پرش به محتوا

انقلاب ۲۰۱۸ ارمنستان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
انقلاب ۲۰۱۸ ارمنستان
تاریخ۳۱ مارس – ۸ مه ۲۰۱۸ (۲۰۱۸-۰۳-۳۱ – )[۱]
(۱ ماه، ۱ هفته و ۱ روز)
موقعیت
علت(ها)
اهداف
  • هدف اصلی: استعفای سرژ سارگسیان از نخست‌وزیری[۸]
  • انتخابات زودهنگام مجلس ملی[۹]
  • کنار گذاشتن «حزب جمهوری‌خواه» از قدرت[۱۰][۱۱]
  • انتصاب نیکول پاشینیان به عنوان نخست‌وزیر موقت تا برگزاری انتخابات زودهنگام[۱۲]
روش‌هاتظاهرات، تحصن، اعتراض دانشجویی، نافرمانی مدنی، کنشگری اینترنتی، تحریم کسب و کار، اعتصاب سراسری
منجرشد بهپیروزی معترضان
  • استعفای سرژ سرکیسیان
  • «حزب جمهوری‌خواه» تصمیم گرفت در رأی‌گیری برای نخست‌وزیر جدید در ۱ و ۸ مه نامزد معرفی نکند[۱۳]
  • انتخاب نیکول پاشینیان به‌عنوان نخست‌وزیر جدید[۱۴]
طرف‌های مدنی درگیر

ارمنستان اپوزیسیون ارمنستان

پشتیبانی توسط:

گروه‌های غیرسیاسی:

  • تیپ ۱۲ حافظ صلح ارمنستان (از ۲۳ آوریل)[۱۹]

ارمنستان دولت ارمنستان

احزاب سیاسی:

شخصیت‌های پیشرو
ارمنستان نیکول پاشینیان نماینده مجلس ملی (بازداشت از ۲۲ تا ۲۳ آوریل)[۲۳] ارمنستان سرژ سارگسیان (رئیس‌جمهور سابق و نخست‌وزیر مستعفی)
ارمنستان کارن کاراپتیان (نخست‌وزیر سابق و نخست‌وزیر موقت)
تعداد
ایروان
  • ۲۵۰٬۰۰۰ (۱ مه)[۲۴]
  • ۲۰۰٬۰۰۰ (۲۳ آوریل)[۲۵]
  • ۱۵۰٬۰۰۰ (۲ مه)[۲۶]
  • ۱۱۵٬۰۰۰ (۲۲ آوریل)[۲۷]
گیومری
  • ۱۰٬۰۰۰ (۲۷ آوریل)[۲۸]
گلندیل (کالیفرنیا)
تلفات و کشته‌ها
۴۰ نفر زخمی شدند از جمله نیکول پاشینیان[۳۰]
۶ پلیس زخمی شدند (در ۱۶ آوریل)[۳۰]

انقلاب ۲۰۱۸ ارمنستان، که در ارمنستان بیشتر با نام #MerzhirSerzhin (ارمنی: #ՄերժիրՍերժին) شناخته می‌شود، مجموعه‌ای از اعتراضات ضد دولتی از آوریل تا مه ۲۰۱۸ بود که توسط گروه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی به رهبری یکی از اعضای مجلس ملی ارمنستان، نیکول پاشینیان (رئیس حزب پیمان مدنی) انجام شد. تظاهرات و راهپیمایی‌ها ابتدا در واکنش به سومین دوره نخست‌وزیری سرژ سارگسیان به عنوان قدرتمندترین چهره در دولت ارمنستان برگزار شد که بعداً علیه حزب حاکم جمهوری‌خواه که از سال ۱۹۹۹ در قدرت بودند گسترش یافت. پاشینیان این رویداد را انقلاب مخملی (ارمنی: Թավշյա հեղափոխություն) نامید.[۳۱][۳۲]

در ۲۲ آوریل، پاشینیان دستگیر شد و شب را در سلول انفرادی گذراند، سپس در ۲۳ آوریل، روزی که سارگسیان از نخست‌وزیری استعفا داد و اعلام کرد: «من اشتباه می‌کردم، در حالی که نیکول پاشینیان درست می‌گفت» آزاد شد.[۳۳][۳۴] برخی از این رویداد به عنوان یک انقلاب مسالمت آمیز مشابه انقلاب کشورهای پساشوروی یاد می‌کنند.[۳۵][۳۶][۳۷] در عصر ۲۵ آوریل، شریک ائتلافی حزب جمهوری‌خواه، فدراسیون انقلابی ارمنی، از ائتلاف حاکم خارج شد.[۱۱]

در ۲۸ آوریل، همه احزاب مخالف مجلس ملی ارمنستان اعلام کردند که از نامزدی پاشینیان حمایت خواهند کرد.[۳۸] رأی‌گیری در مجلس ملی برای ۱ مه برنامه‌ریزی شده بود. پاشینیان به ۵۳ رأی برای تصدی سِمت نخست‌وزیری نیاز داشت، او باید آرای حداقل شش عضو حزب جمهوری‌خواه را نیز به دست می‌آورد.[۳۹] پاشینیان تنها نامزدی بود که برای رأی‌گیری در مجلس مطرح شد.[۴۰] با این حال، حزب جمهوری‌خواه به اتفاق آرا به پاشینیان رأی منفی دادند. ۱۰۲ نماینده در مجلس حضور داشتند که از این تعداد ۵۶ نفر به نخست‌وزیری او رأی منفی و ۴۵ نفر به آن رأی مثبت دادند.[۴۱][۴۲] یک هفته بعد، در ۸ مه، دومین رأی‌گیری انجام شد. پاشینیان با ۵۹ رأی به عنوان نخست‌وزیر انتخاب شد.[۱۴][۴۳]

انقلاب به عنوان فرصتی برای ارمنستان در نظر گرفته شد تا سیاست خارجی خود را دوباره به سمت اروپا تنظیم کند. انقلاب با سیاست‌های روسیه در تضاد بود، زیرا با مفهوم غیرقابل جایگزینی رهبران کشورهای پساشوروی مخالف بود و نیز تهدیدی برای استبداد در فضای پس از شوروی محسوب می‌شد. انقلاب ارمنستان دارای ماهیتی «اروپایی» تلقی شد زیرا با ارزش‌ها و اصول اروپایی، از لحاظ اجتماعی و سیاسی مطابقت می‌کرد.[۴۴] انقلاب نشان دهنده تغییر قابل توجهی در سیاست داخلی ارمنستان بود، زیرا سیاستمداران طرفدار روسیه از قدرت برکنار و یک دولت اصلاح‌طلب جایگزین آنها شد. این تغییر باعث بازنگری مجدد ارمنستان در روابط خود با روسیه شد. دولت اصلاح‌طلب به دنبال فاصله گرفتن از آنچه که «روش‌های تهاجمی روسیه» می‌خواند و تطبیق مجدد ارمنستان با ارزش‌های غربی همچون دموکراسی و حقوق بشر بود.[۴۵]

وضعیت سابق

[ویرایش]

در بین سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۷، سطح اعتماد گزارش شده به دولت ملی ۲۵٪ بود، در حالی که اعتماد به سیستم قضایی ۲۹٪ بود، ارقامی که کمتر از همه کشورهای همسایه ارمنستان در آن زمان بود.[۴۶]

درگیری‌ها برای انتخاب نخست‌وزیر

[ویرایش]

اعتراضات در مارس ۲۰۱۸، زمانی که اعضای حزب جمهوری‌خواه گزینه نامزدی سرژ سارگسیان را برای پست نخست‌وزیری قبول کردند، آغاز شد.[۴۷][۴۸][۴۹][۵۰] این اتفاق به معنای ادامه حکومت سارگسیان (به عنوان نخست‌وزیر یا رئیس‌جمهور) از مارس ۲۰۰۷ بود. او قانون اساسی را در سال ۲۰۱۵ اصلاح کرد تا محدودیت‌های قانونی که مانع از نامزدی دوباره او می‌شد را حذف کند.[۵۱]

معترضان اعلام کردند که در ۱۴ آوریل در مقر حزب جمهوری‌خواه، مکانی که برای معرفی رسمی سرژ سارگسیان به عنوان نامزد نخست‌وزیری در نظر گرفته شده بود تجمع می‌کنند. حزب جمهوری‌خواه نشست خود را در خارج از ایروان برگزار کرد و به اتفاق آرا به معرفی رسمی سرژ سارگسیان برای پست نخست‌وزیری رأی داد.[۵۲] شریک ائتلافی حزب حاکم، فدراسیون انقلابی ارمنی، از تصمیم حزب حاکم جمهوری‌خواه حمایت کرد، همان‌طور که بیشتر اعضای گروه مخالف حزب ارمنستان شکوفا از این تصمیم حمایت کردند.[۵۳][۵۴]

در همین زمان، اتحاد راه خروج به عنوان یک ائتلاف سیاسی طرفدار اروپا و ضد روسیه ظاهر شد که به‌طور فعال در اعتراضات خیابانی در حمایت از نیکول پاشینیان پس از نامزدی سرژ سارگسیان برای نخست‌وزیری شرکت کرد. این ائتلاف معتقد بود که سارگسیان تا حد زیادی تحت کنترل مسکو است و او را «دیکتاتور» خواند که در انتخابات تقلب می‌کند. «اتحاد راه خروج» با اشاره به افزایش احساسات ضد روسی در این کشور، از ارمنستان خواست تا روابط خود را با اتحادیه اروپا توسعه دهد.[۵۵]

اعتراضات

[ویرایش]
اعتراضات در ۱۴ آوریل ۲۰۱۸

در ۳۱ مارس، نیکول پاشینیان راهپیمایی اعتراضی Im Qayl (قدم من) خود را آغاز کرد، او راهپیمایی را از شهر گیومری شروع کرد و از شهرهایی مانند وانادزور، دیلیجان، هرازدان و آبوویان عبور کرد و سرانجام در ۱۳ آوریل به ایروان رسید و یک تجمع کوچک برگزار کرد.[۵۶]

حدود ۱۰۰ معترض پس از روز اول تظاهرات، شب در میدان فرانسه ماندند و به همان تعداد شنبه شب نیز همین کار را کردند، برخی در چادرها خوابیدند و برخی دیگر در اطراف آتش روشن کردند. تا صبح یکشنبه، پلیس ارمنستان هیچ تلاشی برای برهم زدن تظاهرات انجام نداد.[۵۲]

روز دوشنبه ۱۶ آوریل، کمپین «قدمی بردار، سرژ را رد کن» اقدامات نافرمانی مدنی را آغاز کرد. در ۱۷ آوریل، روزی که قرار بود انتخابات نخست‌وزیری انجام شود، معترضان قصد داشتند ورودی‌های ساختمان مجلس ملی را مسدود کنند تا از برگزاری رأی‌گیری جلوگیری کنند.[۵۷][۵۸] پلیس ضد شورش آنها را از پیشروی بیشتر به سمت ساختمان مجلس ملی بازداشت.[۵۹]

پس از انتخاب رئیس‌جمهور پیشین سرژ سارگسیان به عنوان نخست‌وزیر جدید، با وجود بازداشت صدها نفر توسط پلیس، اعتراضات همچنان ادامه یافت.[۶۰][۶۱] نخست‌وزیر در پاسخ به این رویداد از دولت خواست که اقامتگاه ریاست‌جمهوری را که چند هفته قبل به او داده بود، پس بگیرد.[۶۲] جمعیت در شب ۲۱ آوریل به ۵۰٬۰۰۰ نفر رسید،[۶۳] با بسته شدن بسیاری از خیابان‌ها در پایتخت، اعتراضات در سراسر کشور گسترش یافت.[۶۴]

با افزایش جمعیت، نخست‌وزیر جدید، سرژ سارگسیان بارها برای مذاکره با رهبر جنبش اعتراضی، نیکول پاشینیان تماس گرفت، اما پاشینیان گفت که او فقط مایل است در مورد شرایط استعفای نخست‌وزیر صحبت کند.[۶۵] پس از اینکه رئیس‌جمهور ارمنستان در شامگاه ۲۱ آوریل از گردهمایی پاشینیان بازدید کرد تا با پاشینیان صحبت کند،[۶۶] پاشینیان موافقت کرد که در ساعت ۱۰ صبح روز ۲۲ آوریل با نخست‌وزیر دیدار کند و گفت که معتقد است موضوع گفتگو استعفای سارگسیان خواهد بود.[۶۷]

معترضان از دانش آموزان و معلمان خواستند تا به تظاهرات بپیوندند

۲۲ آوریل

[ویرایش]

این دیدار که تنها سه دقیقه به طول انجامید،[۶۸] به هیچ نتیجه‌ای نرسید؛ زمانی که پاشینیان اظهار داشت که تنها با بحث در مورد شرایط استعفای نخست‌وزیر موافقت کرده است و نه هیچ چیز دیگر، سارگسیان از جلسه خارج شد و مخالفان را به «باج خواهی» متهم کرد.[۶۹] در این دیدار، سارگسیان از پاشینیان خواست که با توجه به سطح پایین حمایت احزاب از اتحاد سیاسی خود (کمتر از ۱۰٪ آرا در انتخابات پارلمانی گذشته) به نمایندگی از مردم صحبت نکند و به دولت اولتیماتوم ندهد. او همچنین هشدار داد که پاشینیان «درس‌های ۱ مارس» را نیاموخته است؛ اشاره سارگسیان به تظاهرکنندگان کشته شده توسط پلیس بود در حالی که اعتبار نتایج انتخابات ۱۰ سال پیش سارگسیان را به چالش می‌کشیدند، که این سخن به منزله تهدید آشکار به خشونت علیه معترضانی بود که روزانه در سراسر کشور تجمع می‌کردند.[۷۰]

بلافاصله پس از جلسه، پاشینیان گروهی از حامیان خود را از محل جلسه در میدان جمهوری در راهپیمایی طولانی از خیابان‌های تیگران متس و آرتساخ به سمت منطقه اربونی هدایت کرد که باعث بازداشت پاشینیان شد، در این میان پلیس ضد شورش با نارنجک‌های شوکر با معترضان درگیر شد. با وجود بازداشت گسترده معترضان، از جمله قانونگذاران مخالف، ساسون میکائیلیان و آرارات میرزویان اعتراضات در سراسر شهر ادامه داشت.[۷۱][۷۲] تا عصر، ۲۳۲ معترض بازداشت شدند،[۷۳] و به گفته رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، ده‌ها هزار نفر[۷۴] در میدان جمهوری تجمع کردند تا تظاهرات ضد نخست‌وزیر سرژ سارگسیان را ادامه دهند. پلیس با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که پاشینیان، میکائیلیان و میرزویان به مدت ۷۲ ساعت در بازداشت بوده‌اند. با این حال، تنها در صورتی می‌توان علیه آنها اتهامات کیفری مطرح کرد که مجلس ملی تحت کنترل جمهوری‌خواهان مصونیت پارلمانی آنها را سلب کند.[۷۵]

۲۳ آوریل

[ویرایش]

اعتراضات در ۲۳ آوریل از سر گرفته شد و رسانه‌ها گزارش دادند که اعضای سابق و در حال خدمت نیروهای مسلح ارمنستان، از جمله شرکت کنندگان در جنگ آوریل ۲۰۱۶، برای اولین بار به این تجمع‌ها پیوسته‌اند.[۷۶][۷۷][۷۸][۷۹] این اطلاعات بعداً توسط وزارت دفاع تأیید شد.[۸۰]

پاشینیان در ساعت ۳ بعد از ظهر آزاد شد و مستقیماً به میدان جمهوری رفت و در آنجا سخنرانی کوتاهی کرد و گفت که ساعت ۶:۳۰ بعد از ظهر برمی‌گردد. در ساعت ۴:۳۰ بعد از ظهر، نخست‌وزیر سرژ سارگسیان پیامی را در وبگاه رسمی نخست‌وزیری منتشر کرد و استعفای خود را اعلام نمود.[۸۱] نخست‌وزیر سابق، کارن کاراپتیان جانشین سارگسیان به عنوان «نخست‌وزیر موقت» شد.[۸۲]

۲۴ آوریل

[ویرایش]

۲۴ آوریل به عنوان روز ملی یادبود نسل‌کشی ارمنی‌ها نامگذاری شده است. معترضان به صورت گروهی جمع شدند و به سمت «یادمان نسل‌کشی ارمنی‌ها»، بنای یادبود ملی نسل‌کشی ارمنستان رفتند. در آن روز هیچ اعتراضی برگزار نشد.

۲۵ آوریل

[ویرایش]

پاشینیان پس از لغو مذاکرات با حزب جمهوری‌خواه به دلیل امتناع کاراپتیان از پذیرش پیش شرط‌های تعیین شده توسط پاشینیان، خواستار ادامه اعتراضات در ۲۵ آوریل شد.[۱۱] پیش از این، پاشینیان اظهار داشت که حزب جمهوری‌خواه حق ندارد در ارمنستان قدرت را در دست بگیرد و قبل از برگزاری انتخابات زودهنگام باید یک «نامزد مردمی» به نخست‌وزیری منصوب شود.[۸۳][۸۴] او افزود که جنبش اعتراضی باید نخست‌وزیر انتقالی را نامزد کند، سِمتی که توسط دولت فعلی رد شد زیرا این امر خلاف قانون بود.[۸۴] معترضان به خیابان‌ها ریختند تا راه فرودگاه بین‌المللی ایروان و جاده منتهی به مرز با گرجستان را مسدود کنند.[۸۵] در همین حال، «حزب ارمنستان شکوفا» و «فدراسیون انقلابی ارمنی» هر دو حمایت خود را از جنبش پاشینیان اعلام کردند.[۸۶] پاشینیان متعهد شد که اعتراضات را تا زمان انتصابش به نخست‌وزیری ادامه دهد.[۱۲]

۲۶ آوریل

[ویرایش]

ده‌ها هزار نفر در ۲۶ آوریل به تظاهرات ادامه دادند، اگرچه پاشینیان از معترضان خواست تا مسدود کردن خیابان‌ها را متوقف کنند.[۸۷] حزب حاکم جمهوری‌خواه اعلام کرد که آماده است بدون هیچ پیش شرطی با پاشینیان ملاقات کند، در حالی که پاشینیان با تأکید بر اینکه باید نخست‌وزیر شود، پیشنهاد مذاکره با آنها را داد.[۸۸]

۲۷ آوریل

[ویرایش]

پاشینیان از حامیان خود خواست تا تظاهرات خود را در ایروان به مدت ۲ روز تعلیق کنند، در حالی که او در ۲۷ آوریل در گیومری و در ۲۸ آوریل در وانادزور تظاهرات برگزار کرد.[۸۹] در صبح، او با رئیس‌جمهور عمدتاً تشریفاتی ارمنستان، رهبران حزب حاکم، شریک سابق ائتلافی حزب حاکم (فدراسیون انقلابی ارمنی)، و همچنین دومین جناح بزرگ پارلمان، حزب ارمنستان شکوفا، ملاقات کرد.[۸۹] در مصاحبه‌ای در همان روز، رئیس‌جمهور از «ارمنستان جدید» که برآمده از اعتراضات است، و فرصتی برای یک «دولت دموکراتیک واقعی» است تمجید کرد.[۹۰] در همین حال، حزب حاکم جمهوری‌خواه اعلام کرد که هیچ تغییر رژیمی را در آینده ارمنستان نمی‌بیند.[۹۱]

۲۸ آوریل

[ویرایش]

در ۲۸ آوریل، پاشینیان تجمع‌هایی را در وانادزور و ایجوان برگزار کرد، در حالی که دومین و سومین احزاب بزرگ در مجلس ملی - حزب ارمنستان شکوفا و فدراسیون انقلابی ارمنی - اعلام کردند که از نامزدی او برای پست نخست‌وزیری حمایت خواهند کرد،[۹۲] و حزب جمهوری‌خواه اعلام کرد که مانع نامزدی پاشینیان نمی‌شود[۹۳] و نامزد خود را معرفی نمی‌کند.[۹۴]

۱ مه

[ویرایش]

پارلمان، انتخاباتی را برای نخست‌وزیر جدید برگزار کرد که رهبر مخالفان پاشینیان تنها نامزد آن بود، بیش از ۱۰۰٬۰۰۰ نفر این نشست ۹ ساعته را که به‌طور زنده در میدان جمهوری پخش می‌شد تماشا کردند. با این حال، حزب حاکم با رأی کامل مخالف خود و با یک رأی اختلاف از انتخاب او جلوگیری کرد. پس از انتخابات، خوانندگان مطرح ارمنی مانند ایوتا موکوچیان و سونا شاهگلدیان برای جمعیت اجرا کردند و سخنرانی‌های الهام بخش داشتند. پاشینیان پیاده به سمت میدان جمهوری رفت و به جمعیت گفت که روز بعد اعتصاب کنند و تمام وسایل حمل و نقل را از ساعت ۸:۱۵ صبح تا ۱۷ بعد از ظهر مسدود کنند، سپس برای یک تجمع دیگر در ساعت ۱۹ در میدان جمهوری حاضر شوند.

۲ مه

[ویرایش]

با مسدود شدن مسالمت‌آمیز خیابان‌ها و بزرگراه‌های سراسر کشور، بسیاری از کارگران و مشاغل دست به اعتصاب زدند و کشور متوقف شد. راه اصلی دسترسی فرودگاه و حتی گذرگاه‌های زمینی با اعتصاب برخی از کارگران مسدود شد. حدود ۱۵۰٬۰۰۰ نفر در یک راهپیمایی دیگر در میدان جمهوری تجمع کردند تا به صحبت‌های پاشینیان گوش دادند. به دلیل اعتراضات، حزب حاکم تصمیم گرفت در دور بعدی رأی‌گیری در ۸ مه از نامزدی نیکول پاشینیان حمایت کند.[۹۵] اعتراضات در این مدت به حالت تعلیق درآمد.

۸ مه

[ویرایش]

در ۸ مه، مجلس ملی ارمنستان یک رأی‌گیری دیگر برای انتخاب نخست‌وزیر جدید داشت و دوباره نیکول پاشینیان تنها نامزد آن بود. این بار، حزب حاکم جمهوری‌خواه به نیکول پاشینیان رأی کافی برای پیروزی به شکل ۵۹ رأی موافق در برابر ۴۲ رأی مخالف داد.[۹۶] اما همچنان آرای مخالف پاشینیان از حزب جمهوری‌خواه بود.

واکنش‌ها

[ویرایش]

داخلی

[ویرایش]
  • در ۴ آوریل ۲۰۱۸، ادمون ماروکیان، رهبر حزب ارمنستان روشن، که با حزب پیمان مدنی به رهبری نیکول پاشینیان در اتحاد راه خروج همکاری می‌کرد، مقاله‌ای را در روزنامه آراووت منتشر کرد که در آن ترجیح خود را بر استفاده از روش‌های رسمی و قانونی به جای نافرمانی مدنی برای مقابله با ائتلاف حاکم اعلام کرد.[۱۸]
  • خاچاطور کوکوبلیان، رهبر حزب «دموکرات‌های آزاد» و نماینده سابق مجلس نمایندگان در تظاهرات شرکت کرد و حمایت خود را از این اقدامات اعلام کرد.[۱۸]
  • بسیاری از هنرمندانی که قبلاً با جنبش مخالف (ائتلاف حاکم)، اعلام همبستگی کرده بودند، به ویژه سرژ تانکیان، نوازنده مشهور سیستم آو ا داون، همبستگی و حمایت خود را با فعالان جنبش اعتراضی اعلام کرد و بر غیرمجاز بودن حکومت تک حزبی در ارمنستان تأکید کرد.[۹۷] برخی از سازمان‌های دیاسپورا، به ویژه «مجمع ارامنه اروپا» نیز از مخالفان دولت حمایت کردند.[۹۸]
  • کمیته هلسینکی ارمنستان اعلام کرد که آزادی بیان و رسانه به میزان قابل توجهی بهبود یافته است.[۹۹] در همین حال، «مجمع شهروندان هلسینکی – وانادزور» خواستار تقویت بیشتر دموکراسی و شفافیت دولت ارمنستان شد.[۱۰۰] «انجمن اروپا در قانون» خواستار حذف فساد و تقویت سیستم قضایی ارمنستان از سوی دولت شد.[۱۰۱]
  • مامیکون هووسپیان، مدیر «پینک ارمنستان»، یک گروه حقوق ال‌جی‌بی‌تی در ارمنستان، اظهار داشت: «در حالی که افراد ال‌جی‌بی‌تی+ در اعتراضات قبلی حضور داشتند، این بار بیشتر قابل توجه و پذیرفته شده‌اند».[۱۰۲]
  • پس از انقلاب، توصیه شد که «گروه مشورتی اتحادیه اروپا»، به عنوان راهی برای مقابله با نفوذ روسیه، مقابله با فساد، و برای کمک به ارمنستان پس از انقلاب، ایجاد روابط نزدیکتر با اتحادیه اروپا و ادامه اجرای برنامه اصلاحات، ایجاد شود. بسیاری از نخست‌وزیر نیکول پاشینیان خواستار افزایش تعامل با اروپا به عنوان راهی برای کاهش وابستگی بیش از حد این کشور به روسیه شدند.[۱۰۳]

بین‌المللی

[ویرایش]
  • شورای اروپا شورای اروپا انتقال مسالمت آمیز قدرت را ستود و اعتراضات را به عنوان نقطه عطفی در تاریخ ارمنستان و «لحظه‌ای رضایت بخش» که ملت را متحد کرد ستایش نمود.[۱۰۴]
  • اتحادیه اروپا رئیس هیئت اتحادیه اروپا در ارمنستان، در ۲۴ آوریل از موفقیت کمپین نافرمانی مدنی در این کشور استقبال کرد و وعده داد که روندی سریعتر برای تصویب موافقت‌نامه جامع مشارکت برای پیشرفت طی شود.[۱۰۵]
  • گرجستان میخیل ساآکاشویلی، رئیس‌جمهور سابق گرجستان، ویدئویی را در ۲۳ آوریل منتشر کرد و استعفای سارگسیان را به مردم ارمنستان تبریک گفت. وی تصریح کرد: «امروز شما حق دارید به خود افتخار کنید، به ارمنی بودن خود افتخار کنید، مردم با غروری که توانستند به تمام دنیا ثابت کنند که عزت دارند و می‌خواهند در شرایط عادی، انسانی و عاری از فساد زندگی کنند. من امروز دوباره متقاعد شدم که ارمنستان آینده بزرگی دارد، من از شما حمایت می‌کنم، ما همیشه با شما خواهیم بود. آفرین!».[۱۰۶] او همچنین ادعا کرد که این جنبش یک «شورش علیه روسیه» است.[۱۰۷]
  • روسیه ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه، انتقال صلح آمیز قدرت را ستود و افزود: «ارمنستان، روسیه همیشه با شماست.»[۱۰۸] در بیانیه‌ای که در صفحه رسمی وزارت امور خارجه روسیه آمده است: «امیدواریم شرایط منحصراً در زمینه قانونی و قانون اساسی توسعه یابد و همه نیروهای سیاسی برای گفتگوی سازنده مسئولیت و آمادگی نشان دهند. ما متقاعد شده‌ایم که بازگشت سریع جریان زندگی در کشور به حالت عادی و بازگرداندن اتحاد عمومی منافع اساسی برادر، ارمنستان را تأمین می‌کند.»[۱۰۹]
  • ایالات متحده آمریکا ریچارد میلز، سفیر ایالات متحده آمریکا در ارمنستان، در ۲۳ آوریل از پلیس ارمنستان و معترضان ضد دولتی به رهبری نیکول پاشینیان به دلیل اجتناب از خونریزی در جریان بن‌بست سیاسی که منجر به استعفای نخست‌وزیر سرژ سارگسیان شد، قدردانی کرد. در بیانیه وزارت امور خارجه آمریکا ابراز امیدواری شده است که جانشین وی به شیوه‌ای شفاف و مبتنی بر قانون اساسی انتخاب شود. در این بیانیه همچنین از گروه‌های سیاسی پیشرو ارمنستان خواسته شده است تا از تشدید اوضاع و هرگونه اقدام خشونت‌آمیز خودداری کنند.[۱۱۰] تظاهراتی توسط ارامنه جوامع مختلف ایالات متحده با ۵۰۰۰ معترض در همبستگی با معترضان در ارمنستان در ۲۲ آوریل[۱۱۱] برگزار شد، سایر اعتراضات در روزهای بعدی از جمله ۸ مه برگزار شد.[۱۱۲]

تأثیرات

[ویرایش]

در جریان اعتراضات ۲۰۲۰–۲۰۲۱ بلاروس، انقلاب ارمنستان به عنوان الگویی برای بلاروس به دلیل جهت‌گیری ضد روسی یا غرب‌گرایی توسط مفسرانی مانند کارل بیلت،[۱۱۳][۱۱۴] آندرس اسلوند،[۱۱۵] ایان برمر،[۱۱۶] یاروسلاو تروفیموف،[۱۱۷] بن جودا،[۱۱۸] و دیگران مطرح شد. فراناک ویاچورکا، روزنامه‌نگار بلاروسی از این تصور انتقاد کرد.[۱۱۹] زهراب مناتسکانیان، وزیر امور خارجه ارمنستان نیز این مقایسه را رد کرد و گفت: «ارمنستان مسیر خود را دنبال کرد و ترسیم موازی بر این اساس کاملاً صحیح نیست. درست است، ممکن است پارامترهای مشترکی وجود داشته باشد، اما در کل، اینها شرایط متفاوتی هستند».[۱۲۰]

انقلاب مخملی ارمنستان در هنر

[ویرایش]

انقلاب مخملی ارمنستان تقریباً بلافاصله جایگاه خود را در هنر ارمنی مدرن پیدا کرد. یکی از اولین هنرمندانی که به این موضوع پرداخت، آنا سوغومونیان با نقاشی «انقلاب مخملی ارمنستان» بود. این نقاشی ترکیب چند فیگور به سبک افسانه‌ای و ناشی از ذات نویسنده است که شامل افراد مختلف می‌شود که در رویدادهای بهار ۲۰۱۸ شرکت کرده‌اند.[۱۲۱] به گفته نویسنده، این نقاشی بسیار نمادین است؛ زیرا نه تنها به دلیل اینکه در یک دوره بسیار حساس خلق شده و بازتابی متمرکز از احساسات این دوره است، بلکه در روز شکست ارمنی‌ها در جنگ دوم قره‌باغ فروخته شده است.[۱۲۲] که در واقع می‌تواند نمادی از شکست امیدهای بیداری ملی سال ۲۰۱۸ باشد.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. "Armenia contemplates the unlikely: a nonviolent revolution on the cusp of victory". لس آنجلس تایمز. 7 May 2018. Archived from the original on 8 January 2020. Retrieved 20 February 2020.
  2. "Thousands of SoCal Armenians protest election results in their homeland". KABC-TV. 23 April 2018. Archived from the original on 12 November 2020. Retrieved 23 April 2018.
  3. "В Москве у армянской церкви прошла акция в поддержку протестов в Ереване. Митингующих задержали". مدوزا (به روسی). 22 April 2018. Archived from the original on 29 September 2020. Retrieved 23 April 2018.
  4. Ghukasyan, Seda (18 April 2018). "Yerevan: "Reject Serzh" Rally Kicks-Off in Republic Square; March To Baghramyan Avenue". هتک آنلاین. Archived from the original on 12 June 2018. Retrieved 23 April 2018. He claimed that protesters had removed a photo of Serzh Sargsyan hanging in the Armenian Consulate in Marseille and publicly burnt it.
  5. International, Radio Canada (23 April 2018). "Canada 'applauds' courage of Armenian protesters". rcinet.ca. Archived from the original on 29 October 2018. Retrieved 28 April 2018.
  6. International (20 April 2018). "Yerevan's 'Velvet Revolution' Rally: Pashinyan Calls Sargsyan a "Political Corpse"". rcinet.ca. Archived from the original on 12 June 2018. Retrieved 2 May 2018.
  7. "Armenia: Negotiations Fail, Opposition Leaders Detained, Protesters Increase in Numbers". Armenian Weekly. 22 April 2018. Archived from the original on 29 September 2020. Retrieved 23 April 2018.
  8. "Armenian PM Sarkisian Resigns After Protest Leader Pashinian Released". RadioFreeEurope/RadioLiberty. Archived from the original on 13 April 2019. Retrieved 23 April 2018.
  9. "Thousands Celebrate As Armenia's Longtime Ruler Sarkisian Steps Down". Radio Free Europe/Radio Liberty. 24 April 2018. Archived from the original on 13 April 2019. Retrieved 23 April 2018.
  10. "Пашинян потребовал "единогласной капитуляции" правящей партии Армении". РБК. 25 April 2018. Archived from the original on 30 September 2020. Retrieved 25 April 2018.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ "Pashinian Claims Armenian Ruling Party Defections, Warns PM". Radio Free Europe/Radio Liberty. 25 April 2018. Archived from the original on 25 April 2018. Retrieved 25 April 2018.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ "Пашинян пообещал не прекращать протесты до назначения премьером Армении". РБК. 26 April 2018. Archived from the original on 31 May 2018. Retrieved 26 April 2018.
  13. "Armenia's Pashinian Optimistic As Yerevan Protests Continue". Radio Free Europe/Radio Liberty. 30 April 2018. Archived from the original on 30 April 2018. Retrieved 29 April 2018.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ Roth, Andrew (2018-05-08). "'He's not a populist, he's popular': Nikol Pashinyan becomes Armenian PM". the Guardian (به انگلیسی). Archived from the original on 30 November 2020. Retrieved 2018-05-08.
  15. "Opposition MP Nikol Pashinyan discharged from hospital, joins protesters". Archived from the original on 18 June 2018. Retrieved 16 April 2018.
  16. "Himnadir.am". Archived from the original on 24 March 2019. Retrieved 15 December 2018.
  17. Aslanian, Karlen (22 April 2018). "Huge Crowds Keep Up Pressure On Armenian PM". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան. Archived from the original on 23 April 2018. Retrieved 10 December 2018.
  18. ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ ۱۸٫۲ "Dilemma of quick defeat and long-term but inevitable victory | www.aravot-en.am". Archived from the original on 10 September 2020. Retrieved 16 April 2018.
  19. "Unarmed soldiers join anti-government protests in Armenia". رویترز. 23 April 2018. Archived from the original on 10 January 2022. Retrieved 4 May 2018.
  20. "Pashinyan to Negotiate with Authorities 'on Behalf of People' (Live Thread)". epress.am. 21 April 2018. Archived from the original on 25 August 2018. Retrieved 23 April 2018. Samvel Aleksanyan, a local oligarch close to Serzh Sargsyan, is personally fighting demonstrators in Malatia district. In a video published on Facebook, Aleksanyan is seen kicking a protester who is then forcibly put into a car.
  21. Atanesian, Grigor (16 April 2018). "Thousands of protesters shut down Armenia's capital, dozens injured in clashes". eurasianet. Archived from the original on 25 August 2018. Retrieved 23 April 2018.
  22. "Nikol Pashinyan Called on Oligarchs Not to Involve Their Bodyguards". lragir.am. 16 April 2018. Archived from the original on 30 April 2018. Retrieved 26 April 2018.
  23. "PanARMENIAN.Net – Mobile". panarmenian.net. Archived from the original on 24 April 2018. Retrieved 23 April 2018.
  24. "Armenia's revolution continues, as its opposition leader nears power". اکونومیست. 3 May 2018. Archived from the original on 15 May 2018. Retrieved 4 May 2018.
  25. Weiss, Clara (25 April 2018). "Armenian prime minister resigns after mass protests". World Socialist Web Site. Archived from the original on 19 November 2021. Retrieved 30 April 2018.
  26. Ferris-Rotman, Amie (2018-05-02). "Armenia's pro-democracy leader tells his jubilant followers they can ease up". Washington Post (به انگلیسی). ISSN 0190-8286. Archived from the original on 22 September 2020. Retrieved 2018-05-05.
  27. Kucera, Joshua (22 April 2018). "Armenian opposition leader arrested, but protesters rally". eurasianet. Archived from the original on 25 August 2018. Retrieved 24 April 2018.
  28. "Armenian Ruling Party Won't Nominate PM Candidate; Pashinian Rallies Support". Radio Free Europe/Radio Liberty. 29 April 2018. Archived from the original on 26 August 2021. Retrieved 28 April 2018.
  29. about, Melissa MacBride, bio (23 April 2018). "SoCal Armenians protest election results in their homeland". ABC7 Los Angeles (به انگلیسی). Archived from the original on 12 November 2020. Retrieved 23 April 2018.
  30. ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ "Հոսպիտալացվել է 46 քաղաքացի, այդ թվում՝ 6 ոստիկան" (به ارمنی). Archived from the original on 16 April 2018. Retrieved 16 April 2018.
  31. ""Velvet Revolution" Takes Armenia into the Unknown". گروه بین‌المللی بحران. 26 April 2018. Archived from the original on 17 August 2021. Retrieved 27 April 2018.
  32. Բուլղադարյան, Նաիրա (21 April 2018). "«Մերժիր Սերժին» նախաձեռնության համակարգողներից Արմեն Գրիգորյանը ձերբակալվել է" – via www.azatutyun.am.
  33. "Премьер-министр Армении Саргсян подал в отставку". РБК. 23 April 2018. Archived from the original on 11 September 2018. Retrieved 23 April 2018.
  34. Hairenik (23 April 2018). "Breaking: Serge Sarkisian Resigns as Prime Minister". The Armenian Weekly (به انگلیسی). Archived from the original on 24 December 2018. Retrieved 23 April 2018.
  35. "Armenia's Peaceful Revolution Is a Lesson for Putin". Bloomberg.com (به انگلیسی). 23 April 2018. Archived from the original on 25 April 2018. Retrieved 24 April 2018.
  36. "Armenian Revolution: Russian influence to remain amid power shift" (به انگلیسی). Archived from the original on 10 July 2018. Retrieved 24 April 2018.
  37. Eckel, Mike (24 April 2018). "A 'Color Revolution' In Armenia? Mass Protests Echo Previous Post-Soviet Upheavals". Radio Free Europe/Radio Liberty (به انگلیسی). Archived from the original on 25 April 2018. Retrieved 24 April 2018.
  38. "Кандидатуру Пашиняна решили поддержать три партии из парламента Армении". РБК. 28 April 2018. Archived from the original on 26 May 2021. Retrieved 28 April 2018.
  39. "Armenian Opposition Leader Pashinyan Nominated As PM Candidate". Radio Free Europe/Radio Liberty (به انگلیسی). 30 April 2018. Archived from the original on 30 April 2018. Retrieved 30 April 2018.
  40. Armenian Protest Leader Pashinian Only Candidate For Premier بایگانی‌شده در ۲۹ نوامبر ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine, rferl.org; accessed 30 April 2018.
  41. "Парламент проголосовал против Пашиняна на выборах премьера Армении". РБК. May 2018. Archived from the original on 11 July 2018. Retrieved 10 December 2018.
  42. "PanARMENIAN.Net – Mobile". panarmenian.net. Archived from the original on 2 May 2018. Retrieved 2018-05-08.
  43. "Revolution sweeps Armenian opposition leader into power". Reuters. 8 May 2018. Archived from the original on 11 December 2018. Retrieved 10 December 2018 – via www.reuters.com.
  44. "Nikol Pashinyan's Russian threats and European opportunities". 1in.am. Archived from the original on 11 April 2023. Retrieved 13 April 2023.
  45. "Armenia's EU Candidacy: A Departure from Moscow's Sphere of Influence". ankasam.org. Retrieved 24 March 2024.
  46. "HUMAN DEVELOPMENT INDICES AND INDICATORS: 2018 STATISTICAL UPDATE" (PDF). Archived (PDF) from the original on 17 September 2018. Retrieved 2 December 2019.
  47. ռ/կ, Ազատություն (5 March 2018). ""Հնարավոր է Սերժ Սարգսյանը դառնա վարչապետ". Շարմազանով". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (به ارمنی). Archived from the original on 14 April 2018. Retrieved 8 April 2018.
  48. "Armenia Parliament ex-speaker: I'm sure Serzh Sargsyan will be PM". news.am. Archived from the original on 8 March 2018. Retrieved 8 April 2018.
  49. "Ես կհամոզեմ Սերժ Սարգսյանին. գեներալ (տեսանյութ)". 1in.am. Archived from the original on 7 May 2018. Retrieved 8 April 2018.
  50. ռ/կ, Ազատություն (12 February 2018). ""Պատրաստ եմ վարչապետի պաշտոնում առաջադրել Սերժ Սարգսյանի թեկնածությունը". Արմեն Աշոտյան". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (به ارمنی). Archived from the original on 14 April 2018. Retrieved 8 April 2018.
  51. Who needs parliamentary republic in Armenia? بایگانی‌شده در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine Vestnik Kavkaza, 5 October 2015
  52. ۵۲٫۰ ۵۲٫۱ "Sargsyan officially nominated for office amid continuing protests" (به انگلیسی). Archived from the original on 22 April 2018. Retrieved 16 April 2018.
  53. "ARF-D backs decision to nominate Serzh Sargsyan for prime minister". tert.am. Archived from the original on 11 September 2018. Retrieved 16 April 2018.
  54. "Serzh Sargsyan elected prime minister of Armenia among clashes in Yerevan". EurAsia Daily. 17 April 2018. Archived from the original on 27 June 2018. Retrieved 3 May 2018.
  55. "The main paradox of modern Armenia".
  56. LLC, Helix Consulting. "Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց 14-օրյա քայլարշավ սկսելու մասին". www.panorama.am. Archived from the original on 21 December 2019. Retrieved 10 September 2018.
  57. "Armenia crisis: Protesters bring cities to standstill after vote". BBC. 2 May 2018. Archived from the original on 30 May 2018. Retrieved 2 May 2018.
  58. "Arminfo: Armenian opposition continues protests against Serzh Sargsyan's  premiership" (به انگلیسی). Archived from the original on 18 November 2018. Retrieved 16 April 2018.
  59. "More Streets In Yerevan Blocked By Hundreds Opposition Protesters". aravot-en.am. Archived from the original on 17 April 2018. Retrieved 30 April 2018.
  60. "Armenian Police Struggle To Contain Continuing Protests". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (به ارمنی). Archived from the original on 21 June 2018. Retrieved 22 April 2018.
  61. "More People Detained In Anti-Sarkisian Protests". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (به ارمنی). Archived from the original on 21 June 2018. Retrieved 22 April 2018.
  62. ռ/կ, Ազատություն (19 April 2018). "Sarkisian Gives Up Ownership Of Official Residence". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (به ارمنی). Archived from the original on 23 April 2018. Retrieved 22 April 2018.
  63. "Armenia protests: 70 arrested, including 2 suspected bombers". Washington Post (به انگلیسی). Associated Press. 21 April 2018. ISSN 0190-8286. Archived from the original on 21 April 2018. Retrieved 22 April 2018.
  64. "Armenia: Protesters Shut Down Noyemberyan-Bagratashen Highway – Hetq – News, Articles, Investigations" (به انگلیسی). Archived from the original on 25 April 2018. Retrieved 22 April 2018.
  65. Aslanian, Karlen (21 April 2018). "Armenian PM Wants Urgent Talks With Protest Leader". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (به ارمنی). Archived from the original on 22 April 2018. Retrieved 22 April 2018.
  66. Aslanian, Karlen; Stepanian, Ruzanna (21 April 2018). "Armenian President Visits Main Protest Site (UPDATED)". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (به ارمنی). Archived from the original on 22 April 2018. Retrieved 22 April 2018.
  67. ռ/կ, Ազատություն (21 April 2018). "Serzh Sarkisian, Pashinian Agree To Meet". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (به ارمنی). Archived from the original on 22 April 2018. Retrieved 22 April 2018.
  68. "Премьер-министр Армении встретился с лидером протестов. Их переговоры продлились три минуты". Meduza (به روسی). Archived from the original on 8 March 2019. Retrieved 23 April 2018.
  69. "Tens Of Thousands Fill Yerevan Square As Protest Leader Pashinian Detained". Radio Free Europe/Radio Liberty (به انگلیسی). 22 April 2018. Archived from the original on 23 April 2018. Retrieved 23 April 2018.
  70. Agencies (22 April 2018). "Armenian opposition leader detained amid political unrest". the Guardian (به انگلیسی). Archived from the original on 23 April 2018. Retrieved 23 April 2018.
  71. "Власти Армении пошли на силовую акцию против шествия оппозиции в Ереване". РБК. 22 April 2018. Archived from the original on 22 April 2018. Retrieved 23 April 2018.
  72. "Tens Of Thousands Fill Yerevan Square As Protest Leader Pashinian Detained". Radio Free Europe/Radio Liberty. 22 April 2018. Archived from the original on 23 April 2018. Retrieved 23 April 2018.
  73. "Число задержанных полицией активистов в Ереване возросло до 232 человек". РБК. 22 April 2018. Archived from the original on 22 April 2018. Retrieved 23 April 2018.
  74. Aslanian, Karlen (22 April 2018). "Huge Crowds Keep Up Pressure On Armenian PM". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (به ارمنی). Archived from the original on 23 April 2018. Retrieved 23 April 2018.
  75. "Yerevan Bracing For Fresh Protests After Detention Of Leader". RadioFreeEurope/RadioLiberty (به انگلیسی). Archived from the original on 13 April 2019. Retrieved 23 April 2018.
  76. "Live Stream: Fresh Protests In Armenia". Radio Free Europe/Radio Liberty (به انگلیسی). 23 April 2018. Archived from the original on 23 April 2018. Retrieved 23 April 2018.
  77. "Group of soldiers joins anti-government protests in Armenia" (به انگلیسی). Archived from the original on 8 March 2019. Retrieved 23 April 2018.
  78. "Armenian soldiers join anti-government protests in Yerevan". DailySabah. Archived from the original on 26 August 2020. Retrieved 23 April 2018.
  79. "К протестам в Ереване присоединились военные". РБК. 23 April 2018. Archived from the original on 23 April 2018. Retrieved 23 April 2018.
  80. LLC, ZOOM GRAPHICS. "ՀՀ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ | Հայտարարություն". mil.am. Archived from the original on 23 April 2018. Retrieved 23 April 2018.
  81. "Վարչապետ Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունը – Մամլո հաղորդագրություններ – Լրատվություն – Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ". primeminister.am (به ارمنی). Archived from the original on 24 April 2018. Retrieved 24 April 2018.
  82. "Armenian PM resigns after protests". BBC News. 23 April 2018. Archived from the original on 23 April 2018. Retrieved 23 April 2018.
  83. Fieke Snijder and, Mahir Zeynalov (26 April 2018). "Alexander Iskandaryan: Early to Say if Armenia Will Change for Better". The Globe Post. Archived from the original on 1 May 2018. Retrieved 30 April 2018.
  84. ۸۴٫۰ ۸۴٫۱ "Оппозиция вновь вышла на улицы Еревана. Переговоры Пашиняна с премьером сорваны". Meduza (به روسی). Archived from the original on 8 March 2019. Retrieved 25 April 2018.
  85. https://www.rbc.ru/rbcfreenews/5ae046e89a79471c04280ebe بایگانی‌شده در ۲۶ مه ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine Протестующие в Ереване перекрыли дорогу в аэропорт Звартноц
  86. ռ/կ, Ազատություն (25 April 2018). "Dashnaktsutyun Quits Armenian Government". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (به ارمنی). Archived from the original on 26 April 2018. Retrieved 25 April 2018.
  87. Aslanian, Karlen (26 April 2018). "Armenian Parliament to Choose New PM on May 1". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» Ռադիոկայան. Archived from the original on 29 September 2020. Retrieved 19 April 2019.
  88. Aslanian, Karlen; Stepanian, Ruzanna (26 April 2018). "Armenian Protest Leader Offers Talks with Government". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» Ռադիոկայան. Archived from the original on 29 September 2020. Retrieved 19 April 2019.
  89. ۸۹٫۰ ۸۹٫۱ Tamrazian, Harry; Stepanian, Ruzanna; Aslanian, Karlen (27 April 2018). "Acting PM Refuses to Meet 'Intransigent' Pashinian". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» Ռադիոկայան. Archived from the original on 14 November 2020. Retrieved 19 April 2019.
  90. Tamrazian, Harry (26 April 2018). "President Hails 'New Armenia'". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» Ռադիոկայան. Archived from the original on 29 September 2020. Retrieved 19 April 2019.
  91. Stepanian, Ruzanna (27 April 2018). "Ruling Party Figure Sees No 'Regime Change' in Armenia". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» Ռադիոկայան. Archived from the original on 9 November 2020. Retrieved 19 April 2019.
  92. Stepanian, Ruzanna; Bedevian, Astghik (28 April 2018). "Tsarukian, Dashnaks Signal Support for Pashinian". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» Ռադիոկայան. Archived from the original on 29 September 2020. Retrieved 19 April 2019.
  93. Lazarian, Tatevik (29 April 2018). "Armenian Parliament Majority 'Won't Block' Opposition Candidate for PM". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» Ռադիոկայան. Archived from the original on 9 November 2020. Retrieved 19 April 2019.
  94. Stepanian, Ruzanna; Aslanian, Karlen (28 April 2018). "Armenian Ruling Party Vows No Candidate for PM (UPDATED)". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» Ռադիոկայան. Archived from the original on 29 September 2020. Retrieved 19 April 2019.
  95. "Armenia's pro-democracy leader tells his jubilant followers they can ease up". واشینگتن پست. 2 May 2018. Archived from the original on 22 September 2020.
  96. ռ/կ, Ազատություն (8 May 2018). "Pashinian Elected Armenian PM (UPDATED)". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան. Archived from the original on 4 July 2018. Retrieved 10 December 2018.
  97. "Serj Tankian on Yerevan protests: Civil disobedience works like a charm when enough people participate". news.am (به انگلیسی). Archived from the original on 21 April 2018. Retrieved 23 April 2018.
  98. "Arminfo: In Yerevan, the initiative Take a step, turn down Serzhu began the  action of civil disobedience" (به انگلیسی). Archived from the original on 10 February 2019. Retrieved 16 April 2018.
  99. "Հայաստանից մոտ 2 շաբաթ հետո ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհրդին կեղծ տեղեկություններ են ներկայացվելու". Live News. 9 January 2020. Archived from the original on 26 May 2023. Retrieved 26 May 2023.
  100. "«2018-ից հետո ժողովրդավարական գործընթացների սկսման հնարավորություն ունեցանք և ունենք, բայց իշխանությունը հետևողական չեղավ ժողովրդավարական փոփոխությունների առումով». Արթուր Սաքունց | Առավոտ - Լուրեր Հայաստանից". Archived from the original on 30 May 2023. Retrieved 31 May 2023.
  101. "Armenia's judicial tightrope walk |". Archived from the original on 26 August 2023. Retrieved 28 August 2023.
  102. "Armenia's LGBT+ community still waits for change one year after revolution". رویترز. Archived from the original on 20 November 2022. Retrieved 3 May 2023.
  103. Giragosian, Richard (August 7, 2019). "Paradox of power: Russia, Armenia, and Europe after the Velvet Revolution". ECFR. Archived from the original on 31 August 2023. Retrieved 31 August 2023.
  104. "The functioning of democratic institutions in Armenia". assembly.coe. Archived from the original on 14 April 2023. Retrieved 14 April 2023.
  105. "EU envoy pledges to step up ratification of CEPA". tert.am (به انگلیسی). Archived from the original on 9 January 2019. Retrieved 26 April 2018.
  106. "Saakashvili: Armenia has a great future". news.am. Archived from the original on 9 January 2019. Retrieved 26 April 2018.
  107. Georgia, Civil. "Civil.Ge – Georgia: Mixed Reactions over Armenia Protests". civil.ge. Archived from the original on 24 April 2018. Retrieved 26 April 2018.
  108. "'I Was Wrong': Armenian Leader Quits Amid Protests". New York Times. 23 April 2018. Archived from the original on 28 May 2019. Retrieved 24 April 2018.
  109. "Russian foreign ministry emphasizes restoration of public accord in Armenia". arka.am. 25 April 2018. Archived from the original on 19 October 2018. Retrieved 26 April 2018.
  110. Sahakian, Nane; Harutyunyan, Sargis (24 April 2018). "U.S. Envoy Hails 'Spirit Of Democracy' In Armenia". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (به ارمنی). Archived from the original on 12 June 2018. Retrieved 26 April 2018.
  111. MacBride, Melissa (23 April 2018). "SoCal Armenians protest election results in their homeland". ABC7 Los Angeles. Archived from the original on 11 December 2018. Retrieved 10 December 2018.
  112. bio, veronica miracle bio,veronica miracle, veronica abc7 (8 May 2018). "Armenians gather in Glendale to rally for upcoming election". ABC7 Los Angeles. Archived from the original on 11 December 2018. Retrieved 10 December 2018.
  113. Bildt, Carl (August 18, 2020). "The Armenian Model for Belarus". پراجکت سیندیکت. Archived from the original on 20 August 2020. Retrieved 20 August 2020.
  114. Bildt, Carl (19 August 2020). "The Armenian model for Belarus". European Council on Foreign Relations. Archived from the original on 20 August 2020. Retrieved 20 August 2020.
  115. Åslund, Anders (August 16, 2020). "Why Vladimir Putin is unlikely to invade Belarus". شورای آتلانتیک. Archived from the original on 16 August 2020. Retrieved 20 August 2020. Rather than looking to Russia's policy toward Ukraine in 2014, I think we should turn to its policy on Armenia since 2018. This was the most recent post-Soviet color revolution. Initially, Putin's position seemed to be hesitant, but now he appears to be quite happy with Armenia's very popular democratic Prime Minister Nikol Pashinyan. Armenia has stayed in the Eurasian Economic Union and in Moscow's Collective Security Treaty Organization along with Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan, and Tajikistan. In addition, large Russian state companies completely dominate the Armenian economy.
  116. Bremmer, Ian (August 18, 2020). "Russia didn't intervene when the Armenians threw out their leader two years ago. [...] Same factors in Belarus today". توییتر. Archived from the original on 20 August 2020. Retrieved 20 August 2020.
  117. Trofimov, Yaroslav (August 14, 2020). "It is also entirely possible that there is a solution in Belarus that satisfies Russia and the EU (including France.) Cf. Armenia 2018". توییتر. Archived from the original on 20 August 2020. Retrieved 20 August 2020.
  118. Haddad, Benjamin; Judah, Ben (August 7, 2020). "Europe Must Stand Up for Belarus". فارین پالیسی. Archived from the original on 7 August 2020. Retrieved 20 August 2020. Toward Moscow, the grouping should be clear that it favors the same approach the West took toward the Armenia revolution in spring 2018: It supports democracy, but will not seek to expand either NATO or EU membership toward Belarus.
  119. Viačorka, Franak (August 19, 2020). "What Honorable Carl Bildt is offering here— absolutely dangerous and preserving Russian domination over BY. This would lead to entire russification of elites, export of corruption from Russia and unification of political systems (with pocket opposition and Russian parties)". توییتر. Archived from the original on 20 August 2020. Retrieved 20 August 2020. What Honorable Carl Bildt is offering here— absolutely dangerous and preserving Russian domination over BY. This would lead to entire russification of elites, export of corruption from Russia and unification of political systems (with pocket opposition and Russian parties)
  120. "Yerevan Rejects Parallels Between Belarus Protests, Armenian Revolution". azatutyun.am. رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی. 1 September 2020. Archived from the original on 27 October 2020. Retrieved 2 September 2020.
  121. ""Бархатная революция" в искусстве: картины Анны Согомонян". Армянский музей Москвы и культуры наций (به انگلیسی). Archived from the original on 2 December 2021. Retrieved 2021-12-02.
  122. Soghomonyan, Anna. "This painting is iconic for me. I painted this during the fantastic Armenian Velvet Revolution in May 2018. And it was bought on a terrible day when we learned that we had lost the war to Azerbaijan. Today is again an alarming day for #Armenia. God save our country". LinkedIn (به انگلیسی). Archived from the original on 2 December 2021. Retrieved 2021-12-02.