شهرک‌های اسرائیلی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از شهرک یهودی‌نشین)
نقشهٔ شهرک‌های اسرائیلی (سرخابی) در کرانهٔ باختری رود اردن در سال ۲۰۱۴ میلادی
در پی انتفاضهٔ دوم در تاریخ اوت ۲۰۰۵، دولت اسرائیل با برچیدن ۱۶ شهرک اسرائیلی و جابجایی ۸ هزار یهودی ساکن در آن‌ها،[۱] در عمل آخرین شهرک اسرائیلی در نوار غزه را برچید و به اشغال ۳۸ ساله نوار غزه پایان داد.[۲]
تصویری از تونل منتهی به مجتمع یهودی‌نشین گوش عتصیون در حدفاصل بیت‌لحم و حبرون.

شهرک‌های اسرائیلی (به عبری: התנחלות) به شهرک‌های غیرنظامی‌ای گفته می‌شود که شهروندان یهودی اسرائیلی در آنها ساکن هستند. اسرائیل پس از پیروزی بر اعراب در جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷، برخلاف حقوق بین‌الملل دست به ایجاد این شهرک‌ها در اراضی اشغالی زد. شهرک‌های اسرائیلی هم‌اکنون در اراضی فلسطینی در کرانه باختری رود اردن (از جمله اورشلیم شرقی) و بلندی‌های جولان که سرزمین سوریه است مستقر شده‌اند.

شهرک‌های اسرائیلی قبلا در شبه‌جزیره سینا (بخشی از خاک مصر) و در منطقه فلسطینی نوار غزه نیز ساخته شده بودند اما پس از پیمان صلح اسرائیل و مصر در سال ۱۹۷۹، اسرائیل ۱۸ شهرک در شبه‌جزیره سینا را برچید. همچنین در سال ۲۰۰۵، به عنوان بخشی از برنامه عقب‌نشینی از نوار غزه، ۲۱ شهرک اسرائیلی در نوار غزه و ۴ شهرک اسرائیلی در کرانه باختری را برچید.[۳]

اسرائیل در شرق اورشلیم و بخش اشغالی بلندی‌های جولان، که هردو از سوی دولت اسرائیل به این کشور ضمیمه شده، دست به شهرک‌سازی زده است. جامعه بین‌المللی این دو منطقه را تحت اشغال دولت اسرائیل قلمداد کرده و ساخت و سازهای اسرائیل در این مناطق را شهرک‌سازی غیرقانونی محسوب می‌کند. دیوان بین‌المللی دادگستری در رأی مشورتی سال ۲۰۰۴ درباره دیوار حائل کرانه غربی، شهرک‌های اسرائیلی را غیرقانونی اعلام کرد.[۴]

اسرائیل همچنان در کرانه غربی به توسعه شهرک‌های باقیمانده خود ادامه می‌دهد و علیرغم فشار از سوی جامعه بین‌المللی، در مناطق جدید نیز دست به شهرک‌سازی می‌زند.[۵][۶]

انتقال شهروندان غیرنظامی یک قدرت اشغالگر به منطقه اشغال‌شده، جنایت جنگی است[۷][۸][۹] اما اسرائیل انطباق این عنوان به اقداماتش در کرانه باختری را رد می‌کند.[۱۰][۱۱] در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۹، دیوان کیفری بین‌المللی اعلام کرد که تحقیقی درباره جنایات جنگی ادعایی در فلسطین را آغاز کرده است.

وجود و توسعه مداوم شهرک‌ها توسط اسرائیل و ساخت پاسگاه‌های دیده‌بانی در اطراف شهرک‌ها، بارها به عنوان یکی از مهم‌ترین موانع و یکی از شش چالش اصلی صلح میان فلسطینی‌ها و اسرائیل ذکر شده است.[۱۲] طرف‌های ثالث بسیاری از قبیل سازمان همکاری اسلامی[۱۳]، سازمان ملل متحد[۱۴]، روسیه[۱۵]، بریتانیا[۱۶]، فرانسه[۱۷] و اتحادیه اروپا[۱۸] این انتقادات را نسبت به اسرائیل مطرح کرده‌اند. جامعه جهانی شهرک‌سازی‌های اسرائیل را خلاف حقوق بین‌الملل می‌داند[۱۹] و سازمان ملل نیز تاکنون بارها این دیدگاه را مطرح کرده است که شهرک‌سازی اسرائیل مصداق نقض کنوانسیون چهارم ژنو است.[۲۰][۲۱] دولت ایالات متحده نیز دهه‌ها شهرک‌سازی اسرائیل را «نامشروع»[۲۲] قلمداد می‌کرد اما دولت دونالد ترامپ در نوامبر ۲۰۱۹ این موضع را تغییر داد[۲۳] و اعلام کرد که «ایجاد شهرک‌های غیرنظامی اسرائیلی در کرانه باختری، به خودی خود، ناقض حقوق بین‌الملل نیست».[۲۴]

به گفته سازمان غیردولتی صلح اکنون که برای برقراری صلح میان اعراب و اسرائیل تلاش می‌کند، بر اساس ارقام ارائه‌شده از سوی اداره مرکزی آمار اسرائیل در پایان سال ۲۰۱۸، تعداد شهرک‌نشینان اسرائیلی ۴۲۷،۸۰۰ نفر است که افزایش ۱۴،۴۰۰ نفری طی سال پیش از آن را نشان می‌دهد.[۲۵] سازمان حقوق بشری بتسیلم در اسرائیل، در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۹، تخمین زد که ۲۰۹،۲۷۰ نفر در بخش شرقی اورشلیم زندگی می‌کنند اما سازمان صلح خاورمیانه (FMEP) از قول دانیل سیدمان این رقم را در اواخر سال ۲۰۱۹ معادل ۲۱۸،۰۰۰ نفر تخمین زده است.[۲۶]

آمار جمعیت شهرک‌نشینان اسرائیلی در کرانه باختری، به غیر از سکنه بخش شرقی اورشلیم، نشان‌دهنده رقمی بالغ بر ۴۰۰،۰۰۰ نفر شهروند یهودی اسرائیل است. در شهرک‌های واقع در بخش شرقی اورشلیم بیش از ۳۰۰،۰۰۰ شهروند اسرائیل (هم شهروندان یهودی اسرائیل و هم شهروندان عرب اسرائیل) ساکن هستند و بیش از ۲۰،۰۰۰ شهروند اسرائیلی نیز در شهرک‌های واقع در بلندی‌های جولان زندگی می‌کنند.

زمینه و شیوه شهرک‌سازی[ویرایش]

از سال ۱۹۶۷ به بعد، سیاست دولت‌ اسرائیل افزایش ساخت‌وساز و توسعه شهرک‌های یهودی‌نشین در اراضی اشغالی فلسطین بوده است. دولت‌های اسرائیل این سیاست کلی را با اقدامات حقوقی و اجرایی مختلف پیش برده‌اند از جمله ارائه سوبسید، تخفیف مالیاتی و خدمات شهری ارزان برای تشویق یهودیان اسرائیلی به زندگی در این شهرک‌ها و تقویت اقتصاد شهرک‌ها.

در پی جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۶۷، اسرائیل برخی مناطق باقیمانده از سرزمین‌های تحت قیمومت بریتانیا بر فلسطین را تحت کنترل خود درآورد، از جمله بخش شرقی اورشلیم که از زمان جنگ عرب‌ها و اسرائیل (۱۹۴۸) تحت کنترل اردن قرار داشت، نوار غزه که از سال ۱۹۴۹ تحت کنترل دولت مصر بود، شبه‌جزیره سینا که جزو خاک مصر بود و بخش اعظم بلندی‌های جولان که خاک سوریه بود. بلندی‌های جولان از سال ۱۹۸۱ بر اساس «قانون بلندی‌های جولان» اداره می‌شود.

اسرائیل از سپتامبر ۱۹۶۷، سیاست شهرک‌سازی را به تشویق دولت حزب کارگر به نخست‌وزیری لوی اشکول آغاز کرد. مبنای شهرک‌سازی در کرانه باختری، برنامه‌ای موسوم به «برنامه آلون» بود که از نام مبدعش، ایگال آلون، گرفته شده است. برنامه شهرک‌سازی دولت اسحاق رابین نیز از همین برنامه استخراج شده بود.[۲۷]

اولین شهرک اسرائیلی به نام کفار عتصیون در جنوب کرانه باختری ساخته شد هرچند که این منطقه خارج از «برنامه آلون» قرار داشت. طبق یک سند محرمانه مربوط به سال ۱۹۷۰ که هاآرتص به دست آورده، شهرک «کریاة اربع» با مصادره زمین بنا به دستور نظامی و تحت این پوشش دروغ که قرار است فقط برای مقاصد نظامی به کار گرفته شود غصب شد اما در واقع برای شهرک‌سازی و اسکان غیرنظامیان ساخته شد. شیوه مصادره زمین با دستور نظامی برای ایجاد شهرک‌های غیرنظامی، در دهه ۱۹۷۰ در اسرائیل یک راز آشکار بود اما انتشار اطلاعات درخصوص آن با سانسور نظامی سرکوب می‌شد.[۲۸][۲۹]

دولت حزب لیکود به نخست‌وزیری مناخم بگین، از سال ۱۹۷۷، حمایت از شهرک‌سازی در سایر بخش‌های کرانه باختری را با همکاری سازمان‌هایی مانند گوش آمونیم و آژانس یهود شدت بخشید. حزب لیکود در یکی از بیانیه‌های دولت اعلام کرد که کل سرزمین تاریخی اسرائیل، میراث لاینفک و سلب‌نشدنی قوم یهود است و هیچ بخشی از کرانه باختری نباید به حاکمیت خارجی تحویل داده شود.[۳۰] آریل شارون در همان سال اعلام کرد که قرار است تا سال ۲۰۰۰، دو میلیون یهودی در کرانه باختری اسکان داده شوند.[۳۱] دولت اسرائیل قانون ممنوعیت خرید زمین اشغالی توسط اسرائیلی‌ها را لغو کرد و «طرح دروبل» که برنامه‌ای برای شهرک‌سازی در مقیاس عظیم در کرانه باختری بود تبدیل به نقشه راه اسرائیل شد. طرح دروبل که از سوی سازمان جهانی صهیونیسم در اکتبر ۱۹۷۸ ارائه شده و «طرح اصلی برای توسعه شهرک‌ها در یهودا و شومرون، ۱۹۸۳-۱۹۷۹» نام داشت، توسط ماتیتیاهو دروبل (مدیر سابق آژانس یهود و عضو کنست) نوشته شده بود. در ژانویه ۱۹۸۱، دولت اسرائیل برنامه‌ای را برای پیگیری اجرای طرح دروبل تصویب کرد که نام آن «وضعیت کنونی شهرک‌ها در یهودا و شومرون» بود و جزئیات بیشتری درباره استراتژی و سیاست‌های شهرک‌سازی در این مناطق به دست می‌داد.[۳۲]

از سال ۱۹۶۷ به بعد، پروژه‌های شهرک‌سازی در کرانه باختری، با بودجه دولتی و توسط «شاخه شهرک‌سازی» سازمان جهانی صهیونیسم به اجرا گذاشته شده است.[۳۳] این سازمان هرچند اصولا یک سازمان غیردولتی است اما توسط دولت اسرائیل پایه‌گذاری شده و زمین‌ها را از دولت اسرائیل اجاره می‌کند تا شهرک‌سازی را پیش ببرد. «شاخه شهرک‌سازی» سازمان جهانی صهیونیسم به‌طور سنتی تحت مسئولیت وزارت کشاورزی اسرائیل قرار داشت. پس از پیمان اسلو این شاخه مدتی زیرمجموعه دفتر نخست‌وزیری بود اما در سال ۲۰۰۷ مجددا به وزارت کشاورزی برگشت. در سال ۲۰۰۹، دولت بنیامین نتانیاهو تصمیم گرفت که تمامی فعالیت‌های شهرک‌سازی را مشروط به اجازه خاص نخست‌وزیر و وزیر دفاع کند. در سال ۲۰۱۱، نتانیاهو تلاش کرد «شاخه شهرک‌سازی» را یکبار دیگر تحت کنترل مستقیم خود (نخست‌وزیر) درآورد و اقتدار وزیر دفاع وقت یعنی ایهود باراک را محدود کند.[۳۳]

هم‌اکنون حدود ۲۵۰ شهرک اسرائیلی در اراضی اشغالی فلسطین وجود دارد که برخی از آنها کمتر از ۱۰۰ نفر سکنه دارد اما برخی شهرک‌های دیگر مثل معاله آدومیم حدود ۳۷،۰۰۰ نفر جمعیت دارند و به شکل شهرهای مجهز و مرتب درآمده‌اند.[۳۴]

این شهرک‌ها که در مناطق مختلف کرانه باختری پراکنده و با شبکه جاده‌ای به یکدیگر متصل شده‌اند، تمامی شهرها و روستاهایی را که عمده جمعیت آنها فلسطینی است احاطه کرده‌اند. برخی شهرک‌نشینان اسرائیلی در Area C کرانه باختری زندگی می‌کنند اما حدود یک‌سوم آنها (حدود ۲۰۰،۰۰۰ نفر) ساکن بخش شرقی اورشلیم هستند. اغلب اسرائیلی‌های ساکن بخش شرقی اورشلیم، در محلات و حومه‌هایی ساکنند که پس از ۱۹۶۷ ساخته شده است. برخی دیگر صدها ساختمان در محلات فلسطینی شرق اورشلیم را اشغال کرده و در آنها ساکن شده‌اند. چندصد اسرائیلی نیز به ساختمان‌ها و خانه‌هایی در بخش تحت کنترل اسرائیل در مرکز شهر الخلیل نقل مکان کرده‌اند که به نام منطقه H2 شناخته می‌شود.[۳۴]

زمین‌های تحت کنترل شهرک‌نشینان اسرائیل، مساحتی بیش از ۵۳،۰۰۰ هکتار (حدودا ۶۰ درصد Area C) را پوشش می‌دهد. این مساحت شامل ۲۰ منطقه صنعتی و حدود ۹،۳۰۰ هکتار زمین کشاورزی است. ارتش اسرائیل در این مناطق دست به وضع محدودیت رفت‌وآمد علیه فلسطینی‌ها زده و در نتیجه حدود ۴۰۰ کیلومتر از جاده‌های این منطقه که شهرک‌ها را به همدیگر متصل می‌کند از دسترس فلسطینی‌ها خارج است.[۳۴]

دولت اسرائیل تاکنون ۸۵٪ از دیوار حایل ۷۰۰ کیلومتری خود را ساخته است که با هدف جداکردن اسرائیل از کرانه باختری، در داخل کرانه باختری ایجاد شده است. این دیوار بسیاری از شهرک‌های اسرائیلی را احاطه کرده و عملا امکان دسترسی هزاران فلسطینی به زمین‌هایشان را از بین برده است. اسرائیل همچنین تکه‌های بزرگی از Area C را به‌عنوان منطقه نظامی (۳۰٪) یا پارک طبیعی (۱۴،۵٪) تعیین کرده است که راه دسترسی فلسطینی‌ها به زمین‌هایشان را باز هم محدودتر می‌کند.[۳۴]

جمعیت شهرک‌نشینان و باورها[ویرایش]

بر پایهٔ آمارهای رسمی بین ۲۲۰ هزار[۳۵] تا ۳۰۰ هزار[۳۶] شهرک‌نشین اسرائیلی در کرانه باختری رود اردن زندگی می‌کنند.

برخی از شهرک‌نشینان اسرائیلی، تصاحب اراضی متعلق به فلسطینی‌ها را «تکلیف شرعی» خود می‌دانند. این افراد در اسرائیل یک بلوک سیاسی مهم محسوب می‌شوند و سازمان‌یافته عمل می‌کنند.[۳۷]

خشونت[ویرایش]

خشونت شهرک نشینان اسرائیلی[ویرایش]

عرب‌ها را با گاز خفه کنید الخلیل، ۲۰۰۸
درختان زیتون در روستای بورین علی الظاهر توسط شهرک نشینان اهل ییتصهار دچار وندالیسم شده‌اند

وضعیت حقوقی[ویرایش]

کنوانسیون چهارم ژنو، اسکان اتباع غیرنظامی کشورهای فاتح را در سرزمین‌های تصرف شده منع می‌کند، البته دولت‌های اسرائیل در توجیه اسکان غیرنظامیان یهودی در سرزمین‌های فلسطینی، وضعیت حقوقی این سرزمین‌ها را منطبق با مقررات کنوانسیون ژنو نمی‌دانند و مدعی‌اند که این سرزمین‌ها پیش از جنگ شش روزه، از حاکمیت به رسمیت شناخته شده‌ای برخوردار نبوده‌اند و بنابراین، رعایت مقررات کنوانسیون ژنو دربارهٔ آن‌ها الزامی نیست.[۳۸]

همچنین، سازمان ملل متحد، استان یهودا و شومرون و شهرک‌های یهودی‌نشین مستقر در آن را که به «کرانه باختری رود اردن» مشهور است را به رسمیت نمی‌شناسد. هر چند دولت اسرائیل با چنین تفسیری مخالف است.[۳۹]

با این وجود دولت اسرائیل، شهرک‌های یهودی‌نشینی را که «بدون مجوز» در سرزمین‌های عرب‌نشین کرانه باختری رود اردن احداث شده را «غیرقانونی» می‌نامد[۴۰] و با حکم دادگاه عالی اسرائیل به تخریب یا تخلیه آنان مبادرت می‌کند.

براساس قوانین موجود، وزارت دفاع اسرائیل مسئول اداره اراضی اشغالی فلسطینی در کرانه باختری رود اردن است.[۴۱]

وضعیت کنونی[ویرایش]

تظاهرات گروهی از فعالان اسرائیلی سازمان صلح اکنون در شهر حبرون، در اعتراض به روند ساخت شهرک‌های یهودی‌نشین و ادامه اشغال اراضی فلسطینی.

سازمان غیردولتی صلح اکنون که برای برقراری صلح میان اعراب و اسرائیل تلاش می‌کند، در تاریخ ۱۵ فوریه ۲۰۱۰ میلادی، آماری را منتشر کرد که نشان می‌داد که «یک چهارم شهرک‌های یهودی‌نشینی در کرانه غربی رود اردن، ممنوعیت فعالیت‌های ساختمانی را که از سوی دولت اسرائیل وضع شده‌است نقض می‌کنند».[۴۱]

پانویس[ویرایش]

  1. Settlements in the Gaza Strip بایگانی‌شده در ۲۶ اوت ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine, Foundation for Middle East Peace
  2. اسرائیل به اشغال ۳۸ ساله نوار غزه پایان داد[پیوند مرده]، صدای آمریکا
  3. «Gershom Gorenberg (2007). The Accidental Empire: Israel and the Birth of the Settlements, 1967–1977. Macmillan. p. 363. ISBN 9780805082418. So argued the government of Israel before the country's Supreme Court in the spring of 2005, defending its decision to dismantle all Israeli settlements in the Gaza Strip and four in the northern West Bank».
  4. «"Summary of the Advisory Opinion of 9 July 2004" (PDF). International Court of Justice. 9 July 2004. p. 10. Archived from the original (PDF) on 25 August 2014. Retrieved 9 November 2011» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۵ اوت ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۲.
  5. «Anthony Cordesman, Jennifer Moravitz, The Israeli–Palestinian War: Escalating to Nowhere, Greenwood Publishing Group, Center for Strategic and International Studies, 2005 p. 432: 'Between 1993 and 1999, settlers established 42 "unofficial" settlements, only four of which were subsequently dismantled. More than a dozen new settlements were established between the 1998 Wye Accord [sic: it's the Wye River Memorandum, but Oslo Accords] and the outbreak of war, although former Prime Minister Netanyahu supposedly promised Clinton that he would halt expansion.'».
  6. «Zeev Maoz Defending the Holy Land: A Critical Analysis of Israel's Security & Foreign Policy, University of Michigan Press, 2006 p. 472: 'As can be seen from the table, in 1993 there were about 110,000 settlers in the occupied territories. In 2001 there were 195,000 (Note that the number of settlers increased by 18 percent during the Al Aqsa Intifada). This was an increase of 73 percent'».
  7. «Robert Cryer, Hakan Friman, Darryl Robinson, Elizabeth Wilmshurst, An Introduction to International Criminal Law and Procedure, Cambridge University Press 2010 p.308».
  8. «Ghislain Poissonnier, Eric David, 'Israeli Settlements in the West Bank, a War Crime?,' Revue des droits de l'homme, 2020».
  9. «'Status of Settlements Under Internationasl Law,' Archived 25 August 2020 at the Wayback Machine Amnesty International pp.8,29f» (PDF).
  10. Stone, Julius (2004). Lacey, Ian (ed.). International Law and the Arab-Israel Conflict: Extracts from "Israel and Palestine Assault on the Law of Nations" by Professor Julius Stone (2nd ed.). Jirlac Publications. ISBN 978-0-975-10730-0.
  11. «Byron, Christine (2013). War Crimes and Crimes Against Humanity in the Rome Statute of the International Criminal Court. Cambridge University Press. ISBN 978-1-847-79275-4».
  12. Abbas spells out land demand, The Guardian
  13. «"OIC Secretary General hails EU decision on Israeli settlements" Archived 2 April 2015 at the Wayback Machine. United Nations Information System on the Question of Palestine – OIC Statement to UN. Accessed 14 March 2015». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ آوریل ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۲.
  14. «"Israeli settlement plan denounced". BBC. 8 November 2009. Retrieved 16 March 2010».
  15. «"Russia urges Israel to halt settlement construction". RIA Novosti. 2 November 2011. Retrieved 7 June 2012».
  16. «"Britain: Israeli settlements are 'illegal' and 'obstacle' to peace". Haaretz. 4 November 2009. Archived from the original on 15 January 2010. Retrieved 16 March 2010». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ ژانویه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۲.
  17. «"France condemns Israel over settlement building decision". Business Standard. 21 March 2014. Retrieved 5 April 2014».
  18. «"EU's Ashton SAYS Israeli settlement plans hurt peace moves". Reuters. 15 March 2010. Archived from the original on 1 February 2011. Retrieved 16 March 2010». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ فوریه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۲.
  19. Roberts, Adam (1990). "Prolonged Military Occupation: The Israeli-Occupied Territories Since 1967". The American Journal of International Law. American Society of International Law. 84 (1): 85–86. doi:10.2307/2203016. JSTOR 2203016. The international community has taken a critical view of both deportations and settlements as being contrary to international law. General Assembly resolutions have condemned the deportations since 1969, and have done so by overwhelming majorities in recent years. Likewise, they have consistently deplored the establishment of settlements, and have done so by overwhelming majorities throughout the period (since the end of 1976) of the rapid expansion in their numbers. The Security Council has also been critical of deportations and settlements; and other bodies have viewed them as an obstacle to peace, and illegal under international law. Pertile, Marco (2005). "'Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory': A Missed Opportunity for International Humanitarian Law?". In Conforti, Benedetto; Bravo, Luigi (eds.). The Italian Yearbook of International Law. 14. Martinus Nijhoff Publishers. p. 141. ISBN 978-90-04-15027-0. the establishment of the Israeli settlements in the Occupied Palestinian Territory has been considered illegal by the international community and by the majority of legal scholars. Barak-Erez, Daphne (2006). "Israel: The security barrier—between international law, constitutional law, and domestic judicial review". International Journal of Constitutional Law. Oxford University Press. 4 (3): 548. doi:10.1093/icon/mol021. The real controversy hovering over all the litigation on the security barrier concerns the fate of the Israeli settlements in the occupied territories. Since 1967, Israel has allowed and even encouraged its citizens to live in the new settlements established in the territories, motivated by religious and national sentiments attached to the history of the Jewish nation in the land of Israel. This policy has also been justified in terms of security interests, taking into consideration the dangerous geographic circumstances of Israel before 1967 (where Israeli areas on the Mediterranean coast were potentially threatened by Jordanian control of the West Bank ridge). The international community, for its part, has viewed this policy as patently illegal, based on the provisions of the Fourth Geneva Convention that prohibit moving populations to or from territories under occupation. International Labour Organization (2005). "The situation of workers of the occupied Arab territories" (PDF). p. 14. The international community considers Israeli settlements within the occupied territories illegal and in breach of, inter alia, United Nations Security Council resolution 465 of 1 March 1980 calling on Israel "to dismantle the existing settlements and in particular to cease, on an urgent basis, the establishment, construction and planning of settlements in the Arab territories occupied since 1967, including Jerusalem". کاراکتر line feed character در |عنوان= در موقعیت 878 (کمک)
  20. «"UN Security Council Resolution 465". Archived from the original on 19 September 2015». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۲.
  21. "What next for Gaza and West Bank?". BBC. 30 August 2005. Retrieved 5 January 2010. Most Israelis support the pullout, but some feel the government has given in to Palestinian militant groups, and worry that further withdrawals will follow. Palestinian critics point out that Gaza will remain under Israeli control, and that they are being denied a political say in the disengagement process. Yearbook of the United Nations 2005. United Nations Publications. 2007. p. 514. ISBN 9789211009675. The Israeli Government was preparing to implement an unprecedented initiative: the disengagement of all Israeli civilians and forces from the Gaza Strip and the dismantling of four settlements in the northern West Bank. Yael Yishai (1987). Land Or Peace. Hoover Press. p. 58. ISBN 9780817985233. During 1982 Israel's government stuck to its territorial policy in word and deed. All the settlements in Sinai were evacuated in accordance with the Camp David Accords, but settlement activity in the other territories continued uninterrupted. A few days after the final withdrawal from Sinai had been completed, Begin announced that he would introduce a resolution barring future governments from dismantling settlements, even as a result of peace negotiations. کاراکتر line feed character در |عنوان= در موقعیت 393 (کمک)
  22. «"Israeli settlement plan denounced". BBC. 8 November 2009. Retrieved 16 March 2010».
  23. «"Jewish settlements no longer illegal – US". 18 November 2019. Retrieved 18 November 2019».
  24. «"Secretary of State Mike Pompeo announces reversal of Obama-era stance on Israeli settlements". www.cbsnews.com. Retrieved 18 November 2019».
  25. «"New 2018 Population Data for Israelis in the West Bank". Peace Now. 2 October 2019. Retrieved 14 July 2020».
  26. «"Israeli Government Data Shows 14,400 New Settlers Added in 2018". Foundation for Middle East Peace. 11 October 2019. Retrieved 14 July 2020».
  27. [Knesset Website, Gush Emunim. Retrieved 27-02-2013 «Knesset Website, Gush Emunim. Retrieved 27-02-2013»] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک).
  28. «Berger, Yotam (28 July 2016). "Secret 1970 document confirms first West Bank settlements built on a lie". Haaretz. Archived from the original on 12 November 2019. Retrieved 24 May 2021. In minutes of meeting in then defense minister Moshe Dayan's office, top Israeli officials discussed how to violate international law in building settlement of Kiryat Arba, next to Hebron […] The system of confiscating land by military order for the purpose of establishing settlements was an open secret in Israel throughout the 1970s».
  29. «Yotam Berger (7 September 2016). "Israel Used Military Censor to Conceal First Settlements From Public, Document Reveals". Haaretz. 'The seizure for military needs can easily be defended from a legal point of view,' Ben Horin writes. 'Civilian enterprises are another thing entirely.'».
  30. «Israel Ministry of Foreign Affairs, 23. "Government statement on recognition of three settlements". 26 July 1977».
  31. «Robin Bidwell, Dictionary Of Modern Arab History, Routledge, 2012 p. 442».
  32. «UNGA/UNSC, Letter dated 19 June 1981 from the Acting Chairman of the Committee on the Exercise of the Inalienable Rights of the Palestinian People to the Secretary-General Archived 3 December 2013 at the Wayback Machine (A/36/341 and S/14566 d.d.19-06-1981)». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۲.
  33. ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ «"Cabinet seeks to limit Barak's say on settlements". Tovah Lazaroff and Herb Keinon, Jerusalem Post, 20 June 2011».
  34. ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ ۳۴٫۲ ۳۴٫۳ «Amnesty International - BACKGROUND: THE ISRAELI OCCUPATION».
  35. اسرائیل در کرانه باختری برای یهودیان مسکن جدید می‌سازد، بی‌بی‌سی فارسی
  36. آمادگی ضمنی اسرائیل برای توقف شهرک‌سازی‌ها، دویچه وله فارسی
  37. اسرائیل شهرک‌نشینان یهودی را بیرون کرد, بی‌بی‌سی فارسی
  38. شهرک‌های یهودی‌نشین، شهرک‌های زندگی‌سوز، بی‌بی‌سی فارسی
  39. اسرائیل شهرک‌های جدید در کرانه غربی می‌سازد، بی‌بی‌سی فارسی
  40. ساکنان شهرک یهودی‌نشین دست به شورش زدند، بی‌بی‌سی فارسی
  41. ۴۱٫۰ ۴۱٫۱ «شهرک‌نشینان یهودی‌نشین، فرمان نتانیاهو را نقض می‌کنند», بی‌بی‌سی فارسی