گنجشک
| گنجشک | |
|---|---|
| |
| گنجشک خانگی | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پرندگان |
| راسته: | گنجشک‌سانان[۱] |
| زیرراسته: | مرغان آوازخوان[۲] |
| تیره: | گنجشکیان[۳] ایلیگر، ۱۸۱۱ |
| سرده‌ها | |
|
گنجشک‌های راستین | |
گُنْجـِشْکْ به پرندگان خانوادهٔ گنجشکیان گفته می‌شود، که خود در راستهٔ گنجشک‌سانان می‌گنجند. گنجشک خانگی معروفترین گونهٔ گنجشک است که در تعداد بسیار زیاد در تمامی قاره‌های جهان و بیشتر در مناطق شهری زندگی می‌کند. گنجشکها را نزدیک‌ترین حیوان وحشی به انسان توصیف می‌کنند. گنجشک پرنده‌ای است کوچک با منقار کلفت و مخروطی و پاهای نسبتاً کوتاه که اغلب پر و بال رنگارنگ ندارد. گنجشکان بیشتر به صورت اجتماعی به سر می‌برند و به‌طور گروهی زاد و ولد می‌کنند. پروازی نیرومند دارند. در بیشتر گونه‌ها دودیسی جنسیتی (تفاوت نر و ماده) مشاهده می‌شود. در سوراخ‌های درختان، شکاف دیوار و صخره‌ها لانه می‌سازند. بیشتر از دانه‌ها و مواد گیاهی و گاه جانوری تغذیه می‌کنند.
گوشت گنجشک
برخی بر مبنای طب سنتی ایرانی معتقدند که طبیعت گوشت گنجشک گرم و خشک بوده و حرارت بدن را بالا می برد و باعث افزایش نیروی جنسی می شود. همچنین معتقدند که ترکیب گوشت گنجشک و زرده تخم مرغ و روغن زیتون برای افراد موسوم به سردمزاج بسیار مفید است.[۴]
گونه‌ها
فهرست زیر شامل گونه‌های گنجشک به تفکیک سرده است:[۵][۶][۷]
- Hypocryptadius
- گنجشک‌های راستین, the true sparrows
- گنجشک تاغ، Passer ammodendri
- گنجشک خانگی، Passer domesticus
- گنجشک ایتالیایی، Passer italiae
- گنجشک سینه‌سیاه، Passer hispaniolensis
- گنجشک سیند، Passer pyrrhonotus
- گنجشک سومالی، Passer castanopterus
- گنجشک حنایی، Passer rutilans
- گنجشک پشت‌ساده، Passer flaveolus
- گنجشک رودخانه‌ای، Passer moabiticus
- گنجشک ایاگو، Passer iagoensis
- گنجشک بزرگ، Passer motitensis
- گنجشک کنیا، Passer rufocinctus
- گنجشک کردفان، Passer cordofanicus
- گنجشک شلی، Passer shelleyi
- گنجشک سقطرا، Passer insularis
- گنجشک عبد الکوری، Passer hemileucus
- گنجشک دماغه، Passer melanurus
- گنجشک سرخاکستری شمالی، Passer griseus
- گنجشک سوینسون، Passer swainsonii
- گنجشک نوک‌طوطی، Passer gongonensis
- گنجشک سواحیلی، Passer suahelicus
- گنجشک سرخاکستری جنوبی، Passer diffusus
- گنجشک بیابانی، Passer simplex
- گنجشک درختی، Passer montanus
- گنجشک طلایی سودان، Passer luteus
- گنجشک طلایی عربی، Passer euchlorus
- گنجشک خرمایی، Passer eminibey
- گنجشک‌های صخره, the petronias or rock sparrows
- گنجشک صخره‌ای خال‌زرد، Petronia pyrgita
- گنجشک گلو زرد، Petronia xanthocollis
- پترونیای گلوزرد، Petronia superciliaris
- پترونیای درختی، Petronia dentata
- گنجشک صخره، Petronia petronia
- Carpospiza
- گنجشک صخره‌ای کمرنگ، Carpospiza brachydactyla
- Montifringilla, the snowfinches
- گنجشک برفی بال سفید، Montifringilla nivalis
- گنجشک برفی تبتی، Montifringilla adamsi
- گنجشک برفی کفل‌سفید، Montifringilla taczanowskii
- گنجشک برفی پدر داوید، Montifringilla davidiana
- گنجشک برفی گردن‌حنایی، Montifringilla ruficollis
- گنجشک برفی بلنفورد، Montifringilla blanfordi
- گنجشک برفی افغانستانی، Montifringilla theresae
گنجشک معمولی
گنجشک معمولی به طول ۱۴ تا ۱۵ سانتیمتر است. گنجشک نر تارک خاکستری پررنگ پس گردن بلوطی، گلوی سیاه، گونه‌ها و سطح شکمی سفید مایل به خاکستری است. در پرواز خط بالی کوتاه و نسبتاً واضح و دمگاه خاکستری دارد. پرنده ماده و نابالغ فاقد سیاهی گلو، در سطح پشتی قهوه‌ای تیره و در سطح شکمی سفید چرک است.
زیستگاه
زیستگاه مناطق مسکونی، کشاورزی، و به ندرت دور از محل آدمی زندگی می‌کند. در سوراخ‌ها و پرچین‌ها، روی شاخه‌های درخت و در مناطق مختلف لانه می‌سازد. گنجشک امروزه تقریباً در همه جای دنیا یافت می‌شود. بیشتر گنجشکان آوازی دلفریب و موزیکال دارند. اغلب گنجشکان لانه خود را در بوته‌زارها و علفزارها می‌سازند، اما نوعی گنجشک لانه‌اش را در جاهای بلندتری نسبت به گنجشکان دیگر می‌سازد. گاهی لانه را بر فراز درختان همیشه سبز تا ۸ متر ارتفاع می‌سازد. لانه آنها از خار و خاشاک و الیاف گیاهی، و گاهی از شاخه‌های کوچک درختان است. همچنین می‌شود گنجشک هارا در باغ‌های کشاورزی یافت و علاقه نسبتاً زیادی
به نشستن روی درخت‌های بید مجنون دارند.
موسم تخمگذاری
موسم تخمگذاری و جفت‌گیری گنجشکها معمولاً از نیمه فصل بهار آغاز می‌شود و تا اواخر بهار ادامه دارد. ماده از ۴ تا ۶ تخم سفید رنگ با نشانه‌های سرخ-قهوه‌ای می‌گذارد. گنجشک‌هایی که در ناحیه‌های معتدل به سر می‌برند، گاه با فرارسیدن پاییز و زمستان به سوی ناحیه‌های گرمسیر مهاجرت می‌کنند. زمان شکار گنجشک از ۱ تیر ماه آغاز و تا اواخر فصل زمستان(۲۰)اسفند ادامه دارد.
نگارخانه
-
گنجشک نر
پانویس
- ↑ Passeriformes
- ↑ Passeri
- ↑ Passeridae
- ↑ دکتر سعید میرزا آقایی. مفاهیم تغذیه در طب ایرانی. نسل نیکان چاپ اول ۱۳۸۹.
- ↑ Summers-Smith, J. Denis (2009). "Family Passeridae (Old World Sparrows)". Handbook of the Birds of the World. Volume 14: Bush-shrikes to Old World Sparrows. Barcelona: Lynx Edicions. ISBN 978-84-96553-50-7.
{{cite book}}: Unknown parameter|editors=ignored (|editor=suggested) (help) - ↑ Fjeldså, J.; Irestedt, M.; Ericson, P. G. P.; Zuccon, D. (2010). "The Cinnamon Ibon Hypocryptadius cinnamomeus is a forest canopy sparrow" (PDF). Ibis. 152 (4): 747–760. doi:10.1111/j.1474-919X.2010.01053.x.
- ↑ BirdLife International (2010). "Species factsheet: Passer hemileucus". Archived from the original on 21 September 2011. Retrieved 24 June 2010.
منابع
- دکتر:، العلوی، هادی، «(عالم الطیور و الحیوانات) »، دارالعودة، بیروت، لبنان، چاپ پنجم سال ۱۹۹۸ میلادی به (عربی).
- عطاءالله، سمیر، (موسوعة المعلومات العامة) . دار عطاءالله للنشر والتوزیع، بیروت، لبنان، چاپ هشتم، سال انتشار ۱۹۸۴ میلادی به (عربی).
- "منبع جعبه‌زیست" (به انگلیسی). ویکی‌پدیای انگلیسی. Retrieved 16 November 2008.
 |
ویکیکتاب دارای کتابی پیرامون موضوع آموزش بزرگ کردن جوجه گنجشک است |
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ گنجشک موجود است. |
 |
اطلاعات مرتبط در ویکیگونه: Passeridae |
 |
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به گنجشک در ویکیگفتاورد موجود است. |