بیان جهت در آناتومی

تصویری از مغز با دید کورونال

در آناتومی بدن جاندار (انسان) را به سه صفحه عمود بر هم می‌توان تقسیم کرد:

1. صفحه چپ‌راستی یا ساژیتال در این صفحه بدن به دو نیمه راست و چپ تقسیم میشود.

2. صفحه پس‌وپیش یا فرونتال یا کرونال در این صفحه بدن به دو نیمه قدامی و خلفی تقسیم میشود.

3. صفحه فوقانی-تحتانی یا هوریزنتال یا آگزیال در این صفحه بدن به دو نیمه فوقانی و تحتانی تقسیم میشود.

صفحه چپ‌راستی(ساژیتال)

دید چپ‌راستی یا صفحهٔ چپ‌راستی یا برش یا صفحهٔ ساژیتال (به انگلیسی: Sagittal view) در پزشکی صفحه ایست عمودی که بدن را به قسمت‌های چپ و راست تقسیم می‌کند. اندامهای نزدیکتر به صفحه ساژیتال را می‌توان داخلیتر یا مدیال نامید و اندامهای دورتر را خارجی یا لترال . مانند آنکه چشم داخلیتر از گوش است و گوش لترال یا خارجیتر از چشم.

صفحه پس‌وپیش(کرونال)

دید پس‌وپیش یا برش یا صفحهٔ پس‌وپیش یا دید کرونال در پزشکی صفحه ایست عمودی که بدن یا دید بدن را به قسمت‌های خَلفی یا پس و قُدامی یا پیش تقسیم می‌کند. گاه به جای واژه "دید" در این موضوع از واژه‌های "برش" یا "مقطع" نیز استفاده می‌شود . مانند آنکه اعصاب نخاعی که از مهره‌های کمری خارج میشوند به دو شاخه تقسیم میشوند شاخه خلفی که به پوست کمر نزدیکتر است را دورسال و شاخه قدامی را که به شکم نزدیکتر است ونترال مینامند.

دید بالایی-پایینی(آگزیال)

دید بالایی-پایینی یا صفحهٔ بالایی-پایینی یا دید یا صفحهٔ آگزیال در پزشکی صفحه ایست افقی که بدن یا دید بدن را به قسمت‌های تختانی و فوقانی تقسیم می‌کند. قسمتها بالاتر را سری(کرانیال) و قسمتهای پایینتر را دمی(کودال) نیز مینامند.

ابتدا و انتها(پروگزیمال و دیستال)

ابتدای یک عضو از سمت تنه یا محور اصلی بدن را ابتدا یا پروگزیمال و انتهای آن را انتها یا دیستال مینامند. مانند آنکه در اندام فوقانی بازو پروگزیمال و مچ دست دیستال است. یا در انگشتان بند اول که به کف دست متصل است بند پروگزیمال و بند آخر بند دیستال است.

درون و بیرون(اینترنال و اکسترنال)

در اعضایی که حفره مانند یا لوله ای شکل هستند سطح داخلی را درون (اینترنال) و سطح خارجی را بیرونی (اکسترنال) مینامند. مانند روده که مواد غذایی در سطح درونی آن قرار دارند.

دندان

هر دندان پنج وجه دارد: وجه زبانی (لینگوال) که به زبان برخورد میکند ؛ وجه فکی یا بوکال که به سطح داخلی گونه‌ها برخورد میکند ؛ وجه مزیال که به سمت دندان جلویی میباشد ؛ وجه دیستال که به سمت دندان عقبی (مانند آسیا) میباشد ؛ وجه اکلوزال که دربرابر سطح جونده دندان مقابل قرار میگیرد.

جستارهای وابسته

• بیان حرکات در طب
• دید چپ‌راستی
• دید فوقانی-تحتانی
• دید بالایی-پایینی