سازمان پیمان مرکزی: تفاوت میان نسخهها
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز ←top: اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی |
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +مرتب (۱۴.۹ core): + رده:سازمانهای نظامی بینالمللی |
||
خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
[[رده:سازمانهای بنیانگذاریشده در ۱۹۵۵ (میلادی)]] |
[[رده:سازمانهای بنیانگذاریشده در ۱۹۵۵ (میلادی)]] |
||
[[رده:سازمانهای بینالمللی بنیانگذاریشده بر پایه معاهده]] |
[[رده:سازمانهای بینالمللی بنیانگذاریشده بر پایه معاهده]] |
||
⚫ | |||
[[رده:سازمانهای بینالمللی سابق]] |
[[رده:سازمانهای بینالمللی سابق]] |
||
[[رده:سازمانهای منطقهای]] |
[[رده:سازمانهای منطقهای]] |
||
[[رده:سازمانهای میاندولتی بنیانگذاریشده بر پایه معاهده]] |
[[رده:سازمانهای میاندولتی بنیانگذاریشده بر پایه معاهده]] |
||
[[رده:سازمانهای نظامی بینالمللی]] |
|||
[[رده:قانون در ۱۹۵۵ (میلادی)]] |
[[رده:قانون در ۱۹۵۵ (میلادی)]] |
||
⚫ | |||
[[رده:معاهدههای بریتانیا]] |
[[رده:معاهدههای بریتانیا]] |
||
[[رده:معاهدههای پادشاهی عراق]] |
[[رده:معاهدههای پادشاهی عراق]] |
||
خط ۹۵: | خط ۹۸: | ||
[[رده:معاهدههای قلمروی پاکستان]] |
[[رده:معاهدههای قلمروی پاکستان]] |
||
[[رده:معاهدههای مصوبشده در ۱۹۵۵ (میلادی)]] |
[[رده:معاهدههای مصوبشده در ۱۹۵۵ (میلادی)]] |
||
⚫ | |||
⚫ |
نسخهٔ ۱۹ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۲۳:۲۲
کوتهنوشت | CENTO |
---|---|
بنیانگذاری | ۱۹۵۵ |
انقراض | ۱۹۷۹ |
گونه | intergovernmental military alliance |
ستاد | آنکارا |
منطقه | خاورمیانه و اروپا |
اعضا |
سازمان پیمان مرکزی (به انگلیسی: Central Treaty Organization) (سنتو) (به انگلیسی: CENTO) در دوران جنگ سرد و با هدف مبارزه با شوروی و نفوذ مارکسیسم تشکیل شد. جورج کنان سفیر ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۴۷ در مقالهای به دولت آمریکا پیشنهاد کرد برای مقابله با خطر توسعه طلبی شوروی، سیاست سد نفوذ را به دور شوروی به مرحله اجرا گذارد تا با گذشت زمان، نظام شوروی فروپاشد. پیمانهای ناتو، سیتو و سنتو بر اساس این راهکار به وجود آمدند. پس از فروپاشی بلوک شرق این سازمان فلسفه وجودی خود را از دست داد.
در فوریهٔ ۱۹۵۵ عراق و ترکیه این پیمان را بستند و اعلام کردند که کشورهای عضو «جامعهٔ عرب» و «دیگر کشورهای علاقهمند به صلح و امنیت خاورمیانه» - که آن دو دولت آنها را به رسمیت شناخته باشند- میتوانند به این پیمان بپیوندند. در ۱۹۵۵ ایران و بریتانیا و پاکستان به این پیمان پیوستند. انگلستان و آمریکا پیمان بغداد را در «حلقهٔ مالی» دفاع از خاورمیانه در برابر شوروی میدانستند. در مقابل و شوروی آن را ابزاری در دست تجاوزگرانی میدانست که «علاقهای به صلح و امنیت بینالمللی ندارند». در مه و ژوئن ۱۹۵۷ نمایندگان آمریکا به عضویت کمیتههای اقتصادی و نظامی پیمان درآمدند، اما ایالات متحد خود به پیمان نپیوست. عراق پس از انقلاب ژوئیهٔ ۱۹۵۸، در مارس ۱۹۵۹ از پیمان خارج شد و این پیمان در اوت ۱۹۵۹ «سازمان پیمان مرکزی» (سنتو) نامیده شد و مرکز آن را از بغداد به آنکارا بردند.[۱]
در آن سالها آمریکا از نفوذ شوروی در خاورمیانه نگران بود و نگرانی از جمال عبدالناصر، انگلستان را به فکر پیشگیری از نفوذ و گسترش نهضت مصر انداختهبود.
پیمان بغداد متعاقب کودتای عبدالکریم قاسم در عراق ـ ۲۳ تیر ۱۳۳۷ ـ ضربه اساسی دید. قاسم که یک نظامی چپگرا بود به این پیمان روی خوش نشان نداد، در نتیجه مرکزیت پیمان به آنکارا انتقال یافت و بعدها با خروج بغداد از آن به پیمان سنتو شهرت یافت.
تفاوت پیمان بغداد با پیمان سعدآباد که در ۱۳۱۶ ش. میان ایران، ترکیه و افغانستان به امضا رسید در این بود که در آن پیمان این سه کشور متعهد شده بودند به خاک یکدیگر تعرض نکنند ولی در پیمان بغداد، همکاریهای متقابل نظامی پیشبینی شده بود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران از این پیمان خارج شد و به عضویت کشورهای غیرمتعهد درآمد (خروج ایران از این سازمان در سال ۱۹۷۹ و سه سال بعد از خروج پاکستان از این سازمان روی داد).[۲]
اعضاء سازمان
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ دانشنامهٔ سیاسی- داریوش آشوری-نشر مروارید- چاپ شانزدهم ۱۳۸۷- ص۸۹
- ↑ چگونه ایران رئیس جنبش عدم تعهد شد - مشرق نیوز | mashreghnews.ir
- انحلالهای ۱۹۷۹ (میلادی)
- ائتلافهای نظامی ایالات متحده آمریکا
- ائتلافهای نظامی ایران
- ائتلافهای نظامی بریتانیا
- ائتلافهای نظامی پاکستان
- ائتلافهای نظامی سده ۲۰ (میلادی)
- ائتلافهای نظامی عراق
- تاریخچه ایالات متحده آمریکا (۱۹۴۵–۱۹۶۴)
- روابط بینالملل در ۱۹۵۵ (میلادی)
- روابط عراق و بریتانیا
- سازمانهای بنیانگذاریشده در ۱۹۵۵ (میلادی)
- سازمانهای بینالمللی بنیانگذاریشده بر پایه معاهده
- سازمانهای بینالمللی خاورمیانه
- سازمانهای بینالمللی سابق
- سازمانهای منطقهای
- سازمانهای میاندولتی بنیانگذاریشده بر پایه معاهده
- سازمانهای نظامی بینالمللی
- قانون در ۱۹۵۵ (میلادی)
- کشورهای حاشیه خلیج فارس
- معاهدههای بریتانیا
- معاهدههای پادشاهی عراق
- معاهدههای پاکستان
- معاهدههای ترکیه
- معاهدههای جنگ سرد
- معاهدههای دودمان پهلوی
- معاهدههای عراق
- معاهدههای قلمروی پاکستان
- معاهدههای مصوبشده در ۱۹۵۵ (میلادی)