سازمان پیمان مرکزی: تفاوت میان نسخهها
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +مرتب (۱۱.۵ core): + رده:روابط عراق و بریتانیا |
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +مرتب (۱۱.۵ core): + رده:ائتلافهای نظامی ایالات متحده آمریکا |
||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
[[رده:انحلالهای ۱۹۷۹ (میلادی)]] |
[[رده:انحلالهای ۱۹۷۹ (میلادی)]] |
||
[[رده:ائتلافهای نظامی ایالات متحده آمریکا]] |
|||
[[رده:تاریخچه ایالات متحده آمریکا (۱۹۴۵–۱۹۶۴)]] |
[[رده:تاریخچه ایالات متحده آمریکا (۱۹۴۵–۱۹۶۴)]] |
||
[[رده:روابط بینالملل در ۱۹۵۵ (میلادی)]] |
[[رده:روابط بینالملل در ۱۹۵۵ (میلادی)]] |
نسخهٔ ۳ اوت ۲۰۱۶، ساعت ۱۹:۴۳
کوتهنوشت | CENTO |
---|---|
بنیانگذاری | ۱۹۵۵ |
انقراض | ۱۹۷۹ |
گونه | intergovernmental military alliance |
ستاد | آنکارا |
منطقه | خاورمیانه و اروپا |
اعضا |
سازمان پیمان مرکزی (به انگلیسی: Central Treaty Organization) (سنتو) (به انگلیسی: CENTO) در دوران جنگ سرد و با هدف مبارزه با شوروی و نفوذ مارکسیسم تشکیل شد. جورج کنان سفیر ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۴۷ در مقالهای به دولت آمریکا پیشنهاد کرد برای مقابله با خطر توسعه طلبی شوروی، سیاست سد نفوذ را به دور شوروی به مرحله اجرا گذارد تا با گذشت زمان، نظام شوروی فروپاشد. پیمانهای ناتو، سیتو و سنتو بر اساس این راهکار بوجود آمدند. پس از فروپاشی بلوک شرق این سازمان فلسفه وجودی خود را از دست داد.
در فوریهٔ ۱۹۵۵ عراق و ترکیه این پیمان را بستند و اعلام کردند که کشورهای عضو «جامعهٔ عرب» و «دیگر کشورهای علاقهمند به صلح و امنیت خاورمیانه» - که آن دو دولت آنها را به رسمیت شناخته باشند- میتوانند به این پیمان بپیوندند. در ۱۹۵۵ ایران و بریتانیا و پاکستان به این پیمان پیوستند. انگلستان و امریکا پیمان بغداد را در «حلقهٔ مالی» دفاع از خاورمیانه در برابر شوروی میدانستند. در مقابل و شوروی آن را ابزاری در دست تجاوزگرانی میدانست که «علاقهای به صلح و امنیت بینالمللی ندارند». در مه و ژوئن ۱۹۵۷ نمایندگان امریکا به عضویت کمیتههای اقتصادی و نظامی پیمان درآمدند، اما ایالات متحد خود به پیمان نپیوست. عراق پس از انقلاب ژوئیهٔ ۱۹۵۸، د مارس ۱۹۵۹ از پیمان خارج شد و این پیمان در اوت ۱۹۵۹ «سازمان پیمان مرکزی» (سنتو) نامیده شد و مرکز آن را از بغداد به آنکارا بردند.[۱]
در آن سالها آمریکا از نفوذ شوروی در خاورمیانه نگران بود و نگرانی از جمال عبدالناصر، انگلستان را به فکر پیشگیری از نفوذ و گسترش نهضت مصر انداختهبود.
پیمان بغداد متعاقب کودتای عبدالکریم قاسم در عراق ـ ۲۳ تیر ۱۳۳۷ ـ ضربه اساسی دید. قاسم که یک نظامی چپگرا بود به این پیمان روی خوش نشان نداد، در نتیجه مرکزیت پیمان به آنکارا انتقال یافت و بعدها با خروج بغداد از آن به پیمان سنتو شهرت یافت.
تفاوت پیمان بغداد با پیمان سعدآباد که در ۱۳۱۶ ش. میان ایران، ترکیه و افغانستان به امضا رسید در این بود که در آن پیمان این سه کشور متعهد شده بودند به خاک یکدیگر تعرض نکنند ولی در پیمان بغداد، همکاریهای متقابل نظامی پیشبینی شده بود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران از این پیمان خارج شد و به عضویت کشورهای غیرمتعهد در آمد(خروج ایران از این سازمان در سال 1979و سه سال بعد از خروج پاکستان از این سازمان روی داد).[۲]
اعضاء سازمان
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ دانشنامهٔ سیاسی- داریوش آشوری-نشر مروارید- چاپ شانزدهم ۱۳۸۷- ص۸۹
- ↑ چگونه ایران رئیس جنبش عدم تعهد شد - مشرق نیوز | mashreghnews.ir
- انحلالهای ۱۹۷۹ (میلادی)
- ائتلافهای نظامی ایالات متحده آمریکا
- تاریخچه ایالات متحده آمریکا (۱۹۴۵–۱۹۶۴)
- روابط بینالملل در ۱۹۵۵ (میلادی)
- روابط عراق و بریتانیا
- سازمانهای بنیانگذاریشده در ۱۹۵۵ (میلادی)
- سازمانهای بینالمللی بنیانگذاریشده بر پایه معاهده
- سازمانهای بینالمللی سابق
- سازمانهای منطقهای
- سازمانهای میاندولتی بنیانگذاریشده بر پایه معاهده
- قانون در ۱۹۵۵ (میلادی)
- معاهدههای بریتانیا
- معاهدههای پاکستان
- معاهدههای ترکیه
- معاهدههای جنگ سرد
- معاهدههای دودمان پهلوی
- معاهدههای عراق