پرش به محتوا

فیلم‌شناسی ابراهیم حاتمی‌کیا: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
تصحیح
خط ۲: خط ۲:
'''فیلم‌شناسی ابراهیم حاتمی‌کیا''' به بررسی آثار [[ابراهیم حاتمی‌کیا]] (زادهٔ ۱۳۴۰) کارگردان، نویسنده، فیلم‌بردار و بازیگر ایرانی می‌پردازد. نویسندهٔ همهٔ بیست [[فیلم بلند]] حاتمی‌کیا، خودش است. حاتمی‌کیا فعالیت در عرصهٔ سینما را از پایه آغاز کرد. فیلم پویانمایی ''ماهوت'' و دو [[:en:16 mm film|فیلم ۱۶ میلی‌متری]] به نام‌های ''[[صراط (فیلم)|صراط]]'' (۱۳۶۳) و ''[[طوق سرخ]]'' (۱۳۶۴) از جمله دست‌گرمی‌های او برای ورود به سینمای حرفه‌ای بود. وی ساخت فیلم بلند را با ''[[هویت (فیلم ۱۳۶۵)|هویت]]'' (۱۳۶۵) آغاز کرد.<ref>{{پک|قاسمعلی|۱۳۷۶|ف=رؤیاها…|ک=نقد سینما|ص=۲۱۸}}</ref> این فیلم داستان مصدومی است که به‌اشتباه [[جانباز|مجروح جنگی]] قلمداد می‌شود و بستری‌شدن او در کنار رزمندگان، در او تحولی به وجود می‌آورد. هرچند ''هویت'' فیلم مهمی نبود ولی برخی منتقدان بارقه‌هایی از استعداد را در آن دیدند. این فیلم به دلایلی در سینما اکران نشده و فقط از تلویزیون پخش شد. ''[[دیده‌بان (فیلم)|دیده‌بان]]'' (۱۳۶۷) در دوران پایانی [[جنگ ایران و عراق|جنگ]] ساخته‌شده بود. این فیلم به دنیای درونی و باورهای شخصی یک رزمنده ساده و معمولی پرداخته بود که با قهرمان‌های آثار جنگی در آن سال‌ها، بسیار متفاوت بود. فیلم‌های دفاع مقدس در آن سال‌ها بیشتر دارای سویه تبلیغاتی و شعاری بود که انگار برای روحیه دادن به مخاطبان و رزمندگان ساخته می‌شد اما حاتمی‌کیا در ''[[مهاجر (فیلم ۱۳۶۸)|مهاجر]]'' (۱۳۶۸) نشان داد که به‌جای قهرمان‌سازی‌های صوری، به قدرت درونی و معنوی قهرمان‌های قصه‌اش می‌پردازد.<ref>{{پک|صائمی|۱۳۹۷|ف=به وقت حاتمی‌کیا|ک=اعتماد|ص=۸}}</ref>
'''فیلم‌شناسی ابراهیم حاتمی‌کیا''' به بررسی آثار [[ابراهیم حاتمی‌کیا]] (زادهٔ ۱۳۴۰) کارگردان، نویسنده، فیلم‌بردار و بازیگر ایرانی می‌پردازد. نویسندهٔ همهٔ بیست [[فیلم بلند]] حاتمی‌کیا، خودش است. حاتمی‌کیا فعالیت در عرصهٔ سینما را از پایه آغاز کرد. فیلم پویانمایی ''ماهوت'' و دو [[:en:16 mm film|فیلم ۱۶ میلی‌متری]] به نام‌های ''[[صراط (فیلم)|صراط]]'' (۱۳۶۳) و ''[[طوق سرخ]]'' (۱۳۶۴) از جمله دست‌گرمی‌های او برای ورود به سینمای حرفه‌ای بود. وی ساخت فیلم بلند را با ''[[هویت (فیلم ۱۳۶۵)|هویت]]'' (۱۳۶۵) آغاز کرد.<ref>{{پک|قاسمعلی|۱۳۷۶|ف=رؤیاها…|ک=نقد سینما|ص=۲۱۸}}</ref> این فیلم داستان مصدومی است که به‌اشتباه [[جانباز|مجروح جنگی]] قلمداد می‌شود و بستری‌شدن او در کنار رزمندگان، در او تحولی به وجود می‌آورد. هرچند ''هویت'' فیلم مهمی نبود ولی برخی منتقدان بارقه‌هایی از استعداد را در آن دیدند. این فیلم به دلایلی در سینما اکران نشده و فقط از تلویزیون پخش شد. ''[[دیده‌بان (فیلم)|دیده‌بان]]'' (۱۳۶۷) در دوران پایانی [[جنگ ایران و عراق|جنگ]] ساخته‌شده بود. این فیلم به دنیای درونی و باورهای شخصی یک رزمنده ساده و معمولی پرداخته بود که با قهرمان‌های آثار جنگی در آن سال‌ها، بسیار متفاوت بود. فیلم‌های دفاع مقدس در آن سال‌ها بیشتر دارای سویه تبلیغاتی و شعاری بود که انگار برای روحیه دادن به مخاطبان و رزمندگان ساخته می‌شد اما حاتمی‌کیا در ''[[مهاجر (فیلم ۱۳۶۸)|مهاجر]]'' (۱۳۶۸) نشان داد که به‌جای قهرمان‌سازی‌های صوری، به قدرت درونی و معنوی قهرمان‌های قصه‌اش می‌پردازد.<ref>{{پک|صائمی|۱۳۹۷|ف=به وقت حاتمی‌کیا|ک=اعتماد|ص=۸}}</ref>


''[[وصل نیکان]]'' (۱۳۷۰) دومین تجربهٔ شهری حاتمی‌کیا بود. این فیلم نتوانست نظر منتقدان و تماشاگران را جلب کند. ''[[از کرخه تا راین]]'' (۱۳۷۱) تجربهٔ دیگر حاتمی‌کیا در عرصهٔ فضای شهری و ملودراماتیک بود. او که [[:en:Cinematic techniques|تکنیک‌های سینمایی]] را نیز فرا گرفته‌بود، با انتخاب درست نماها، بازیگران و عوامل و نیز ایجاد صحنه‌های اثرگذار، جواب خود را هم از منتقدان و هم از تماشاگران گرفت. وی در ''[[خاکستر سبز]]'' (۱۳۷۲) به بهانهٔ روایت یک عشق زمینی، انسان‌هایی را در بحبوحهٔ [[جنگ بوسنی]] به تصویر می‌کشد که شاهد تباهی «عشق» در زیر چکمه‌های جنگ هستند. حاتمی‌کیا توانسته بود به شیوه‌ای طبیعی در سیر فیلم‌های خود از جنگ به شهر، از شهر به خانواده، از خانواده به زن و از زن به عشق برسد. تجربهٔ ملودرام در ''[[بوی پیراهن یوسف]]'' (۱۳۷۴) تکرار شد اما استفاده از بازیگران شناخته‌شده، موسیقی حسی و داستانی ساده که عروسی، جدایی، جستجو و نهایتاً وصل را به ضمیمه داشت نیز نتوانست موفقیت ''از کرخه تا راین'' را تکرار کند.<ref>{{پک|قاسمعلی|۱۳۷۶|ف=رؤیاها…|ک=نقد سینما|ص=۲۲۱}}</ref> حاتمی‌کیا در ''[[برج مینو]]'' (۱۳۷۴) ضمن تأکید بر محتوا، به تکنیک و فرم بیانی نیز اندیشیده بود. او پس از شکست ''خاکستر سبز''، یک بار دیگر تصمیم گرفته بود که فیلم شخصی خودش را بسازد. از آن جایی که ''برج مینو'' به واسطهٔ داستانی پیچیده و سرشار از خاطره و رؤیا، از ابتدا معلوم بود که در گیشه شکست خواهد خورد، تقریباً همزمان با ''بوی پیراهن یوسف'' اکران شد تا شکست احتمالی آن در گیشه، توسط ''بوی پیراهن یوسف'' جبران شود اما توقف اکران ''بوی پیراهن یوسف''، شکست مضاعفی به تهیه‌کنندهٔ هر دو فیلم تحمیل کرد.<ref>{{پک|قاسمعلی|۱۳۷۶|ف=رؤیاها…|ک=نقد سینما|ص=۲۲۲}}</ref>
''[[وصل نیکان]]'' (۱۳۷۰) دومین تجربهٔ شهری حاتمی‌کیا بود. این فیلم نتوانست نظر منتقدان و تماشاگران را جلب کند. ''[[از کرخه تا راین]]'' (۱۳۷۱) تجربهٔ دیگر حاتمی‌کیا در عرصهٔ فضای شهری و ملودراماتیک بود. او که [[:en:Cinematic techniques|تکنیک‌های سینمایی]] را نیز فرا گرفته‌بود، با انتخاب درست نماها، بازیگران و عوامل و نیز ایجاد صحنه‌های اثرگذار، جواب خود را هم از منتقدان و هم از تماشاگران گرفت. وی در ''[[خاکستر سبز]]'' (۱۳۷۲) به بهانهٔ روایت یک عشق زمینی، انسان‌هایی را در بحبوحهٔ [[جنگ بوسنی]] به تصویر می‌کشد که شاهد تباهی «عشق» در زیر چکمه‌های جنگ هستند. حاتمی‌کیا توانسته بود به شیوه‌ای طبیعی در سیر فیلم‌های خود از جنگ به شهر، از شهر به خانواده، از خانواده به زن و از زن به عشق برسد. تجربهٔ ملودرام در ''[[بوی پیراهن یوسف]]'' (۱۳۷۴) تکرار شد اما استفاده از بازیگران شناخته‌شده، موسیقی حسی و داستانی ساده که عروسی، جدایی، جستجو و نهایتاً وصل را به ضمیمه داشت نیز نتوانست موفقیت ''از کرخه تا راین'' را تکرار کند.<ref>{{پک|قاسمعلی|۱۳۷۶|ف=رؤیاها…|ک=نقد سینما|ص=۲۲۱}}</ref> حاتمی‌کیا در ''[[برج مینو]]'' (۱۳۷۴) ضمن تأکید بر محتوا، به تکنیک و فرم بیانی نیز اندیشیده بود. او پس از شکست ''خاکستر سبز''، یک بار دیگر تصمیم گرفته بود که فیلم شخصی خودش را بسازد. از آن جایی که ''برج مینو'' به واسطهٔ داستانی پیچیده و سرشار از خاطره و رؤیا، از ابتدا معلوم بود که در گیشه شکست خواهد خورد، تقریباً همزمان با ''بوی پیراهن یوسف'' اکران شد تا شکست احتمالی آن در گیشه، توسط ''بوی پیراهن یوسف'' جبران شود اما توقف اکران ''بوی پیراهن یوسف''، شکست مضاعفی به تهیه‌کنندهٔ هر دو فیلم تحمیل کرد.<ref>{{پک|قاسمعلی|۱۳۷۶|ف=رؤیاها…|ک=نقد سینما|ص=۲۲۱}}</ref>


ابراهیم حاتمی‌کیا با ساخت ''[[آژانس شیشه‌ای]]'' (۱۳۷۶) به نقطهٔ اوج در کارنامه و زندگی حرفه‌ای خود رسید و این فیلم به نماد [[سینمای دفاع مقدس]] تبدیل شد. این فیلم در [[شانزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر|شانزدهمین جشنواره فیلم فجر]] مورد توجه منتقدان و داوران قرار گرفت.<ref>{{پک|صائمی|۱۳۹۷|ف=به وقت حاتمی‌کیا|ک=اعتماد|ص=۸}}</ref> او در ''[[روبان قرمز (فیلم)|روبان قرمز]]'' (۱۳۷۷) با زبان نمادین به آسیب‌شناسی زندگی افرادی توجه نشان می‌دهد که پس از جنگ به دنبال معنایی برای زندگی خود بودند. ''روبان قرمز'' حاشیه‌های فراوانی در [[نوزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر|نوزدهمین جشنواره فیلم فجر]] از سر گذراند که در نهایت منجر به بیرون کشیده شدنش از جشنواره شد. سه‌گانهٔ حاتمی‌کیا در مورد تقابل آدم‌های زمان جنگ با دنیای امروز با فیلم ''[[موج مرده]]'' (۱۳۷۹) تکمیل شد که مضمون شکاف نسل‌ها را به تصویر می‌کشد. حاتمی‌کیا در ''[[ارتفاع پست]]'' (۱۳۸۰) اوضاع اجتماعی پس از جنگ را به تصویر می‌کشد. ''[[به رنگ ارغوان]]'' (۱۳۸۳) تجربهٔ بعدی حاتمی‌کیا بود. این فیلم به دلیل بروز برخی حساسیت‌ها، حتی فرصت اکران در یک سانس از [[بیست و سومین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر|بیست و سومین جشنواره فیلم فجر]] را پیدا نکرد و بنا به صلاح‌دید مسئولان امنیتی، نمایش آن برای مدتی نامعلوم به عقب افتاد. این اتفاق تأثیر روانی بدی روی حاتمی‌کیا گذاشت و نوعی دل‌زدگی در وی ایجاد کرد. حاتمی‌کیا پس از ناامیدی در اکران ''به رنگ ارغوان''، به سراغ ''[[به نام پدر (فیلم ۱۳۸۴)|به نام پدر]]'' (۱۳۸۴) رفت که به عنوان یک فیلم ضدجنگ شناخته می‌شود. این فیلم، تقابل تفکرات و عقاید نسل قبل و نسل جدید را در بستری ملودرام به تصویر می‌کشد. ''[[دعوت (فیلم ۱۳۸۷)|دعوت]]'' (۱۳۸۷) به عنوان متفاوت‌ترین فیلم حاتمی‌کیا که حاشیه‌های فراوانی هم داشت، خارج از فضای همیشگی فیلم‌هایش، به موضوع [[سقط جنین در ایران|سقط جنین]] پرداخت. این فیلم حتی در فرم نیز متفاوت بود و [[:en:Episodic storytelling|ساختار اپیزودیک]] داشت. وی سپس ''[[گزارش یک جشن]]'' (۱۳۸۹) را ساخت که به دلیل حواشی سیاسی که دربارهٔ فیلم در نسبت با [[پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم ایران|پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم]] پیش آمد، هنوز امکان اکران پیدا نکرده‌است.<ref>{{پک|صائمی|۱۳۹۷|ف=به وقت حاتمی‌کیا|ک=اعتماد|ص=۹}}</ref>
ابراهیم حاتمی‌کیا با ساخت ''[[آژانس شیشه‌ای]]'' (۱۳۷۶) به نقطهٔ اوج در کارنامه و زندگی حرفه‌ای خود رسید و این فیلم به نماد [[سینمای دفاع مقدس]] تبدیل شد. این فیلم در [[شانزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر|شانزدهمین جشنواره فیلم فجر]] مورد توجه منتقدان و داوران قرار گرفت.<ref>{{پک|صائمی|۱۳۹۷|ف=به وقت حاتمی‌کیا|ک=اعتماد|ص=۸}}</ref> او در ''[[روبان قرمز (فیلم)|روبان قرمز]]'' (۱۳۷۷) با زبان نمادین به آسیب‌شناسی زندگی افرادی توجه نشان می‌دهد که پس از جنگ به دنبال معنایی برای زندگی خود بودند. ''روبان قرمز'' حاشیه‌های فراوانی در [[نوزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر|نوزدهمین جشنواره فیلم فجر]] از سر گذراند که در نهایت منجر به بیرون کشیده شدنش از جشنواره شد. سه‌گانهٔ حاتمی‌کیا در مورد تقابل آدم‌های زمان جنگ با دنیای امروز با فیلم ''[[موج مرده]]'' (۱۳۷۹) تکمیل شد که مضمون شکاف نسل‌ها را به تصویر می‌کشد. حاتمی‌کیا در ''[[ارتفاع پست]]'' (۱۳۸۰) اوضاع اجتماعی پس از جنگ را به تصویر می‌کشد. ''[[به رنگ ارغوان]]'' (۱۳۸۳) تجربهٔ بعدی حاتمی‌کیا بود. این فیلم به دلیل بروز برخی حساسیت‌ها، حتی فرصت اکران در یک سانس از [[بیست و سومین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر|بیست و سومین جشنواره فیلم فجر]] را پیدا نکرد و بنا به صلاح‌دید مسئولان امنیتی، نمایش آن برای مدتی نامعلوم به عقب افتاد. این اتفاق تأثیر روانی بدی روی حاتمی‌کیا گذاشت و نوعی دل‌زدگی در وی ایجاد کرد. حاتمی‌کیا پس از ناامیدی در اکران ''به رنگ ارغوان''، به سراغ ''[[به نام پدر (فیلم ۱۳۸۴)|به نام پدر]]'' (۱۳۸۴) رفت که به عنوان یک فیلم ضدجنگ شناخته می‌شود. این فیلم، تقابل تفکرات و عقاید نسل قبل و نسل جدید را در بستری ملودرام به تصویر می‌کشد. ''[[دعوت (فیلم ۱۳۸۷)|دعوت]]'' (۱۳۸۷) به عنوان متفاوت‌ترین فیلم حاتمی‌کیا که حاشیه‌های فراوانی هم داشت، خارج از فضای همیشگی فیلم‌هایش، به موضوع [[سقط جنین در ایران|سقط جنین]] پرداخت. این فیلم حتی در فرم نیز متفاوت بود و [[:en:Episodic storytelling|ساختار اپیزودیک]] داشت. وی سپس ''[[گزارش یک جشن]]'' (۱۳۸۹) را ساخت که به دلیل حواشی سیاسی که دربارهٔ فیلم در نسبت با [[پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم ایران|پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم]] پیش آمد، هنوز امکان اکران پیدا نکرده‌است.<ref>{{پک|صائمی|۱۳۹۷|ف=به وقت حاتمی‌کیا|ک=اعتماد|ص=۹}}</ref>

نسخهٔ ‏۱ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۳۷

ابراهیم حاتمی‌کیا (اسفند ۱۳۹۴)

فیلم‌شناسی ابراهیم حاتمی‌کیا به بررسی آثار ابراهیم حاتمی‌کیا (زادهٔ ۱۳۴۰) کارگردان، نویسنده، فیلم‌بردار و بازیگر ایرانی می‌پردازد. نویسندهٔ همهٔ بیست فیلم بلند حاتمی‌کیا، خودش است. حاتمی‌کیا فعالیت در عرصهٔ سینما را از پایه آغاز کرد. فیلم پویانمایی ماهوت و دو فیلم ۱۶ میلی‌متری به نام‌های صراط (۱۳۶۳) و طوق سرخ (۱۳۶۴) از جمله دست‌گرمی‌های او برای ورود به سینمای حرفه‌ای بود. وی ساخت فیلم بلند را با هویت (۱۳۶۵) آغاز کرد.[۱] این فیلم داستان مصدومی است که به‌اشتباه مجروح جنگی قلمداد می‌شود و بستری‌شدن او در کنار رزمندگان، در او تحولی به وجود می‌آورد. هرچند هویت فیلم مهمی نبود ولی برخی منتقدان بارقه‌هایی از استعداد را در آن دیدند. این فیلم به دلایلی در سینما اکران نشده و فقط از تلویزیون پخش شد. دیده‌بان (۱۳۶۷) در دوران پایانی جنگ ساخته‌شده بود. این فیلم به دنیای درونی و باورهای شخصی یک رزمنده ساده و معمولی پرداخته بود که با قهرمان‌های آثار جنگی در آن سال‌ها، بسیار متفاوت بود. فیلم‌های دفاع مقدس در آن سال‌ها بیشتر دارای سویه تبلیغاتی و شعاری بود که انگار برای روحیه دادن به مخاطبان و رزمندگان ساخته می‌شد اما حاتمی‌کیا در مهاجر (۱۳۶۸) نشان داد که به‌جای قهرمان‌سازی‌های صوری، به قدرت درونی و معنوی قهرمان‌های قصه‌اش می‌پردازد.[۲]

وصل نیکان (۱۳۷۰) دومین تجربهٔ شهری حاتمی‌کیا بود. این فیلم نتوانست نظر منتقدان و تماشاگران را جلب کند. از کرخه تا راین (۱۳۷۱) تجربهٔ دیگر حاتمی‌کیا در عرصهٔ فضای شهری و ملودراماتیک بود. او که تکنیک‌های سینمایی را نیز فرا گرفته‌بود، با انتخاب درست نماها، بازیگران و عوامل و نیز ایجاد صحنه‌های اثرگذار، جواب خود را هم از منتقدان و هم از تماشاگران گرفت. وی در خاکستر سبز (۱۳۷۲) به بهانهٔ روایت یک عشق زمینی، انسان‌هایی را در بحبوحهٔ جنگ بوسنی به تصویر می‌کشد که شاهد تباهی «عشق» در زیر چکمه‌های جنگ هستند. حاتمی‌کیا توانسته بود به شیوه‌ای طبیعی در سیر فیلم‌های خود از جنگ به شهر، از شهر به خانواده، از خانواده به زن و از زن به عشق برسد. تجربهٔ ملودرام در بوی پیراهن یوسف (۱۳۷۴) تکرار شد اما استفاده از بازیگران شناخته‌شده، موسیقی حسی و داستانی ساده که عروسی، جدایی، جستجو و نهایتاً وصل را به ضمیمه داشت نیز نتوانست موفقیت از کرخه تا راین را تکرار کند.[۳] حاتمی‌کیا در برج مینو (۱۳۷۴) ضمن تأکید بر محتوا، به تکنیک و فرم بیانی نیز اندیشیده بود. او پس از شکست خاکستر سبز، یک بار دیگر تصمیم گرفته بود که فیلم شخصی خودش را بسازد. از آن جایی که برج مینو به واسطهٔ داستانی پیچیده و سرشار از خاطره و رؤیا، از ابتدا معلوم بود که در گیشه شکست خواهد خورد، تقریباً همزمان با بوی پیراهن یوسف اکران شد تا شکست احتمالی آن در گیشه، توسط بوی پیراهن یوسف جبران شود اما توقف اکران بوی پیراهن یوسف، شکست مضاعفی به تهیه‌کنندهٔ هر دو فیلم تحمیل کرد.[۴]

ابراهیم حاتمی‌کیا با ساخت آژانس شیشه‌ای (۱۳۷۶) به نقطهٔ اوج در کارنامه و زندگی حرفه‌ای خود رسید و این فیلم به نماد سینمای دفاع مقدس تبدیل شد. این فیلم در شانزدهمین جشنواره فیلم فجر مورد توجه منتقدان و داوران قرار گرفت.[۵] او در روبان قرمز (۱۳۷۷) با زبان نمادین به آسیب‌شناسی زندگی افرادی توجه نشان می‌دهد که پس از جنگ به دنبال معنایی برای زندگی خود بودند. روبان قرمز حاشیه‌های فراوانی در نوزدهمین جشنواره فیلم فجر از سر گذراند که در نهایت منجر به بیرون کشیده شدنش از جشنواره شد. سه‌گانهٔ حاتمی‌کیا در مورد تقابل آدم‌های زمان جنگ با دنیای امروز با فیلم موج مرده (۱۳۷۹) تکمیل شد که مضمون شکاف نسل‌ها را به تصویر می‌کشد. حاتمی‌کیا در ارتفاع پست (۱۳۸۰) اوضاع اجتماعی پس از جنگ را به تصویر می‌کشد. به رنگ ارغوان (۱۳۸۳) تجربهٔ بعدی حاتمی‌کیا بود. این فیلم به دلیل بروز برخی حساسیت‌ها، حتی فرصت اکران در یک سانس از بیست و سومین جشنواره فیلم فجر را پیدا نکرد و بنا به صلاح‌دید مسئولان امنیتی، نمایش آن برای مدتی نامعلوم به عقب افتاد. این اتفاق تأثیر روانی بدی روی حاتمی‌کیا گذاشت و نوعی دل‌زدگی در وی ایجاد کرد. حاتمی‌کیا پس از ناامیدی در اکران به رنگ ارغوان، به سراغ به نام پدر (۱۳۸۴) رفت که به عنوان یک فیلم ضدجنگ شناخته می‌شود. این فیلم، تقابل تفکرات و عقاید نسل قبل و نسل جدید را در بستری ملودرام به تصویر می‌کشد. دعوت (۱۳۸۷) به عنوان متفاوت‌ترین فیلم حاتمی‌کیا که حاشیه‌های فراوانی هم داشت، خارج از فضای همیشگی فیلم‌هایش، به موضوع سقط جنین پرداخت. این فیلم حتی در فرم نیز متفاوت بود و ساختار اپیزودیک داشت. وی سپس گزارش یک جشن (۱۳۸۹) را ساخت که به دلیل حواشی سیاسی که دربارهٔ فیلم در نسبت با پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم پیش آمد، هنوز امکان اکران پیدا نکرده‌است.[۶]

چ (۱۳۹۲) اثر بعدی حاتمی‌کیا بود. این فیلم داستان دو روز از زندگی مصطفی چمران را در پاوه به تصویر می‌کشد. چ در مقایسه با فیلم‌های دیگر ژانر سینمای جنگی ایرانی، دارای جلوه‌های ویژه و صحنه‌آرایی‌های نظامی کم‌نظیری است. پس از آن، حاتمی‌کیا بادیگارد (۱۳۹۴) را ساخت که یکی از فیلم‌های سیاسی-انتقادی اوست. این فیلم دربارهٔ بادیگارد آرمان‌گرایی است که وظیفهٔ حفاظت از مسئولان بلندپایه کشور را بر عهده دارد اما مسائلی را در کارش می‌بیند که این مسائل، او را نسبت به کارش دچار شک و تردید می‌کند. اثر بعدی این فیلم‌ساز، به وقت شام (۱۳۹۶) بود که از نظر تکنیکی و جلوه‌های ویژه یکی از مهم‌ترین فیلم‌های سینمای حاتمی‌کیاست. به وقت شام جنجال‌های زیادی نیز برانگیخت که طرح قصه داعش در آن، حامی مالی فیلم و حاشیه‌های فیلم و فیلم‌ساز در سی و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر از جمله عناصر مهم شکل‌گیری این جنجال‌ها بود.[۷] بیستمین فیلم بلند حاتمی‌کیا به نام خروج (۱۳۹۸) در حال تولید است.

کارگردانی

dagger نشان‌دهندهٔ فیلمی که در حال ساخت است

فیلم‌های بلند

نام فیلم سال همچنین به عنوان یادداشت منبع
نویسنده سایر
هویت ۱۳۶۵ آری نه [۸]
دیده‌بان ۱۳۶۷ آری نه [۹]
مهاجر ۱۳۶۸ آری نه [۱۰]
وصل نیکان ۱۳۷۰ آری نه [۱۱]
از کرخه تا راین ۱۳۷۱ آری نه [۱۲]
خاکستر سبز ۱۳۷۲ آری نه [۱۳]
بوی پیراهن یوسف ۱۳۷۴ آری آری[۴] [۱۴]
برج مینو ۱۳۷۴ آری نه [۱۵]
آژانس شیشه‌ای ۱۳۷۶ آری نه [۱۶]
روبان قرمز ۱۳۷۷ آری نه [۱۷]
موج مرده ۱۳۷۹ آری نه [۱۸]
ارتفاع پست ۱۳۸۰ آری نه با مشارکت اصغر فرهادی در فیلم‌نامه [۱۹]
به رنگ ارغوان ۱۳۸۳ آری آری[۲] با مشارکت سهراب خسروی در تدوین [۲۰]
به نام پدر ۱۳۸۴ آری آری[۱] با مشارکت محمد پیرهادی در تهیه فیلم [۲۱]
دعوت ۱۳۸۷ آری آری[۴] با مشارکت چیستا یثربی در فیلم‌نامه [۲۲]
گزارش یک جشن ۱۳۸۹ آری نه [۲۳]
چ ۱۳۹۲ آری نه [۲۴]
بادیگارد ۱۳۹۴ آری آری[۴] [۲۵]
به وقت شام ۱۳۹۶ آری نه [۲۶]
خروج dagger ۱۳۹۸ آری نه [۲۷]

فیلم‌های کوتاه

نام فیلم سال همچنین به عنوان یادداشت منبع
نویسنده سایر
کوردلان ۱۳۶۱ آری [۲۸]
عاقبت مغرور ۱۳۶۱ آری [۲۸]
موعود ۱۳۶۱ آری [۲۸]
تربت ۱۳۶۲ آری نه [۲۹]
صراط ۱۳۶۳ آری نه [۳۰]
طوق سرخ ۱۳۶۴ آری آری[۳] [۳۱]
عطر پنهان آری فیلم مستند [۳۲]

مجموعه‌های تلویزیونی

نام مجموعه سال‌ها همچنین به عنوان یادداشت منبع
نویسنده سایر
خاک سرخ ۱۳۸۰–۱۳۷۹ نه نه [۳۳]
حلقه سبز ۱۳۸۵–۱۳۸۴ آری نه [۳۴]

^  ۱ تهیه‌کننده
^  ۲ تدوین‌گر
^  ۳ فیلم‌بردار
^  ۴ بازیگر

سایر کارها

تهیه‌کنندگی

نام فیلم سال یادداشت منبع
عبور ۱۳۶۷ [۳۵]
چشم جنگ ۱۳۹۴ فیلم مستند [۳۶]
ملاقات شیشه‌ای ۱۳۹۵ همچنین نویسنده؛ فیلم مستند [۳۷]

نویسندگی

نام فیلم سال یادداشت منبع
اسکادران عشق ۱۳۷۶ با مشارکت سعید حاجی‌میری [۳۸]

فیلم‌برداری

نام فیلم سال یادداشت منبع
برخیزید ۱۳۶۳ فیلم مستند [۳۹]
روایت فتح ۱۳۶۶ فصل ۴: قسمت «سحر یا معجزه؟»
با مشارکت حسن پیرهادی
[۴۰]
۱۳۶۷ فصل ۵: قسمت «آقا سعید»
ضمن مشارکت در کارگردانی
[۴۱]
فاطیما ۱۳۷۴ فیلم مستند [۴۲]
سفر نفت ۱۳۷۶ مجموعه مستند ۱۳ قسمتی [۴۳]
برداشت‌های ابراهیم ۱۳۹۷ مجموعه مستند ۱۳ قسمتی [۴۴]

بازیگری

نام فیلم سال یادداشت منبع
توهم ۱۳۶۴ همچنین دستیار فیلم‌بردار [۴۵]
وقایع‌نگاری یک فیلم‌نامه ناتمام ۱۳۷۷ فیلم مستند [۴۶]
دل‌واره ۱۳۸۵ فیلم مستند [۴۷]
کلاه‌قرمزی ۸۸ ۱۳۸۸ قسمت هفتم [۴۸]
زندگی خصوصی آقا و خانم میم ۱۳۹۰ [۴۹]
خواب ابراهیم ۱۳۹۲ فیلم مستند [۵۰]

اکران‌شناسی فیلم‌های بلند

نام فیلم سال میزان فروش (تومان) تعداد تماشاگر یادداشت منبع
هویت اکران نشد [۵۱]
دیده‌بان ۱۳۶۸ ۱۳٬۵۲۷٬۱۶۰ ۱٬۰۲۷٬۹۶۷ [۵۲]
مهاجر ۱۳۶۹ ۲۰٬۹۳۸٬۴۰۱ ۱٬۱۸۴٬۵۹۷ [۵۳]
وصل نیکان ۱۳۷۱ ۴٬۹۰۷٬۲۵۰ ۱۵۱٬۶۹۸ [۵۴]
از کرخه تا راین ۱۳۷۲ ۱۰۹٬۴۱۲٬۶۷۵ ۲٬۰۸۹٬۰۱۱ [۵۵]
خاکستر سبز ۱۳۷۳ ۱۵٬۵۸۱٬۰۲۵ ۲۵۲٬۳۶۵ [۵۶]
بوی پیراهن یوسف ۱۳۷۵ ۴۹٬۴۰۳٬۷۵۰ ۴۲۰٬۸۰۱ [۵۷]
برج مینو ۱۳۷۵ ۳۹٬۰۵۶٬۱۱۰ ۲۸۲٬۲۸۵ [۵۸]
آژانس شیشه‌ای ۱۳۷۷ ۳۰۱٬۱۷۹٬۴۷۰ ۱٬۲۷۹٬۸۱۹ [۵۹]
روبان قرمز ۱۳۷۸ ۵۶٬۸۴۷٬۸۵۰ ۱۹۴٬۰۲۴ [۶۰]
موج مرده ۱۳۸۰ ۱۱۱٬۲۷۲٬۱۵۰ ۲۴۲٬۳۲۶ [۶۱]
ارتفاع پست ۱۳۸۱ ۴۰۶٬۴۵۳٬۹۰۰ ۸۰۶٬۰۵۸ [۶۲]
به نام پدر ۱۳۸۵ ۶۲۹٬۱۴۶٬۰۵۰ ۵۹۲٬۷۰۵ [۶۳]
دعوت ۱۳۸۷ ۱٬۵۳۵٬۶۵۵٬۶۰۰ ۱٬۱۰۰٬۹۲۲ [۶۴]
به رنگ ارغوان ۱۳۸۹ ۷۴۵٬۳۸۶٬۶۰۰ ۳۳۲٬۹۹۸ فیلم توقیف‌شده (۱۳۸۸–۱۳۸۳) [۶۵]
گزارش یک جشن فیلم توقیف‌شده (اکنون–۱۳۸۹) [۶۶]
چ ۱۳۹۳ ۱٬۶۷۲٬۱۸۷٬۰۰۰ ۴۰۴٬۲۱۶ [۶۷]
بادیگارد ۱۳۹۵ ۶٬۶۹۰٬۳۶۳٬۰۰۰ ۱٬۰۱۴٬۸۳۴ [۶۸]
به وقت شام ۱۳۹۷ ۱۳٬۰۵۷٬۸۰۲٬۰۰۰ ۱٬۶۳۰٬۰۲۵ [۶۹]
خروج dagger ۱۳۹۹ در حال تولید

پی‌نوشت‌ها

پانویس‌ها

  1. قاسمعلی، «رؤیاها…»، نقد سینما، ۲۱۸.
  2. صائمی، «به وقت حاتمی‌کیا»، اعتماد، ۸.
  3. قاسمعلی، «رؤیاها…»، نقد سینما، ۲۲۱.
  4. قاسمعلی، «رؤیاها…»، نقد سینما، ۲۲۱.
  5. صائمی، «به وقت حاتمی‌کیا»، اعتماد، ۸.
  6. صائمی، «به وقت حاتمی‌کیا»، اعتماد، ۹.
  7. صائمی، «به وقت حاتمی‌کیا»، اعتماد، ۹.
  8. «هویت». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  9. «دیده‌بان». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  10. «مهاجر». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  11. «وصل نیکان». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  12. «از کرخه تا راین». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  13. «خاکستر سبز». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  14. «بوی پیراهن یوسف». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  15. «برج مینو». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  16. «آژانس شیشه‌ای». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  17. «روبان قرمز». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  18. «موج مرده». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  19. «ارتفاع پست». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  20. «به رنگ ارغوان». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  21. «به نام پدر». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  22. «دعوت». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  23. «گزارش یک جشن». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  24. «چ». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  25. «بادیگارد». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  26. «به وقت شام». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  27. ««خروج» حاتمی‌کیا جلوی دوربین رفت». باشگاه خبرنگاران جوان. ۱۳ شهریور ۱۳۹۸. ۷۰۶۰۱۶۶.
  28. ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ ۲۸٫۲ «در «پلاک»، سیر سینمای جنگ را می‌توان دید». خبرگزاری فارس. ۱۰ بهمن ۱۳۸۹. ۸۹۱۱۱۰۱۲۵۰.
  29. «تربت». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  30. «صراط». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  31. «طوق سرخ». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  32. «جشنواره ملی فیلم 'روح‌الله' در اصفهان گشایش یافت». ایرنا. ۳ خرداد ۱۳۹۵. ۸۲۰۸۵۶۶۷.
  33. «وسوسه همیشگی‌ام ساخت سریال و مواجهه شدن با مخاطب میلیونی بوده است». ایسنا. ۳۱ مرداد ۱۳۷۹. ۰۲۲۸۲–۷۹۰۵.
  34. «وجه آرمانی سریال‌سازی برایم اهمیت دارد». ایسنا. ۱۹ آبان ۱۳۸۵. ۱۰۲۳۷.۴۷۱۸۶–۸۵۰۸.
  35. «عبور». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  36. «چشم جنگ». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  37. «ملاقات شیشه‌ای». جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ فروردین ۱۳۹۸.
  38. «اسکادران عشق». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  39. «برخیزید». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  40. «مجموعه چهارم فیلم‌های روایت فتح». سایت جامع فرهنگی مذهبی شهید آوینی. دریافت‌شده در ۱۱ مهر ۱۳۹۸.
  41. "Director's Biography". Varahonar. Retrieved 11 November 2019.
  42. صفاریان، «…ببری رونق مسلمانی»، سلام.
  43. مؤذن‌زاده، آروین (۱ بهمن ۱۳۹۶). «داستان نفتکش‌های ایرانی در مستند «سفر نفت»». خبرگزاری مهر. ۴۲۰۵۸۷۶.
  44. «وقتی حاتمی‌کیا «ارتفاع پست» را می‌ساخت». خبرگزاری دفاع مقدس. ۷ فروردین ۱۳۹۷. ۲۸۴۸۶۷.
  45. حاجی‌میری، سعید (۱۳۶۴). توهم. آپارات. دریافت‌شده در ۲۰ آبان ۱۳۹۸.
  46. «وقایع‌نگاری یک فیلمنامه ناتمام». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  47. تهامی‌نژاد، محمد (شهریور ۱۳۸۶). «فیلم مستند پرتره و زندگی‌نامه‌ای: تمایزها و شیوه‌ها (۲)». فرهنگستان هنر – به واسطهٔ انجمن انسان‌شناسی و فرهنگ.
  48. «مدیران پخش سیما ترجیح دادند کلاه‌ قرمزی حاتمی‌کیا را به فردا شب منتقل کنند که شب تعطیل است». سینمای ما. ۵ فروردین ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ فروردین ۱۳۸۸.
  49. «زندگی خصوصی آقا و خانم میم». تاریخ‌نگار سینمای ایران. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  50. ««خواب ابراهیم» در خانه هنرمندان نقد و بررسی شد». سینماپرس. ۷ آذر ۱۳۹۶. ۹۰۸۰۰.
  51. صائمی، «به وقت حاتمی‌کیا»، اعتماد، ۸.
  52. فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۶۸، ۷ (فروش ۱۱٬۳۷۵٬۷۱۱ تومانی در سال ۱۳۶۸ از ۸۶۹٬۸۹۵ نفر به‌دست آمد.)؛ فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۶۹، ۹ (فروش ۲٬۱۵۱٬۴۴۹ تومانی سال ۱۳۶۹ از ۱۵۸٬۰۷۲ نفر به مجموع فروش فیلم افزوده شد.).
  53. فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۶۹، ۷ (فروش ۱۷٬۶۲۹٬۴۲۵ تومانی در سال ۱۳۶۹ از ۱٬۰۱۳٬۱۱۲ نفر به‌دست آمد.)؛ فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۷۰، ۹ (فروش ۳٬۳۰۸٬۹۷۶ تومانی سال ۱۳۷۰ از ۱۷۱٬۴۸۵ نفر به مجموع فروش فیلم افزوده شد.).
  54. فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۷۱، ۹ (فروش ۴٬۲۸۳٬۲۸۹ تومانی در سال ۱۳۷۱ از ۱۳۱٬۱۷۲ نفر به‌دست آمد.)؛ فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۷۲، ۱۲ (فروش ۶۲۳٬۹۶۱ تومانی سال ۱۳۷۲ از ۲۰٬۵۲۶ نفر به مجموع فروش فیلم افزوده شد.).
  55. فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۷۲، ۷ (فروش ۱۰۴٬۴۰۱٬۴۴۰ تومانی در سال ۱۳۷۲ از ۱٬۹۶۳٬۴۳۵ نفر به‌دست آمد.)؛ فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۷۳، ۹ (فروش ۵٬۰۱۱٬۲۳۵ تومانی سال ۱۳۷۳ از ۱۲۵٬۵۷۶ نفر به مجموع فروش فیلم افزوده شد.).
  56. فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۷۳، ۸.
  57. فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۷۵، ۸ (فروش ۴۸٬۰۳۵٬۹۷۰ تومانی در سال ۱۳۷۵ از ۴۰۹٬۴۶۲ نفر به‌دست آمد.)؛ فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۷۶، ۱۲ (فروش ۱٬۳۶۷٬۷۸۰ تومانی سال ۱۳۷۶ از ۱۱٬۳۳۹ نفر به مجموع فروش فیلم افزوده شد.).
  58. فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۷۵، ۸ (فروش ۳۴٬۵۸۵٬۶۱۰ تومانی در سال ۱۳۷۵ از ۲۴۹٬۸۷۶ نفر به‌دست آمد.)؛ فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۷۶، ۱۱ (فروش ۴٬۴۷۰٬۵۰۰ تومانی سال ۱۳۷۶ از ۳۲٬۴۰۹ نفر به مجموع فروش فیلم افزوده شد.).
  59. فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۷۷، ۷ (فروش ۳۰۰٬۷۲۰٬۴۷۰ تومانی در سال ۱۳۷۷ از ۱٬۲۷۷٬۸۹۵ نفر به‌دست آمد.)؛ فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۷۸، ۱۵ (فروش ۱۰۴٬۰۰۰ تومانی سال ۱۳۷۸ از ۵۲۰ نفر به مجموع فروش فیلم افزوده شد.)؛ فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۸۰، ۱۴ (فروش ۳۵۱٬۰۰۰ تومانی سال ۱۳۸۰ از ۱٬۴۰۴ نفر به مجموع فروش فیلم افزوده شد.).
  60. فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۷۸، ۸.
  61. فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۸۰، ۷ (فروش ۱۰۹٬۱۲۱٬۹۵۰ تومانی در اکران زمستان ۱۳۸۰ از ۲۳۴٬۷۳۱ نفر به‌دست آمد.)؛ فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۸۱، ۱۱ (فروش ۲٬۱۵۰٬۲۰۰ تومانی سال ۱۳۸۱ از ۷٬۵۹۵ نفر به مجموع فروش فیلم افزوده شد.).
  62. فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۸۱، ۷.
  63. فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۸۵، ۷.
  64. فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۸۷، ۷.
  65. فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۸۸، ۷ (فروش ۵۵۶٬۵۷۴٬۹۵۰ تومانی در اکران زمستان ۱۳۸۸ از ۲۷۱٬۸۵۵ نفر به‌دست آمد.)؛ فتحی و خاموشی، سالنامه آماری سال ۱۳۸۹، ۸ (فروش ۱۸۸٬۸۱۱٬۶۵۰ تومانی سال ۱۳۸۹ از ۶۱٬۱۴۳ نفر به مجموع فروش فیلم افزوده شد.).
  66. صدیقی، سهیلا (۸ آبان ۱۳۹۸). «توقیفی‌ها». ایسنا. ۹۸۰۸۰۸۰۴۲۰۱.
  67. «آرشیو فیلم‌ها: ۱۳۹۳»، سینماتیکت.
  68. «آرشیو فیلم‌ها: ۱۳۹۵»، سینماتیکت.
  69. «آرشیو فیلم‌ها: ۱۳۹۷»، سینماتیکت.

منبع‌ها

پیوند به بیرون