سارکیس سوقانالیان
 | این مقاله دقیق، کامل و صحیح ترجمه نشده و نیازمند ترجمه به فارسی است. کل یا بخشی از این مقاله به زبانی بهجز زبان فارسی نوشته شدهاست. اگر مقصود ارائهٔ مقاله برای مخاطبان آن زبان است، باید در نسخهای از ویکی‌پدیا به همان زبان نوشته شود (فهرست ویکیپدیاها را ببینید). در غیر این صورت، خواهشمند است ترجمهٔ این مقاله را با توجه به متن اصلی و با رعایت سیاست ویرایش، دستور خط فارسی و برابر سازی به زبان فارسی بهبود دهید و سپس این الگو را از بالای صفحه بردارید. همچنین برای بحثهای مرتبط، مدخل این مقاله در فهرست صفحههای نیازمند ترجمه به فارسی را ببینید. اگر این مقاله به زبان فارسی بازنویسی نشود، تا دو هفتهٔ دیگر نامزد حذف میشود و/یا به نسخهٔ زبانی مرتبط ویکی‌پدیا منتقل خواهد شد. اگر شما اخیراً این مقاله را بهعنوان صفحهٔ نیازمند ترجمه برچسب زدهاید، لطفاً عبارت {{جا:هبک-ترجمه به فارسی|1=سارکیس سوقانالیان}} ~~~~را نیز در صفحهٔ بحث نگارنده قرار دهید. |
| سارکیس سوقانالیان | |
|---|---|
| نام هنگام تولد | Սարգիս Սողանալեան |
| زادهٔ | ۶ فوریهٔ ۱۹۲۹ |
| درگذشت | ۵ اکتبر ۲۰۱۱ (۸۲ سال) |
| شناخته‌شده برای | محکوم شده در ۱۹۹۱ به مدت ۶ سال حبس و ۲۰ هزار دلار جریمه برای توطئه و قاچاق غیرقانونی اسلحه به عراق طی جنگ ایران و عراق شامل ۱۰۳ هلکوپتر نظامی سنگین و معامله دو آرپی‌جی در ۱۹۸۳، همچنین گرداندن بزرگترین تجارت اسلحه طی جنگ سرد[۱] |
سارکیس گارابت سوقانالیان (ارمنی: Սարգիս Սողանալեան؛۶ فوریه ۱۹۲۹ در اسکندرون–۵ اکتبر ۲۰۱۱)، مشهور به تاجر مرگ که به عنوان بزرگترین تاجر اسلحه در جنگ سرد مشهور شد و در طول دهه ۱۹۸۰ طی جنگ ایران و عراق یکی از تأمین کنندگان سلاح گرم و جنگ‌افزار برای رژیم سابق بعث بود که ارزش معاملات وی به حدود ۱٫۶ میلیارد دلار می‌رسید.[۱]
زندگی‌نامه[ویرایش]
او در یک خانواده ارمنی در اسکندرون که در آن زمان در منطقه سوریه تحت قیومیت فرانسه بود متولد شد (که اکنون بخشی از ترکیه است). در اواخر ۱۹۳۹ خانواده او برای دور شدن از آزار و اذیت ترک‌ها به لبنان رفتند و او به دلیل فقر خانواده دبیرستان را رها کرده و به ارتش فرانسه پیوست و در یک لشکر تانک مشغول به خدمت شد و تجربه او در نظام او را به دنیای اسلحه و کشاند و زندگی او را تغییر داد.[۱]
کمک‌های انسان‌دوستانه[ویرایش]
سوقانالیان در سال ۱۹۸۸ در پی زمین‌لرزه ویرانگر در اسپیتاک ارمنستان، با استفاده از امکانات ترابری خود کمک‌های فراوانی را به این منطقه فرستاد. جورج بوش پدر از او به خاطر «تقویت روابط برای وحدت بشریت» قدردانی کرد.[۲][۳]
روابط[ویرایش]
روابط سوقانالیان با آژانس اطلاعات مرکزی (سیا) و اف‌بی‌آی از جمله اجاره دادن هواپیما به سیا و نیز کمک برای مذاکره در آزادسازی گروگان آمریکای تری اندرسون در لبنان در منابع خبری معتبر مطرح شده‌اند، همچنین کمک وی به فردیناند مارکوس در کودتای نظامی ۱۹۸۷ فیلیپین.[۱]
افتضاح در همکاری با سیا[ویرایش]
سوقانالیان با CIA همکاری کرده بود تا ۱۰هزار قبضه اسلحه کلاشنیکف ای‌کی۴۷ را بواسطه انداختن از هواپیمای در حال پرواز به دولت پرو تحویل دهد اما تمام سلاح‌ها برعکس به دست شبیه نظامیان چپ فارک افتاد.[۴]
ادعای استخدام برای سیا[ویرایش]
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
اما برخی منابع مطرح کرده‌اند که آژانس اطلاعات مرکزی (سیا) پیش‌تر برای به قدرت رسیدن ایملدا مارکوس و فردیناند مارکوس از تبعید از سوقانالیان کمک خواسته بوده و او با سیا در عملیات‌هایی در آمریکای مرکزی، آفریقا و عراق همکاری کرده بود، و همچنین اینکه وی پس از پایان دوره ریاست جمهوری رونالد ریگان در میانهٔ جنگ ایران و عراق برای فروش اسلحه و کمک به عراق استخدام شده بود[مشکوک ] و حکومت عربستان سعودی نیز تصمیم داشت که به صدام حسین در طول جنگ کمک کند.[۵][منبع نامعتبر؟] که شامل فروش توپخانههای فرانسوی نیز می‌شد. وی همچنین طی جنگ داخلی لبنان به شبه‌نظامیان حزب فالانژ و نیروی‌های جبهه پولیساریو در موریتانی نیز سلاح فروخت. همچنین به کشورهای آمریکای لاتین، نیکاراگوئه، اکوادور و آرژانتین طی جنگ فالکلندز. وی پیش از آغاز جنگ خلیج فارس در مصاحبه‌های متعدد تلویزیونی حاضر شد و جزئیات و اطلاعات کاری که در عراق انجام داده بود را توضیح داد.[نیازمند منبع]
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ «Sarkis Soghanalian: The Cold War's Largest Arms Merchant». پی‌بی‌اس. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژوئن ۲۰۰۲.
- ↑ T. Rees Shapiro (۱۰ اکتبر ۲۰۱۱). «Sarkis G. Soghanalian, arms dealer dubbed 'merchant of death,' dies at 82». واشینگتن پست.
- ↑ «دلال مرگ، جنگ ایران و عراق و دیپلماسی آمریکایی». رادیو فردا.
- ↑ «FRONTLINE/WORLD. Sierra Leone - Gunrunners. Gallery of International Arms Dealers. Sarkis Soghanalian».
- ↑ «Interview with Sarkis Soghanalian in 2003». Public Education Center. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ اکتبر ۲۰۰۳. دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۰۷.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Sarkis Soghanalian». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۴ آوریل ۲۰۱۶.
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
لغتنامه‌ها و دایره المعارف‌ها | |
|---|---|
| کنترل استاندارد |
  | این یک مقالهٔ خرد درباره یک کارآفرین ارمنی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
- ارمنیان اهل سوریه
- ارمنیان اهل لبنان
- افراد آمریکایی ارمنیتبار
- تاجران اسلحه
- درگذشتگان ۲۰۱۱ (میلادی)
- زادگان ۱۹۲۹ (میلادی)
- سوریهایهای مهاجرتکرده به ایالات متحده آمریکا
- کارآفرینان اهل ارمنستان
- کارآفرینان اهل لبنان
- مجرمان اهل ارمنستان
- مجرمان اهل لبنان
- مجرمین سده ۲۰ (میلادی)
- درگذشتگان به علت بیماری در فلوریدا
- محکومان به جرم قاچاق اسلحه