ریگ (جغرافیا)
_sand_dunes_imaged_by_Terra_(EOS_AM-1).jpg){kind=spacer}
ریگ یا اِرگ (عرق) به نواحی وسیع و هموار در بیابان گفته می‌شود که با پهنه‌های ماسه‌ای حمل‌شده توسط باد پوشیده شده است. به عبارت دقیق‌تر ریگ پهنه‌ای از بیابان است که بیش از ۱۲۵ کیلومترمربع یا بیش از ۲۰ درصد از مساحت آن را ماسه‌های ناشی از فرسایش بادی پوشانده است. پهنه‌های کوچک‌تر را میدان ماسه‌ای (dune fields) می‌نامند.
صحرای بزرگ آفریقا با مساحت ۹ میلیون کیلومتر مربع دارای چندین ارگ وسیع مانند عرق شاش و عرق عیساوان (Issaouane Erg) در الجزایر است. حدود ۸۵٪ از همه ماسه‌های متحرک دنیا در ارگ‌هایی یافت می‌شود که مساحت آنها بیش از ۳۲۰۰۰ کیلومتر مربع است.
ارگ بر روی دیگر اجرام آسمانی مانند زهره (سیاره)، مریخ و تیتان (قمر سیاره زحل) نیز یافت می‌شود.
نام[ویرایش]
اصطلاح ارگ از واژه عربی عرق (arq) به معنای پهنه تلماسه‌ای گرفته شده است. اعراب این توده‌های بزرگ ماسه‌ای را عِرق و جمع آنها را عارق می‌نامند، مانند عارق شرقی و غربی الجزایر. در ایران به این رشته‌های بزرگ ماسه‌ای ریگ (ریق) گفته می‌شود، مانند ریگ شتران واقع در بین یزد و طبس، ریگ دُهُلی واقع در جنوب شرق بیابان لوت و ریگ جن واقع در دشت کویر. ریگ یلان مهم‌ترین و بزرگ‌ترین ریگ ایران در شرق بیابان لوت پهنه‌ای به طول ۱۶۲ کیلومتر و عرض ۵۲ کیلومتر را اشغال کرده و ارتفاع هرم‌های ماسه‌ای آن به ۴۷۵ متر میرسد.[۱]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ پرویز کردوانی. «تعاریف و ویژگی‌های مناطق خشک، کویر و بیابان». کویرها و بیابان‌های ایران. دریافت‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۱۶.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Erg (landform)». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۱۶.
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ ریگ (جغرافیا) موجود است. |