آمار زیستمحیطی
آمارهای زیستمحیطی کاربرد روشهای آماری در علوم محیطی است. رویههایی را برای رسیدگی به پرسشهای مربوط به محیط طبیعی در حالت دستنخورده، تعامل انسان با محیط زیست و محیطهای شهری پوشش میدهد. حوزه آمار زیستمحیطی در چند دهه گذشته به عنوان پاسخی به نگرانی فزاینده در مورد محیط زیست در بخشهای عمومی، سازمانی و دولتی رشد سریعی داشتهاست.
چارچوب سازمان ملل متحد برای توسعه آمار محیط زیست (FDES) دامنه آماری محیط زیست را به شرح زیر تعریف میکند:[۱] دامنه آمار محیط زیست جنبههای بیوفیزیکی محیط و آن جنبههایی از سیستم اجتماعی-اقتصادی که بهطور مستقیم بر محیط تأثیر میگذارد و با آن در تعامل است مانند دامنه آمارهای محیطی، اجتماعی و اقتصادی را دربر میگیرد. ترسیم یک خط مشخص برای تقسیم این مناطق آسان یا ضروری نیست. آمارهای اجتماعی و اقتصادی که فرایندها یا فعالیتهایی را با تأثیر مستقیم یا تعامل مستقیم با محیط توصیف میکنند، بهطور گسترده در آمارهای محیطی استفاده میشوند. آنها در محدوده FDES هستند.
کاربردها
[ویرایش]تجزیه و تحلیل آماری برای حوزه علوم زیستمحیطی ضروری است و به پژوهشگران این امکان را میدهد تا از طریق تحقیق و توسعه راه حلهای بالقوه برای موضوع مورد مطالعه، درک درستی از مسائل زیست محیطی به دست آورند. کاربردهای روشهای آماری در علوم محیطی متعدد و متنوع است. آمارهای زیستمحیطی در بسیاری از زمینهها از جمله: سازمانهای بهداشت و ایمنی، سازمانهای استاندارد، موسسههای پژوهشی، مسئولان آب و رودخانهها، سازمانهای هواشناسی، شیلات، سازمانهای حفاظتی، و نگرانیهای مربوط به خطر، آلودگی، مقررات و کنترل.[۲]
آمارهای زیستمحیطی بهویژه در صنایع دانشگاهی، دولتی، نظارتی، فنآوری و مشاوره کاربرد فراوانی دارد.[۲]
کاربردهای خاص تجزیه و تحلیل آماری در حوزه علوم محیط زیست شامل تجزیه و تحلیل خطر زلزله، سیاستگذاری زیستمحیطی، برنامهریزی نمونهبرداری اکولوژیکی، پزشکی قانونی محیط زیست است.[۲]
در محدوده آمارهای زیستمحیطی، دو دسته اصلی از کاربردهای آنها وجود دارد.[۲]
- آمار توصیفی برای استنباط در مورد دادهها استفاده نمیشود، بلکه صرفاً برای توصیف ویژگیهای آن استفاده میشود.
- آمار استنباطی برای استنباط در مورد دادهها، آزمون فرضیهها یا پیشبینی استفاده میشود.
انواع مطالعات تحت پوشش آمار زیستمحیطی عبارتند از:
- مطالعات پایه برای مستندسازی وضعیت فعلی یک محیط برای ارائه پسزمینه در صورت تغییرات ناشناخته در آینده.
- مطالعات هدفمند برای توصیف تأثیر احتمالی تغییرات برنامهریزی شده یا رخدادهای تصادفی؛
- نظارت منظم برای شناسایی تغییرات در محیط.
منابع داده زیستمحیطی
[ویرایش]منابع داده برای آمارهای زیست محیطی متنوع است و شامل بررسیهای مربوط به جمعیت انسانی و محیط زیست، سوابق سازمانهای مدیریت منابع محیطی، نقشهها و عکسها، تجهیزات مورد استفاده برای بررسی محیط زیست و مطالعات تحقیقاتی در سراسر جهان است. یکی از اجزای اصلی دادهها بازدید میدانی مستقیم است، اگرچه بیشتر آمارهای زیستمحیطی از منابع مختلفی استفاده میکنند.
روشها
[ویرایش]روشهای تحلیل آماری در علوم محیطی به اندازه کاربردهای آن است. در حالی که مبنایی برای روشهای مورد استفاده در زمینههای دیگر وجود دارد، بسیاری از این روشها باید متناسب با نیازها یا محدودیتهای دادهها در علوم محیطی تطبیق داده شوند. مدلهای رگرسیون خطی، مدلهای خطی تعمیمیافته و مدلهای غیرخطی برخی از روشهای تحلیل آماری هستند که بهطور گسترده در علوم محیطی برای مطالعه روابط بین متغیرها استفاده میشوند.[۲]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ http://unstats.un.org/unsd/environment/FDES/FDES-2015-supporting-tools/FDES.pdf United Nations Framework for the Development of Environment Statistics
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ Rong, Yue (2011-09-01). "Environmental Statistics". Environmental Forensics. 12 (3): 189–190. doi:10.1080/15275922.2011.599263. ISSN 1527-5922.
پیوند به بیرون
[ویرایش]- https://www.oecd-ilibrary.org/environment/data/oecd-environment-statistics_env-data-en
- https://unstats.un.org/unsd/envstats/qindicators.cshtml
- http://www.jenvstat.org/
- https://cfpub.epa.gov/si/si_public_record_report.cfm?dirEntryId=137230&Lab=NERL
- https://web.ma.utexas.edu/users/mks/envstat.html
- https://www.umass.edu/landeco/teaching/ecodata/schedule/statistics.pdf بایگانیشده در ۲۳ فوریه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine
- https://unstats.un.org/unsd/environmentgl/default.asp