مرکز خرید
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. (ژوئیه ۲۰۲۳) |

مرکز خرید یا مجتمع تجاری (به انگلیسی: Shopping center) که به آن پاساژ نیز گفته میشود، در درون یک ساختمان یا مجموعهای از ساختمانها قرار دارند؛ که شامل فروشگاه های گوناگون هستند و با راهروهای مرتبط با هم باعث آسانی دیدار مشتریان از فروشگاهها میشوند. راهروهای یک پاساژ میتواند بنبست یا مرتبط با راهروهای دیگر باشد. پاساژهای امروزی معمولاً چندطبقه بوده و راهروها در طبقات گوناگون بر روی هم قرار گرفتهاند.
در گذشته بازار، مرکز بازرگانی و تجارت بود اما امروزه مراکز خرید بزرگ درحال جایگزین شدن با آن هستند. فضای غیرطبقاتی، غیرتمایز یافته و حضور مشتریان و فروشندگان مرد از ویژگیهای بازارها میباشد و بیشتر مشتریانی که قصد خرید دارند به بازار مراجعه میکنند، ولی مراکز خرید بزرگ امروزی طراحی فضای طبقاتی با نورپردازی و معماری زنانه دیده میشود و تمرکز بر حضور مشتریان و فروشندگان زن است و غالباً در حاشیه شهرها ساخته میشوند و سعی بر برآورده شدن نیازهای تفریحی و سرگرمی مشتری است تا از طریق آن مراجعه مشتریان به مرکز خرید بیشتر شده و باعث بالا رفتن فروش شود. همچنین مراکز خرید بزرگ عموماً در حاشیه شهرها ساخته میشوند.[۱]
دستهبندی
[ویرایش]- بازار بزرگ
- مرکز خرید محلی
- مرکز خرید عظیم
- مرکز فروش مستقیم یا مرکز خرید بیواسطه
- Strip mall
- Retail park
- Lifestyle center
- Festival marketplace
- Pedestrian malls in the United States
در ایران
[ویرایش]مراکز خرید بزرگ و نیمهبزرگ ایران:
| نام مرکز خرید | شهر / جزیره | مساحت تقریبی/رده | سال افتتاح/آغاز ساخت | ویژگیها | وضعیت کنونی |
|---|---|---|---|---|---|
| ایرانمال | تهران | بیش از ۱٫۷ میلیون متر مربع (بزرگترین) | ۱۳۹۷ خورشیدی (۲۰۱۸ میلادی) | یکی از بزرگترین مراکز خرید جهان، دارای فروشگاهها، هتل، کتابخانه، پردیس سینمایی، شهربازی، باغ ایرانی و فضاهای فرهنگی. | فعال |
| ایرانمال ۲ (فاز توسعهای) | تهران | در حال توسعه | آغاز ساخت: دهه ۱۴۰۰ | فاز دوم ایرانمال در ادامه پروژه اصلی. | در حال ساخت |
| ایرانمال شرق | تهران (شرق) | در حال توسعه | آغاز ساخت: دهه ۱۴۰۰ | پروژه مستقل مشابه ایرانمال برای شرق تهران. | در حال ساخت |
| سیتیسنتر اصفهان | اصفهان | حدود ۶۵۰ هزار متر مربع | ۱۳۹۱ خورشیدی (۲۰۱۲ میلادی) | شامل فروشگاهها، پردیس سینمایی، هتل، سالن همایش و هایپرمارکت. | فعال |
| مجتمع خلیج فارس | شیراز | بیش از ۵۰۰ هزار متر مربع | ۱۳۹۱ خورشیدی (۲۰۱۲ میلادی) | یکی از بزرگترین مراکز خرید جنوب ایران با فروشگاهها، شهربازی و امکانات ورزشی. | فعال |
| پارس مال | شیراز | حدود ۲۵۰ هزار متر مربع | ۱۳۹۷ خورشیدی (۲۰۱۸ میلادی) | پروژه تجاری و فرهنگی بزرگ در جنوب ایران. | فعال |
| پالادیوم | تهران | حدود ۱۵۰ هزار متر مربع | ۱۳۹۳ خورشیدی (۲۰۱۴ میلادی) | مرکز لوکس در زعفرانیه با فروشگاههای برند و رستورانها. | فعال |
| کوروش مال | تهران | حدود ۱۷۰ هزار متر مربع | ۱۳۹۳ خورشیدی (۲۰۱۴ میلادی) | دارای فروشگاههای متنوع، پردیس سینمایی و فودکورت. | فعال |
| اُپال مال | تهران | حدود ۱۸۰ هزار متر مربع | ۱۳۹۹ خورشیدی (۲۰۲۰ میلادی) | مرکز چندمنظوره در سعادتآباد. | فعال |
| مگامال | تهران (اکباتان) | حدود ۱۳۵ هزار متر مربع | ۱۳۹۶ خورشیدی (۲۰۱۷ میلادی) | مجتمع بزرگ با فروشگاههای زنجیرهای و سینما. | فعال |
| چارسو | تهران | حدود ۶۰ هزار متر مربع | ۱۳۹۳ خورشیدی (۲۰۱۴ میلادی) | با معماری مدرن و تمرکز بر محصولات دیجیتال. | فعال |
| تیراژه | تهران | حدود ۵۰ هزار متر مربع | ۱۳۷۹ خورشیدی (۲۰۰۰ میلادی) | از نخستین مراکز مدرن با شهربازی سرپوشیده. | فعال |
| ارگ تجریش | تهران | حدود ۶۵ هزار متر مربع | ۱۳۹۱ خورشیدی (۲۰۱۲ میلادی) | در میدان تجریش با فروشگاههای برند و سینما. | فعال |
| میلاد نور | تهران | حدود ۵۵ هزار متر مربع | ۱۳۷۸ خورشیدی (۱۹۹۹ میلادی) | یکی از مراکز قدیمی پایتخت در شهرک غرب. | فعال |
| لاله پارک | تبریز | حدود ۹۵ هزار متر مربع | ۱۳۹۴ خورشیدی (۲۰۱۵ میلادی) | همراه با هتل پنجستاره و فروشگاههای متنوع. | فعال |
| مجتمع الماس شرق | مشهد | حدود ۱۲۰ هزار متر مربع | ۱۳۸۴ خورشیدی (۲۰۰۵ میلادی) | با طراحی خاص و بازار مروارید. | فعال |
| پدیده شاندیز | مشهد | حدود ۱۰۰ هزار متر مربع (بخش فعال) | ۱۳۹۰ خورشیدی (۲۰۱۱ میلادی) | مجموعه بزرگ با حاشیههای حقوقی. | نیمهفعال |
| پروما | مشهد | حدود ۸۵ هزار متر مربع | ۱۳۸۳ خورشیدی (۲۰۰۴ میلادی) | دارای هایپرمارکت و فودکورت. | فعال |
| زیست خاور | مشهد | حدود ۷۰ هزار متر مربع | ۱۳۵۶ خورشیدی (۱۹۷۷ میلادی) | از مراکز قدیمی مشهد. | فعال |
| الماس ایران | کرج | حدود ۷۰ هزار متر مربع | ۱۳۹۵ خورشیدی (۲۰۱۶ میلادی) | پروژه شاخص استان البرز. | فعال |
| مجتمع ستاره فارس | شیراز | حدود ۸۰ هزار متر مربع | ۱۳۹۰ خورشیدی (۲۰۱۱ میلادی) | مرکز تجاری و تفریحی مهم شیراز. | فعال |
| مجتمع پارسخزر | رشت | حدود ۴۰ هزار متر مربع | ۱۳۸۸ خورشیدی (۲۰۰۹ میلادی) | از مراکز بزرگ شمال ایران. | فعال |
| مجتمع گلسار | رشت | حدود ۴۵ هزار متر مربع | ۱۳۸۵ خورشیدی (۲۰۰۶ میلادی) | پررفتوآمد در منطقه گلسار. | فعال |
| مجتمع نارون | ساری | حدود ۴۵ هزار متر مربع | ۱۳۹۲ خورشیدی (۲۰۱۳ میلادی) | مرکز خرید چندمنظوره. | فعال |
| الماس غرب (چالوس) | چالوس | حدود ۴۰ هزار متر مربع | ۱۳۹۴ خورشیدی (۲۰۱۵ میلادی) | مرکز خرید بزرگ در غرب مازندران. | فعال |
| کنزالمال | اهواز | حدود ۶۰ هزار متر مربع | ۱۳۹۳ خورشیدی (۲۰۱۴ میلادی) | مجتمع تجاری و تفریحی شاخص اهواز. | فعال |
| مجتمع اروند | خرمشهر | حدود ۳۰ هزار متر مربع | ۱۳۸۹ خورشیدی (۲۰۱۰ میلادی) | مرکز خرید مهم منطقه آزاد اروند. | فعال |
| پاساژ اطلس | کرمانشاه | حدود ۵۰ هزار متر مربع | ۱۳۹۲ خورشیدی (۲۰۱۳ میلادی) | مجتمع تجاری–تفریحی شاخص کرمانشاه. | فعال |
| مرکز تجاری کیش | کیش | حدود ۵۰ هزار متر مربع | ۱۳۷۲ خورشیدی (۱۹۹۳ میلادی) | قدیمیترین مرکز خرید کیش. | فعال |
| پردیس ۱ و ۲ کیش | کیش | حدود ۶۰ هزار متر مربع (مجموع) | دهه ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰ | مراکز بزرگ با سینما و فروشگاههای متنوع. | فعال |
| ونوس مال | کیش | حدود ۳۰ هزار متر مربع | ۱۳۸۰ خورشیدی (۲۰۰۱ میلادی) | مرکز خرید چندطبقه نزدیک هتلها. | فعال |
| زیتون مال | کیش | حدود ۳۵ هزار متر مربع | ۱۳۹۶ خورشیدی (۲۰۱۷ میلادی) | مجتمع مدرن با معماری جدیدتر. | فعال |
| سیتیسنتر ۱ و ۲ قشم | قشم | حدود ۷۰ هزار متر مربع (مجموع) | اوایل دهه ۱۳۹۰ | از بزرگترین مراکز خرید جزیره قشم. | فعال |
| مرکز خرید ستاره قشم | قشم | حدود ۴۵ هزار متر مربع | ۱۳۸۵ خورشیدی (۲۰۰۶ میلادی) | مرکز تجاری پررفتوآمد جزیره. | فعال |
| مجتمع تجاری دو دلفین (درگهان) | قشم (درگهان) | حدود ۲۱٬۰۰۰ متر مربع | ۱۳۸۷ خورشیدی (۲۰۰۸ میلادی) | ۶ طبقه، دو سالن متصل با پل، تمرکز بر پوشاک و طلا. | فعال |
| نخل مال درگهان | قشم (درگهان) | — | — | حدود ۲۲۴ فروشگاه، تمرکز بر پوشاک زنانه و مجلسی. | فعال |
| پرشین گلف (مجتمع تجاری–اقامتی) | قشم (درگهان) | — | — | مجتمع چندمنظوره با هتل همنام. | فعال |
| مرکز خرید اطلس درگهان | قشم (درگهان) | — | — | تمرکز بر کیف و کفش، نمایندگیهای متعدد. | فعال |
| مجتمع تجاری نگین درگهان | قشم (درگهان) | — | — | شناختهشده برای لوازم آرایشی اصل، پوشاک و لوازم خانگی. | فعال |
| بازار زمرد درگهان | قشم (درگهان) | — | — | مرکز خرید پرآوازه با رستوران و کافیشاپ. | فعال |
| بازار مروارید درگهان | قشم (درگهان) | — | — | از بازارهای مهم درگهان؛ میان پاساژ ایرانزمین و صدف. | فعال |
| مجتمع ایرانزمین درگهان | قشم (درگهان) | — | — | خدمات رفاهی کامل؛ کافه، نمازخانه، سرویس بهداشتی. | فعال |
| مجتمع ونوس بندر انزلی | بندر انزلی (منطقه آزاد) | حدود ۵۲٬۰۰۰ متر مربع | ۱۳۸۵ خورشیدی (۲۰۰۶ میلادی) | ۳ طبقه، ۸۳۴ واحد تجاری و ۶۶ واحد اداری. | فعال |
| آرش مال انزلی | بندر انزلی (منطقه آزاد) | حدود ۲۲٬۰۰۰ متر مربع | دهه ۱۳۹۰ | ۶ طبقه، ۱۵۰ واحد، امکانات لوکس و سالن سینما. | فعال |
نگارخانه
[ویرایش]-
مرکز خرید سیتی سنتر اصفهان، سپتامبر ۲۰۱۴
-
ویلاجیو مال، مرکز خرید در دوحه؛ اوت ۲۰۱۳
-
مرکز خرید روسیا در ناحیه کنترون؛ مارس ۲۰۱۶
-
دبی مال، مارس ۲۰۱۲
-
مرکز خرید خلیج فارس، دسامبر ۲۰۱۹
جستارهای وابسته
[ویرایش]- بازار
- فروشگاه بزرگ
- مدیریت مجتمع تجاری و مرکز خرید
- مجتمع تجاری دریا، بزرگترین مرکز خرید درگهان
- بازار ستاره قشم، اولین مرکز خرید جنوب کشور
- مجتمع تجاری زمرد درگهان
- اولین ساختمان تجاری اداری اهواز
- مشاور بازاریابی و تبلیغات مراکز خرید و مجتمع های تجاری
منابع
[ویرایش]- ↑ «گفتگو با دکتر کامبیز حیدرزاده کارشناس مدیریت بازاریابی». روزنامه فرصت امروز. بایگانیشده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۱۷. دریافتشده در ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۷.