ویکی‌پدیا:سیاست ربات‌رانی

سیاست رباتیک برای تمام ربات‌ها (و صاحبان آنها) که سریع‌تر از انسان فعالیت می‌کنند است چه به طور خودکار فعالیت کنند چه نیمه خودکار.

این سیاست درباره گروه مجوزدهندگان ربات هم است گروهی که بر کار ربات‌های اصلی و میهمان ویکی‌پدیای فارسی نظارت می‌کنند.

تعاریف

• ربات (یا مخفف:بات) به طور عمومی به برنامه یا اسکریپتی می‌گویند که بدون نیاز به انسان ویرایش می‌کند.
• گروه مجوزدهندگان ربات (مخفف:"گمر") گروهی از ربات‌داران هستند که بدنه اصلی ربات‌های ویکی‌پدیای فارسی را تشکیل می‌دهند و بر کار ربات‌ها نظارت می‌کنند و به آنها مجوز می‌دهند یا از آنها سلب می‌کنند این گروه همچنین در موارد ابهام‌آمیز در مورد کار ربات‌ها تصمیم گیری می‌کند البته تصمیم‌های توسعه‌دهندگان از این موارد استثنایند.

کاربرد ربات‌ها

از آن‌جا که ربات‌ها

1. پتانسیل زیادی برای انجام کارهای سریع‌تر از انسان دارند، و
2. در مقایسه با کاربرهای عادی ویرایش‌شان بررسی کمتری می‌شود، و
3. در صورت اشتباه یا ایراد می‌توانند اخلال گسترده‌ای ایجاد کنند،

بنا بر این جامعه ویکی‌پدیا سطح بالایی از استانداردها را برای تایید ربات‌ها در نظر می‌گیرد.

راندن ربات‌های تاییدنشده و استفاده از ربات‌های تاییدشده برای وظایفی غیر از آن‌چه برایش تاییدشده‌اند ممنوع است و در برخی موارد می‌تواند به قطع دسترسی کاربر یا تحریم او منجر گردد.

مدیرانی که حسابی را به دلیل راندن ربات تاییدنشده می‌بندند باید قطع دسترسی را به صورت بی‌پایان اعمال کنند.

توجه کنید که ویرایش‌های نیمه-خودکار با سرعت بالا هم می‌توانند رباتیک تلقی شوند، حتی اگر با حسابی که متعلق به یک انسان است انجام بشوند. اگر شک دارید که ویرایش‌های شما هم از این دست هستند یا نه، اول سوال کنید.

پرچم

پرچم به اجازهٔ اجرای کدهای ربات در ویکی‌پدیا گفته می‌شود. با اعطای پرچم (مجوز) به حساب کاربری توسط دیوانسالاران، آن حساب کاربری در مدیاویکی تحت گروه ربات خواهد بود که این کار مزیت‌هایی دارد مثلا به طور پیش فرض در تغییرات اخیر دیده نخواهد شد و طبق عرف ویکی‌فا ربات‌هایی که پرچم یا مجوز نداشته باشند دسترسی آنها به ویکی‌فا بسته یا قطع می‌گردد.

اجرای ربات‌ها

ربات‌ها بر روی سیستم عامل‌های متداول (لینوکس - ویندوز-مک) قابل اجرا هستند که برای اجرای آنها باید بسته نرم‌افزاری آنها را دریافت کرد. برای اطلاعات بیشتر راهنما:شروع کار با ربات پایتون را مطالعه نمایید.

ربات‌ها از روی سیستم شخصی یا سرور (تول‌سرور یا سرورهای شخصی) قابل اجرا هستند و معمولاً ربات‌هایی که نیاز به کار مداوم دارند از روی تول‌سرور اجرا می‌شوند.

ملزومات ربات‌ها

• بی‌خطر باشند.
• کاربردی باشند.
• منابع را با کارهای نالازم هدر ندهند.
• فقط کارهایی را انجام دهند که رویش اجماع شده‌است
• به دقت به مبانی سیاست‌ها و رهنمودهای ویکی وفادار باشند.
• هنگام کار اطلاعات دهند که چه می‌کنند خواه در خلاصه ویرایشاتشان باشد خواه با گذاشتن پیام برای کاربران.

در صفحه‌های کاربری ربات‌ها حتما باید الگوی {{Bot}} استفاده شود و لینک به صفحه کاربری صاحب ربات داده شود به غیر از اینها باید حاوی این مطالب نیز باشد:

• جزئیات کارهایی که می‌کند.
• این که ربات به طور خودکار رانده می‌شود یا دستی
• در چه زمان‌هایی رانده می‌شود(ادامه دار،روزانه و...)
• زبانی که ربات با آن نگاشته شده‌است.

به علت آنکه ربات‌ها بسیار سریع ویرایش می‌کنند لازم است رانندگان آن دقت لازم را به خرج دهند تا ربات خرابکاری نکند(به عبارتی نقص فنی نداشته باشد) و برای مسائل بی‌هوده ربات را نرانند تا باعث از بین رفتن ترافیک سیستم نشود و ربات‌ها باید از مسائل زیر پیروی کنند:

• باید ربات‌ها چه در دوره آزمایشی چه در هنگامی که پرچم دارند از انجام کارهای غیر ضروری خودداری کنند.
• ربات‌های بدون پرچم باید آهسته‌تر از ربات‌های پرچم‌دار برانند و ویرایشاتشان در تغییرات اخیر دیده می‌شود.
• انجام کارهای فوریتی(مثلا واگردانی خرابکاری) بر کارهای نسبتا ضروری(مثلا انتقال رده‌ها) ارجحیت دارد و باید سریع‌تر رانده شوند.
• سرعت ویرایش ربات‌ها باید متناسب با کاری که می‌کنند باشند.برای کاهش سرعت فعالیت یک ربات باید بین ویرایش‌های ربات فاصله زمانی مثلا پنج ثانیه بیافتد که این برای ربات‌های پایتون امکان‌پذیر است.
• ربات‌هایی که به سرعت می‌رانند باید در زمان‌های اوج ویرایش کمتر برانند(۱۲:۰۰ تا ۴:۰۰ وقت جهانی) و چهارشنبه و پنج‌شنبه هم همینطور(آمار در دسترس است)
• گاهی ربات‌ها دچار server lag می‌شوند که این به معنی کمبود سرور است که سرور ابتدا ربات‌ها را متوقف می‌کند (برای اطلاعات بیشتر نگاه کنید به mw:Maxlag parameter)
• نباید هیچ گاه با حساب کاربری ربات پرچم دار به صورت دستی ویرایش کرد. برای جلوگیری از اشتباه سهوی در هنگام ورود با حساب ربات .کد زیر را به vector.js حساب کاربری ربات خود اضافه نمایید. این کار کمک میکند همیشه یادتان باشد که این حساب کاربری برای ویرایش دستی غیر مجاز می‌باشد.

اضافه نمایید

addOnloadHook(function () {
   $("#p-personal").append("<p style='color:red;'>این حساب کاربری ربات است.</p>");
});

نکات پیکربندی

• ربات‌هایی که مجوز دارند تا برای کاربران پیام بگذارند بهتر است از گذاشتن پیغام‌های غیر ضروری خودداری کنند و در صفحه کاربریشان توضیح دهند که پیام‌هایشان چه معنایی دارد.
• ربات‌های که صفحات زیادی را ویرایش می‌کنند لازم است تا صفحاتی را ویرایش نکنند برای اطلاعات بیشتر به راهنما:ربات نگاه کنید
• ربات‌ها باید تا حد امکان صفحاتی که در زیر ویرایش‌اند(صفحاتی که از الگوی ویرایش استفاده کرده‌اند) را ویرایش نکنند.
• برای جلوگیری از بستن‌های غیرضروری بهتر است ربات چک کند که آیا لاگین کرده یا خیر که می‌توان با این افزونه مطمئن شد.

محدودیت برای کارهای خاص

رده‌بندی افراد

بهتر است که از طریق ربات رده به زندگی‌نامه افراد اضافه نشود یا برای اضافه شدن حتما مقاله به مقاله چک شود.

اشکالات گرامری

از ربات برای تصحیح اشکالات گرامری استفاده نشود یا در صورت استفاده ربات نیمه خودکار اجرا شود.

پیوند میان‌ویکی

ربات‌هایی که میان‌ویکی را اضافه می‌کنند غالبا دسترسی سراسری دارند و مشخص هستند اما برای این باید مراقب بود و دارندگان در فواصل زمانی کوتاه ربات خود را به روز کنند. ربات‌هایی که درخواست افزودن میان‌ویکی دارند باید حداقل در ۵ ویکی دارای پرچم باشند تا بتوانند پیوندهای مقالات را به ویکی‌های دیگر بیافزایند.

روند دریافت مجوز

مجوز

همه ربات‌ها برای انجام فعالیت‌هایشان قبل از انجام آن نیازمند مجوز هستند.

برای این کار ابتدا باید درخواست مجوز برای آن فعالیت کنند اگر طبق معیارها صدق کرد توسط گروه مجوزدهندگان ربات جمع‌بندی و توسط دیوانسالاران دسترسی اعطا می‌شود.

در هنگام درخواست ممکن است یکی از اعضا یک دوره آزمایشی برای مطمئن شدن از صحت فعالیت ربات بگذارد.

به علاوه صاحب ربات باید در مورد فعالیت نیز به خوبی پاسخگو باشد.

برای هر کار متفاوت باید یک مجوز جداگانه داده شود.

در صورتی که ربات انجام به فعالیتی نماید که مجوز آن را نداشته باشد یکی از مدیران باید او را ببندد

ربات‌های با اختیارات مدیریتی

صفحهٔ اصلی: ویکی‌پدیا:مدیران/ربات مدیر

برای بدست آوردن اختیارات مدیریتی راه جداگانه‌ای وجود دارد که از طریق آن ربات می‌تواند اختیارات مدیریتی داشته باشد ولی در ویکی فارسی می‌توان از طریق ویکی‌پدیا:درخواست‌های مدیر شدن اقدام کرد.

دیگر مسائل مرتبط

گروه مجوزدهدگان ربات

برای عضویت در این گروه باید در صفحه بحث گروه مجوزدهندگان ربات درخواست خود را مطرح کرد و بعد از ده روز دیوانسالار باید نظرخواهی را ببندد.

نقص فنی

در صورتی که رباتی دچار نقص فنی شود باید این مسئله به صاحب ربات گفته شده یا در تابلوی اعلانات مدیران یا تابلوی اعلانات ربات‌ها مطرح شود و ممکن است حساب ربات برای مدتی کوتاه (جهت رفع نقص فنی)بسته شود

ربات‌های سراسری

مقالهٔ اصلی: m:Bot policy § Global bots

این دسترسی که توسط ویکی‌بدها در متا اعطا می‌شود به ربات اجازه می‌دهد تا دو فعالیت افزودن میان‌ویکی و تصحیح تغییرمسیرهای دوتایی را بر روی ویکی‌هایی که از این دسترسی حمایت می‌کنند، بتوانند ویرایش کنند. تعدادی از ویکی‌ها ربات سراسری را پشتیبانی نمی‌کنند و باید در آنها به صورت جداگانه درخواست پرچم داده شود.

جستارهای وابسته

• ویکی‌پدیا:گروه مجوزدهندگان ربات
• تابلوی اعلانات ربات‌ها
• درخواست مجوز
• m:Bot policy