پرش به محتوا

حکومت ائتلاف موقت عراق

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
جمهوری عراق

(۲۰۰۳–۲۰۰۴)
جمهورية العراق

عراق
۲۰۰۳–۲۰۰۴
شعار: «امنیت، آزادی، برابری، عدالت»
حوزه اعمال نفوذ حکومت ائتلاف موقت عراق
حوزه اعمال نفوذ حکومت ائتلاف موقت عراق
وضعیتدولت انتقالی تحت اشغال نظامی آمریکا
پایتخت
و بزرگترین شهر
بغداد
زبان(های) رایجعربی
کردی
انگلیسی (دفاکتو)
حکومتدولت موقت
رئیس‌جمهور آمریکا 
• ۲۰۰۳–۲۰۰۴
جرج دابلیو. بوش
رئیس 
• ۲۰۰۳
جی گارنر
• ۲۰۰۳–۲۰۰۴
پل برمر
قوه مقننهشورای حکومت عراق
دوره تاریخیجنگ عراق
۲۱ آوریل ۲۰۰۳
• تأسیس حکومت ائتلاف موقت عراق[۳]
۱۶ مه ۲۰۰۳
۲۳ اکتبر ۲۰۰۳
۲۸ ژوئن ۲۰۰۴
واحد پولدینار عراق
دلار آمریکا
کد ایزو ۳۱۶۶IQ
پیشین
پسین
عراق بعثی
عراق
امروز بخشی ازعراق
مرجع موقت ائتلاف
تحالف السلطة المؤقتة
مهر حکومت ائتلاف موقت عراق
کوته‌نوشتCPA
نام پیشینشورای فرماندهی انقلاب حزب بعث عراق
نام پسیندولت موقت عراق
بنیان‌گذاری۱۶ مه ۲۰۰۳
گونهدولت موقت
هدفمجلس مشاوره
مردم‌سالاری مشورتی
ستادبغداد
مکان
زبان رسمی
عربی
انگلیسی
رئیس
جی گارنر
پل برمر
معاون اداری
ریچارد جونز

حکومت ائتلاف موقت عراق (عربی: سلطة الائتلاف المؤقتة) دولتی انتقالی بود که پس از حملهٔ نیروهای آمریکا، بریتانیا، استرالیا و لهستان در ۲۸ اسفند ۱۳۸۱ در قالب نیروی چند ملیتی به عراق تشکیل شد.

این حکومت با اتکا به قطعنامه ۱۴۸۳ شورای امنیت (۲۰۰۳) و قانون جنگ، مسئولیت‌های اجرایی، تقنینی و قضایی دولت عراق را از ۱ اردیبهشت ۱۳۸۲ تا ۸ تیر ۱۳۸۳ به عهده گرفت.

تاریخچه

[ویرایش]

دفتر بازسازی و کمک‌های انسان‌دوستانه (ORHA) در ۳۰ دی ۱۳۸۱ توسط ایالات متحده دو ماه پیش از تهاجم به عراق تشکیل شد.[۴] قرار بود این دفتر تا تشکیل حکومتی مردمی به عنوان دولت سرپرست در عراق حاکم باشد.

جی گارنر، سپهبد بازنشسته نیروی زمینی ایالات متحده به عنوان مدیر این دفتر منصوب شد و سه معاون برای وی در نظر گرفته شدند. با انحلال این دفتر و تشکیل حکومت ائتلاف موقت در سال ۲۰۰۳ میلادی گارنر به عنوان نخستین رئیس اجرایی این حکومت انتخاب شد. پشتوانهٔ وی برای کسب این مقام تجربهٔ جنگی در عراق در جریان عملیات طوفان صحرا در سال ۱۹۹۱ و تلاش‌های وی برای بازسازی در شمال عراق طی عملیات تأمین آسایش و همچنین ارتباط نزدیک با دونالد رامسفلد وزیر دفاع آمریکا بود. با این حال دورهٔ کار وی در این سمت کوتاه بود و تنها از ۱ تا ۲۱ اردیبهشت ۱۳۸۲ طول کشید. وی جای خود را به پل برمر داد.

برکناری زودهنگام گارنر برای بسیاری از اعضای حکومت ائتلاف موقت غیرمنتظره بود. گارنر در مصاحبه‌ای که با برنامهٔ نیوزنایت شبکهٔ بی‌بی‌سی داشت به‌طور علنی گفت که او ترجیح می‌داد که در اسرع وقت حکومت را طی چند انتخابات به مردم عراق بسپارد. فشارهای مخفیانهٔ زیادی از سوی دولت آمریکا برای تسریع در برکناری اعضای حزب بعث عراق از مقام‌هایشان در دولت و ارتش عراق وجود داشت. مخالفت گارنر با بعث‌زدایی از جامعهٔ عراق به عنوان یک سیاست عمومی بسیاری از سران ارشد حکومت ایالات متحده را برآشفت و منجر به برکناری وی گردید.

پل برمر در اردیبهشت ۱۳۸۲ در حالی ریاست حکومت ائتلاف موقت را به عهده گرفت که مقام نمایندگی ریاست جمهور آمریکا را بر عهده داشت. بسیاری از سازمان‌های خبری و همچنین کاخ سفید بارها وی را با لقب «سفیر» خطاب می‌کردند زیرا سفارت هلند عالی‌ترین مقامی بود که وی تا آن زمان بدان دست یافته بود. با این حال برمر سفیر آمریکا در عراق نبود و در آن زمان ایالات متحده هیچ هیئت دیپلماتیکی در عراق نداشت.

حکومت ائتلاف موقت توسط وزارت دفاع ایالات متحده تشکیل و تأمین مالی می‌شد. برمر در مقام ریاست این حکومت مستقیماً به وزیر دفاع آمریکا گزارش می‌داد. هر چند در آن زمان نیروهای زیادی از کشورهای ائتلاف در عراق حضور داشتند اما ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده (USCENTCOM) نهاد اصلی نظامی در عراق بود که از حکومت ائتلاف موقت پشتیبانی رزمی می‌کرد تا این حکومت توانایی اعمال قدرت داشته باشد.

هر چند بسیاری از کاخ‌های مجلل صدام حسین در هنگام حملهٔ نیروهای ائتلاف مورد غارت قرار گرفته بود اما ساختار فیزیکی آن‌ها نسبتاً سالم و دست‌نخورده باقی‌مانده بود. در همین کاخ‌ها بود که حکومت ائتلاف موقت اقدام به تشکیل دفاتری برای ادارهٔ کشور زد. مرکز این حکومت در یکی از محله‌های بغداد به نام منطقهٔ سبز قرار داشت. این منطقه در نهایت تبدیل به ناحیه‌ای به شدت محافظت‌شده توسط دیوارهای بتنی شد.

حکومت ائتلاف موقت مسئول ادارهٔ صندوق توسعهٔ عراق نیز بود. این صندوق جانشین برنامه نفت در برابر غذای سازمان ملل متحد گردید و وظیفهٔ آن تأمین مالی برنامهٔ خرید گندم، برنامه تبادل پول، برنامه‌های زیرساخت‌های برق و نفت، تأمین تجهیزات برای نیروهای امنیتی عراق، حقوق نیروهای غیرنظامی عراقی و عملیات‌های مختلف وزارتخانه‌های مختلف حکومت بود.

اولین اقدام برمر در حکومت ائتلاف موقت ابلاغ دستور بعث‌زدایی از جامعه عراق بود. وی در ۲ خرداد ۱۳۸۲ دستور شمارهٔ ۲ را مبنی بر انحلال رسمی ارتش عراق اعلام کرد. حکومت ائتلاف موقت در ۳۱ تیر ۱۳۸۲ شورای حکومتی عراق را تشکیل داد و اعضای آن را منصوب کرد. اعضای این شورا بیشتر از میان عراقی‌های خارج از وطن تشکیل شده بود که در زمان صدام حسین از کشور فرار کرده بودند و برخی دیگر از اعضا از افرادی بودند که در رژیم پیشین محاکمه شده بودند.

هر چند که این شورا تحت نظر حکومت ائتلاف موقت بود اما مسئولیت‌های مهمی نیز بر عهده داشت. از وظایف آن می‌توان به تعیین نمایندهٔ عراق در سازمان ملل متحد، تعیین وزرای موقت برای سمت‌های خالی کابینه و تدوین پیش‌نویس یک قانون اساسی اضطراری با عنوان قانون حکومت انتقالی برای مدت زمانی که عراق فاقد قانون اساسی ثابت بود اشاره کرد.

حکومت ائتلاف موقت در بعد از ظهر روز ۲۳ آذر ۱۳۸۲ کنفرانسی مطبوعاتی در مرکز همایش‌هایی که در منطقه سبز عراق قرار داشت برگزار کرد و طی آن برمر اعلام کرد که شب گذشته صدام حسین توسط نیروهای آمریکایی در یک چاله روباه دستگیر شده است. حاضرین این جلسه به غیر از پل برمر، سپهبد ریکاردو سانچز از نیروی زمینی ایالات متحده، اعضای سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا و بریتانیا، بسیاری از اعضای شورای حکومتی عراق و روزنامه‌نگارانی از بسیاری از سازمان‌های خبری در سطح جهان بودند.

حکومت ائتلاف موقت به منظور شکست هر گونه طرح‌ریزی خرابکارانه توسط شورشیان، قدرت خود را در روز ۸ تیر ۱۳۸۳ ساعت ۱۰:۲۶ صبح (به وقت محلی) به حکومت موقت عراق تحویل داد. با انحلال این حکومت، برمر در همان روز عراق را ترک کرد.

ایالات متحده امیدوار بود که عراق با استفاده از «نمونه‌ها یا حتی مدل‌های موفق اشغال نظامی» به همان شیوه‌ای که ژاپن و آلمان پس از جنگ جهانی دوم عمل کردند بازسازی شده و به دموکراسی دست یابد.[۵]

منابع

[ویرایش]
  1. Wetzel, Dan (24 August 2004). "One last chance". Yahoo! Sports. Yahoo!. Archived from the original on 4 December 2017. Retrieved 4 December 2017. The song is 'My Country.' It is relatively short, contains no words and was composed by a man named Lewis Zanbaka...
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Schaffer, Edward; Scotland, Jan; Popp, Reinhard (2017). "Iraq (1958-1965, 2003-2004)". National Anthems. Archived from the original on 1 December 2017. Retrieved 30 November 2017. Immediately after the fall of the Sadam Hussein government in 2003, 'My Country' was used again for a brief time as an interim anthem until a new one was adopted. (The title of this anthem is identical to the title of the anthem that replaced it in 2004).{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
  3. "Archived copy" (PDF). iraqcoalition.org. Archived from the original (PDF) on 23 February 2004. Retrieved 11 January 2022.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
  4. Thomas E. Ricks (journalist) (2006) Fiasco: the American Military Adventure in Iraq: 81
  5. Dower, John (April 2003). "Don't expect democracy this time: Japan and Iraq". History & Policy. United Kingdom: History & Policy. Archived from the original on 14 April 2010. Retrieved 9 December 2010.