کودتای ۱۹۹۵ آذربایجان
| کودتای نافرجام در جمهوری آذربایجان | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخشی از جنگ‌های فروپاشی شوروی | |||||||
| |||||||
| طرف‌های درگیر | |||||||
 Special Purpose Police UnitTurkish putschists با حمایت:  حزب حرکت ملی[۳] |
با حمایت: دولت ترکیه | ||||||
| فرماندهان و رهبران | |||||||
 روشن جوادف † |
حیدر علی‌اف صفر ابی‌اف با حمایت: سلیمان دمیرل | ||||||
| تلفات و خسارات | |||||||
| 8 putschist police officers killed |
23 pro-government forces killed (22 soldiers and 1 police officer) 7 wounded | ||||||
کودتای آذربایجان در سال ۱۹۹۵ میلادی که به کودتای ترکیه در باکو نیز معروف است، [۱] اقدام برای کودتا توسط اعضای ارتش آذربایجان به رهبری سرهنگ روشن جوادف در راس یک گروه از پلیس‌های یگان ویژه بود که به واحد OPON تعلق داشتند. هدف این گروه چنین بود که کنترل کشور را از دست رئیس‌جمهور حیدر علیف بگیرند و ابوالفضل ایلچی‌بیگ رئیس‌جمهور سابق را دوباره به قدرت برسانند. این کودتا زمانی خنثی شد که سلیمان دمیرل، رئیس‌جمهور ترکیه از عناصری در ترکیه که از این توطئه حمایت می‌کردند مطلع شد و با علیف تماس گرفت تا به او هشدار دهد. در ۱۷ مارس ۱۹۹۵، یگان‌های نیروهای مسلح آذربایجان اردوگاه شورشیان را محاصره کردند و به آن حمله نموده و سرهنگ جوادُف را کشتند. گزارش‌ها در ترکیه پس از رسوایی سوسورلوک در سال ۱۹۹۶ حاکی از حمایت برخی سیاستمداران ترکیه از کودتا بود.
وقایع[ویرایش]
در ۱۲ دسامبر ۱۹۹۴ تیمی متشکل از کورکوت اکن (سازمان اطلاعات ملی ترکیه، MİT)، ابراهیم شاهین و آیهان چارکین (اداره عملیات ویژه پلیس) و عبدالله چاتلی (قاتل قراردادی) از ترکیه به آذربایجان سفر کردند تا آموزش ببینند. این واحد متشکل از ۶۰ افسر پلیس OMON بود که برای کودتا آماده می‌شدند. آن‌ها توسط روشن جوادف فرماندهی می‌شدند که یک نظامی گریخته از ک‌گ‌ب به سیا بود. او کودتای نافرجام را هدایت می‌کرد.[۴] KGB/ FSB و CIA از نزدیک وقایع را زیر نظر داشتند.[۵]
به نوشته روزنامه ینی شفق، این کودتا توسط سرهنگ ترکیه ای نکابتین ارگنکون هدایت شد، در حالی که گفته می‌شود وی فرمانده هنگ ژاندارمری آدیامان بود. با این حال، روزنامه‌های دیگر گزارش می‌دهند که او در سال ۱۹۸۲ از فرماندهی حکومت نظامی آدیامان بازنشسته شده بود.[۶] ینی شفق همچنین مدعی شد که ایلچی‌بیگ با ژنرال ترک ولی کوچوک ارتباط داشت.[۷]
این کودتا پس از آن خنثی شد که میت (اطلاعات ترکیه) در ۱۰ مارس ۱۹۹۵ به سلیمان دمیرل رئیس‌جمهور این کشور اطلاع داد و او با علیف تماس گرفت و او را در جریان قرار داد.[۸] در ۱۷ مارس ۱۹۹۵، یگان‌های نیروهای مسلح آذربایجان شورشیان را در اردوگاه خود محاصره کردند و حمله کردند و جوادف را کشتند.
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ de Waal 2003, p. 295.
- ↑ (HRFT 1998, p. 48)
- ↑ de Waal 2003, p. 252.
- ↑ "Bu oyunun adı üç maymunlar". Yorum. Radikal (به ترکی استانبولی). 1998-06-25. Retrieved 2008-12-29.
KGB'nin adamıyken CIA'ya kayan ve çok taraflı çalışmalarıyla dikkat çeken Ruşen Cevadov'a Azerbaycan'da darbe yaptırılmasına kalkışmaktır.
- ↑ (HRFT 1998)
- ↑ Dönmez, Ahmet (2008-07-19). "Veli Küçük'ün komutanı Ergenekon: Vatan hainleri soyadımı kirletti". Zaman (به ترکی استانبولی). Archived from the original on 11 October 2008. Retrieved 2008-12-25.
- ↑ Arslan, Saban (2008-12-24). "Üzeyir Garih'in ipi Aliyev'e darbe planında çekildi". Gündem. ینی شفق (به ترکی استانبولی). Retrieved 2008-12-25.
- ↑ Aslaneli, Hakan; Yoruk, Zafer F (1996-11-06). "'Traffic Monster' reveals state-mafia relations". حریت. خبرگزاری حریت. Archived from the original on 2013-01-14. Retrieved 2008-12-11.