سلطنت ممالیک: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز ویرایش 5.120.113.196 (بحث) به آخرین تغییری که Dexbot انجام داده بود واگردانده شد برچسب: واگردانی |
||
خط ۱۲۴: | خط ۱۲۴: | ||
|footnotes = |
|footnotes = |
||
}} |
}} |
||
'''مملوکها''' یا '''ممالیک''' سلسله فرماندهان [[مردمان ترک| |
'''مملوکها''' یا '''ممالیک''' سلسله فرماندهان [[مردمان ترک|ترک]] بود که در [[شام]] و [[مصر]] فرمانروایی یافتند. |
||
سلاطین ممالیک، فرماندهان ترکی بودند که در طول حکومت خود بر مصر و شام از طلاییترین ادوار تاریخ این دو سرزمین را رقم زدند. در گذر قریب به سه قرن فرمانروایی مملوکان، دو سلسله از پادشاهان به فرمانروایی نشستند.<ref>{{یادکرد|کتاب=سلسلههای اسلامی |نویسنده=کلیفورد ادموند بوسورث |ترجمه=فریدون بدرهای |ناشر =مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه) |چاپ= |شهر= |سال=۱۳۷۱|صفحه=ص۱۰۸ |شابک=}}</ref> |
سلاطین ممالیک، فرماندهان ترکی بودند که در طول حکومت خود بر مصر و شام از طلاییترین ادوار تاریخ این دو سرزمین را رقم زدند. در گذر قریب به سه قرن فرمانروایی مملوکان، دو سلسله از پادشاهان به فرمانروایی نشستند.<ref>{{یادکرد|کتاب=سلسلههای اسلامی |نویسنده=کلیفورد ادموند بوسورث |ترجمه=فریدون بدرهای |ناشر =مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه) |چاپ= |شهر= |سال=۱۳۷۱|صفحه=ص۱۰۸ |شابک=}}</ref> |
||
خط ۱۳۱: | خط ۱۳۱: | ||
== پیشینه == |
== پیشینه == |
||
جمع مملوک ممالیک و به معنی |
جمع مملوک ممالیک و به معنی غلام که برگرفته از کلمه ترکی کوله به معنای سرباز، مزدور است که در [[زبان عربی]] به صورت مملوک به کار رفته است و بیشتر این کلمه را در مورد سربازان سفیدپوست به کار میبردهاند و از آنجا که سلاطین «ممالیک» مصر از فرماندهان و جنگاوران ترک بودند که نخست در جزء قراولان الملک الصالح ایوب قرار داشتند بدین نام نامیده شدهاند. اولین ایشان [[شجر الدر|شجرةالدر]] همسر الملک الصالح است، اگرچه چند سالی اسماً سلطنت با موسی از بازماندگان خاندان ایوبی بود، ولی پس از او ممالیک رسماً سلطنت مصر را به دست گرفتند و ایشان دو گروهاند: [[دودمان بحری|ممالیک بحری]] و [[ممالیک برجی]] و این دو طبقه تا نیمه اول قرن دهم هجری مصر و [[شام]] را تحت اداره و حکومت خود داشتند و افراد آن سلسلهها با وجود سلطنت کوتاه و جنگهای داخلی دائمی ممالک خویش را به خوبی اداره میکردند و شهر [[قاهره]] از دوره سلطنت ایشان آثار درخشان و باارزشی دارد که نماینده عشق و علاقه سلاطین مملوک به هنر و سازندگی است. ممالیک علاوه بر این مردمانی جنگآور و دلیر بودند و در مقابل [[صلیبیان]] [[عیسوی]] و نیز اردوهای مغول که از غلامان ارمنی و گرجی به صورت گسترده در لشکر خود استفاده میکردند، ایستادگی سختی کردند، بهویژه [[مغولان]] که بر [[آسیا]] چیرگی یافته و مصر را طرف تهدید قرار داده بودند چند بار مغلوب نمودند. دوره حکومت ممالیک بحری در سال ۷۹۲ ه.ق. به دست ممالیک برجی از میان رفت و ممالیک برجی را به سال ۹۲۲ ه.ق. [[سلاطین عثمانی]] از میان برداشتند.<ref>پول، لین: طبقات سلاطین اسلام. ترجمهٔ عباس اقبال صص ۷۰–۷۵. در دهخدا: سرواژه ممالیک.</ref> |
||
== منابع == |
== منابع == |
نسخهٔ ۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۰۶:۵۴
سلطنت مملوک سلطنة الممالیک | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۱۲۵۰–۱۵۱۷ | |||||||||||||||
پرچم | |||||||||||||||
وضعیت | پادشاهی | ||||||||||||||
پایتخت | قاهره | ||||||||||||||
زبان(های) رایج | عربی مصری، زبان قبطی، زبان قبچاقی | ||||||||||||||
دین(ها) | اسلام سنی | ||||||||||||||
سلطان | |||||||||||||||
تاریخ | |||||||||||||||
• بنیانگذاری | ۱۲۵۰ | ||||||||||||||
• فروپاشی | ۱۵۱۷ | ||||||||||||||
|
مملوکها یا ممالیک سلسله فرماندهان ترک بود که در شام و مصر فرمانروایی یافتند. سلاطین ممالیک، فرماندهان ترکی بودند که در طول حکومت خود بر مصر و شام از طلاییترین ادوار تاریخ این دو سرزمین را رقم زدند. در گذر قریب به سه قرن فرمانروایی مملوکان، دو سلسله از پادشاهان به فرمانروایی نشستند.[۱]
دولت ممالیک که قریب به سیصد سال فرمانروایی منطقه را در دست داشت، دولتی بهسامان و باشکوه بود که با وجود جنگهای داخلی و آشوبهای سیاسی انبوه توانست تمدن درخشانی ایجاد کند که آثار آن هنوز در مصر و سوریه برجا است، به ویژه که پادشاهان این دولت به دانش و فن توجه تام داشتند. از دید نظامی نیز پادشاهان مملوک توانستند با درایت و لیاقت بسیار بالا و با رشته نبردهای ۵۰ سالهٔ دو متحد بزرگ، صلیبیان اروپای غربی و مغولان که پس از چیرگی بر سوریه و آناتولی، فلسطین و مصر را تهدید میکردند، مقابله کنند و مانع از کشتار مسلمانان شوند.[۲]
پیشینه
جمع مملوک ممالیک و به معنی غلام که برگرفته از کلمه ترکی کوله به معنای سرباز، مزدور است که در زبان عربی به صورت مملوک به کار رفته است و بیشتر این کلمه را در مورد سربازان سفیدپوست به کار میبردهاند و از آنجا که سلاطین «ممالیک» مصر از فرماندهان و جنگاوران ترک بودند که نخست در جزء قراولان الملک الصالح ایوب قرار داشتند بدین نام نامیده شدهاند. اولین ایشان شجرةالدر همسر الملک الصالح است، اگرچه چند سالی اسماً سلطنت با موسی از بازماندگان خاندان ایوبی بود، ولی پس از او ممالیک رسماً سلطنت مصر را به دست گرفتند و ایشان دو گروهاند: ممالیک بحری و ممالیک برجی و این دو طبقه تا نیمه اول قرن دهم هجری مصر و شام را تحت اداره و حکومت خود داشتند و افراد آن سلسلهها با وجود سلطنت کوتاه و جنگهای داخلی دائمی ممالک خویش را به خوبی اداره میکردند و شهر قاهره از دوره سلطنت ایشان آثار درخشان و باارزشی دارد که نماینده عشق و علاقه سلاطین مملوک به هنر و سازندگی است. ممالیک علاوه بر این مردمانی جنگآور و دلیر بودند و در مقابل صلیبیان عیسوی و نیز اردوهای مغول که از غلامان ارمنی و گرجی به صورت گسترده در لشکر خود استفاده میکردند، ایستادگی سختی کردند، بهویژه مغولان که بر آسیا چیرگی یافته و مصر را طرف تهدید قرار داده بودند چند بار مغلوب نمودند. دوره حکومت ممالیک بحری در سال ۷۹۲ ه.ق. به دست ممالیک برجی از میان رفت و ممالیک برجی را به سال ۹۲۲ ه.ق. سلاطین عثمانی از میان برداشتند.[۳]
منابع
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ سلطنت ممالیک موجود است. |
- ↑ کلیفورد ادموند بوسورث (۱۳۷۱)، سلسلههای اسلامی، ترجمهٔ فریدون بدرهای، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه)، ص. ص۱۰۸
- ↑ استانلی لین پل، و؛ و بارتولد، خلیل ادهم و احمد سعید سلیمان (تابستان ۱۳۶۳)، تاریخ دولتهای اسلامی و خاندانهای حکومتگر جلد اوّل، ترجمهٔ صادق سجادی، تهران: نقش جهان، ص. ص۱۳۸ پارامتر
|چاپ=
اضافه است (کمک) - ↑ پول، لین: طبقات سلاطین اسلام. ترجمهٔ عباس اقبال صص ۷۰–۷۵. در دهخدا: سرواژه ممالیک.
- سلطنت مملوک (مصر)
- انحلالهای دهه ۱۵۱۰ (میلادی) در سلطنت مملوک
- ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در ۱۲۵۰ (میلادی)
- ایالتها و قلمروهای منحلشده در ۱۵۱۷ (میلادی)
- بنیانگذاریهای دهه ۱۲۵۰ (میلادی) در آسیا
- بنیانگذاریهای دهه ۱۲۵۰ (میلادی) در آفریقا
- بنیانگذاریهای دهه ۱۲۵۰ (میلادی) در سلطنت مملوک
- تاریخ اسلام
- تاریخ عربستان سعودی
- تاریخ گرجستان
- سلسلههای ترک
- سلسلههای عربی
- سلسلههای مسلمان
- قاهره قرون وسطی
- کشورهای تاریخی ترکتبار
- کشورهای ترکتبار
- کشورهای پیشین در آفریقا