نمایش مبدأ برای نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

{{pp-semi-indef|small=yes}}
{{نحش}}
{{اشتباه نشود|سپاه قدس گیلان}}
{{جعبه اطلاعات نیروی نظامی
|نام بخش=نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
|تصویر=[[پرونده:Seal of the Army of the Guardians of the Islamic Revolution.svg|150px]]
|زیرنویس=نشان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
|پرچم= Flag of Quds Force.svg
|زیرنویس پرچم= پرچم نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
|کنش=۱۳۵۹ – اکنون
|کشور=[[ایران]]
|وفاداری= [[نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران]]
|رسته=
|گونه= [[نیروی ویژه]]
|نقش= [[عملیات ویژه]]
|اندازه=محرمانه{{سخ}}(تخمین‌ها: ۵۰۰۰۰–۳۰۰۰)
|ساختار فرماندهی= [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]
|پادگان=
|برچسب پادگان=
|نام مستعار= سپاه قدس
|پشتیبان=
|شعار=
|رنگ‌ها=
|برچسب رنگ‌ها=
|رژه=
|سالگرد=
|تجهیزات=
|برچسب تجهیزات=
|نبردها= [[جنگ ایران و عراق]]{{سخ}}[[جنگ ۱۹۸۲ لبنان]]{{سخ}}[[جنگ بوسنی]]{{سخ}}[[درگیری‌های جنوب لبنان (۲۰۰۰–۱۹۸۵)]]{{سخ}}[[جنگ داخلی کردستان عراق]]{{سخ}}[[شورش ۲۰۰۱ هرات]]{{سخ}}[[کشمکش بلوچستان]]{{سخ}}[[درگیری ایران و پژاک]]{{سخ}}[[جنگ داخلی سوریه]]{{سخ}}[[حمله به شمال عراق (۲۰۱۴)|حمله داعش به شمال عراق]]{{سخ}}[[مداخله نظامی علیه داعش]]
* [[محاصره آمرلی]]
* [[آزادسازی جرف الصخر]]
* {{پم|نبرد بیجی(۲۰۱۵–۲۰۱۴)|Battle of Baiji (2014–15)|زبان=en}}
* [[نبرد دوم تکریت|آزادسازی تکریت]]
|نشان‌ها=
|سربلندی‌های نبرد=
|برچسب سربلندی‌های نبرد=
|برچیدگی=
|وبگاه=
|فرمانده ۱=سرتیپ پاسدار [[اسماعیل قاآنی]]
|برچسب فرمانده ۱= فرمانده
|فرمانده ۲= سرتیپ پاسدار [[محمدرضا فلاح‌زاده]]
|برچسب فرمانده ۲= جانشین فرمانده
|فرمانده ۳=سرتیپ پاسدار [[ایرج مسجدی]]
|برچسب فرمانده ۳= {{نشکن|معاون هماهنگ‌کننده}}
|فرمانده ۴=
|برچسب فرمانده ۴=
|فرماندهان برجسته=
<!-- نشان‌های شناسایی -->
|نشان شناسایی=
|برچسب نشان شناسایی=
|نشان شناسایی ۲=
|برچسب نشان شناسایی ۲=
|نشان شناسایی ۳=
|برچسب نشان شناسایی ۳=
|نشان شناسایی ۴=
|برچسب نشان شناسایی ۴=
<!-- هواپیماها -->

|هواپیمای جنگنده=
|هواپیمای بمب افکن=
|هواپیمای الکترونیکی=
|هواپیمای شکاری=
|هواپیمای رهگیر=
|هواپیمای گشت‌زنی=
|هواپیمای شناسایی=
|هواپیمای آموزشی=
|هواپیمای ترابری=
|هواپیمای سوخت‌رسان=
|بالگرد=
|بالگرد جنگنده=
|بالگرد باری=
|بالگرد چندکاره=
|بالگرد دیدبانی=
|بالگرد آموزشی=
|بالگرد کاربردی=
}}{{نوار کناری سپاه پاسداران}}
'''نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی''' یا '''سپاه قدس''' یکی از نیروهای پنجگانه [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] در [[ایران]] است که مسئولیت فعالیت‌های نظامی برون‌مرزی را برعهده دارد. این نیرو در جریان [[جنگ ایران و عراق]] تأسیس شد و هدف آن عملیات در خاک [[عراق]] بود.<ref name="RD">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.radiofarda.com/content/f11_iran_syria_crackdown_sanctions_revolutionary_quard/24179096.html |عنوان =تحریم دو فرمانده سپاه قدس به دلیل سرکوب معترضان سوری | ناشر =رادیو فردا |تاریخ =۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۰|تاریخ بازدید =۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۰|زبان=فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|نویسنده=علی جواهری؛ به نقل از فرنس پرس|پیوند=http://www.roozonline.com/archives/2007/07/005825.php|عنوان=مقامات ایران از فعالیت‌های سپاه قدس باخبرند|ناشر=[[روزآنلاین]]|تاریخ=۱۷ تیر ۱۳۸۶|accessdate=۸ ژوئیه ۲۰۰۷|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071007103739/http://www.roozonline.com/archives/2007/07/005825.php|archivedate=۷ اکتبر ۲۰۰۷|dead-url=yes}}</ref>
برخی منابع نفرات این نیرو را تا ۵۰٬۰۰۰ تن تخمین زده‌اند.<ref>{{چپ‌چین}}
Daragahi, Borzou and Spiegel, Peter. "[http://www.latimes.com/news/nationworld/world/la-fg-quds15feb15,1,7977308.story?coll=la-headlines-world Iran's elite and mysterious fighters]", Los Angeles Times, February 15, 2007. Retrieved February 15, 2۰۰۷.
{{پایان چپ‌چین}}</ref> فرمانده این نیرو، تا ۱۳ دی ۱۳۹۸ [[قاسم سلیمانی]] بود<ref name="RD"/><ref>[http://www.fardanews.com/fa/pages/?cid=53820 اتهام زنی واشینگتن پست به سردار قاسم سلیمانی، فردا نیوز]</ref> که پس از ترور سلیمانی در [[حمله هوایی ۲۰۲۰ به فرودگاه بین‌المللی بغداد|حمله ۲۰۲۰ به فرودگاه بین‌المللی بغداد]]، [[اسماعیل قاآنی]] از سوی [[سید علی خامنه‌ای]] به فرماندهی سپاه قدس منصوب شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=با حکم رهبر معظم انقلاب/ سردار اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه شد- اخبار سیاسی - اخبار تسنیم - Tasnim|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/10/13/2173380/با-حکم-رهبر-معظم-انقلاب-سردار-اسماعیل-قاآنی-فرمانده-نیروی-قدس-سپاه-شد|وبگاه=خبرگزاری تسنیم - Tasnim|بازبینی=2020-01-03|کد زبان=fa}}</ref> [[ایالات متحده آمریکا]] در سال ۱۳۹۸ نیروی قدس سپاه را به عنوان یک سازمان تروریستی نام‌گذاری کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=پرزیدنت دونالد ترامپ رسما سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داد|نشانی=https://ir.voanews.com/a/us-iran-trump/4866474.html|وبگاه=صدای آمریکا|تاریخ=2019-04-08|بازبینی=2023-12-15|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=نتایج قرار گرفتن سپاه در فهرست «سازمان‌های تروریستی خارجی»|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/what-if-irgc-added-to-fto/29867459.html|کوشش=رادیو فردا|تاریخ=2019-04-08|تاریخ بازبینی=2023-12-15|زبان=fa|نام=رضا تقی|نام خانوادگی=زاده}}</ref>

از طریق [[نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|نیروی قدس]]<ref name=":12">{{Cite news|last=Al-Kassab|first=Fatima|date=26 October 2023|title=What is the 'axis of resistance' of Iran-backed groups in the Middle East?|url=https://www.npr.org/2023/10/26/1208456496/iran-hamas-axis-of-resistance-hezbollah-israel|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20231029183838/https://www.npr.org/2023/10/26/1208456496/iran-hamas-axis-of-resistance-hezbollah-israel|archive-date=29 October 2023|access-date=30 October 2023|work=[[NPR]]}}</ref><ref name=":5">{{Cite news|title=What is Iran’s axis of resistance?|url=https://www.economist.com/the-economist-explains/2023/11/15/what-is-irans-axis-of-resistance|access-date=2024-10-02|work=The Economist|issn=0013-0613}}</ref> ایران طی دهه‌ها منابع قابل توجهی را برای تقویت قابلیت‌های نظامی هر گروه [[محور مقاومت]] اختصاص داده و ارتباطات ضروری بین آن‌ها را ایجاد کرده است.<ref name=":02">{{Cite news|last=Hubbard|first=Ben|last2=Rubin|first2=Alissa J.|date=30 September 2024|title=Facing a Big Test, Iran’s ‘Axis of Resistance’ Flails|url=https://www.nytimes.com/2024/09/30/world/middleeast/iran-axis-of-resistance.html|work=The New York Times}}</ref><ref name=":32">{{Cite news|last=J. Rubin|first=Alissa|last2=Hubbard|first2=Ben|last3=Gamio|first3=Lazaro|date=1 October 2024|title=What to Know About the Axis of Resistance, the Iran-backed Militia Network|url=https://www.nytimes.com/article/axis-resistance-iran-militia.html|work=The New York Times}}</ref> محور مقاومت متشکل از [[حزب‌الله لبنان]]،<ref name=":022">{{Cite news|last=Hubbard|first=Ben|last2=Rubin|first2=Alissa J.|date=30 September 2024|title=Facing a Big Test, Iran’s ‘Axis of Resistance’ Flails|url=https://www.nytimes.com/2024/09/30/world/middleeast/iran-axis-of-resistance.html|work=The New York Times}}</ref> [[حماس]]،<ref name=":022" /><ref name=":13">{{Cite news|last=Al-Kassab|first=Fatima|date=26 October 2023|title=What is the 'axis of resistance' of Iran-backed groups in the Middle East?|url=https://www.npr.org/2023/10/26/1208456496/iran-hamas-axis-of-resistance-hezbollah-israel|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20231029183838/https://www.npr.org/2023/10/26/1208456496/iran-hamas-axis-of-resistance-hezbollah-israel|archive-date=29 October 2023|access-date=30 October 2023|work=[[NPR]]}}</ref><ref name=":23">{{Cite news|date=13 April 2024|title=What is Iran's 'Axis of Resistance'?|url=https://www.reuters.com/world/middle-east/what-is-irans-axis-resistance-which-groups-are-involved-2024-01-29/|work=Reuters}}</ref> [[جهاد اسلامی فلسطین]]،<ref name=":13" /> [[جنبش حوثی‌ها|جنبش حوثی‌های]] [[یمن]]،<ref name=":13" /><ref name=":23" /> گروه‌های شیعه در [[عراق]] و [[سوریه]]،<ref name=":022" /><ref name=":13" /><ref name=":23" /> و رژیم سوریه است.<ref name=":023">{{Cite news|last=Hubbard|first=Ben|last2=Rubin|first2=Alissa J.|date=30 September 2024|title=Facing a Big Test, Iran’s ‘Axis of Resistance’ Flails|url=https://www.nytimes.com/2024/09/30/world/middleeast/iran-axis-of-resistance.html|work=The New York Times}}</ref>

== تاریخچه ==
نیروهای قدس در [[جنگ ایران و عراق]] به‌عنوان نیروی مرزی [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] تشکیل شد<ref name="RD"/>  {{مدرک}} و فعالیتش را با حمایت از [[مردم کرد|کردها]] برای مقابله با [[صدام حسین]] در زمان جنگ ادامه داد. همچنین با حمایت از [[احمد شاه مسعود]] در [[جنگ شوروی در افغانستان]] و بعدها در مقابله با [[طالبان]] دامنه فعالیتش را گسترش داد. همچنین گزارش‌هایی از نیروهای قدس مبنی بر حمایت از مبارزان مسلمان [[بوسنی و هرزگوین|بوسنیایی]] در [[جنگ بوسنی]] در دست است.<ref>{{یادکرد خبر|نویسنده=مایکل هرش؛ بابک دهقان‌پیشه؛ مارک هوسنبال|پیوند=http://www.msnbc.msn.com/id/17175607/site/newsweek|عنوان= The New Enemy|ناشر=[[نیوزویک]]|تاریخ=۱۵ فوریه ۲۰۰۷|بازیابی=۷ ژوئیه ۲۰۰۷|زبان=انگلیسی}}</ref>

همچنین این نیرو در پوشش فعالیت‌های فرهنگی و هنری در خارج از ایران فعالیت‌های ایذایی و اطلاعاتی دارد و به ساخت فیلم‌های مستند ضد غربی در خارج از ایران می‌پردازد.<ref name="عراق در چنگال ژنرال وحشت">{{یادکرد وب |نشانی=http://radiozamaneh.com/politics/2011/10/24/7845 |عنوان=عراق در چنگال ژنرال وحشت |بازبینی=28 ژانویه 2012 |archive-date=10 فوریه 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120210213413/http://radiozamaneh.com/politics/2011/10/24/7845}}</ref>

فرمانده سپاه قدس، [[قاسم سلیمانی]] بود. این سپاه نقش مهمی در جنگ ۸ ساله با [[حزب بعث عراق]] داشت.<ref name="عراق در چنگال ژنرال وحشت"/>

== مأموریت ==
[[پرونده:Quds Force Operations.png|بندانگشتی|چپ|450px|۸ منطقه عملیاتی سپاه قدس]]
مأموریت اصلی نیروی قدس، سازماندهی، پروراندن، تجهیز کردن و سرمایه‌گذاری بر جنبش‌های انقلابی اسلامی است. در ضمن نیروی قدس مسئولیت راهبرد سیاست‌های خارجی نظام را بر عهده دارد.

به گفته [[فریبرز صارمی]]، استاد دانشگاه و پژوهشگر روابط بین‌الملل مقیم آلمان، سپاه قدس نفوذ بسیار زیادی در [[عراق]]، [[لبنان]]، [[سوریه]] و به کل در [[خاورمیانه]] دارد. [[قاسم سلیمانی]] فرمانده سابق آن، در صدد مبارزه با [[عربستان]] و [[ترکیه]]، و جلوگیری از کاهش قدرت [[شیعه]] در عراق بود.<ref name="ژنرال بدون سایه خامنه‌ای">{{یادکرد وب |نشانی=http://radiozamaneh.com/politics/2012/01/27/10506 |عنوان=ژنرال بدون سایه خامنه‌ای |بازبینی=28 ژانویه 2012 |archive-date=30 ژانویه 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120130221744/http://www.radiozamaneh.com/politics/2012/01/27/10506}}</ref>

'''رایت روبین''' فرمانده نیروهای آمریکایی منطقه فعالیت این نیروها را به هشت دسته تقسیم می‌کند:
* [[کشورهای غربی]]
* [[عراق]]
* [[افغانستان]]، [[پاکستان]]، و [[هند]]
* [[اسرائیل]]، [[لبنان]]، و [[اردن]]
* [[ترکیه]]
* [[آفریقای شمالی]]
* [[شبه جزیره عربستان]]
* [[جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی]] سابق

== تعداد نفرات ==
تعداد نفرات این نیرو مشخص نیست ولی تعدادی بر پایه حدس تعداد آن‌ها را ۲۰۰۰ نفر با ۸۰۰ هسته مرکزی گزارش داده‌اند و تعدادی آن‌ها را ۳۰۰۰ تا ۵۰٬۰۰۰ نفر گزارش دادند.<ref name="LA Times">Daragahi, Borzou and Spiegel, Peter. "[http://www.latimes.com/news/nationworld/world/la-fg-quds15feb15,1,7977308.story?coll=la-headlines-world Irans elite and mysterious fighters]", Los Angeles Times'', February 15, 2007. Retrieved February 15, 2007.''</ref><ref>[http://www.foxnews.com/story/0,2933,252212,00.html Experts: Iran's Quds Force Deeply Enmeshed in Iraq]", ''Fox News'', February 15, 2۰07. Retrieved February 15, 2۰۰7.</ref><ref>Shane, Scott. "[http://www.nytimes.com/2007/02/17/world/middleeast/17quds.html?_r=1&oref=slogin Iranian Force, Focus of U.S. , Still a Mystery]", ''The New York Times'', February 17, 2۰۰7. Retrieved February 17, 2۰۰7.</ref>

== توانایی ==
محمد عابدین مسئول [[مرکز مطالعات تروریسم]] در [[لندن]]، اعضای این گروه را افرادی باهوش و ماهر دانسته و همچنین آن‌ها را خودمختار معرفی می‌کند که خودشان تصمیم گیرنده برای فعالیت‌های برون مرزی هستند.<ref name="rfe216">[http://www.rferl.org/features/features_Article.aspx?m=02&y=2007&id=36B123CE-693B-448E-BF7D-A541E2A7BD12] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080416114504/http://www.rferl.org/features/features_Article.aspx?m=02&y=2007&id=36B123CE-693B-448E-BF7D-A541E2A7BD12|date=۱۶ آوریل ۲۰۰۸}}"Iran: Expert Discusses Iran's Quds Force And U.S. Charges Concerning Iraq", RFE/RL correspondent Golnaz Esfandiari interview with Mahan Abedin, Web site of Radio Free Europe/Radio Liberty, February 16, 2007, accessed October 17, 2007</ref>

== اقدامات ==
انفجار مقر تفنگداران آمریکایی و فرانسوی در [[بیروت]] ([[لبنان]]) در ۲۱ اکتبر ۱۹۸۳ به سپاه قدس نسبت داده می‌شود. در این عملیات دو نفر از اعضای [[حزب‌الله لبنان]] دو کامیون با بار مواد منفجره‌ای در حدود ۵۴۰۰ کیلوگرم [[تی‌ان‌تی]] را به بلوک‌های ساختمان کوبیدند و انفجار بزرگی به وجود آوردند که در اثر آن بیش از ۲۸۶ نفر از نیروهای آمریکایی و فرانسوی کشته شدند. پس از این حوادث نیروهای آمریکا و فرانسه لبنان را ترک کردند و سربازان اسرائیلی نیز تا ماه ژوئن ۱۹۸۵، از بخش عمده خاک لبنان خارج شدند.<ref name="عراق در چنگال ژنرال وحشت"/>

[[لوئیس فری]]، رئیس سابق [[اف‌بی‌آی]] که برای بررسی ترور ۲۵ ژوئن ۱۹۹۶ به [[عربستان سعودی]] اعزام شده بود، سپاه پاسداران و نیروی قدس را در این عملیات تروریستی دارای نقش دانسته‌است. در آن عملیات، انفجاری در برج‌های خوبر و در پایگاه نیروهای آمریکایی در شهر دهران عربستان رخ داد. مواد منفجره از لبنان با کامیونی از نوع تانکر انتقال گاز قاچاق شده بود و حاوی ده‌هزار کیلوگرم [[تی ان تی|TNT]] بود و ۱۹ سرباز آمریکایی کشته شده و حدود ۴۰۰نفر مجروح شدند. به گفته لوئیس فری، در سال ۱۹۹۷ ولیعهد وقت عربستان، [[امیر عبدالله]]، در حاشیه اجلاس سران کشورهای اسلامی دراسلام‌آباد، خطاب به [[هاشمی رفسنجانی]] گفته بود: «ما می‌دانیم شما عملیات خوبر را انجام دادید.» رفسنجانی در پاسخ اصرار داشته که خودش شخصاً درگیر این کار نبوده و با اشاره به [[علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]] گفته‌است: «او این کار را کرده‌است.»<ref name="عراق در چنگال ژنرال وحشت"/>

به گفته [[فریبرز صارمی]]، استاد دانشگاه و پژوهشگر روابط بین‌الملل مقیم آلمان، «در سال‌های گذشته هزاران نفر از واحد قدس و سپاه پاسداران در عراق فعال بودند، به‌ویژه از شیعه‌های عراق حمایت کردند. در سال ۲۰۰۸ موقعی که مبارزه آمریکا با مقتدی صدر خیلی بالا گرفت، قاسم سلیمانی این تنش را تاحدی کاهش داد.»<ref name="ژنرال بدون سایه خامنه‌ای"/>

به گزارش روزنامه [[الشرق الاوسط]] به نقل از یک مقام ارشد امنیتی عراقی، سپاه قدس مسئول رویداد [[النخیب]] که ۳۰ عراقی زایر که از سوریه بازمی‌گشتند کسته شدند، بوده‌است. نیروهای امنیتی عراقی هدف این ترور را ایجاد تفرقه و فتنه طایفه‌ای در عراق ارزیابی کرده‌اند. این مقام امنیتی عراقی معتقد بود «نیروی قدس به شدت به‌دنبال کنترل جاده بین عراق و سوریه است و مسئولیت این نیرو گماردن نیروهای نظامی و امنیتی در حد فاصل این جاده است تا بر تمامی مناطق سنی‌نشین خصوصاً در فرمانداری الانبار تسلط کامل داشته باشد؛ و نیروی قدس به‌دنبال ایجاد جای پایی در بین مرز عراق و عربستان سعودی هستند و چندین‌بار تلاش‌هایی برای کنترل آن انجام داده‌اند.»<ref name="ژنرال بدون سایه خامنه‌ای"/><ref name="aawsat.com">[http://www.aawsat.com/details.asp?section=4&issueno=12008&article=645001&search=الحرس%20الثوري&state=true الکشف عن وجود عناصر من فیلق القدس فی المنطقة الخضراء] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140222154140/http://www.aawsat.com/details.asp?section=4&issueno=12008&article=645001&search=الحرس%20الثوري&state=true |date=۲۲ فوریه ۲۰۱۴}} الشرق الأوسط</ref>

در هنگام خیزش مردم کشورهای عربی، این نیرو به حمایت از گروه‌های شیعه و دخالت در امور داخلی برخی کشورها متهم شد.<ref name="ژنرال بدون سایه خامنه‌ای"/>

روزنامه [[الشرق الاوسط]] به نقل از یک مقام ارشد امنیتی عراقی می‌نویسد سپاه قدس در تمامی زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی و به‌ویژه در [[منطقه حفاظت شده سبز بغداد]] (که سفارتخانه‌های غربی و عربی و ادارات و خانه‌های مقامات دولتی و اعضای پارلمان عراق در آن قرار دارد) نفوذ دارد. به گفته او «اعضای سپاه پاسداران به درون منطقه سبز با پوشش محافظ فیزیکی مقامات دولتی و سیاستمداران عراقی که اکثراً از طرفداران احزاب شیعه عراقی هستند، نفوذ کرده‌اند.» او معتقد است عراقی‌های شیعه در سپاه قدس استخدام شده و آموزش دیده‌اند. سپاه قدس در تمامی بخش‌های عراق پراکنده هستند و نفوذ دارند، و حتی به مناطق کردنشین با تأسیس شرکت‌های تجاری نفوذ کرده‌اند.<ref name="عراق در چنگال ژنرال وحشت"/><ref name="aawsat.com"/>

=== در سوریه ===
{{برای|آگاهی بیشتر| مداخله ایران در جنگ داخلی سوریه}}
{{همچنین|نقض حقوق‌بشر در جنگ داخلی سوریه|جنگ داخلی سوریه}}

از ابتدای جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱، برخی منابع خبری از حضور نیروهای سپاه قدس برای کمک به بشار اسد خبر دادند. در سال ۲۰۲۰، خبرگزاری فارس در گزارش خود با اشاره به شروع اعتراضات مردمی علیه حکومت بشار اسد در جریان بهار عربی در سال ۲۰۱۱ گفته‌است نیروی انتظامی با هماهنگی نیروی قدس به کمک پلیس سوریه رفته تا با شورش‌های خیابانی مقابله کند. بنابر این گزارش، «کارشناسان» نیروی انتظامی به آموزش و توجیه پلیس سوریه برای سرکوب «شورش‌های خیابانی» پرداخته‌اند و از آنجا که پلیس سوریه از کمبود تجهیزات برای مقابله با معترضان برخوردار بوده، تجهیزات مقابله با «شورش خیابانی» به پلیس سوریه داده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=افشای مشارکت پلیس ایران در سرکوب اعتراض‌های سوریه|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/report-shows-Iran-police-was-involved-in-Syrian-protests-suppression-in-2011/30398942.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2020-01-27|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان= «رزمندگان بدون مرز» در میدان رزم/ نیروی قدس در کدام جنگ‌ها حضور یافت؟ {{!}} خبرگزاری فارس|نشانی=https://www.farsnews.ir/news/13981106000522/رزمندگان-بدون-مرز-در-میدان-رزم-نیروی-قدس-در-کدام-جنگ‌ها-حضور-یافت|وبگاه=www.farsnews.ir|بازبینی=2021-05-21}}</ref> تا قبل از ظهور داعش، دیده‌بان حقوق بشر سوریه در گزارش خود شمار قربانیان درگیری‌های داخلی این کشور را بر اساس مستنداتی که در اختیار دارد ۱۲۰ هزارو ۲۹۶ تن اعلام کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شمار قربانیان جنگ داخلی سوریه از ۱۲۰ هزار تن گذشت {{!}} DW {{!}} 01.11.2013|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/شمار-قربانیان-جنگ-داخلی-سوریه-از-۱۲۰-هزار-تن-گذشت/a-17199004|وبگاه=DW.COM|بازبینی=2020-01-27|کد زبان=fa-IR|نام=Deutsche|نام خانوادگی=Welle (www.dw.com)}}</ref>

==== اعتراف سپاه به سرکوب اعتراضات سوریه ====
دو رسانه [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] با انتشار گزارشی دربارهٔ فعالیت‌های نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، پس از سال‌ها تأیید کردند که نیروی قدس به فرماندهی [[قاسم سلیمانی]] از زمان آغاز اعتراضات مردم سوریه در اوایل سال ۲۰۱۱، در سرکوب این اعتراضات، نقش داشته‌است و به پلیس این کشور، دربارهٔ چگونگی سرکوب اعتراضات و اقدامات اطلاعاتی و امنیتی بر ضد معترضان، آموزش داده و به آن‌ها جنگ‌افزار و تجهیزات سرکوب داده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=سپاه پاسداران نقش نیروی قدس و قاسم سلیمانی در سرکوب اعتراضات مردم سوریه را تأیید کرد|نشانی=https://iranintl.com/ايران/سپاه-پاسداران-نقش-نیروی-قدس-و-قاسم-سلیمانی-در-سرکوب-اعتراضات-مردم-سوریه-را-تایید-کرد|وبگاه=ایران اینترنشنال|تاریخ=2020-01-27|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa}}</ref>
[[قاسم سلیمانی]] در پی اعتراضات سراسری مردم سوریه، [[بشار اسد]] را متقاعد کرد که تسلیم خواسته‌های مردم سوریه نشود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=بدیع یونس {{!}} جنایت‌های هولناک و مشترک خامنه‌ای و بشار اسد علیه مردم سوریه|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/131741/دیدگاه/جنایت‌های-هولناک-و-مشترک-خامنه‌ای-و-بشار-اسد-علیه-مردم-سوریه|وبگاه=ایندیپندنت فارسی|تاریخ=2021-03-19|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa}}</ref>

=== در عراق ===
{{برای|آگاهی بیشتر|مداخله ایران در عراق (۱۳۹۳–تاکنون)}}

در سفر اسماعیل قاآنی به عراق، به منظور هماهنگی انتخاب نخست‌وزیر در عراق، دفتر سید علی سیستانی درخواست نشست وی را رد کرد.<ref>{{یادکرد خبر |عنوان=تکلیف الکاظمی بالحکومة یحظی بدعم مکونات العراق الثلاثة |نشانی=https://elaph.com/Web/News/2020/04/1288187.html |خبرگزاری=ایلاف |تاریخ=۸ آوریل ۲۰۲۰}}</ref>

=== در یمن ===
{{برای|آگاهی از این بخش|جنگ داخلی یمن (۲۰۱۵–تاکنون)}}

== آمار و جنایات جنگی ==
{{نوشتار اصلی|نقض حقوق بشر طی مداخله ایران در جنگ داخلی سوریه}}
{{وابسته|جنایت جنگی}}
[[پرونده:Anti-government protest in Assi square of Hama.ogv|جایگزین=متن جایگزین|بندانگشتی|400px|فیلم اعتراضات صدها هزار نفر از مردم [[حمات]] علیه [[بشار اسد]] در ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۱ با شعار [[الشعب یرید اسقاط النظام]] که منجر به [[محاصره ۲۰۱۱ حمات]] شد]]
[[پرونده:Ali Khamenei and Bashar al-Assad05.jpg|بندانگشتی|دیدار [[سید علی خامنه‌ای]] و [[بشار اسد]].|جایگزین=|300x300پیکسل]]
[[پرونده:Ghouta massacre4.JPG|بندانگشتی|مرگ کودکان بر اثر حملات نیروهای [[بشار اسد]]|جایگزین=|300x300پیکسل]]
[[پرونده:Ghouta massacre1.JPG|300px|بندانگشتی|قربانیان حمله با سلاح‌های شیمیایی در غوطه]]

در [[جنگ داخلی سوریه]] بیش از '''۵۱۱٬۰۰۰ (پانصد و یازده هزار) نفر''' (فقط) کشته‌اند و نیز میلیون‌ها تن زخمی و زندانی و بیش از ۱۲ (دوازده) میلیون نفر هم، آواره شده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=دیدگاه {{!}} دشمن واقعی ایران در سوریه {{!}} صدای آمریکا فارسی|نشانی=https://ir.voanews.com/persiannews/syria-iran-0|وبگاه=ir.voanews.com|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=دیدبان حقوق بشر سوریه: هفت سال جنگ، ۵۱۱ هزار کشته در سوریه {{!}} صدای آمریکا فارسی|نشانی=https://ir.voanews.com/persiannewsworld/syria-war-3|وبگاه=ir.voanews.com|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=آمار وحشتناک.. بیش از نیم میلیون نفر طی 7 سال در سوریه کشته شدند|نشانی=https://farsi.alarabiya.net/middle-east/2018/03/12/آمار-وحشتناک-بیش-از-نیم-میلیون-نفر-طی-7-سال-در-سوریه-کشته-شدند|وبگاه=العربیه فارسی|تاریخ=2018-03-12|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=بیش از نیم میلیون کشته از آغاز بحران هفت ساله در سوریه|نشانی=http://www.yjc.news/fa/news/6470074|وبگاه=fa|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa|نام=خبرگزاری باشگاه خبرنگاران {{!}} آخرین اخبار ایران و جهان {{!}}|نام خانوادگی=YJC}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=چشم‌انداز بروز جنگ بین جمهوری اسلامی با اسرائیل؛ حسن داعی|نشانی=https://radis.org/چشم-انداز-بروز-جنگ-بین-جمهوری-اسلامی-با/|وبگاه=رادیو پیام اسرائیل|تاریخ=2018-05-01|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa-IR|نام=رادیو پیام|نام خانوادگی=اسرائیل}}</ref>

برخی از کارشناسان و رسانه‌های منتقد، بر این باورند که [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] به دلیل پشتیبانی از دولت [[بشار اسد]] برای سرکوب اعتراضات ۲۰۱۱ سوریه سبب آغاز [[جنگ داخلی سوریه]] شده‌است،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=موضع اخلاقی و انسانی مخالفت با دخالت ایران در سوریه|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/384259/|وبگاه=www.radiozamaneh.com|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=کمیته مجلس آمریکا، ایران، اسد و روسیه را به «جنایت جنگی» متهم کرد|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/f35_us_panel_house_iran_russia_assad/27586458.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=سوریه چگونه کشور 'دوست و برادر' ایران شد؟|نشانی=https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-44737112|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-05-21|زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان =Archive of evil’ damns Syria’s President Assad | ناشر =thetimes | نشانی =https://www.thetimes.co.uk/article/archive-of-evil-damns-syrias-president-assad-fpvs8cn2l
 | تاریخ بازدید = ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=ایران مهم‌ترین عامل منطقه‌ای بحران است|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/243189/|وبگاه=www.radiozamaneh.com|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=چرا ایران رژیم سوریه را رها نمی‌کند؟|نشانی=https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-37907961|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-05-21|زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=کمک نظامی ایران به سوریه|نشانی=https://ir.sputniknews.com/world/20150916696014/|وبگاه=ir.sputniknews.com|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa}}</ref><ref name="dw.com">{{یادکرد وب|عنوان=درگیری نظامی میان نیروهای تحت حمایت ایران و روسیه در سوریه {{!}} DW {{!}} 25.01.2019|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/درگیری-نظامی-میان-نیروهای-تحت-حمایت-ایران-و-روسیه-در-سوریه/a-47234641|وبگاه=DW.COM|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa-IR|نام=Deutsche|نام خانوادگی=Welle (www.dw.com)}}</ref><ref name="radiozamaneh.com">{{یادکرد وب|عنوان=جنگ در منطقه و مسئولیت ایران در بحران سوریه|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/243343/|وبگاه=www.radiozamaneh.com|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Activists urge U.N. to cite Russia, Iran war crimes in Syria|نشانی=https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-aleppo-crimes-idUSKBN14W1MN|کوشش=Reuters|تاریخ=2017-01-12|تاریخ بازبینی=2021-05-21|زبان=en|نام=Stephanie|نام خانوادگی=Nebehay}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iran denies supporting Syria in dealing with protestors|نشانی=https://www.tehrantimes.com/news/238954/Iran-denies-supporting-Syria-in-dealing-with-protestors|وبگاه=Tehran Times|تاریخ=2011-04-18|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=The Latest News from the UK and Around the World|نشانی=https://news.sky.com/|وبگاه=Sky News|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=en}}</ref> که پی‌آمد آن مرگ صدها هزار نفر، میلیون‌ها آواره، میلیاردها دلار خسارت اقتصادی و ایجاد گروه‌های تروریستی [[داعش]] و [[جبهه النصره]] شده‌است.<ref>{{یادکرد وب | عنوان =متیس: دخالت حکومت ایران در سوریه و عراق هیچ فایده‌ای به مردم ایران نمی‌رساند | ناشر =رادیو فردا | نشانی =https://www.radiofarda.com/a/mattis-iran/29574262.html | تاریخ بازدید =۹ آبان ۱۳۹۷}}</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان = «آرشیو شرارت»: اسناد جدید از جنایت بشار اسد | ناشر =رادیو زمانه | نشانی =https://www.radiozamaneh.com/414586 | تاریخ بازدید =۹ آبان ۱۳۹۸}}</ref>

سال ۲۰۱۱ همگام با ناآرامی‌ها و اعتراضات مردم سوریه در شهرهای [[درعا]] و [[حلب]] علیه بشار اسد، روزنامه آمریکایی [[وال استریت جورنال]] گزارش داده بود که تهران تجهیزاتی در اختیار دمشق می‌گذارد تا بتواند از اجتماع تظاهرکنندگان جلوگیری کند. افزون بر آن، ایران از تلاش‌های سوریه برای جلوگیری از ارتباط‌های تظاهرکنندگان از طریق اینترنت، تلفن‌های همراه و پیامک پشتیبانی می‌کند.<ref name="dw.com"/><ref name="radiozamaneh.com"/><ref>{{یادکرد وب|عنوان=آمریکا: ایران در سرکوب اعتراضات به سوریه کمک می‌کند {{!}} DW {{!}} 15.04.2011|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/آمریکا-ایران-در-سرکوب-اعتراضات-به-سوریه-کمک-میکند/a-14990977|وبگاه=DW.COM|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa-IR|نام=Deutsche|نام خانوادگی=Welle (www.dw.com)}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان= «شش دروغ قاسم سلیمانی در مورد مداخله نظامی جمهوری اسلامی در منطقه»|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/f8-soleimani/27616660.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa}}</ref>{{سخ}}تا اینکه در [[اتحادیه اروپا]] طی تصمیم مورخ ۲۳ فروردین ۱۳۹۰ (۱۳ آوریل ۲۰۱۱)، ۳۲ مقام ایرانی از جمله [[حسین همدانی]] را به دلیل نقض حقوق شهروندان ایرانی و همچنین به دلیل همکاری با [[بشار اسد]]<ref name="theguardian.com">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://www.theguardian.com/world/2015/oct/09/senior-iranian-commander-killed-in-syria-hossein-hamedani  |عنوان =Senior Iranian commander killed in Syria | ناشر =گاردین | زبان=انگلیسی|تاریخ =۹ اکتبر ۲۰۱۵ |تاریخ بازدید =}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.spiegel.de/politik/ausland/syrien-iranischer-general-stirbt-bei-kaempfen-nahe-aleppo-a-1057032.html |عنوان =Beraim Kampf gegen IS: Iranischer General in Syrien getötet| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱۰ اکتبر ۲۰۱۵}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = Lizzie Dearden|نشانی = http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/iranian-commander-brigadier-general-hossein-hamedani-killed-by-isis-while-advising-syrian-regime-a6687276.html |عنوان =Iranian commander Brigadier General Hossein Hamedani killed by Isis while advising Syrian regime| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۹ اکتبر ۲۰۱۵}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = Parisa Hafezi|نشانی =http://www.dailymail.co.uk/wires/reuters/article-3266102/Iranian-Revolutionary-Guards-general-killed-Syria-IRGC.html |عنوان =Senior Iranian Revolutionary Guards general killed in Syria -IRGC
| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۹ اکتبر ۲۰۱۵}}</ref> از ورود به کشورهای این اتحادیه محروم کرد. کلیه «دارایی‌های» [[حسین همدانی]] نیز در [[اروپا]] توقیف شد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://justice4iran.org/persian/wp-content/uploads/2014/08/First.EUSank1DL.pdf | عنوان = تحریم مقامات ایرانی توسط اتحادیه اروپا | تاریخ بازدید = ۵ مرداد ۱۳۹۴| تاریخ = ۶ شهریور ۱۳۹۰ | ناشر = وبگاه عدالت برای ایران}}</ref>{{سخ}}
پس از مرگ او [[روزنامه گاردین]] در مقاله‌ای عنوان کرد که کشته شدن حسین همدانی، نقش فزاینده حکومت ایران در حمایت از دولت [[بشار اسد]] در سوریه را روشن می‌کند.<ref name="theguardian.com"/>
مه ۲۰۱۱ برابر با اردیبهشت ۱۳۹۰ مقامات [[وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا]]، [[قاسم سلیمانی]] [[فهرست فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] را متهم به همکاری با نیروهای امنیتی سوریه در جریان اعتراضات در این کشور و سرکوب مخالفان [[بشار اسد]] کردند. در پی این اتهام [[وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا]]، [[قاسم سلیمانی]] را تحریم کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تحریم دو فرمانده سپاه قدس به دلیل سرکوب معترضان سوری|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/f11_iran_syria_crackdown_sanctions_revolutionary_quard/24179096.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa}}</ref>

در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۱ (۳ تیر ۱۳۹۰)، روزنامهٔ رسمی [[اتحادیه اروپا]] گزارش کرد که کشورهای عضو اتحادیه، سه تن از فرماندهان ارشد [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]، یعنی [[محمدعلی جعفری]]، [[قاسم سلیمانی]]، [[حسین طائب]] و نیز چند شهروند و مؤسسه اقتصادی سوریه را در واکنش به ادامه سرکوب خشونت‌آمیز معترضان سوری توسط حکومت سوریه و نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، [[تحریم اقتصادی|تحریم]] کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=اتحادیه اروپا سه نظامی ایرانی را به اتهام 'کمک به سرکوب مردم سوریه' تحریم کرد|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran/2011/06/110624_l03_syria_iran_pasdars|وبگاه=BBC News فارسی|تاریخ=2011-06-24|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa}}</ref>

در مرداد ۱۳۹۱ برابر با اوت ۲۰۱۲ [[معارضان سوری]] سه [[پهپاد]] ایرانی درحال تعمیر را در آزمایشگاهی در شهر [[حلب]] [[سوریه]] پیدا کردند.<ref>{{یادکرد وب | عنوان =کشف سه هواپیمای ایرانی توسط مخالفان بشار اسد در حلب | ناشر =DW | نشانی =https://www.dw.com/fa-ir/کشف-سه-پهپاد-ایرانی-در-حلب-توسط-مخالفان-رژیم-سوریه/a-16175692 | تاریخ بازدید =۱۷ اکتبر ۲۰۱۲}}</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان =امید سوریه به موشک‌های ایرانی | ناشر =sputniknews | نشانی =https://ir.sputniknews.com/world/201809033935640-امید-سوریه-موشک-ایران/ | تاریخ بازدید =۳ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref>

== تحریم ==
[[اتحادیه اروپا]] روز چهارشنبه اوت ۲۰۱۱–۲ شهریور ۱۳۹۰ سپاه قدس، واحد برون مرزی سپاه پاسداران ایران را به اتهام ارائه کمک و پشتیبانی به حکومت بشار اسد برای سرکوب معترضان سوری مورد تحریم قرار داد.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.persiauk.com/article.php?id=66927 |title=ایرانیان مقیم انگلستان |accessdate=۲۵ اوت ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110829041326/http://www.persiauk.com/article.php?id=66927 |archivedate=۲۹ اوت ۲۰۱۱ |dead-url=yes}}</ref><ref>{{یادکرد وب |url=http://www.persiauk.com/article.php?id=66927 |title=اتحادیه اروپا سپاه قدس را در ارتباط با سرکوب معترضان سوری تحریم کرد<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات --> |accessdate=۲۵ اوت ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110829041326/http://www.persiauk.com/article.php?id=66927 |archivedate=۲۹ اوت ۲۰۱۱ |dead-url=yes}}</ref> و نام [[قاسم سلیمانی]] و [[حسن چیذری]] در فهرست تحریم قرار گرفت.<ref name="ژنرال بدون سایه خامنه‌ای"/>

=== تحریم دو عضو نیروی قدس ===
[[وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا]] روز سه‌شنبه ۲۳ اکتبر ۲۰۱۸ (اول آبان ۱۳۹۷) دو عضو نیروی قدس سپاه پاسداران ایران را در لیست تحریم‌های تروریستی خود قرار داد. این دو نفر محمد ابراهیم اوحدی و اسماعیل رضوی نام دارند و گفته شده‌است که از طرف نیروی قدس سپاه پاسداران امکانات مالی و تکنولوژیک در اختیار نیروهای [[طالبان]] [[افغانستان]] قرار می‌دادند. محمد ابراهیم اوحدی، یک افسر نیروی قدس سپاه پاسداران است که در سال ۲۰۱۷ (۱۳۹۶) طی دیداری در شهر [[بیرجند]] با عبدالله صمد فاروقی، معاون حاکم در سایه ولایت هرات و چهره شاخص طالبان، به توافق رسیدند که نیروهای طالبان حملاتی را علیه حکومت افغانستان در [[استان هرات]] انجام دهند و پشتیبانی مالی و پول آن را نیروی قدس تأمین کند. در بیانیه وزرات خزانه‌داری آمریکا گفته شده‌است که [[آمریکا]] با همکاری شش کشور [[عربستان سعودی]]، [[بحرین]]، [[کویت]]، [[عمان]]، [[قطر]] و [[امارات متحده عربی]] این تحریم‌ها را علیه ۶ چهره کلیدی طالبان و دو نفر نیروی قدس وضع کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آمریکا دو عضو نیروی قدس سپاه را به اتهام پشتیبانی از طالبان تحریم کرد|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/us-treasury-targets-taliban-iranian-backers-with-sanctions/29559878.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa}}</ref> [[جان بولتون]]، [[مشاور امنیت ملی (آمریکا)|مشاور اسبق امنیت ملی ایالات متحده آمریکا]] در یک مصاحبه رادیویی گفت: «قاسم سلیمانی خطرناک‌ترین انسان جهان است، او و سپاه پاسداران را دست‌کم نگیرید.».<ref>{{یادکرد وب|عنوان=جان بولتون: قاسم سلیمانی از خطرناک‌ترین افراد جهان است؛ سپاه و نیروی قدس را دست کم نگیرید {{!}} صدای آمریکا فارسی|نشانی=https://ir.voanews.com/latestnews/us-bolton-iran-irgc|وبگاه=ir.voanews.com|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa}}</ref>
{{-}}

=== تحریم شبکه پشتیبان در ایران و عراق ===
دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا روز ۲۶ مارس ۲۰۲۰ بیست کمپانی و مقام ارشد ایرانی و عراقی و وابستگان تجاری آنها را تحریم کرد. علت تحریم‌ها حمایت و پشتیبانی یا اقدام مستقیم از جانب سپاه قدس، علاوه بر انتقال تسلیحات مرگبار به شبه نظامیان تروریست مورد حمایت ایران، از جمله کتائب حزب‌الله عصائب اهل حق و دیگر اعمال شرورانه می‌باشد. این شرکت‌ها و افراد در کارهای زیر شرکت مستقیم داشته یا از آنها پشتیبانی کرده‌اند:<ref name="home.treasury.gov">{{یادکرد خبر |عنوان=Treasury Designates Vast Network of IRGC-QF Officials and Front Companies in Iraq, Iran |نشانی=https://home.treasury.gov/news/press-releases/sm957 |خبرگزاری=U.S. DEPARTMENT OF THE TREASURY |تاریخ=۲۶ مارس ۲۰۲۰}}</ref>
* قاچاق از طریق بندر ام قصر
* پولشویی از طریق شرکتهای عراقی
* فروش نفت ایران به رژیم سوریه
* قاچاق سلاح به عراق و یمن
* تبلیغ و اقدامهای تبلیغی به نمایندگی از جانب سپاه قدس و شبه نظامیان
* ارعاب سیاستمداران عراقی
* جمع‌آوری اعانه‌های به ظاهر مذهبی برای پشتیبانی و کمک رسانی به بودجه سپاه قدس…
در نتیجه این اقدام، همه اموال و سودهای ناشی از اموال این اشخاص حقیقی و حقوقی که در قلمروی ایالات متحده باشد یا به این قلمرو بیاید یا در تحت مالکیت یا کنترل اشخاص آمریکایی باشد، باید مسدود شوند و به دفتر کنترل داراییهای خارجی گزارش شوند.<ref name="home.treasury.gov"/>

=== تحریم شرکت پوششی نیروی قدس ===
در تاریخ اول مه ۲۰۲۰ دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی وابسته به وزارت خزانه‌داری آمریکا یک وابسته قدیمی به مقامات ارشد نیروی قدس سپاه پاسداران، بنام امیر دیانت را که فردی دو تابعیتی ایرانی-عراقی است، لیست‌گذاری کرد. دیانت که همچنین بنام امیر عبدالعزیز جعفر المزعجی نیز شناخته می‌شود، در تلاش‌های سپاه قدس برای تولید عایدات و قاچاق سلاح به خارج دست داشته‌است. دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی همچنین '''شرکت خدمات معدنی «طیف»''' را که صاحب و کنترل‌کننده آن دیانت می‌باشد، لیست‌گذاری کرده‌است.<ref>{{یادکرد خبر |عنوان=Treasury Designates IRGC-Qods Force Front Company and Owner |نشانی=https://home.treasury.gov/news/press-releases/sm995 |خبرگزاری=U.S. DEPARTMENT OF THE TREASURY |تاریخ=May 1, 2020}}</ref> خزانه‌داری آمریکا همچنین ۱۲ میلیون دلار که برای خرید نفتکش ضبط شده با پرچم لیبریا بکار رفته بود را ضبط کردند و آنرا بزرگ‌ترین ضبط پول تا به امروز خواندند که برای حمایت از نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بکار رفته‌است.<ref>{{یادکرد خبر |عنوان=U.S. seizes millions, disrupts purchase of oil tanker in move targeting Iran’s elite Quds Force |نشانی=https://www.washingtonpost.com/local/legal-issues/us-seizes-millions-disrupts-purchase-of-oil-tanker-in-move-targeting-irans-elite-quds-force/2020/05/01/7fac7a2a-8bc1-11ea-9dfd-990f9dcc71fc_story.html |خبرگزاری=Washington Post |تاریخ=May 1, 2020}}</ref>

=== تحریم شبکه مالی نیروی قدس و حوثی‌های یمن ===
روز چهارشنبه ۴ اسفند ۱۴۰۰ وزارت خزانه داری آمریکا مجموعه‌ای از افراد حقیقی و حقوقی که زیر نظر نیروی قدس سپاه پاسداران و سعید الجمال، یکی از سازمان‌دهندگان اصلی عملیات مالی حوثی‌ها فعالیت می‌کند را تحریم کرد. این شبکه در تأمین ده‌ها میلیون دلار برای این گروه دخیل بوده‌است.<ref>{{یادکرد خبر |عنوان=آمریکا شبکه حامیان زیر نظر نیروی قدس سپاه برای تأمین مالی حوثی‌های یمن را تحریم کرد |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/us-sanctions-target-finance-network-for-yemen-s-houthis/31719072.html |خبرگزاری=رادیو فردا |تاریخ=۴ اسفند ۱۴۰۰}}</ref><ref>{{یادکرد خبر |عنوان=آمریکا یک شبکه مالی مرتبط با سپاه پاسداران و حوثی‌های یمن را تحریم کرد |نشانی=https://www.rfi.fr/fa/ایران/20220224-آمریکا-یک-شبکه-مالی-مرتبط-با-سپاه-پاسداران-و-حوثی-های-یمن-را-تحریم-کرد |خبرگزاری=rfi |تاریخ=۲۴ فوریه ۲۰۲۲}}</ref>

=== تحریم سه شخص مرتبط با نیروی قدس ===
روز دوشنبه ۱۶ خرداد ۱۴۰۱ وزارت خزانه داری آمریکا اعلام کرد که «مرکز هدف‌گیری تأمین مالی تروریسم» موسوم به تی اف تی سی سه شخص مرتبط با نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را مشمول تحریم کرده‌است. علی قصیر، مقداد امینی، و مرتضی هاشمی اعضای دو شبکه تحت مدیریت نیروی قدس سپاه پاسداران و حزب‌الله لبنان هستند که هر دوی این سازمان‌های تروریستی را تأمین مالی می‌کنند. نیروی قدس همچنین با تکیه بر این سه شخص، اقدام به پولشویی برای مقامات حزب‌الله و سازمان‌های وابسته به آن و نیز عقد قراردادهای تجاری انجام داده‌است.<ref>{{یادکرد خبر |عنوان=یک نهاد مبارزه با تروریسم سه شخص مرتبط با نیروی قدس و دو گروه بحرینی را تحریم کرد |نشانی=https://ir.voanews.com/a/terrorist-financing-targeting-center-sanctions-sanctioned-16-individuals-entities-and-groups/6605539.html |خبرگزاری=رادیو صدای آمریکا |تاریخ=۱۶ خرداد ۱۴۰۱}}</ref>

=== تحریم اسماعیل قاآنی و ۴ عضو شاخه فلسطین نیروی قدس ===
دولت بریتانیا روز پنجشنبه ۱۴ دسامبر (۲۳ آذر) اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه و محمد سعید ایزدی، علی مرشد شیرازی، مجید زارعی و مصطفی مجیدخانی از اعضای شاخه فلسطین سپاه قدس را به دلیل همکاری با گروه‌های تروریستی حماس و جهاد اسلامی فلسطین مورد تحریم قرار داد.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=بریتانیا فرمانده سپاه قدس و شش عضو ارشد سپاه را تحریم کرد|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/بریتانیا-فرمانده-سپاه-قدس-و-شش-عضو-ارشد-سپاه-را-تحریم-کرد/a-67725446|خبرگزاری=دویچه وله فارسی|تاریخ=۲۳ آذر ۱۴۰۲}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=تحریم‌های جدید بریتانیا علیه ایران اجرایی شد؛ اسماعیل قاآنی، جانشین قاسم سلمیانی، هم تحریم شد|نشانی=https://www.bbc.com/persian/articles/c4nyrx6r26po|وبگاه=BBC News فارسی|تاریخ=2023-12-14|بازبینی=2023-12-14|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=آمریکا چند فرد مرتبط با نیروی قدس و گروه‌های شبه‌نظامی فلسطینی را تحریم کرد|نشانی=https://ir.voanews.com/a/united-states-sanctions-quds-force/7398234.html|وبگاه=صدای آمریکا|تاریخ=2023-12-14|بازبینی=2023-12-14|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=اقدام هماهنگ بریتانیا و آمریکا در تحریم فرمانده سپاه قدس و مهره‌های کلیدی حامی حماس و جهاد اسلامی|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/32731022.html|کوشش=رادیو فردا|تاریخ=2023-12-14|تاریخ بازبینی=2023-12-14|زبان=fa|نام=رادیو|نام خانوادگی=فردا}}</ref>

=== تحریم یگان ۷۰۰ نیروی قدس ===
دولت بریتانیا سه تن از فرماندهان نیروی قدس بنام‌های حمید فاضلی و بهنام شهریاری و عبدالفتاح اهوازیان و همچنین یگان ۷۰۰ نیروی قدس سپاه را بدر لیست تحریم‌های خود قرار داد.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=بریتانیا سه فرد و یک نهاد دیگر جمهوری اسلامی ایران را تحریم کرد|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/uk-government-adds-four-new-designations-under-iran-sanctions-regime/33103054.html|کوشش=رادیو فردا|تاریخ=2024-09-02|تاریخ بازبینی=2024-09-05|زبان=fa|نام=رادیو|نام خانوادگی=فردا}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=تحریم‌های تازه بریتانیا علیه جمهوری اسلامی؛ دیوید لمی: به همکاری با اسرائیل در برابر حکومت ایران ادامه می‌دهیم|نشانی=https://ir.voanews.com/a/uk-sanctions-against-iran/7768473.html|وبگاه=صدای آمریکا|تاریخ=2024-09-02|بازبینی=2024-09-05|کد زبان=fa}}</ref>

== وضعیت نیرو پس از کشته شدن قاسم سلیمانی ==
[[آسوشیتد پرس|خبرگزاری آسوشیتدپرس]] در ۲۲ خرداد ۱۳۹۹، گزارشی با عنوان «ایرانِ دچار مشکل برای حفظ نفوذش بر شبه‌نظامیان عراق هم در حال دست‌وپنجه نرم کردن است» منتشر کرد. به نوشته [[آسوشیتد پرس|آسوشیتدپرس]]، اندکی پس از کشته شدن [[قاسم سلیمانی]]، [[اسماعیل قاآنی]]، فرمانده جدید این نیرو، در نخستین سفرش در مقام جدید به عراق، با فرماندهان [[حشد شعبی|حشد الشعبی]] و گروه‌های تحت حمایت [[جمهوری اسلامی]] دیدار کرد اما «در حالی که آنها همچون همیشه چشم‌انتظار پول نقد بودند، قاآنی به آنها انگشترهای نقره داد».<ref name=":0">{{یادکرد وب|عنوان=آسوشیتدپرس: فرمانده جدید نیروی قدس با روادید به عراق می‌رود و انتقال پول قطع شده|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/Troubled-Iran-struggles-to-maintain-sway-over-Iraq-militias/30665667.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان=جانشین قاسم سلیمانی برای سفر به عراق باید ویزا بگیرد|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/65026/سیاسی-و-اجتماعی/جانشین-قاسم-سلیمانی-برای-سفر-به-عراق-باید-ویزا-بگیرد|وبگاه=ایندیپندنت فارسی|تاریخ=2020-06-12|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa}}</ref><ref name=":2">{{یادکرد وب|عنوان=آسوشیتدپرس: قاآنی به جای پول نقد به رهبران گروه‌های شبه‌نظامی عراق انگشتر نقره داد|نشانی=https://iranintl.com/ايران/آسوشیتدپرس-قاآنی-به-جای-پول-نقد-به-رهبران-گروه‌های-شبه‌نظامی-عراق-انگشتر-نقره-داد|وبگاه=ایران اینترنشنال|تاریخ=2020-06-11|بازبینی=2021-05-21|کد زبان=fa}}</ref>

بنابر همین گزارش، [[اسماعیل قاآنی]] برای دومین سفرش به عراق که ماه [[آوریل]] انجام شد ناچار بود [[روادید|ویزا]] بگیرد.<ref name=":1"/><ref name=":2"/>

[[آسوشیتد پرس|آسوشیتدپرس]] به نقل از چند مقام دولتی عراق و همچنین چند تن از اعضای ارشد [[حشد شعبی|حشد الشعبی]]، این رویدادها را از یک سو نتیجه مشکلات شدید اقتصادی ایران و از سوی دیگر به خاطر دیدگاه سیاسی نخست‌وزیر جدید عراق، [[مصطفی الکاظمی]]، دانسته‌است. [[آسوشیتد پرس|آسوشیتدپرس]] می‌گوید [[ابومهدی المهندس]] و [[قاسم سلیمانی]] نقش متحد کننده این گروه‌ها را داشتند و پس از کشته شدن آن دو، اختلافات تا حدی بالا گرفته‌است که [[فهرست نخست‌وزیران عراق|نخست‌وزیر عراق]] در دیدار اخیرش از مقر فرماندهی [[حشد شعبی|حشد الشعبی]]، ناچار شد دو گروه اصلی مخالفان را در دو طرف راست و چپ خود بنشاند.<ref name=":0"/>

[[آسوشیتد پرس|آسوشیتدپرس]] همچنین نوشته‌است در حالی که سلیمانی مستقیماً به زبان [[زبان عربی|عربی]] با این گروه‌ها ارتباط برقرار می‌کرد، جانشین او از طریق [[مترجم]]، و عمدتاً با مدیریت و هماهنگی [[ایرج مسجدی]]، سفیر ایران در بغداد، ایفای نقش می‌کند و با رهبران گروه‌های شبه‌نظامی آشنایی کمتری دارد. سه مقام رسمی عراق به [[آسوشیتد پرس|آسوشیتدپرس]] گفته‌اند [[اسماعیل قاآنی]] در دومین سفرش به [[عراق]]، به گروه‌های تحت حمایت جمهوری اسلامی گفته‌است فعلاً به بودجه عراق اکتفا کنند و منتظر کمک ایران نباشند.<ref name=":0"/><ref name=":2"/>

== فرماندهان ==
<onlyinclude>{{Officeholder table start
| showorder               = y
| showimage               = y
| officeholder_title      = فرمانده
| showtermlenght          = y
| showparty               = n
| showdefencebranch       = n
| showref                 = y
}}
{{Officeholder table
| order                   = ۱
| image                   = Ahmad Vahidi.jpg
| military_rank           = —{{efn|در حین تصدی، درجه سرتیپی دریافت کرد}}
| officeholder            = [[احمد وحیدی]]
| officeholder_sort       = وحیدی، احمد
| born_year               = ۱۳۳۷
| died_year               =
| term_start              = ۱۳۶۷
| term_end                = ۱۳۷۶
| timeinoffice            = {{Age in years|1988|1998}} سال
| ref                     = –
}}
{{Officeholder table
| order                   = ۲
| image                   = Qasem Soleimani with Zolfaghar Order.jpg
| military_rank           = [[سرتیپ|سرتیپ پاسدار]]{{efn|در حین تصدی، درجه سرلشکری دریافت کرده و پس از کشته شدن، به درجه سپهبد پاسدار ارتقای افتخاری یافت}}
| officeholder            = [[قاسم سلیمانی]]
| officeholder_sort       = سلیمانی، قاسم
| born_year               = ۱۳۳۵
| died_year               =
| term_start              = ۱۳۷۶
| term_end                = ۱۳۹۸
| |2020|timeinoffice            = {{Age in years|1998}} سال
| ref                     =
}}
{{Officeholder table
| order                   = ۳
| image                   = Esmail_Ghaani_May2019_(cropped).jpg
| military_rank           = [[سرتیپ|سرتیپ پاسدار]]
| officeholder            = [[اسماعیل قاآنی]]
| officeholder_sort       = قاآنی، اسماعیل
| born_year               = ۱۳۳۶
| died_year               =
| term_start              = ۱۳۹۸
| term_end                = در حال تصدی
| |-|timeinoffice            = {{Age in years|2020}} سال
| ref                     =
}}
{{Officeholder table end}}
</onlyinclude>

== اتهام نقض حقوق بشر و تحریم‌های بین‌المللی ==
{{برای|آگاهی از این بخش|فهرست ایرانیان تحت تحریم بین‌المللی به دلیل نقض حقوق بشر}}
{{همچنین|متهمان نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران|نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران}}

== یادداشت‌ها ==
{{notes}}

== منابع ==
{{پانویس|۲}}

== جستارهای وابسته ==
* [[ستاد مشترک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]
* [[سپاه حفاظت ولی‌امر]]
* [[سپاه بدر]]
* [[صدور انقلاب]]
* [[مداخله ایران در جنگ داخلی سوریه]]
* [[قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی از سوی دولت آمریکا]]
* [[فایل صوتی محرمانه فرماندهان سپاه]]

{{مدافعان حرم}}
{{نیروهای ویژه ایران}}
{{نیروهای نظامی و انتظامی ایران}}
{{قاسم سلیمانی}}

== پیوند به بیرون ==
{{جعبه ناوبری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی}}

[[رده:نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی| ]]
[[رده:بنیان‌گذاری‌های ۱۹۸۰ (میلادی) در ایران]]
[[رده:بنیان‌گذاری‌های ۱۹۸۸ (میلادی) در ایران]]
[[رده:دسته‌های طرفدار دولت در جنگ داخلی سوریه]]
[[رده:سازمان‌های اطلاعاتی نظامی]]
[[رده:سازمان‌های امنیتی جمهوری اسلامی ایران]]
[[رده:سازمان‌های شناخته‌شده به عنوان تروریست در آسیا]]
[[رده:سازمان‌هایی که ایالات متحده آمریکا تروریستی می‌داند]]
[[رده:سازمان‌هایی که کانادا تروریستی می‌داند]]
[[رده:سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]
[[رده:سپاه قدس]]
[[رده:سیاست خارجی ایران]]
[[رده:گروه‌های ضد داعش در سوریه]]
[[رده:گروه‌های ضد داعش در عراق]]
[[رده:نیروهای ویژه ایران]]
[[رده:واحدها و تشکیلات نظامی جنگ بوسنی]]
[[رده:واحدها و تشکیلات نظامی در جنگ افغانستان]]
[[رده:سازمان‌های اطلاعاتی ایران]]