شد که هدف شورشیان مجاهدین شود.[۶] ارتش شوروی در سال ۱۹۸۹ از طریق این پل افغانستان را ترک کرد.

این پل از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۱ به دلیل ترس ازبک‌ها از یورش طالبان بسته شده بود، و پیش از بازشدن دوباره آن، برای کمک پس از سقوط در سال ۲۰۰۱، باری دیگر باز شد.[۷] از سال ۲۰۱۸ این تنها گذرگاه ثابت میان ازبکستان و افغانستان است.

سکونتگاه‌های نزدیک مرز[ویرایش]

افغانستان[ویرایش]

ازبکستان[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. CIA World Factbook - Afghanistan, 8 September 2018
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ International Boundary Study No. 26 - Afghanistan-USSR Boundary (PDF), 15 September 1983, retrieved 8 September 2018
  3. McElroy, Damien (November 11, 2001). "Tashkent urged to allow UN aid across bridge". The Daily Telegraph. Archived from the original on 7 September 2012. Retrieved 2007-06-07.
  4. Bivens, Matt (November 16, 2001). "The Afghan Humanitarian Crisis". The Nation. Archived from the original on 25 December 2011. Retrieved 2007-06-07.
  5. BBC Timeline: Soviet War in Afghanistan, retrieved 8 September 2018
  6. Hairatan and the Friendship Bridge, retrieved 8 September 2018
  7. CNN - Aid flows as key Afghan border bridge re-opens, 9 December 2001, retrieved 8 September 2018