احمد آزاد: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: برگردانده‌شده افزودن شکلک دارای ادبیات عامیانه ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
خنثی‌سازی ویرایش 33605808 از Aminzamani2000 (بحث) برچسب‌ها: خنثی‌سازی برگردانده‌شده ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
'''احمد آزاد''' (۱۷ فروردین ۱۳۴۰ – ۳۱ شهریور ۱۴۰۰)<ref name=":0">{{یادکرد وب|تاریخ=۱۲ آبان ۱۴۰۰|وبگاه=ایندیپندنت فارسی|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/189181/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B1%DA%AF-%D8%A8%D9%87-%D8%A2%D8%BA%D9%88%D8%B4-%D9%88%D8%B7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%B4%D8%AA|عنوان=احمد آزاد پس از مرگ به آغوش وطن بازگشت}}</ref> [[خواننده]] و [[ترانه‌سرا|ترانه‌سرای]] اهل [[ایران]] بود.<ref name=":1">{{یادکرد خبر|تاریخ=۱۱ آبان ۱۴۰۰|عنوان=یک پیشکسوت موسیقی درگذشت|پیوند=https://www.ilna.news/بخش-فرهنگ-هنر-6/1151408-احمد-آزاد-هنرمند-پیشکسوت-موسیقی-درگذشت|ناشر=ایلنا|تاریخ بازدید=۱۱ آبان ۱۴۰۰}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=۱۰ آبان ۱۴۰۰|عنوان=احمد آزاد، خواننده موسیقی ایران درگذشت|پیوند=https://www.baharnews.ir/news/302657/احمد-آزاد-خواننده-موسیقی-ایران-درگذشت|ناشر=بهار نیوز|تاریخ بازدید=۱۱ آبان ۱۴۰۰}}</ref> |
'''احمد آزاد''' (۱۷ فروردین ۱۳۴۰ – ۳۱ شهریور ۱۴۰۰)<ref name=":0">{{یادکرد وب|تاریخ=۱۲ آبان ۱۴۰۰|وبگاه=ایندیپندنت فارسی|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/189181/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B1%DA%AF-%D8%A8%D9%87-%D8%A2%D8%BA%D9%88%D8%B4-%D9%88%D8%B7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%B4%D8%AA|عنوان=احمد آزاد پس از مرگ به آغوش وطن بازگشت}}</ref> [[خواننده]] و [[ترانه‌سرا|ترانه‌سرای]] اهل [[ایران]] بود.<ref name=":1">{{یادکرد خبر|تاریخ=۱۱ آبان ۱۴۰۰|عنوان=یک پیشکسوت موسیقی درگذشت|پیوند=https://www.ilna.news/بخش-فرهنگ-هنر-6/1151408-احمد-آزاد-هنرمند-پیشکسوت-موسیقی-درگذشت|ناشر=ایلنا|تاریخ بازدید=۱۱ آبان ۱۴۰۰}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=۱۰ آبان ۱۴۰۰|عنوان=احمد آزاد، خواننده موسیقی ایران درگذشت|پیوند=https://www.baharnews.ir/news/302657/احمد-آزاد-خواننده-موسیقی-ایران-درگذشت|ناشر=بهار نیوز|تاریخ بازدید=۱۱ آبان ۱۴۰۰}}</ref> |
||
== زندگی‌نامه == |
|||
✍ بیوگرافی استاد احمد آزاد : |
|||
احمد آزاد ۱۷ فروردین ۱۳۴۰ در روستای [[خمک (هیرمند)|خمک]] استان [[سیستان و بلوچستان]] متولد شد. در کودکی به همراه خانواده به اصفهان رفت و پس از آن فراگیری ردیف‌ها و [[دستگاه (موسیقی)|دستگاه‌های موسیقی ایران]] را نزد [[تاج اصفهانی]] و [[سلفژ]] را نزد [[هوشنگ بهشتی]] آغاز کرد.<ref name=":1" /> پس از خروج از ایران و زمانی که در رشته مهندسی برق به تحصیل اشتغال داشت، مبانی موسیقی را با [[لقمان ادهمی]] و مهدی تاکستانی آغاز کرد. |
|||
با رفتنِ [[سیاوش زندگانی]] به [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] احمد آزاد همکاری خود را با او آغاز کرد و به اجرای کنسرت پرداخت. او همچنین به خواندن و تمرین [[ردیف (موسیقی)|ردیف‌های آوازی موسیقی ایرانی]] از جمله ردیف آوازی [[عبدالله دوامی]]، [[میرزا عبدالله فراهانی|میرزا عبدالله]]، [[محمود کریمی (موسیقیدان)|محمود کریمی]] و دیگر استادان پرداخت. وی از آموزش‌های [[حبیب‌الله بدیعی]]، [[جلیل زلاند]] و [[ایرج (خواننده)|ایرج خواجه‌امیری]] نیز بهره برد. |
|||
احمد آزاد خواننده ، آهنگساز ، شاعر ، نویسنده ، روزنامه نگار ، مجری ، تهیه کننده برنامه های رادیویی و تلویزیونی بود که در هفدهم فروردین ماه 1340 در استان سیستان و بلوچستان و شهر زابل به دنیا آمد و در اصفهان بزرگ شد . |
|||
وی از نوجوانی در رادیو و تلویزیون حضور داشته و تاکنون در بیش از ده شبکه تلویزیونی و رادیویی فعالیت داشته است . |
|||
علاقه مندی احمد آزاد به موسیقی از سنین کودکی و از طریق پدربزرگش بوده است . |
|||
او در یازده سالگی آموزش آواز خود را به عنوان خواننده اصیل ایرانی آغاز کرد . اولین استاد ایشان آقای تاج اصفهانی بود که ردیف و دستگاه های موسیقی ایرانی را به ایشان آموخت و برای کلاس های سلفژ نزد آقای هوشنگ بهشتی در اصفهان رفت . |
|||
وی قبل از وقوع انقلاب از ایران خارج شد و به آمریکا رفت و در آنجا از وجود استادانی چون لقمان ادهمی تئوری موسیقی آموخت و برای آشنایی بیشتر موسیقی اصیل ایرانی و ردیف و دستگاه ها از محضر حبیب الله بدیعی ، مهدی تاکستانی بهره برده است . |
|||
با آمدن سیاوش زندگانی به آمریکا با او همکاری و اجرای کنسرت نمود و همچنین به خواندن و تمرین ردیف‌های آوازی موسیقی ایرانی از جمله ردیف آوازی استاد دوامی ، میرزا عبدالله ، محمود کریمی و دیگر استادان پرداخت . |
|||
آشنایی بیشتر احمد آزاد با موسیقی سبک اصفهان و روش خواندن و اجرای ردیف‌های موسیقی ایرانی پس از آمدن ایرج خواجه امیری و اکبر گلپایگانی به آمریکا و آشنایی با این دو موسیقیدان بود . |
|||
وی در سال 1371 ازدواج میکند و صاحب یک پسر است و نام همسر ایشان مستانه می باشد . |
|||
احمد آزاد در تاریخ 31 شهریور 1400 به دلیل ایست قلبی در سن 60 سالگی در لس آنجلس درگذشت . پیکر ایشان پس از انتقال به ایران در باغ رضوان اصفهان قطعه 34 در تاریخ 10 آبان 1400 با حضور برخی هنرمندان و خانواده‌اش به خاک سپرده شد . |
|||
از ایشان بیش از بیست آلبوم و صدها تک ترانه به یادگار مانده است . |
|||
آشنایی بیشتر احمد آزاد با موسیقی ایرانی و روش خواندن و اجرای ردیف‌های موسیقی، پس از رفتنِ [[ایرج (خواننده)|ایرج]] و [[گلپا|گلپایگانی]] به آمریکا و آشنایی با این دو موسیقیدان بود. وی همچنین در دانشگاه‌های آمریکا به تحصیل در رشته‌های [[مهندسی برق]]، مهندسی پرواز، [[خلبان|خلبانی]]، دکترای [[متافیزیک]]، [[روان‌شناسی اجتماعی]] و [[هیپنوتیزم]] بالینی پرداخت. او همچنین مجری و برنامه‌ساز برنامهٔ «بامداد آدینه» بود که در هر قسمت به گفتگو با یکی از چهره‌های موسیقی می‌پرداخت. |
|||
✍ سبک های موسیقی : |
|||
موسیقی اصیل ایرانی ( مکتب اصفهان ) |
|||
آواز خوان و ردیف خوان |
|||
پاپ ، پاپ سنتی ، مردمی |
|||
✍ فعالیت های رادیویی : |
|||
1362 : رادیوخونه با آقای مسعود امینی ( شاعر ) ، خانم مولود زهتاب ( تهیه کننده رادیو و مجری ) ثریا و بهمن مفید ( بازیگر) |
|||
1376 : رادیو 670 با آقای حجازی ( صحبت در مورد تاریخ موسیقی ایران و استادان آن در صد سال اخیر ) |
|||
1378 : رادیو صدای ملی ایران با آقای ساسان کمالی ( گفتگوهایی درباره شعر قدیم و نو در ایران در صد سال گذشته ) |
|||
1380 : رادیو صدای ایران با جمشید شیبانی ( برنامه گلستان موسیقی ایران ) |
|||
1387 : رادیو فارسی |
|||
( با احمد آزاد در Persian radio ) |
|||
1400 : رادیو جوانان ( گفتگو درباره برنامه گلها و پخش آنها ) |
|||
✍ فعالیت های روزنامه نگاری و نویسندگی : |
|||
1369 _ 1372 : مجله بین المللی ایران نیوز |
|||
1374 _ 1372 : مجله بین المللی اطلاعات |
|||
1387 : مجله بین المللی نگاه |
|||
1400 : مجله بین‌المللی جوانان |
|||
✍ فعالیت های تلویزیونی : |
|||
1367 _ 1369 : شو رفقا با هوشنگ پورنگ |
|||
1374 _ 1379 : تلویزیون ایران زمین به همراه خانم مهری منفرد ( بیش از سیصد برنامه در مورد بزرگان شعر و موسیقی و گفتگو با آنها ) |
|||
1379 _ 1400 : پارس تی وی شو بامداد آدینه ( اجرای زنده موسیقی ایرانی با ساز و آواز با بیش از هزار برنامه ) |
|||
✍ تحصیلات دانشگاهی : |
|||
مهندس برق |
|||
مهندس پرواز ، خلبان ، روانشناس اجتماعی ، هیپنوتیزم بالینی ، دکترای متافیزیک |
|||
✍ آلبوم ها : |
|||
انتخابی پنج ، انتخابی هفت ، همسفر عشق ، عروسی ، ساقی ، پیاله ، منو صدا کن عزیزم ، خاتون ، گوشه میخونه ، دل من ، یاعلی ، شش و هشت ، خوشگلای شمرون ، گلچینی از سه البوم ، مردعشق ، با من از عشق بگو ، شهرزاد ، ببین چه کردی ، شاهپری ، مست ، بگو آبادی کجاست ، شاخه گلی در غربت ، موشرابی |
|||
== درگذشت == |
== درگذشت == |
||
نسخهٔ ۱۹ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۴۶
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
| احمد آزاد | |
|---|---|
| زادهٔ | ۱۷ فروردین ۱۳۴۰ خمک، سیستان و بلوچستان، ایران |
| درگذشت | ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ (۶۰ سال) لس‌آنجلس ، آمریکا |
| علت مرگ | ایست قلبی |
| مدفن | ۱۰ آبان ۱۴۰۰ (خاکسپاری) (قطعه۳۴، بلوکF۱۰) |
| تحصیلات | مهندسی برق |
| پیشه |
|
احمد آزاد (۱۷ فروردین ۱۳۴۰ – ۳۱ شهریور ۱۴۰۰)[۱] خواننده و ترانه‌سرای اهل ایران بود.[۲][۳]
زندگی‌نامه
احمد آزاد ۱۷ فروردین ۱۳۴۰ در روستای خمک استان سیستان و بلوچستان متولد شد. در کودکی به همراه خانواده به اصفهان رفت و پس از آن فراگیری ردیف‌ها و دستگاه‌های موسیقی ایران را نزد تاج اصفهانی و سلفژ را نزد هوشنگ بهشتی آغاز کرد.[۲] پس از خروج از ایران و زمانی که در رشته مهندسی برق به تحصیل اشتغال داشت، مبانی موسیقی را با لقمان ادهمی و مهدی تاکستانی آغاز کرد.
با رفتنِ سیاوش زندگانی به آمریکا احمد آزاد همکاری خود را با او آغاز کرد و به اجرای کنسرت پرداخت. او همچنین به خواندن و تمرین ردیف‌های آوازی موسیقی ایرانی از جمله ردیف آوازی عبدالله دوامی، میرزا عبدالله، محمود کریمی و دیگر استادان پرداخت. وی از آموزش‌های حبیب‌الله بدیعی، جلیل زلاند و ایرج خواجه‌امیری نیز بهره برد.
آشنایی بیشتر احمد آزاد با موسیقی ایرانی و روش خواندن و اجرای ردیف‌های موسیقی، پس از رفتنِ ایرج و گلپایگانی به آمریکا و آشنایی با این دو موسیقیدان بود. وی همچنین در دانشگاه‌های آمریکا به تحصیل در رشته‌های مهندسی برق، مهندسی پرواز، خلبانی، دکترای متافیزیک، روان‌شناسی اجتماعی و هیپنوتیزم بالینی پرداخت. او همچنین مجری و برنامه‌ساز برنامهٔ «بامداد آدینه» بود که در هر قسمت به گفتگو با یکی از چهره‌های موسیقی می‌پرداخت.
درگذشت
احمد آزاد در ۳۱ شهریور سال ۱۴۰۰ به دلیل ایست قلبی هنگامِ ورزش، در لس آنجلس آمریکا درگذشت.[۱] پیکر او پس از انتقال به ایران، ۱۰ آبان ۱۴۰۰ در باغ رضوان اصفهان با حضور برخی هنرمندان و خانواده‌اش به خاک سپرده شد.[۴][۵]
ترانه شناسی
- خاتون (۲۰۰۸)
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| حالاحالاها | احمدآزاد | احمدآزاد | david gershoni |
| دیوونتم | احمدآزاد | احمدآزاد | david gershoni |
| بخونیم و برقصیم | احمدآزاد | احمدآزاد | david gershoni |
| نازنین | احمدآزاد | احمدآزاد | آرتوش |
| عجب شبی بود | احمدآزاد | احمدآزاد | آندرانیک |
| خاتون | احمدآزاد | احمدآزاد | آندرانیک |
| موطلایی | احمدآزاد | احمدآزاد | آندرانیک |
| افسانه دور | احمدآزاد و سپهر | احمدآزاد و سپهر | داوید گرشونی |
| پرنده | فروغ فرخزاد | ایرج | بهنام طوبی |
| عاشقانه | رضا سبحان | ایرج | آندرانیک |
- بگو آبادی کجاست
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| بگو آبادی کجاست | احمدآزاد | احمدآزاد | کامل علی پور |
| شکسته | احمدآزاد | کامل علی پور | کامل علی پور |
| دستم بگیر | احمدآزاد | احمدآزاد | کامل علی پور |
| تو نکردی باورم | احمدآزاد | احمدآزاد | کامل علی پور |
| بلوچی | سهراب سپهری | محلی | کامل علی پور |
| مست | بیژن ترقی | علی تجویدی | مجتبی میرزاده |
| دروغه | فضل‌الله توکل | فضل‌الله توکل | لقمان ادهمی |
- مست (۱۹۹۰)
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| مست | رضا شمسا | حسین واثقی | لقمان ادهمی |
| شاه پری | احمدآزاد | احمدآزاد | زارع |
| بازی بازی | احمدآزاد | حسین واثقی | بهروز پناهی |
| کی گفته | احمدآزاد | احمدآزاد | لقمان ادهمی |
| صدا کن مرا | احمدآزاد | احمدآزاد | کاظم رزازان |
| حدیث دل | احمدآزاد | احمدآزاد | سعید قربانی |
| سلسله مو | سپهر | سپهر | سعید قربانی |
| شهرزاد | احمدآزاد | احمدآزاد | سعید قربانی |
| نازداری | احمدآزاد | بلوچی | لقمان ادهمی |
| گل من | حسین چترنور | حسین واثقی | بهروز پناهی |
| گناه تو | ایرج فتحی | ایرج فتحی | لقمان ادهمی |
| گله | فریدون فروتن | فریدون فروتن | لقمان ادهمی |
| عاشق ساده دل | احمدآزاد | احمدآزاد | سعید قربانی |
- موشرابی (۱۹۹۰)
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| شش و هشت | بیژن سمندر | فرهاد بشارتی | فرهاد بشارتی |
| آبادان | سیروس علی‌آبادی | سیروس علی‌آبادی | منوچهر رستگار |
| مست | احمد آزاد | احمد آزاد | |
| باتو هستم | محمد علی شیرازی | همایون خرم | |
| دلباخته | |||
| ای یار | |||
| موشرابی | بیژن سمندر | حسن شماعی زاده | |
| نامهربون | |||
| نام یار | |||
| آره یا نه | زهرا | حسین قربان پور |
- ببین چه کردی (۱۹۹۶)
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| دلباخته | مهین عمید | جمشید شیبانی | اسکندری |
| ای یار ای یار | جمشید شیبانی | جمشید شیبانی | اسکندری |
| عشق من | احمدآزاد | احمدآزاد | اسکندری |
| ببین چه کردی | ناصر شریعتی | جمشید شیبانی | جمشید شیبانی و اسکندری |
| بهاران | فریدون مشیری | جلیل عندلیبی | جلیل عندلیبی |
| دخترشرقی | بیژن سمندر | جمشید شیبانی | جمشید شیبانی و سیروس علی‌آبادی |
- گوشه میخونه (۱۹۸۸)
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| تو اگه باشی | احمدآزاد | احمدآزاد | داوید گرشونی |
| عاشقم | احمدآزاد | احمدآزاد | داوید گرشونی |
| ساقی ۲ | احمدآزاد | احمدآزاد | اسکندری |
| ازدنیا چی می خوام | احمدآزاد | احمدآزاد | داوید گرشونی |
| گوشه میخونه | احمدآزاد | احمدآزاد | داوید گرشونی |
| ای خدا | احمدآزاد | احمدآزاد | داوید گرشونی |
| دوستی (بازخوانی) | همایون خرم | داوید گرشونی | |
| باتو میشه | داوید گرشونی | ||
| اشک معشوق | ناصر رستگارنژاد | ابراهیم سلمکی | امیر بدخش |
| مادر | احمدآزاد | احمدآزاد | داوید گرشونی |
- منو صدا کن عزیزم (۱۹۹۹)
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| منوصداکن عزیزم | احمدآزاد | احمدآزاد | |
| دریاکنار | احمدآزاد | احمدآزاد | |
| ساقی | احمدآزاد | احمدآزاد | |
| صنم | احمدآزاد | احمدآزاد | داوید گرشونی |
| گرفتار | احمدآزاد | احمدآزاد | |
| بس کن | احمدآزاد | احمدآزاد |
- پیاله (۱۹۸۸)
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| پیاله | پروانه سالم | پروانه سالم | بهروز پناهی |
| نامه یار | پروانه سالم | پروانه سالم | بهروز پناهی |
| دورنگی | پروانه سالم | پروانه سالم | بهروز پناهی |
| زندگی | پروانه سالم | پروانه سالم | بهروز پناهی |
| قلندر | پروانه سالم | پروانه سالم | بهروز پناهی |
| روم نمیشه | پروانه سالم | پروانه سالم | بهروز پناهی |
- ساقی (۱۹۹۹)
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| ساقی | احمدآزاد | احمدآزاد | |
| دست بده تابرم | احمدآزاد | احمدآزاد | |
| پیاله | پروانه سالم | پروانه سالم | بهروز پناهی |
| قلندر | پروانه سالم | پروانه سالم | بهروز پناهی |
| خوشگلهای شمرون | احمدآزاد | احمدآزاد | لقمان ادهمی |
| حالا حال دلمو ببین | احمدآزاد | احمدآزاد | |
| پیرهن صورتی | بامداد جویباری | کیومرث سلیم پور | چشم آذر |
| چی شده | احمدآزاد | احمدآزاد | |
| مومشکی | پرویز خطیبی | پرویز خطیبی | |
| میخونه | غلامرضا | احمدآزاد | فرهاد بشارتی |
- بامن از عشق بگو (با پروانه سپانلو) (۲۰۰۲)
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| نگو تورو نمیخوام (احمدآزاد و پروانه) | احمد آزاد | احمد آزاد | آندرانیک |
| عاشق شده دل (احمدآزاد) | |||
| شبهای کارون (احمدآزاد و پروانه) | احمد آزاد | احمد آزاد | |
| بامن ازعشق بگو (پروانه) | احمد آزاد | احمد آزاد | |
| یارمیاد (پروانه) | هما میر افشار | احمد آزاد | آندرانیک |
| عاشقانه (احمدآزاد و پروانه) | |||
| دوست دارم (پروانه) | |||
| یادم میاد (احمدآزاد و پروانه) | احمدآزاد |
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «احمد آزاد پس از مرگ به آغوش وطن بازگشت». ایندیپندنت فارسی. ۱۲ آبان ۱۴۰۰.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «یک پیشکسوت موسیقی درگذشت». ایلنا. ۱۱ آبان ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۱۱ آبان ۱۴۰۰.
- ↑ «احمد آزاد، خواننده موسیقی ایران درگذشت». بهار نیوز. ۱۰ آبان ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۱۱ آبان ۱۴۰۰.
- ↑ «یک پیشکسوت موسیقی درگذشت». خبرگزاری ایلنا. ۱۱ آبان ۱۴۰۰.
- ↑ «معماهای زمان مرگ و محل سکونت احمد آزاد». اصفهان امروز. ۱۲ آبان ۱۴۰۰.
- مجله جوانان: گفتگو با شهلا سرشار و احمد آزاد بایگانی‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine. بازدید: نوامبر ۲۰۱۱.
- ویکی‌صدا بایگانی‌شده در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine. بازدید: نوامبر ۲۰۱۱.
- احمد آزاد وحسن شجاعی دربرنامه بامداد آدینه [۱]