مانیتول

D-Mannitol

داده‌های بالینی
AHFS/Drugs.com	monograph
رده‌بندی داروهای بارداری	C: (USA)
روش مصرف دارو	سرم درمانی Oral
کد ATC	A06AD16 B05BC01 (WHO)‎ B05CX04 (WHO)‎ R05CB16 (WHO)‎
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی	~۷٪
متابولیسم	Hepatic, negligible.
نیمه‌عمر حذف	100 minutes
دفع	Renal: 90%
شناسه‌ها
نام آیوپاک (2R,3R,4R,5R)-Hexan-1,2,3,4,5,6-hexol
شمارهٔ سی‌ای‌اس	۶۹-۶۵-۸ Y
پاب‌کم CID	۶۲۵۱
دراگ‌بنک	APRD01083 N
کم‌اسپایدر	۶۰۱۵ Y
UNII	3OWL53L36A
KEGG	D00062 Y
ChEBI	CHEBI:۱۶۸۹۹ Y
ChEMBL	ChEMBL۶۸۹ Y
عدد ئی	E421 (thickeners, ...)
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID1023235
ECHA InfoCard	100.000.647
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیایی	C6H14O۶
جرم مولی	۱۸۲٫۱۷۲ g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)	Interactive image
SMILES O[C@H]([C@H](O)CO)[C@H](O)[C@H](O)CO
InChI InChI=1S/C6H14O6/c7-1-3(9)5(11)6(12)4(10)2-8/h3-12H,1-2H2/t3-,4-,5-,6-/m1/s1 Y Key:FBPFZTCFMRRESA-KVTDHHQDSA-N Y
NY (این چیست؟)  (صحت‌سنجی)

ساختار شیمیایی مانیتول

مانیتول (به انگلیسی: D-Mannitol)

رده درمانی: سرم‌ها.

اشکال دارویی: سرم

موارد مصرف

داروی‌کمکی برای پیشگیری از بروز نکروز حاد توبولار یا درمان کم ادراری در نارسایی‌حاد کلیه، درمان ادم مغزی و افزایش فشار داخل جمجمه و فشار داخل چشم، تسریع دفع ادراری مواد سمی و جلوگیری‌از آسیب کلیوی ناشی از آنها (مانند سالیسیلات، باربیتورات و لیتیم) و همچنین برای پیشگیری از نیاز به دیالیز به دنبال افزایش هموگلوبین آزاد خون در طی عمل جراحی برداشتن پروستات از راه پیشابراه مصرف می‌شود.

مکانیسم اثر

مانیتول یک قند الکلی است که در مایع خارج‌سلولی باقی می‌ماند و موجب افزایش فشار اسموتیک پلاسما (یا ادرار) می‌شود در نتیجه موجب افزایش جریان آب از بافتها به داخل مایع میان بافتی می‌شود. البته مانیتول یک گشادکننده ضعیف عروق کلیوی نیز هست.

عوارض جانبی

شدیدترین عارضه جانبی مانیتول، برهم خوردن تعادل آب و الکترولیت است. تجویز سریع مقادیر زیاد آن ممکن است منجر به تجمع مانیتول، افزایش بیش از حد مایع خارج سلولی، کاهش سدیم خون، گاهی زیادی پتاسیم خون و افزایش بار گردش خون می‌شود. سردرد، لرزش، خیز و ترومبوفلبیت نیز محتملند.

کاربرد در صنعت

از مانیتول (استخراج شده از جلبک) که نوعی قند الکلی است در تولید انواع آدامس و شیرینی‌های رژیمی استفاده می‌شود.

جستارهای وابسته

نارسایی حاد کلیه

ادم مغزی

منابع

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی، ۱۳۸۷