فرادنبه
| فرادنبه | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | چهارمحال و بختیاری |
| شهرستان | بروجن |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) پیشین | فرادامنه[نیازمند منبع] |
| سال شهرشدن | ۱۳۶۲ |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۳٬۳۱۷ نفر[۱] |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۸٬۰۰۰ مترمربع |
| ارتفاع | ۲٬۱۶۹ متر[۲] |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۵+ |
| میانگین بارش سالانه | ۲۶۰ |
| روزهای یخبندان سالانه | ۹۰ |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | [۴] |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۳۸[۳] |
| وبگاه | |
  فرادنبه | |
فَرادُنبِه (همچنین پَرادُنبِه[۵])[پاورقی ۱] شهری در شهرستان بروجن از توابع استان چهارمحال و بختیاری است که مردم آن به زبان ترکی قشقایی صحبت می‌کنند.[۶][۷][۸]
وجه تسمیه و تاریخچه[ویرایش]
احتمالاً ریشهٔ ترکانِ این شهر به طایفه قشقاییِ ابیوردی می‌رسد که از خراسان به فارس و سپس به این ناحیه کوچیدند.[۹][نیازمند منبع بهتر]
از فرهنگ دهخدا[ویرایش]
فرادنبه. [فَ دُمْ بَ] (اِخ) قصبه‌ای است از دهستان گندمان بخش مرکزی شهرستان بروجن، واقع در ۱۱ هزارگزی باختر بروجن متصل به راه بروجن به اصفهان. ناحیه‌ای است واقع در دامنهٔ کوه و معتدل که دارای ۴٬۰۰۴ تن سکنه‌است. آب آنجا از قنات تأمین می‌شود و محصولاتش غلات، حبوب، کتیرا و لبنیات است. اهالی به کشاورزی و گله‌داری گذران می‌کنند. صنعت دستی زنان قالی‌بافی است. راه ماشین رو و یک باب دبستان و نیز یک قلعهٔ قدیمی و یک زیارتگاه و در حدود ۳۵ باب دکان دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۱۰).[۱۰]
جمعیت[ویرایش]
بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۵) جمعیت فرادنبه ۱۳۳۱۷ نفر (۳۸۰۸ خانوار) بوده‌است.[۱۱]
آب و هوا[ویرایش]
نزدیکترین ایستگاه هواشناسی به فرادنبه، ایستگاه بروجن می‌باشد که حدوداً در ۵ کیلومتری فرادنبه قرار دارد. از بروجن همواره به عنوان یکی از سردترین شهرهای کشور در گزارش‌ها هواشناسی نام برده می‌شود ارتفاع این شهرستان از سطح متوسط دریا ۲۴۳۲ متر است. از لحاظ اقلیمی دارای شرایط نیمه مرطوب با تابستان معتدل و زمستان بسیار سرد می‌باشد. تعداد روزهای یخبندان در حدود ۱۲۲ روز در سال می‌باشد. حداقل مطلق دمای این ایستگاه به ۳۶- درجه می‌رسد و حداکثر مطلق دمای مشاهد شده به ۳۶درجه سانتیگراد بالغ گردیده‌است. بارش سالانه این ایستگاه به‌طور متوسط به ۳۶۰ میلی‌متر بالغ می‌گردد و دارای دو فصل خشک و مرطوب است. فصل خشک آن از خرداد تا شهریور ادامه دارد و فصل مرطوب آن از مهر ماه آغاز و تا اردیبهشت ادامه دارد. در مجموع بارش فصل زمستان به ۴۴ درصد و پاییز به ۳۲درصد و بهار به ۲۴درصد می‌رسد و تابستان ۱ در صد بارش را داراست. بروجن یکی از مرتفع‌ترین شهرهای کشور است که این خصیصه بروجن را از جهت محیط زیست حیوانی و گیاهی بسیار غنی و پر جاذبه نموده‌است.
 آب و هوای بروجن
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ژانویه | فوریه | مارس | آوریل | مـــــه | ژوئـن | ژوئیـه | اوت | سپتامبر | اکتبـر | نوامبر | دسامبر | سـال
| |
| گرم‌ترین C° |
۱۲٫۰ | ۱۵٫۰ | ۲۰٫۰ | ۲۳٫۰ | ۲۹٫۰ | ۳۰٫۰ | ۳۵٫۰ | ۳۵٫۰ | ۳۱٫۰ | ۲۶٫۰ | ۱۸٫۰ | ۱۱٫۰ | ۱۹٫۹
|
| میانگین گرم‌ترین‌ها C° |
۱۲٫۰ | ۱۵٫۰ | ۲۰٫۰ | ۲۳٫۰ | ۲۹٫۰ | ۳۰٫۰ | ۳۵٫۰ | ۳۵٫۰ | ۳۱٫۰ | ۲۶٫۰ | ۱۸٫۰ | ۱۱٫۰ | ۱۹٫۹
|
| میانگین سردترین‌ها C° |
-۱۴٫۰ | -۸٫۰ | -۷٫۰ | -۳٫۰ | ۲٫۰ | ۵٫۰ | ۱۱٫۰ | ۷٫۰ | ۲٫۰ | ۱٫۰ | -۶٫۰ | -۱۴٫۰ | ۱٫۱
|
| سردترین C° |
-۱۴٫۰ | -۸٫۰ | -۷٫۰ | -۳٫۰ | ۲٫۰ | ۵٫۰ | ۱۱٫۰ | ۷٫۰ | ۲٫۰ | ۱٫۰ | -۶٫۰ | -۱۴٫۰
| |
| منبع: وبگاه اداره هواشناسی چهار محال و بختیاری[۱۲] ۸ مهٔ ۲۰۱۱ | |||||||||||||
بناهای تاریخی[ویرایش]
بر اساس موقعیت منطقه و سنگ قبور موجود در گورستان‌های قدیمی شهر و آنچه به جای مانده قبل از پیدایش شهر در منطقهٔ فعلی اجداد ساکنین امروزی در چندین منطقه مجزا قلعه‌های اطراف شهر مستقر بودند که بر اثر یورش‌های پی در پی متجاوزین بر دستاوردهای این دهات ایل‌نشین آن‌ها مجبور به اسکان در محل فعلی می‌گردند اگر چه تاریخ دقیق این اسکان مشخص نیست اما حدود تقریبی و قدمت تاریخی آن به سنه‌های ۱۰۲۴ و ۱۰۲۵ ه.ق خود گواه این اسکان می‌باشد.[نیازمند منبع]
آثار و ابنیه‌های تاریخی فرادنبه:
- حمام خان‌باباخان به سالِ ۱۲۷۶
- حمام فرادنبه
- حمام گلشن
- حمام رحمت‌آباد
- حمام خانی فرادنبه
- قلعه ضرغام‌السلطنه به سال ۱۲۷۹ ه.ق
- گورستان فرادنبه
وضعیت اقتصادی[ویرایش]
در این شهر حدود نیمی از مردم اقتصادی مبتنی بر کشاورزی نیمه مکانیزه و مکانیزه و دامداری سنتی و نیمه صنعتی دارند. محصولات موفق آن در زمینه کشاورزی سیب‌زمینی، چغندر قند، گندم، جو و یونجه می‌باشد. قالی‌بافی از صنایع دستی مشهور آن است و نقش «گل پتو» در این شهر به صورت انحصاری استفاده می‌شود.
-
فرش فرادنبه -
فرش فرادنبه -
بوته سیب‌زمینی از محصولات شهر
سوغات فرادنبه عبارتند از: کشک، قارا، گلیم و فرش دستباف، لبنیات و…
منابع[ویرایش]
پاورقی‌ها[ویرایش]
- ↑ این دو واژه در تلفظِ تُرکیِ اهالی، «فِرادُنبَه» و «پِرادُنبَه» خوانده می‌شوند.[نیازمند منبع]
«معرفی شهر فرادنبه». وب سایت رسمی شهرداری فرادنبه. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۴ اکتبر ۲۰۱۹.
پانویس[ویرایش]
- ↑ https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری
- ↑ "Maps, Weather, and Airports for Faradonbeh, Iran". redirect to /world/ (به لاتین). Retrieved 2015-07-24.
- ↑ «اجرای طرح هم کد سازی تلفن ثابت». وبگاه شرکت مخابرات ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «پیام شهردار فرادنبه». وب سایت رسمی شهرداری فرادنبه. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۶ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ فرادنبه در سرور تحت شبکه نام‌های جغرافیایی و در این نشانی؛ با گزینش «Advanced Search»، نوشتن شمارهٔ «6013413» در «Unique Feature Id» و کلیک بر «Search Database» یافت می‌شود.
- ↑ صداوسیمای چهارمحال و بختیاری. «فرادنبه».
- ↑ مرجع شهرهای ایران. «فرادنبه».
- ↑ اطلس زبان‌های ایران. «فرادنبه».
- ↑ «فرمانداری شهرستان بروجن». boroojen.ostan-chb.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۰۴.
- ↑ علی‌اکبر دهخدا و دیگران، «فرادنبه» در لغت‌نامهٔ دهخدا (بازیابی‌شده در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۴).
- ↑ https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری
- ↑ «اطلاعات آب و هوای بروجن (هواشناسی چهار محال و بختیاری)». وبگاه اداره هواشناسی چهار محال و بختیاری. دریافت‌شده در ۸ مهٔ ۲۰۱۱.[پیوند مرده]
