فهرست مساجد ارمنستان: تفاوت میان نسخهها
جعل منبع نکنید |
خنثیسازی ویرایش 26887918 از Modern Sciences (بحث) برچسب: خنثیسازی |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
== تاریخچه == |
== تاریخچه == |
||
[[پرونده:Capture of Erivan Fortress by Russia, 1827 (by Franz Roubaud).jpg|thumbnail|تسلیم قلعه ایروان به نیروهای روس در ۱ اکتبر ۱۸۲۷ - نقاشی از [[فرانس روبو]]. |جایگزین=]] |
[[پرونده:Capture of Erivan Fortress by Russia, 1827 (by Franz Roubaud).jpg|thumbnail|تسلیم قلعه ایروان به نیروهای روس در ۱ اکتبر ۱۸۲۷ - نقاشی از [[فرانس روبو]]. |جایگزین=]] |
||
براساس تقویم قفقازی ۱۸۷۰، گزارشی آماری توسط [[نایب السلطنه]] روس در قفقاز |
براساس تقویم قفقازی ۱۸۷۰، گزارشی آماری توسط [[نایب السلطنه]] روس در قفقاز منتشر شده، در فرمانداری ایروان -که شامل اکثر مناطق ارمنستان امروزی است- در مجموع ۲۶۹ مسجد شیعه وجود داشته است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Кавказский календарь на 1870 год. Тифлис, типография Главного Управления Наместника Кавказского. 1869. p. 392.}}</ref> بر مبنای دادههای سال 1869، مجموعا 60 مسجد در [[:en:Erivansky_Uyezd|بخش ایروانسکی]]، [[فرمانداری ایروان]] قرار داشته است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Voronov, N. I. (1869). Сборник статистических свѣдѣній о Кавказѣ. Т.1 (in Russian). Императорское русское географическое общество. Кавказскій отдѣл. p. 71.|پیوند=https://books.google.com/books?id=2HxJAAAAYAAJ&pg=RA2-PA71#v=onepage&q&f=false}}</ref> |
||
[[دانشنامه افرون و بروکهاوس]] در [[قرن بیستم]]، جمعیت ایروان را بیش از ۲۹٬۰۰۰ اعلام کرده بود از این تعداد ۴۹٪ تاتارها و آذربایجانیها، ۴۸٪ ارامنه و ۲٪ [[روسها]] بودند.<ref>{{ru icon}} [http://gatchina3000.ru/brockhaus-and-efron-encyclopedic-dictionary/119/119478.htm ''Erivan''] in the [[دانشنامه افرون و بروکهاوس|Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary]], St. Petersburg, Russia, 1890-1907.</ref> |
[[دانشنامه افرون و بروکهاوس]] در [[قرن بیستم]]، جمعیت ایروان را بیش از ۲۹٬۰۰۰ اعلام کرده بود از این تعداد ۴۹٪ تاتارها و آذربایجانیها، ۴۸٪ ارامنه و ۲٪ [[روسها]] بودند. همچنین در ابتدای قرن بیستم، 7 مسجد شیعه در شهر ایروان وجود داشته است<ref>{{ru icon}} [http://gatchina3000.ru/brockhaus-and-efron-encyclopedic-dictionary/119/119478.htm ''Erivan''] in the [[دانشنامه افرون و بروکهاوس|Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary]], St. Petersburg, Russia, 1890-1907.</ref> |
||
ترکیب جمعیتی منطقه فرمانداری ایروان در سال ۱۸۹۷ میلادی بر اساس منابع [[:en:Russian_Empire_Census|سرشماری امپراتوری روسیه]].<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Демоскоп Weekly - Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. Распределение населения по родному языку и уездам. Российской Империи кроме губерний Европейской России|پیوند=http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=566}}</ref> |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|- |
|||
! |
|||
! ارمنیها |
|||
! تاتارها - آذریها |
|||
! کردها |
|||
! روسها |
|||
! آشوریها |
|||
|- |
|||
! مجموع |
|||
! ۵۳٬۲٪ |
|||
! ۳۷٬۸٪ |
|||
! ۶٬۰٪ |
|||
! ۱٬۶٪ |
|||
! ... |
|||
|- |
|||
| [[گیومری|آلکساندراپول]] |
|||
| ۸۵٬۵٪ |
|||
| ۴٬۷٪ |
|||
| ۳٬۰٪ |
|||
| ۳٬۴٪ |
|||
| ... |
|||
|- |
|||
| [[نخجوان]] |
|||
| ۳۴٬۴٪ |
|||
| ۶۳٬۷٪ |
|||
| ... |
|||
| ... |
|||
| ... |
|||
|- |
|||
| [[استان گغارکونیک]] |
|||
| ۶۶٬۳٪ |
|||
| ۲۸٬۳٪ |
|||
| ۲٬۴٪ |
|||
| ۲٬۲٪ |
|||
| ... |
|||
|- |
|||
| [[:en:Surmalinsky Uyezd|سورمالی]] |
|||
| ۳۰٬۴٪ |
|||
| ۴۶٬۵٪ |
|||
| ۲۱٬۴٪ |
|||
| ... |
|||
| ... |
|||
|- |
|||
| [[:en:Cəlilkənd|نوراشن]] |
|||
| ۲۷٬۱٪ |
|||
| ۶۷٬۴٪ |
|||
| ۴٬۹٪ |
|||
| ... |
|||
| ... |
|||
|- |
|||
| ایروان |
|||
| ۳۸٬۵٪ |
|||
| ۵۱٬۴٪ |
|||
| ۵٬۴٪ |
|||
| ۲٬۰٪ |
|||
| ۱٬۵٪ |
|||
|- |
|||
| واغارشاپات |
|||
| ۶۲٬۴٪ |
|||
| ۲۹٬۰٪ |
|||
| ۷٬۸٪ |
|||
| ... |
|||
| ... |
|||
|} |
|||
پس از انقلاب 1917 روسیه، بسیاری از مکانهای مذهبی ایروان در نتیجه سیاستهای مدرنیزاسیون ضد دینی دولت شوروی تخریب شدند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Ritter, Markus. "The Lost Mosque(s) in the Citadel of Qajar Yerevan: Architecture and Identity, Iranian and Local Traditions in the Early 19th Century," Iran and the Caucasus 13 (2009): p. 244.|پیوند=https://brill.com/view/journals/ic/13/2/article-p239_2.xml}}</ref> در سال 1990، مسجدی در ایروان در راستای پاکسازی پیشینهی حضور فرهنگ آذری در ایروان و به موازات اوج گرفتن مناقشه قره باغ تخریب شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Robert Cullen, A Reporter at Large, “Roots,” The New Yorker, April 15, 1991, p. 55|پیوند=}}</ref> <ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=De Waal, Thomas. Black garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War. New York: New York University Press, 2003, p. 79.}}</ref> بین سالهای 1988-1994 اکثریت مسلمانان ارمنستان -شامل آذریها و کردهای مسلمان- در نتیجه جنگ قره باغ از این کشور فرار کردند. |
|||
مسجدی دیگر ([[مسجد کبود (ایروان)|مسجد کبود]]) که تاریخ ساخت آن دهه 1760 میباشد و از زمان ساخت تا قبل از [[اخراج آذربایجانیها از ارمنستان]] در اختیار و اداره [[اسلام در ارمنستان|مسلمان]] شیعه [[آذریهای ارمنستان|آذری ارمنستان]] بود<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=De Waal, Thomas. Black garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War. New York: New York University Press, 2003, p. 80.}}</ref>، به منظور پاکسازی سابقهی حضور آذربایجانیها در ایروان، توسط مقامات ارمنستان "مسجد ایرانی/پارسی (Persian Mosque)" نامیده میشود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=De Waal, Thomas. Black garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War. New York: New York University Press, 2003, p. 81.}}</ref> این مسجد در بین سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۹ خورشیدی از سوی بنیاد مستضعفان و جانبازان و توسط معماران ایرانی بازسازی شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://hawzah.net/fa/Magazine/View/2689/3846/29625|عنوان=پایگاه اینترنتی حوزه}}</ref> در این مسجد به علاقهمندان اهل ارمنستان زبان فارسی تدریس میشود<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://saadifoundation.ir/fa/news/2288/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%AA%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D8%B4%D8%B4%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%DA%A9%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86|عنوان=اختتامیه بیست و ششمین دوره کلاس های زبان فارسی در مسجد کبود ایروان}}</ref>. |
|||
[[پرونده:Black Garden- Armenia and Azerbaijan Through Peace and War page 81.png|بندانگشتی|صفحه 81 کتاب [[باغ سیاه (کتاب)|باغ سیاه، ارمنستان و آذربایجان در جنگ و صلح]] اثر [[توماس دی وال]]]] |
|||
[[پرونده:Blue Mosque in Yerevan.jpg|بندانگشتی|کتیبهٔ سردر مسجد کبود ایروان]] |
|||
<br /> |
|||
=== لیست مساجد<ref>{{cite book|last=Потто|first=Василий Александрович|title=Кавказская война. Том 3. Персидская война 1826-1828 гг.|year=2000|publisher=MintRight Inc|isbn=5425080999|pages=359|url=http://books.google.com/books?id=9XINah2beLwC&pg=PA359&dq#v=onepage&q&f=false}}</ref><ref>{{cite book|last=Шопен|first=Иван|title=Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской Империи|year=1852|publisher=Императорская Академия Наук|pages=468|url=http://books.google.az/books?id=uzIpAAAAYAAJ&pg=RA1-PA468&lpg#v=onepage&q&f=false}}</ref><ref>{{cite book|last=Bournoutian|first=George A.|title=The khanate of Erevan under Qajar rule, 1795-1828|year=1992|publisher=Mazda Publishers|isbn=0-939214-18-0|pages=173}}</ref><ref>{{cite book|last=Воронов|first=Н. И|title=Сборник статистических свѣдѣній о Кавказѣ. Т.1|year=1869|publisher=Императорское русское географическое общество. Кавказскій отдѣл|page=71|url=http://books.google.com/books?id=2HxJAAAAYAAJ&pg=RA2-PA71#vonepage&q&f=false}}</ref> === |
=== لیست مساجد<ref>{{cite book|last=Потто|first=Василий Александрович|title=Кавказская война. Том 3. Персидская война 1826-1828 гг.|year=2000|publisher=MintRight Inc|isbn=5425080999|pages=359|url=http://books.google.com/books?id=9XINah2beLwC&pg=PA359&dq#v=onepage&q&f=false}}</ref><ref>{{cite book|last=Шопен|first=Иван|title=Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской Империи|year=1852|publisher=Императорская Академия Наук|pages=468|url=http://books.google.az/books?id=uzIpAAAAYAAJ&pg=RA1-PA468&lpg#v=onepage&q&f=false}}</ref><ref>{{cite book|last=Bournoutian|first=George A.|title=The khanate of Erevan under Qajar rule, 1795-1828|year=1992|publisher=Mazda Publishers|isbn=0-939214-18-0|pages=173}}</ref><ref>{{cite book|last=Воронов|first=Н. И|title=Сборник статистических свѣдѣній о Кавказѣ. Т.1|year=1869|publisher=Императорское русское географическое общество. Кавказскій отдѣл|page=71|url=http://books.google.com/books?id=2HxJAAAAYAAJ&pg=RA2-PA71#vonepage&q&f=false}}</ref> === |
||
پس از تصرف ایروان توسط نیروهای روس، مسجد اصلی قلعه ایروان که به سال 1582 توسط ترکها ساخته شده بود، به دستور ژنرال [[ایوان پاسکویچ]] به کلیسای ارتودوکس تبدیل شد. این کلیسا به تاریخ 6 دسامبر 1827 تقدیس شد و کلیسای مریم مقدس نام گرفت.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Potto, Vasily Aleksandrovich (2000). Кавказская война. Том 3. Персидская война 1826-1828 гг. MintRight Inc. p. 359. ISBN 5425080999.|پیوند=https://books.google.com/books?id=9XINah2beLwC&pg=PA359&dq#v=onepage&q&f=false}}</ref> |
|||
طبق نوشتههای ایوان چوپین در میانهی قرن نوزدهم، 8 مسجد در ایروان وجود داشته است:<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Chopin, Jean-Marie (1852). Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской Империи. Императорская Академия Наук. p. 468.|پیوند=https://books.google.com/books?id=uzIpAAAAYAAJ&pg=RA1-PA468&lpg#v=onepage&q&f=false}}</ref> |
|||
* [[مسجد کبود ایروان]] |
* [[مسجد کبود ایروان]] |
||
* [[مسجد عباس میرزا]] |
* [[مسجد عباس میرزا]] |
||
خط ۱۸: | خط ۹۴: | ||
* مسجد حاجی جعفر بیگ |
* مسجد حاجی جعفر بیگ |
||
* مسجد نورزال |
* مسجد نورزال |
||
امروزه تنها مسجد فعال این کشور [[مسجد کبود ایروان]] است.<ref>{{cite book|title=Кавказский календарь на 1870 год|year=1869|publisher=Тифлис, типография Главного Управления Наместника Кавказского|pages=392}}</ref> مسجد دیگرِ برجا ولی نیازمند مرمت در ایروان، مسجد نورزال مربوط به سال ۱۸۸۹ در زمان [[امپراتوری روسیه|حکومت روسیه]] است که در [[کوند، ایروان|محلهٔ کوند]] قرار دارد.<ref>{{یادکرد ژورنال|author=Markus Ritter|date=|title=The Lost Mosque(s) in the Citadel of Qajar Yerevan: Architecture and Identity, Iranian andLocal Traditions in the Early 19th Century|url=|journal=[[مجله ایران و قفقاز|Iran & the Caucasus]]|دوره=17|شماره=2|صفحات=245 and 252|doi=|تاریخ بازبینی=|jstor=25703805|سال=2009|زبان=en|ناشر=[[انتشارات بریل|Brill]]}}</ref> |
|||
== نگارخانه == |
== نگارخانه == |
نسخهٔ ۳۰ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۳۴
لیست زیر فهرستی از مساجد ارمنستان را نشان میدهد.
تاریخچه
براساس تقویم قفقازی ۱۸۷۰، گزارشی آماری توسط نایب السلطنه روس در قفقاز منتشر شده، در فرمانداری ایروان -که شامل اکثر مناطق ارمنستان امروزی است- در مجموع ۲۶۹ مسجد شیعه وجود داشته است.[۱] بر مبنای دادههای سال 1869، مجموعا 60 مسجد در بخش ایروانسکی، فرمانداری ایروان قرار داشته است.[۲]
دانشنامه افرون و بروکهاوس در قرن بیستم، جمعیت ایروان را بیش از ۲۹٬۰۰۰ اعلام کرده بود از این تعداد ۴۹٪ تاتارها و آذربایجانیها، ۴۸٪ ارامنه و ۲٪ روسها بودند. همچنین در ابتدای قرن بیستم، 7 مسجد شیعه در شهر ایروان وجود داشته است[۳]
ترکیب جمعیتی منطقه فرمانداری ایروان در سال ۱۸۹۷ میلادی بر اساس منابع سرشماری امپراتوری روسیه.[۴]
ارمنیها | تاتارها - آذریها | کردها | روسها | آشوریها | |
---|---|---|---|---|---|
مجموع | ۵۳٬۲٪ | ۳۷٬۸٪ | ۶٬۰٪ | ۱٬۶٪ | ... |
آلکساندراپول | ۸۵٬۵٪ | ۴٬۷٪ | ۳٬۰٪ | ۳٬۴٪ | ... |
نخجوان | ۳۴٬۴٪ | ۶۳٬۷٪ | ... | ... | ... |
استان گغارکونیک | ۶۶٬۳٪ | ۲۸٬۳٪ | ۲٬۴٪ | ۲٬۲٪ | ... |
سورمالی | ۳۰٬۴٪ | ۴۶٬۵٪ | ۲۱٬۴٪ | ... | ... |
نوراشن | ۲۷٬۱٪ | ۶۷٬۴٪ | ۴٬۹٪ | ... | ... |
ایروان | ۳۸٬۵٪ | ۵۱٬۴٪ | ۵٬۴٪ | ۲٬۰٪ | ۱٬۵٪ |
واغارشاپات | ۶۲٬۴٪ | ۲۹٬۰٪ | ۷٬۸٪ | ... | ... |
پس از انقلاب 1917 روسیه، بسیاری از مکانهای مذهبی ایروان در نتیجه سیاستهای مدرنیزاسیون ضد دینی دولت شوروی تخریب شدند.[۵] در سال 1990، مسجدی در ایروان در راستای پاکسازی پیشینهی حضور فرهنگ آذری در ایروان و به موازات اوج گرفتن مناقشه قره باغ تخریب شد.[۶] [۷] بین سالهای 1988-1994 اکثریت مسلمانان ارمنستان -شامل آذریها و کردهای مسلمان- در نتیجه جنگ قره باغ از این کشور فرار کردند.
مسجدی دیگر (مسجد کبود) که تاریخ ساخت آن دهه 1760 میباشد و از زمان ساخت تا قبل از اخراج آذربایجانیها از ارمنستان در اختیار و اداره مسلمان شیعه آذری ارمنستان بود[۸]، به منظور پاکسازی سابقهی حضور آذربایجانیها در ایروان، توسط مقامات ارمنستان "مسجد ایرانی/پارسی (Persian Mosque)" نامیده میشود.[۹] این مسجد در بین سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۹ خورشیدی از سوی بنیاد مستضعفان و جانبازان و توسط معماران ایرانی بازسازی شد.[۱۰] در این مسجد به علاقهمندان اهل ارمنستان زبان فارسی تدریس میشود[۱۱].
پس از تصرف ایروان توسط نیروهای روس، مسجد اصلی قلعه ایروان که به سال 1582 توسط ترکها ساخته شده بود، به دستور ژنرال ایوان پاسکویچ به کلیسای ارتودوکس تبدیل شد. این کلیسا به تاریخ 6 دسامبر 1827 تقدیس شد و کلیسای مریم مقدس نام گرفت.[۱۶]
طبق نوشتههای ایوان چوپین در میانهی قرن نوزدهم، 8 مسجد در ایروان وجود داشته است:[۱۷]
- مسجد کبود ایروان
- مسجد عباس میرزا
- مسجد محمدخان
- مسجد زالی خان
- مسجد نوروزعلیبیگ
- مسجد سرتیپ خان
- مسجد حاجی امام وردی
- مسجد حاجی جعفر بیگ
- مسجد نورزال
امروزه تنها مسجد فعال این کشور مسجد کبود ایروان است.[۱۸] مسجد دیگرِ برجا ولی نیازمند مرمت در ایروان، مسجد نورزال مربوط به سال ۱۸۸۹ در زمان حکومت روسیه است که در محلهٔ کوند قرار دارد.[۱۹]
نگارخانه
-
مسجد ویرانشده عباس میرزا
-
مسجد نورزال یا تپهباشی در محلهٔ کوند ایروان
-
حمامِ مجموعهٔ تپهباشی در محلهٔ کوند ایروان
-
منارههای مسجدی در ایروان
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ Кавказский календарь на 1870 год. Тифлис, типография Главного Управления Наместника Кавказского. 1869. p. 392.
- ↑ Voronov, N. I. (1869). Сборник статистических свѣдѣній о Кавказѣ. Т.1 (in Russian). Императорское русское географическое общество. Кавказскій отдѣл. p. 71.
- ↑ (روسی) Erivan in the Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary, St. Petersburg, Russia, 1890-1907.
- ↑ Демоскоп Weekly - Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. Распределение населения по родному языку и уездам. Российской Империи кроме губерний Европейской России.
- ↑ Ritter, Markus. "The Lost Mosque(s) in the Citadel of Qajar Yerevan: Architecture and Identity, Iranian and Local Traditions in the Early 19th Century," Iran and the Caucasus 13 (2009): p. 244.
- ↑ Robert Cullen, A Reporter at Large, “Roots,” The New Yorker, April 15, 1991, p. 55.
- ↑ De Waal, Thomas. Black garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War. New York: New York University Press, 2003, p. 79.
- ↑ De Waal, Thomas. Black garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War. New York: New York University Press, 2003, p. 80.
- ↑ De Waal, Thomas. Black garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War. New York: New York University Press, 2003, p. 81.
- ↑ «پایگاه اینترنتی حوزه».
- ↑ «اختتامیه بیست و ششمین دوره کلاس های زبان فارسی در مسجد کبود ایروان».
- ↑ Потто, Василий Александрович (2000). Кавказская война. Том 3. Персидская война 1826-1828 гг. MintRight Inc. p. 359. ISBN 5425080999.
- ↑ Шопен, Иван (1852). Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской Империи. Императорская Академия Наук. p. 468.
- ↑ Bournoutian, George A. (1992). The khanate of Erevan under Qajar rule, 1795-1828. Mazda Publishers. p. 173. ISBN 0-939214-18-0.
- ↑ Воронов, Н. И (1869). Сборник статистических свѣдѣній о Кавказѣ. Т.1. Императорское русское географическое общество. Кавказскій отдѣл. p. 71.
- ↑ Potto, Vasily Aleksandrovich (2000). Кавказская война. Том 3. Персидская война 1826-1828 гг. MintRight Inc. p. 359. ISBN 5425080999.
- ↑ Chopin, Jean-Marie (1852). Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской Империи. Императорская Академия Наук. p. 468.
- ↑ Кавказский календарь на 1870 год. Тифлис, типография Главного Управления Наместника Кавказского. 1869. p. 392.
- ↑ Markus Ritter (2009). "The Lost Mosque(s) in the Citadel of Qajar Yerevan: Architecture and Identity, Iranian andLocal Traditions in the Early 19th Century". Iran & the Caucasus (به انگلیسی). Brill. 17 (2): 245 and 252. JSTOR 25703805.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «List of mosques in Armenia». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۴ مارس ۲۰۱۳.