نارسایی قلب: تفاوت میان نسخهها
جز ربات: واگردانی خرابکاری محتمل 0.966,Mehdi Taheri.2015,0.1.1a |
ترجمه توسط پروژه TWB؛ حذف مطالب بدون منبع |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{بهبود منبع|تاریخ=سپتامبر ۲۰۱۴}} |
|||
{{Infobox disease |
{{Infobox disease |
||
| Name = نارسایی قلب |
| Name = نارسایی قلب |
||
| Image = Heartfailure.jpg |
| Image = Heartfailure.jpg |
||
| Caption = |
| Caption = علائم رسایی قلبی. |
||
| |
| Field = [[پزشکی قلب]] |
||
| |
| DiseasesDB = ۱۶۲۰۹ |
||
| |
| ICD10 = {{ICD10|I|50||i|۳۰}} |
||
| ICD9 = {{ICD9|۴۲۸٫۰}} |
|||
| ICDO = |
| ICDO = |
||
| OMIM = |
| OMIM = |
||
| MedlinePlus = |
| MedlinePlus = ۰۰۰۱۵۸ |
||
| eMedicineSubj = med |
| eMedicineSubj = med |
||
| eMedicineTopic = |
| eMedicineTopic = ۳۵۵۲ |
||
| eMedicine_mult = {{eMedicine2|emerg|108}} {{eMedicine2|radio|189}} {{eMedicine2|med|1367150}} {{eMedicine2|ped| |
| eMedicine_mult = {{eMedicine2|emerg|108}} {{eMedicine2|radio|189}} {{eMedicine2|med|1367150}} {{eMedicine2|ped|۲۶۳۶}} |
||
| MeshID = D006333 |
| MeshID = D006333 |
||
}} |
}} |
||
'''نارسایی قلبی''' {{به انگلیسی|Heart failure}}، اغلب به معنای '''نارسایی مزمن قلب''' {{به انگلیسی|chronic heart failure}} است و زمانی رخ میدهد که [[قلب]] قادر به پمپاژ کافی نیست و نمیتواند [[جریان خون]] کافی را به اعضای بدن برساند.<ref>{{DorlandsDict|four/000047501|heart failure}}</ref><ref>{{cite web |title=Heart failure |date=23 December 2009 |work=Health Information |id=DS00061 |publisher=Mayo Clinic |url=http://www.mayoclinic.com/health/heart-failure/DS00061}}</ref><ref>{{cite web |title=Definition of Heart failure |date=27 April 2011 |work=Medical Dictionary |publisher=MedicineNet |url=http://www.medterms.com/script/main/art.asp?articlekey=3672}}</ref> واژهٔ '''نارسایی احتقانی قلب''' {{به انگلیسی|congestive heart failure یا congestive cardiac failure}} نوشته میشود.<ref>{{cite web|title=Living Well With Chronic Heart Failure|url=http://www.heartfoundation.org.au/SiteCollectionDocuments/Living-well-with-chronic-heart-failure.pdf|work=Heart Foundation|accessdate=25 May 2014|page=18}}</ref> علائم و نشانههای این بیماری مواردی از قبیل [[تنگی نفس]]، [[خستگی (پزشکی)|خستگی مفرط]] و [[آدم محیطی|ورم ساق پا]] است.<ref name=NICEChp1/> تنگی نفس معمولاً با [[عدم تحمل هنگام ورزش|ورزش]]، هنگام [[راستدمی|دراز کشیدن]] و [[تنگی نفس حملهای شبانه|شب هنگام خواب]] بدتر میگردد.<ref name=NICEChp1>{{cite journal|title=Chronic Heart Failure: National Clinical Guideline for Diagnosis and Management in Primary and Secondary Care: Partial Update|journal=National Clinical Guideline Centre|date=Aug 2010|pages=19–24|pmid=22741186}}</ref> برای افراد مبتلا اغلب محدودیتی برای ورزش کردن وجود دارد، حتی اگر به خوبی هم درمان شوند.<ref name=McD2011/> |
|||
نارسایی قلبی وضعیتی است که در آن قلب نمیتواند خون لازم برای نیازهای متابولیک بدن را پمپ کند. نارسایی قلبی یک سندرم بالینی است که در بیمارانی که دارای یک نقص مادرزادی یا اکتسابی در ساختمان و یا عملکرد قلب دارند رخ میدهد،که همراه با مجموعه ای ازعلایم بالینی (تنگینفس، خستگی) و نشانهها (ادم، رال) است. و منجر به بستریهای مکرر، کاهش کیفیت زندگی، و کاهش امید به زندگی میشود. |
|||
دلایل معمول بیماری نارسایی قلبی شامل مواردی همچون [[بیماری سرخرگهای قلبی|بیماری عروق کرونر]] از قبیل [[سکته قلبی]] (حمله قلبی)، [[فشار خون|جریان خون بالا]]، [[فیبریلاسیون دهلیزی]]، [[نارسایی دریچه قلب]]، [[سوءمصرف الکل]] و [[کاردیومیوپاتی]] است.<ref name=NICEChp1/><ref name="Lancet2005">{{cite journal |author=McMurray JJ, Pfeffer MA |title=Heart failure |journal=Lancet |volume=365 |issue=9474 |pages=1877–89 |year=2005 |pmid=15924986 |doi=10.1016/S0140-6736(05)66621-4}}</ref> این موارد با تغییر ساختار یا عملکرد قلب باعث نارسایی قلبی میگردند.<ref name=NICEChp1/> به طور کلی دو نوع نارسایی قلبی وجود دارد: ''اختلال عملکرد بطن چپ'' و ''نارسایی قلبی با [[کسر جهشی]] نرمال'' که این موارد بستگی به این دارد که عملکرد [[بطن (قلب)|بطن چپ]] تا چه میزان برای منقبض شدن تحت تأثیر قرار گرفته یا توانایی قلب برای استراحت کردن چطور باشد.<ref name=NICEChp1/> شدت بیماری معمولاً با توجه به مقدار کاهش توان شخص برای ورزش کردن سنجیده میشود.<ref name=NICEChp4/> نارسایی قلبی مانند آنفارکتوس میوکارد (که در آن بخشی از ماهیچهٔ قلب از کار میافتد) و یا [[ایست قلبی]] (که در آن جریان خون کاملاً قطع میشود) نیست.<ref>{{cite book|title=Willard & Spackman's occupational therapy.|date=2014|publisher=Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=9781451110807|page=1124|url=http://books.google.it/books?id=zLh3h6v5O_0C&pg=PA1124|edition=12th ed.}}</ref><ref>{{cite book|title=The Cardiac Care Unit Survival Guide|date=2012|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|isbn=9781451177466|page=98|url=http://books.google.it/books?id=ZvkUJZCoi2EC&pg=PA98|author=Eyal Herzog}}</ref> بیماریهای دیگری که نشانههایی مشابه نارسایی قلبی دارند، از این قبیل هستند: [[مرض چاقی]]، [[نارسایی کلیه]]، مشکلات کبد، [[کمخونی]] و [[بیماری تیروئید]].<ref name=NICEChp4>{{cite journal|title=Chronic Heart Failure: National Clinical Guideline for Diagnosis and Management in Primary and Secondary Care: Partial Update|journal=National Clinical Guideline Centre|date=Aug 2010|pages=38–70|pmid=22741186}}</ref> |
|||
نارسایی قلب(نارسایی کانژستیو قلبی) به معنی کاهش شدید عملکرد قلب است یعنی قدرت انقباض قلب کم شده و نمیتواند آن را خوب پمپاژ کند. قلب نقش مهمی در گردش خون دارد و نارسایی قلب موجب اختلال گردش خون میشود. |
|||
در نارسایی قلب ما اغلب [[اتساع قلب]]، کاهش عملکرد سلولهای عضلانی قلب و احتباس آب و [[سدیم]] را داریم. |
|||
شرایط بیماری با توجه به نشانهها و معاینهٔ فیزیکی و همچنین با تأیید [[پژواکنگاری قلب|اکوکاردیوگرافی]] تشخیص داده میشود.<ref name=NICEChp3/> [[آزمایش خون]]، [[نوار قلب]] و [[رادیوگرافی قفسه سینه]] نیز میتواند برای تعیین عوامل زمینهای مناسب باشد.<ref name=NICEChp3/> درمان به شدت و دلیل بیماری بستگی دارد.<ref name=NICEChp3/> در افرادی که بیماری نوع مزمن دارند و در حال حاضر در وضعیت ثابتی هستند، درمان شامل برخی پیشگیریها در سبک زندگی از قبیل [[ترک سیگار|توقف سیگار کشیدن]]،<ref name=NICEChp5/> [[فعالیت بدنی]]،<ref name=Taylor2014>{{cite journal|last=Taylor|first=RS|author2=Sagar, VA |author3=Davies, EJ |author4=Briscoe, S |author5=Coats, AJ |author6=Dalal, H |author7=Lough, F |author8=Rees, K |author9= Singh, S |title=Exercise-based rehabilitation for heart failure.|journal=The Cochrane database of systematic reviews|date=Apr 27, 2014|volume=4|pages=CD003331|pmid=24771460 |doi=10.1002/14651858.CD003331.pub4}}</ref> تغییرات در رژیم غذایی و همچنین مصرف دارو میباشد.<ref name=NICEChp5/> در آنهایی که به خاطر اختلال عملکرد بطن چپ، دچار نارسایی قلبی شدهاند، استفاده از [[بازدارندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین]] و [[بلوککننده گیرنده آدرنرژیک بتا|مسدودکنندههای بتا]] توصیه میگردد.<ref name=NICEChp3>{{cite journal|title=Chronic Heart Failure: National Clinical Guideline for Diagnosis and Management in Primary and Secondary Care: Partial Update|journal=National Clinical Guideline Centre|date=Aug 2010|pages=34–47|pmid=22741186}}</ref> برای آنهایی که دچار نوع شدید این بیماری هستند، [[آنتاگونیست گیرنده آنژیوتانسین II|آنتاگونیست آلدوسترون]]، [[بلوککننده گیرنده آدرنرژیک بتا|مسدودکنندههای گیرنده آنژیوتانسین]] یا [[هیدرالازین]] به همراه [[گشادکنندهی عروق نیترو|نیترات]] میتواند به کار رود.<ref name=NICEChp3/> اگر کسر جهشی نرمال وجود داشته باشد، مشکلات مربوط به سلامتی بایستی درمان شوند.<ref name=NICEChp3/> [[دیورتیک]] برای جلوگیری از احتباس مایعات مفید است و در نتیجه توصیه میگردد.<ref name=NICEChp5/> گاهی اوقات، بسته به نوع دلیل بیماری، دستگاههای کار گذاشته شده در بدن از قبیل [[ضربانساز مصنوعی قلبی|ضربانساز]] یا [[دفیبریلاتور قلبی قابل کاشت]] میتواند مورد استفاده قرار گیرد.<ref name=NICEChp3/> یک [[ابزار کمکی بطن]] یا در مواردی [[پیوند قلب|پیوند زدن قلب]] نیز در مواردی از نوع شدید بیماری به جای تمامی اقدامات دیگر میتواند توصیه شود.<ref name=NICEChp5>{{cite journal|title=Chronic Heart Failure: National Clinical Guideline for Diagnosis and Management in Primary and Secondary Care: Partial Update|journal=National Clinical Guideline Centre|date=Aug 2010|pages=71–153|pmid=22741186}}</ref> |
|||
== بیماریزایی == |
|||
شایعترین علت نارسایی قلبی [[ایسکمی]] میباشد یعنی بر اثر [[آترواسکلروز]] [[شریان کرونری|شریانهای کرونری]] یا [[سکته قلبی]] برخی از سلولهای عضله قلبی می میرند یا آتروفی می شوند و لذا توان انقباض قلب کم میشود . سایر علل میتواند [[مادرزادی]]، [[شنت]] و [[فیستول]]، [[کاردیومیوپاتی]]، [[پرکاری تیروئید]] و... باشد. نارسایی قلب می تواند فقط یک نیمه یا یک حفره را درگیر کند مثلاً نارسایی ایزوله بطن چپ . البته معمولاً به دلیل ارتباط آناتومیک حفرات قلب و تاثیر فیزیولوژیک عملکرد آنها بر هم ( مثلاً پس زدن خون به ریه در نارسایی بطن چپ ممکن است موجب احتقان ریه، افزایش فشار گردش خون ریوی ودشواری عملکرد بطن راست شود ) در بلندمدت اغلب بیماران مشکل در هر دو نیمه قلب دارند . |
|||
== انواع == |
|||
نارسایی قلبی به چهار مرحله تقسیم میشود |
|||
مرحله A شامل بیمارانی که در خطر نارسایی قلبی قرار دارند اما هیچ بیماری ساختاری قلبی یا علایم نارسایی قلبی ندارند ( بیماران با دیابت شیرین یا فشارخون بالا) |
|||
مرحله B شامل بیمارانی با اختلال ساختاری در قلب اما بدون وجود علایم نارسایی قلبی( مانند بیماران با سکته قلبی درگذشته یا اختلال عملکرد بطن چپ بدون هیچ علامتی) |
|||
مرحله C شامل بیمارانی با بیماری ساختاری در قلب ، همراه با وجود علایم نارسایی قلبی (مانند سکته قلبی درگذشته هراه با تنگی نفس و خستگی) |
|||
مرحله D شامل بیمارانی با نارسایی قلبی مقاوم به درمان که نیاز به مداخلات خاص دارد (به عبارتی کسانی که در انتظار پیوند قلب قرار می گیرند). |
|||
نارسایی قلبی نوعی شرایط معمول، پرهزینه و احتمالاً مهلک است.<ref name="Lancet2005"/> در کشورهای توسعهیافته، حدود دو درصد از بزرگسالان دچار نارسایی قلبی هستند و در افراد بالای ۶۵ سال، این عدد بین ۶ تا ۱۰ درصد افزایش مییابد.<ref name="Lancet2005"/><ref name="pmid18799522">{{cite journal |author=Dickstein K, Cohen-Solal A, Filippatos G, et al. |title=ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure 2008: the Task Force for the Diagnosis and Treatment of Acute and Chronic Heart Failure 2008 of the European Society of Cardiology. Developed in collaboration with the Heart Failure Association of the ESC (HFA) and endorsed by the European Society of Intensive Care Medicine (ESICM) |journal=Eur. Heart J. |volume=29 |issue=19 |pages=2388–442 |date=October 2008 |pmid=18799522 |doi=10.1093/eurheartj/ehn309 |url=http://eurheartj.oxfordjournals.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=18799522}}</ref> در سال بعد از تشخیص این بیماری، خطر مرگ حدود ۳۵ درصد است و بعد از آن هر ساله این میزان کمتر از ده درصد کاهش مییابد.<ref name=NICEChp1/> این میزان خطر مشابه بعضی از انواع سرطان است.<ref name=NICEChp1/> در بریتانیا این بیماری عامل پنج درصد از موارد پذیرش در بخشهای اورژانس بیمارستانها به شمار میرود.<ref name=NICEChp1/> نارسایی قلبی از دوران باستان نیز شناخته شده بوده و [[پاپیروس ابرس]] در سال ۱۵۵۰ قبل از میلاد دربارهٔ آن اظهار نظر کرده است.<ref name=McD2011>{{cite book|last=McDonagh|first=Theresa A.|title=Oxford textbook of heart failure|date=2011|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|isbn=9780199577729|page=3|url=http://books.google.it/books?id=r8wowXxC1voC&lpg=PP1}}</ref> |
|||
== علائم == |
|||
در رادیوگرافی ساده قفسه سینه ممکن است بزرگی سایه قلب و احتقان ریوی مشاهده شود. در ECG در صورت [[کاردیومگالی]] ما معمولاً انحراف محور الکتریکی قلب به سمت چپ را داریم . انجام اکوکاردیوگرافی با دیدن کاهش کسر تخلیه ( EF ) بطنها به تشخیص بسیار کمک می کند. |
|||
== درمان == |
|||
پزشکان باید به غربالگری و درمان مواردی که مرگ ومیر بیماران را افزایش میدهند نظیر [[پرفشاری خون |افزایش فشارخون]]، بیماری عروق کرونری، [[دیابت]]، [[کمخونی]]، واختلالات تنفسی در خواب بپردازند. این موارد منجر به بدتر شدن و حمله حاد نارسایی قلبی میشوند. |
|||
بیماران با نارسایی فلبی باید کشیدن سیگار را قطع کنند مصرف الکل را به مقدار استاندارد کاهش دهند.بیماران بایداز از انجام فعالیتهای سنگین خودداری کنند.از مصرف داروهای تشدیدکننده نارسایی قلبی خوداری کنند بعنوان مثال استفاده از داروهای ضدالتهاب غیر استروییدی (مهارکننده های سیکلواکسیژناز ) در بیمارانی با نارسایی قلب مزمن بعلت افزایش خطر نارسایی کلیوی و احتباس مایعات یا کاهش اثر درمانی با داروها مهارکننده آنژیوتانسین ممنوع است. |
|||
اغلب علل ایجادکننده نارسایی قلبی غیرقابل برگشت هستند لذا تمرکز بر درمان علامتی بیماران است. درگذشته در درمان نگهدارنده اغلب از ترکیبات [[دیگوکسین]] استفاده میشد، امروزه معتقدند تنظیم [[الکترولیت|الکترولیتها]] و مایعات بدن ( اجتناب از احتباس آب و [[سدیم]] ) و کاستن از فشار خون ( به خصوص عوامل موثر بر انقباض شریانها مانند [[مهارکننده های آنژیوتانسین]] و [[بلوککننده کانال کلسیم|بلوک کنندههای کانال کلسیم]]) به بهبود حال بیمار کمک بیشتری میکند . استفاده از [[قلب مصنوعی]]، [[پیوند قلب]] و [[پیوند سلولهای بنیادی]] جدیدترین روشهای درمانی هستند. |
|||
== منابع == |
== منابع == |
||
{{پانویس}} |
{{پانویس|۲|چپچین=بله}} |
||
* دورلند ''فرهنگ پزشکی''. تهران |
|||
* ویکیپدیای انگلیسی [//en.wikipedia.org/wiki/Heart_failure] |
|||
{{بیماری قلب}} |
{{بیماری قلب}} |
نسخهٔ ۲۲ اوت ۲۰۱۵، ساعت ۰۴:۴۹
نارسایی قلبی (به انگلیسی: Heart failure)، اغلب به معنای نارسایی مزمن قلب (به انگلیسی: chronic heart failure) است و زمانی رخ میدهد که قلب قادر به پمپاژ کافی نیست و نمیتواند جریان خون کافی را به اعضای بدن برساند.[۱][۲][۳] واژهٔ نارسایی احتقانی قلب (به انگلیسی: congestive heart failure یا congestive cardiac failure) نوشته میشود.[۴] علائم و نشانههای این بیماری مواردی از قبیل تنگی نفس، خستگی مفرط و ورم ساق پا است.[۵] تنگی نفس معمولاً با ورزش، هنگام دراز کشیدن و شب هنگام خواب بدتر میگردد.[۵] برای افراد مبتلا اغلب محدودیتی برای ورزش کردن وجود دارد، حتی اگر به خوبی هم درمان شوند.[۶]
دلایل معمول بیماری نارسایی قلبی شامل مواردی همچون بیماری عروق کرونر از قبیل سکته قلبی (حمله قلبی)، جریان خون بالا، فیبریلاسیون دهلیزی، نارسایی دریچه قلب، سوءمصرف الکل و کاردیومیوپاتی است.[۵][۷] این موارد با تغییر ساختار یا عملکرد قلب باعث نارسایی قلبی میگردند.[۵] به طور کلی دو نوع نارسایی قلبی وجود دارد: اختلال عملکرد بطن چپ و نارسایی قلبی با کسر جهشی نرمال که این موارد بستگی به این دارد که عملکرد بطن چپ تا چه میزان برای منقبض شدن تحت تأثیر قرار گرفته یا توانایی قلب برای استراحت کردن چطور باشد.[۵] شدت بیماری معمولاً با توجه به مقدار کاهش توان شخص برای ورزش کردن سنجیده میشود.[۸] نارسایی قلبی مانند آنفارکتوس میوکارد (که در آن بخشی از ماهیچهٔ قلب از کار میافتد) و یا ایست قلبی (که در آن جریان خون کاملاً قطع میشود) نیست.[۹][۱۰] بیماریهای دیگری که نشانههایی مشابه نارسایی قلبی دارند، از این قبیل هستند: مرض چاقی، نارسایی کلیه، مشکلات کبد، کمخونی و بیماری تیروئید.[۸]
شرایط بیماری با توجه به نشانهها و معاینهٔ فیزیکی و همچنین با تأیید اکوکاردیوگرافی تشخیص داده میشود.[۱۱] آزمایش خون، نوار قلب و رادیوگرافی قفسه سینه نیز میتواند برای تعیین عوامل زمینهای مناسب باشد.[۱۱] درمان به شدت و دلیل بیماری بستگی دارد.[۱۱] در افرادی که بیماری نوع مزمن دارند و در حال حاضر در وضعیت ثابتی هستند، درمان شامل برخی پیشگیریها در سبک زندگی از قبیل توقف سیگار کشیدن،[۱۲] فعالیت بدنی،[۱۳] تغییرات در رژیم غذایی و همچنین مصرف دارو میباشد.[۱۲] در آنهایی که به خاطر اختلال عملکرد بطن چپ، دچار نارسایی قلبی شدهاند، استفاده از بازدارندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین و مسدودکنندههای بتا توصیه میگردد.[۱۱] برای آنهایی که دچار نوع شدید این بیماری هستند، آنتاگونیست آلدوسترون، مسدودکنندههای گیرنده آنژیوتانسین یا هیدرالازین به همراه نیترات میتواند به کار رود.[۱۱] اگر کسر جهشی نرمال وجود داشته باشد، مشکلات مربوط به سلامتی بایستی درمان شوند.[۱۱] دیورتیک برای جلوگیری از احتباس مایعات مفید است و در نتیجه توصیه میگردد.[۱۲] گاهی اوقات، بسته به نوع دلیل بیماری، دستگاههای کار گذاشته شده در بدن از قبیل ضربانساز یا دفیبریلاتور قلبی قابل کاشت میتواند مورد استفاده قرار گیرد.[۱۱] یک ابزار کمکی بطن یا در مواردی پیوند زدن قلب نیز در مواردی از نوع شدید بیماری به جای تمامی اقدامات دیگر میتواند توصیه شود.[۱۲]
نارسایی قلبی نوعی شرایط معمول، پرهزینه و احتمالاً مهلک است.[۷] در کشورهای توسعهیافته، حدود دو درصد از بزرگسالان دچار نارسایی قلبی هستند و در افراد بالای ۶۵ سال، این عدد بین ۶ تا ۱۰ درصد افزایش مییابد.[۷][۱۴] در سال بعد از تشخیص این بیماری، خطر مرگ حدود ۳۵ درصد است و بعد از آن هر ساله این میزان کمتر از ده درصد کاهش مییابد.[۵] این میزان خطر مشابه بعضی از انواع سرطان است.[۵] در بریتانیا این بیماری عامل پنج درصد از موارد پذیرش در بخشهای اورژانس بیمارستانها به شمار میرود.[۵] نارسایی قلبی از دوران باستان نیز شناخته شده بوده و پاپیروس ابرس در سال ۱۵۵۰ قبل از میلاد دربارهٔ آن اظهار نظر کرده است.[۶]
منابع
- ↑ "heart failure" at Dorland's Medical Dictionary
- ↑ "Heart failure". Health Information. Mayo Clinic. 23 December 2009. DS00061.
- ↑ "Definition of Heart failure". Medical Dictionary. MedicineNet. 27 April 2011.
- ↑ "Living Well With Chronic Heart Failure" (PDF). Heart Foundation. p. 18. Retrieved 25 May 2014.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ ۵٫۵ ۵٫۶ ۵٫۷ "Chronic Heart Failure: National Clinical Guideline for Diagnosis and Management in Primary and Secondary Care: Partial Update". National Clinical Guideline Centre: 19–24. Aug 2010. PMID 22741186.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ McDonagh, Theresa A. (2011). Oxford textbook of heart failure. Oxford: Oxford University Press. p. 3. ISBN 9780199577729.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ McMurray JJ, Pfeffer MA (2005). "Heart failure". Lancet. 365 (9474): 1877–89. doi:10.1016/S0140-6736(05)66621-4. PMID 15924986.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ "Chronic Heart Failure: National Clinical Guideline for Diagnosis and Management in Primary and Secondary Care: Partial Update". National Clinical Guideline Centre: 38–70. Aug 2010. PMID 22741186.
- ↑ Willard & Spackman's occupational therapy (12th ed. ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. 2014. p. 1124. ISBN 9781451110807.
{{cite book}}
:|edition=
has extra text (help) - ↑ Eyal Herzog (2012). The Cardiac Care Unit Survival Guide. Lippincott Williams & Wilkins. p. 98. ISBN 9781451177466.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ ۱۱٫۳ ۱۱٫۴ ۱۱٫۵ ۱۱٫۶ "Chronic Heart Failure: National Clinical Guideline for Diagnosis and Management in Primary and Secondary Care: Partial Update". National Clinical Guideline Centre: 34–47. Aug 2010. PMID 22741186.
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ ۱۲٫۳ "Chronic Heart Failure: National Clinical Guideline for Diagnosis and Management in Primary and Secondary Care: Partial Update". National Clinical Guideline Centre: 71–153. Aug 2010. PMID 22741186.
- ↑ Taylor, RS; Sagar, VA; Davies, EJ; Briscoe, S; Coats, AJ; Dalal, H; Lough, F; Rees, K; Singh, S (Apr 27, 2014). "Exercise-based rehabilitation for heart failure". The Cochrane database of systematic reviews. 4: CD003331. doi:10.1002/14651858.CD003331.pub4. PMID 24771460.
- ↑ Dickstein K, Cohen-Solal A, Filippatos G; et al. (October 2008). "ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure 2008: the Task Force for the Diagnosis and Treatment of Acute and Chronic Heart Failure 2008 of the European Society of Cardiology. Developed in collaboration with the Heart Failure Association of the ESC (HFA) and endorsed by the European Society of Intensive Care Medicine (ESICM)". Eur. Heart J. 29 (19): 2388–442. doi:10.1093/eurheartj/ehn309. PMID 18799522.
{{cite journal}}
: Explicit use of et al. in:|author=
(help)نگهداری یادکرد:نامهای متعدد:فهرست نویسندگان (link)