فنگ یولان

فنگ یولان
زادهٔ	۴ دسامبر ۱۸۹۵ تانگهه هنان، سلسله چینگ
درگذشت	۲۶ نوامبر ۱۹۹۰ (۹۴ سال) پکن، چین
محل تحصیل	دانشگاه پکن دانشگاه کلمبیا
پیشه	فیلسوف
شناخته‌شده برای	احیای نئوکنفوسیونیسم، سنتز فلسفه غرب و چین
فرزندان	زونگ پو
نامِ چینی
نویسه‌های چینی سنتی	馮友蘭
نویسه‌های چینی ساده‌شده	冯友兰
رونویسی‌ها چینی استاندارد پین‌یین Féng Yǒulán وید جایلز Feng Yu-lan IPA [fə̌ŋ jòulǎn]

فنگ یولان (به انگلیسی: Feng Youlan)، (دسامبر ۱۸۹۵ – ۲۶ نوامبر ۱۹۹۰) فیلسوف، مورخ و نویسنده چینی بود، که در معرفی مجدد فلسفه چینی در دوران مدرن نقش به‌سزایی داشت.

زندگی، تحصیل و شغل

فنگ یولان در ۴ دسامبر ۱۸۹۵ در شهرستان تانگهه، نانیانگ، هنان، چین، در خانواده‌ای متوسط به دنیا آمد. خواهر کوچک‌تر او فنگ یوانجون بود که بعدتر، نویسنده‌ای مشهور در چین شد. او بین سال‌های ۱۹۱۲ تا ۱۹۱۵ در مدرسه دولتی چین در شانگهای، فلسفه خواند، سپس بین سال‌های ۱۹۱۵ تا ۱۹۱۸ در دانشگاه چونگوآ، ووهان (که بعدتر با دانشگاه مرکزی چین ادغام شد) و دانشگاه پکن، در فلسفه و منطق غرب و همچنین فلسفه چینی تحصیل کرد.

فنگ پس از فارغ‌التحصیلی، در سال ۱۹۱۹ به ایالات متحده سفر کرد، و به‌صورت بورسیه در دانشگاه کلمبیا تحصیل کرد. او در آمریکا، در میان بسیاری از فیلسوفانی که بر اندیشه و حرفه او تأثیر گذاشتند، با جان دیویی، که به عملگرایی شهرت داشت، ملاقات کرده و شاگرد او شد. فنگ در سال ۱۹۲۳ دکترای خود را از کلمبیا گرفت. پایان‌نامه دکتری او با عنوان «بررسی تطبیقی آرمان‌های زندگی» بود.

فنگ به تدریس در دانشگاه‌های چین از جمله دانشگاه جینان، دانشگاه ینچینگ و دانشگاه چینهوا در پکن پرداخت. از سال ۱۹۳۴ تا ۱۹۳۸ (و دوباره از ۱۹۴۶ تا ۱۹۴۹) رئیس دپارتمان فلسفه در دانشگاه چینهوا بود. در زمانی که در چینهوا تدریس می‌کرد، شناخته‌شده‌ترین و تأثیرگذارترین اثرش، یعنی «تاریخ فلسفه چینی» (۱۹۳۴، در دو جلد) را منتشر کرد. او در این کتاب تاریخ فلسفه چینی را از دیدگاهی که بسیار متأثر از مدل‌های فلسفی غربی رایج در آن زمان بود بررسی و ارائه کرد. پیتر جی کینگ این کتاب را به‌عنوان اثری کاملاً پوزیتیویستی توصیف می‌کند. این کتاب به اثری استاندارد در رشته خود تبدیل شد، و تأثیر زیادی در برانگیختن مجدد علاقه به تفکر چینی داشت.

در سال ۱۹۳۵، فنگ در مسیر رفتن به کنفرانسی در پراگ، برای مدت کوتاهی در اتحاد جماهیر شوروی توقف کرد، و تحت تأثیر تغییرات بنیادی اجتماعی و جوشش فرهنگی آن‌جا قرار گرفت. سخنرانی‌های او که امکانات آرمان‌شهری کمونیسم را تمجید می‌کرد، توجه پلیس چیانگ کای‌شک را به خود جلب کرد. فنگ دستگیر شد و مدت کوتاهی را در زندان گذراند، اما خیلی زود به حامی جدی دولت و مقاومت آن در برابر ژاپن تبدیل شد. در طول جنگ دوم چین و ژاپن، آثاری را منتشر کرد که از جنبشی با عنوان زندگی جدید در احیای ارزش‌های کنفوسیوس حمایت می‌کرد.

در سال ۱۹۳۹، فنگ کتاب «شین لیکسو (فلسفه عقلانی جدید یا نئو لیکسو)» را منتشر کرد. لیکسو موضع فلسفی گروه مهمی از نئوکنفوسیوس‌گرایان قرن دوازدهم (از جمله چنگ یی و چو هسی) بود. کتاب فنگ مفاهیم متافیزیکی خاصی را از اندیشه آن‌ها و از تائوئیسم (مانند لی و تائو) گرفته، و آن مفاهیم را تحلیل و توسعه داد، که تا حد زیادی مدیون سنت فلسفی غرب است و متافیزیک نئوکنفوسیوسی عقلانی را تعریف می‌کند. او همچنین، شرحی از ماهیت اخلاق و ساختار رشد اخلاقی انسان را نیز در فلسفه خود تبیین کرد.

جنگ و تحولات

هنگامی که جنگ دوم چین و ژاپن آغاز شد، دانشجویان و کارکنان دانشگاه‌های پکن و دانشگاه نانکای تیانجین از دانشگاه‌ها خارج شدند. آن‌ها ابتدا به کوه هنگ فرار کردند و دانشگاه موقت چانگشا را تأسیس کردند، و سپس به کون‌مینگ رفته، و دانشگاه دولتی جنوب غربی را تأسیس کردند. هنگامی که در سال ۱۹۴۶ این سه دانشگاه در پکن تجمیع شدند، فنگ به‌عنوان استاد مدعو در دانشگاه پنسیلوانیا، به ایالات متحده رفت. او از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۴۹ به‌عنوان استاد مدعو در دانشگاه هاوایی گذراند. فنگ از دسامبر ۱۹۴۸ تا مه ۱۹۴۹ به‌عنوان رئیس دانشگاه چینهوا خدمت کرد.

زمانی که فنگ در پنسیلوانیا زندگی می‌کرد، اخبار چین نشان می‌داد که کمونیست‌ها در راه به‌دست گرفتن قدرت هستند. دوستان فنگ سعی کردند او را متقاعد کنند که در آمریکا بماند، اما او مصمم به بازگشت بود. دیدگاه‌های سیاسی او به‌طور گسترده سوسیالیستی بود، بنابراین او نسبت به آینده چین در دولت جدید خوش‌بین بود.

پس از بازگشت به خانه، فنگ شروع به مطالعه افکار مارکسیستی-لنینیستی کرد، اما به زودی متوجه شد که این وضعیت سیاسی امیدهای او را برآورده نمی‌کند. در اواسط دهه ۱۹۵۰ رویکرد فلسفی او مورد حمله مقامات قرار گرفت و او مجبور شد بسیاری از کارهای قبلی خود را انکار کند و بقیه را - از جمله کتاب تاریخ خود - را بازنویسی کند تا با ایده‌های انقلاب فرهنگی مطابقت داشته باشد.

با تمام محدودیت‌ها، فنگ حاضر به ترک چین نشد و پس از تحمل سختی‌های فراوان، سرانجام با کاهش سانسور توانست با درجه‌ای از آزادی به نگارش ادامه دهد. او در ۲۶ نوامبر ۱۹۹۰ در پکن درگذشت.

کتاب‌شناسی - فهرست آثار

تک‌نگاری‌ها و مجموعه مقالات

• ۱۹۳۴: «تاریخ فلسفه چینی»
  • ۱۹۸۳: ترجمۀ درِک بُد (پرینستون، نیوجرسی: انتشارات دانشگاه پرینستون)، شابک ‎۰-۶۹۱-۰۲۰۲۱-۳.
  • ۱۹۴۸: تاریخچه کوتاهی از فلسفه چینی (کولیر-مک‌میلان) - تجدید چاپ ۱۹۹۷: انتشارات آزاد، شابک ‎۰-۶۸۴-۸۳۶۳۴-۳.
• 1939: زین لی‌ـ زو «فلسفه عقلانی جدید» (چانگشا: مطبوعات تجاری).
• «منتخب نوشته‌های فلسفی فونگ یو لان» (پکن: مطبوعات خارجی) شابک ‎۷-۱۱۹-۰۱۰۶۳-۸.
• شین یوان رن «رساله‌ای جدید در مورد طبیعت انسان» (چونگ کینگ: مطبوعات تجاری).
• ۱۹۴۶: شین ژی یان «درکی جدید از کلمات» (شانگهای: مطبوعات تجاری).
  • ۱۹۹۷: «رساله‌ای جدید در روش‌شناسی متافیزیک» (پکن: انتشارات زبان‌های خارجی) شابک ‎۷-۱۱۹-۰۱۹۴۷-۳.
• ۱۹۴۷: ترجمه «روح فلسفه چینی». ای آر هیوز (لندن: کیگان پل).
  • ۱۹۷۰: (چاپ گرین وود) شابک ‎۰-۸۳۷۱-۲۸۱۶-۱.
• ۱۹۶۱: شین یوان دائو «رساله‌ای جدید در مورد طبیعت تائو» (هنگ‌کنگ: ژونگ-گو ژی-سو جان جیو هوی).
• ۱۹۸۶: «تاریخ جدیدی از فلسفه چینی» (پکن: رنمین چاپ).

ترجمه‌ها

۱۹۳۳: «چوانگ-تزو: ترجمه منتخب جدید با شرحی از فلسفه کو هسیانگ» (شانگهای).

• ۱۹۹۱: «کلاسیک تائوئیست: چوانگ-تزو» (پکن: انتشارات زبان‌های خارجی) شابک ‎۷-۱۱۹-۰۰۱۰۴-۳.
• ۲۰۰۴: پیتر جی کینگ «صد فیلسوف» (هو: اپل) شابک ‎۱-۸۴۰۹۲-۴۶۲-۴.
• ۲۰۰۱: فرانسیس سو «فلسفه چینی معاصر»، در برایان کار و ایندیرا ماهالینگام، همراه فلسفه آسیایی (لندن: روتلج)، شابک ‎۰-۴۱۵-۲۴۰۳۸-۷.

پیوند به بیرون

• «فلسفه چین معاصر» - متن آنلاین ارائه‌شده توسط آکادمی رادیکال. توجه داشته باشید که هر دو وب‌سایت ظاهراً بدافزار ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ هستند
• جیائوفری تو، Fung Yu-lan, 1895-1990، دانشنامه اینترنتی فلسفه