دانشگاه ادیان و مذاهب
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
شعار | دانشگاه ادیان، دریچهای به جهان |
---|---|
نوع | غیردولتی |
بنیانگذاری شده | ۱۳۷۳ |
بنیان گذار | سیدابوالحسن نواب |
ارائه دهنده رشتههای | ادیان ابراهیمی، ادیان غیر ابراهیمی، دینشناسی، شیعهشناسی، تاریخ تشیع، فرق تشیع، مذاهب اسلامی، عرفان و تصوف، فلسفه دین، فلسفه اخلاق، فلسفه اسلامی، مطالعات زنان، مطالعات دینپژوهانه، هنر و رسانه و… |
رئیس | سیدابوالحسن نواب |
کارمندان مدیریتی |
|
موقعیت | قم |
وبگاه |
دانشگاه بینالمللی ادیان و مذاهب (به انگلیسی: University of Religions and Denominations) مرکزی آموزشی و پژوهشی است که از سال ۱۳۸۷[۱] فعالیت رسمی خود را در زمینهٔ علوم انسانی و بهویژه ادیان و مذاهب آغاز کردهاست. دانشگاه ادیان و مذاهب، یک دانشگاه غیرانتفاعی است.[۲][۳]
تاریخچه[ویرایش]
سال ۱۳۷۳ شمسی برابر سال ۱۹۹۴ میلادی، جمعی از دانشوران حوزه علمیه قم برای مطالعه تخصصی سه رشته ادیان ابراهیمی (مسیحیت و یهودیت)، ادیان شرق (بودیسم، هندوئیسم، خاور دور و ایران باستان) و مذاهب اسلامی (مذاهب کلامی، فرق و عرفان و تصوف) دور هم جمع شدند. این گروه در دورهای چهارساله، افزون بر مطالعه در آن سه رشته، با زبانهای انگلیسی، سنسکریت و عبری نیز آشنا شدند.[نیازمند منبع]
مطالعات ادیان و مذاهب ادامه داشت تا سال ۱۳۸۳ شمسی، که به دنبال تلاشها و پیگیریها برای تربیت نیرو در حوزه ادیان و مذاهب، سرفصلهای سه رشته تدوین شد و آن را به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پیشنهاد کردند. شورای عالی گسترش وزارت علوم این سرفصلها را تصویب کرد و در سال ۱۳۸۴ شمسی نخستین گروه دانشجویی مشغول به تحصیل شدند. در آن زمان این مرکز، یک مرکز آموزش عالی بود و با عنوان «مرکز آموزش عالی مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب» قعالیت داشت. [نیازمند منبع]
در سال ۱۳۸۷ شمسی برابر با سال ۲۰۰۸ میلادی، با موافقت وزارت علوم تحقیقات و فناوری، مرکز آموزش عالی مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب به «دانشگاه ادیان و مذاهب» تغییر کرد. محمد مهدی زاهدی، با این ارتقای رتبه به دلیل مطابقت کیفیت آموزشی دانشگاه با موازین قانونی، موافقت قطعی کرد و نیازی به گذراندن مرحله «موافقت اصولی» ندید.[نیازمند منبع] وزیر علوم وقت در نامهاش به سید ابوالحسن نواب، مؤسس و رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب، خبر تصویب ارتقای دانشگاه را چنین نوشت:
«شورای گسترش آموزش عالی در جلسهٔ مورخ ۳۱ فروردین ۱۳۸۷ خود، با ارتقای مؤسسه آموزش عالی غیردولتی- غیرانتفاعی ادیان و مذاهب به «دانشگاه غیردولتی- غیرانتفاعی ادیان و مذاهب» موافقت قطعی به عمل آورد.»[نیازمند منبع]
وظایف[ویرایش]
- تربیت متخصص در زمینهٔ ادیان و مذاهب
- انجام پژوهشهای بنیادی، کاربردی و تطبیقی در زمینهٔ ادیان و مذاهب
- اطلاعرسانی، چاپ و نشر مجلات، کتب و دائرةالمعارف در زمینهٔ ادیان و مذاهب
- برقراری ارتباط متقابل با مراکز مشابه و دینپژوهان
- گفتگو بین ادیان و مذاهب و تلاش برای نزدیک ساختن دیدگاهها
- معرفی منطقی و علمی اسلام (با رویکرد شیعی) در عین احترام به عقاید، باورها و آیین سایر ادیان و مذاهب [نیازمند منبع]
ساختمان و محوطهٔ دانشگاه[ویرایش]
ساختمان اصلی دانشگاه ادیان و مذاهب، در شهرک پردیسان قم بنا شدهاست. این مجموعه شامل ده ساختمان و فضای سبز است که مجموعهٔ اداری، آموزشی و رفاهی دانشگاه ادیان و مذاهب را در خود گرد آوردهاست.[۴]
دانشکدهها و رشتهها[ویرایش]
تا سال ۱۴۰۰، چهل رشتهٔ تحصیلی در یازده دانشکدهٔ دانشگاه ادیان و مذاهب ارائه میشود. این رشتهها در سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی ارائه میشود و علاوه بر دانشجویان ایرانی و فارسیزبان، شمار زیادی از دانشجویان کشورهای دیگر را نیز به خود جذب نمودهاست.[۴]
هماکنون دانشگاه ادیان و مذاهب بیش از هشت هزار دانشجوی در حال تحصیل و بیش از دو هزار و هفتصد فارغالتحصیل دارد. همچنین در رشتههای دکتری تخصصی، بیش از ۳۵۹ نفر از این دانشگاه فارغالتحصیل شده و بیش از ۹۵۰ نفر در حال تحصیل هستند. یازده دانشکدهٔ دانشگاه ادیان و مذاهب عبارتند از:[۴]
- دانشکدهٔ شیعهشناسی
- دانشکدهٔ مذاهب
- دانشکدهٔ دین و هنر
- دانشکدهٔ حقوق
- دانشکدهٔ عرفان
- دانشکدهٔ رسانه و ارتباطات
- دانشکدهٔ فلسفه
- دانشکدهٔ مطالعات ملل
- دانشکدهٔ ادیان
- دانشکدهٔ زن و خانواده
- دانشکدهٔ زبان و فرهنگ ملل
دانشجویان و پژوهشگران این دانشگاه، در رشتههای مرتبط با تاریخ اسلام و تشیع و فرق شیعه، فقه و حقوق، فقه و کلام مذاهب اسلامی، فلسفه، کلام و عرفان اسلامی، تاریخ و الهیات مربوط به مسیحیت، یهودیت، بودیسم و هندوئیسم و زرتشت و مطالعه تطبیقی ادیان، مطالعات زنان، مطالعات دینپژوهانه، هنر و رسانه به آموزش و پژوهش مشغولاند.[۴]
سه دانشکدهٔ «زن و خانواده»، «شیعهشناسی» و «عرفان»، از دانشکدههای منحصر به فرد در کشور بهشمار میآیند. ممیزی صورت پذیرفته وزارت علوم در سال … دربارهٔ رشتههای مرتبط با ادیان و مذاهب نشان میدهد با وجود آنکه برخی رشتههای آموزشی در دانشگاه ادیان و مذاهب در نوزده دانشگاه دیگر کشور تدریس میشود، اما هیچ دانشگاهی همه این رشتهها را در کنار هم ارائه نمیدهد. این با بیش از صد دانشگاه و مؤسسهٔ آموزشی و فرهنگی داخلی و خارجی تفاهمنامهٔ همکاری دارد.[۴]
مراکز[ویرایش]
مرکز آموزشهای الکترونیک:
مرکز آموزشهای الکترونیکی (غیرحضوری) دانشگاه ادیان و مذاهب از سال ۱۳۹۱ با مجوز رسمی از وزارت «علوم، تحقیقات و فناوری» کار خود را آغاز نمودهاست.[نیازمند منبع]
مرکز آموزشهای آزاد:
مرکز آموزشهای آزاد این دانشگاه، در دو بخش داخلی و بینالمللی به فعالیت مشغول است و به برگزاری دورههای کوتاه مدت میپردازد. محوریت فعالیت این مرکز در بخش داخلی، مهارتهای پژوهشی (مطالعه و یادگیری، روشها و انواع پژوهش، ابزارهای پژوهش، شیوه نگارش علمی، زبان و ترجمه، تصحیح، ویرایش و….) و در بخش خارجی، معرفی دین، فرهنگ و جامعهٔ ایرانی و توریسم تحصیلی است.[نیازمند منبع]
پژوهشکدهها[ویرایش]
پژوهشکده ادیان و مذاهب که از سال ۱۳۹۰ با اخذ موافقت از از وزارت علوم تحقیقات و فناوری کار خود را آغاز نموده، در سه گروه پژوهشی مذاهب اسلامی، شیعهشناسی و ادیان به فعالیت میپردازد. حاصل کار این پژوهشکده نشر کتب و مقالات و به ثمر رساندن تحقیقات متنوع بودهاست. در کنار این فعالیتها، برگزاری دهها نشست با حضور اساتید برجسته و ارائههای تخصصی در همکاری با دبیرخانهٔ کرسیهای آزاداندیشی، از دیگر دستاوردهای این پژوهشکده است.[۵]
پژوهشکدهٔ دیگر دانشگاه ادیان و مذاهب، پژوهشکده زن و خانواده است.[۶]
نشریات پژوهشی[ویرایش]
این پژوهشگاه، تنها نشریه علمیپژوهشی ایران به زبان انگلیسی در زمینه ادیان را به نام «Religious Inquiries» منتشر میکند. از دیگر نشریات این دانشگاه، موارد زیر را میتوان نام برد:[۷][۴]
- هفتآسمان: نخستین مجله تخصصی در حوزه ادیان و مذاهب در ایران
- پژوهشهای ادیانی
- پژوهشنامه مذاهب اسلامی
- پژوهشنامه امامیه
- فلسفه
- شیعهپژوهی
- زن و خانواده
- پژوهشنامه مطالعات تطبیقی مذاهب فقهی
فعالیتهای بینالمللی[ویرایش]
دانشگاه ادیان و مذاهب در عرصهٔ بینالمللی نیز، فعالیتهایی از قبیل موارد زیر را در کارنامه دارد:[۴]
- حضور بیش از پانصد هیئت خارجی
- دیدار با شخصیتهای علمی، فرهنگی و سیاسی از کشورهای مختلف
- امضای تفاهمنامه با مراکز آموزشی و فرهنگی
- تبادل اساتید و دانشجویان
- برگزاری نشستهای مشترک
نشستها و دورههای بینالمللی:
در میان نشستها و دورههایی که به صورت بینالمللی توسط دانشگاه ادیان و مذاهب انجام گرفته میتوان به موارد زیر اشاره کرد:[۴]
- نشستهای متقابل اساتید و دانشجویان با اساتید و دانشجویان دانشگاه پادربورن آلمان (Paderborn University)
- نشستهای متقابل اساتید و دانشجویان با اساتید و دانشجویان دانشگاه پتسدام آلمان (University of Potsdam)
- نشستهای متقابل اساتید و دانشجویان با اساتید و دانشجویان دانشگاه گوته آلمان
- نشستهای متقابل اساتید و دانشجویان با اساتید و دانشجویان دانشگاه ریوکوکو ژاپن
- دوره کوتاهمدت شیعهشناسی به زبان انگلیسی
- دوره کوتاهمدت ایرانشناسی به زبان انگلیسی
- دوره کوتاهمدت قانون اساسی ایران به زبان انگلیسی
تفاهمنامهها:
دانشگاه ادیان و مذاهب با مراکز علمی و فرهنگی خارجی، از جمله موارد زیر، تفاهمنامه دارد:[۸]
- دانشگاه الجزائر (جامعة الجزائر)
- مرکز مطالعات اسلامی و خاورمیانه اندونزی
- دانشگاه بینالمللی اسلامی مالزی (International Islamic University Malaysia)
- مؤسسه بینالمللی اندیشه و تمدن اسلامی (ISTAC)
- دانشگاه پادربورن
- دانشگاه پتسدام
- دانشگاه ریوکوکو (Ryukoku University)
- جامعه الزیتونه تونس
- دانشگاه هارتفورد آمریکا (Hartford Seminary, USA)
- دانشگاه پاپی لاترانزه ایتالیا (Pontifical Lateran University, Vatican City)
- مؤسسه اسمولنی روسیه (The Smolny Institute of Russian Academy)
- دانشگاه اسلامی شاذلیه مکاسر اندونزی
- دانشگاه حراره زیمبابوه
- دانشگاه سنت ژوزف لبنان
- آموزشکده عالی روششناسی علوم انسانی پاریس
- آکادمی اسلامی آلمان
- مؤسسه قرآن و عترت ترکیه
- کلیه الدعوه للدراسات الاسلامیه لبنان
- دانشگاه آزاد برلین
- دانشگاه کوفه
- دانشگاه کامیلاس پونتیفیکال اسپانیا (Universidad Pontificia Comillas)
- انستیتو فناوری اطلاعات پاکستان
- دانشگاه قاهره، عین شمس، الازهر
- دانشگاه گوته آلمان (Goethe University)
- مدرسه اسلام و علوم مدرن پاکستان
- مؤسسه مطالعات دینی دانشگاه پتسدام آلمان
- آکادمی آموزشی پژوهشی ایمان وین
- دانشگاه شیخ طوسی عراق (کلیة الشیخ الطوسی الجامعه)
- دانشگاه إمام صادق بغداد
- دانشگاه حاجی بکتاش ولی نوشهیر ترکیه
- دانشگاه فرانسیسکو ویتورا اسپانیا
- مرکز فرهنگی کوثر استانبول
- انستیتو فرهنگی حافظ و گوته برلین - آلمان
- مؤسسه اراسموس
- مجلس التنمیة المستقل
- دانشگاه گراتس اتریش
- مرکز کربلاء للدراسات و البحوث
- دانشگاه سن مارینو
- کالج آموزشی کانادا
- دانشگاه تورین ایتالیا
کتابخانه و انتشارات[ویرایش]
کتابخانهٔ دانشگاه ادیان و مذاهب، بیش از ۱۰۰هزار کتاب و بیش از ۱۶۰هزار مقاله دارد. این کتابخانه به صورت قفسهباز اداره میشود. این کتابخانه منابع مورد نیاز محققان در زمینههای مختلف علوم انسانی، اسلامشناسی، ایرانشناسی، ادیان و مذاهب و غیره را در زبانهای فارسی، انگلیسی، عربی، روسی، فرانسوی، آلمانی، سانسکریت، پهلوی و دیگر زبانها دارا میباشد. این مرکز با دهها پایگاه در ارتباط است و استفاده از منابع آنها را برای پژوهشگران تسهیل میکند.
در کنار کتابخانه، یک سالن مطالعه نیز در اختیار پژوهشگران و مراجعان قرار دارد.[۴]
«مرکز چاپ و نشر دانشگاه ادیان و مذاهب» به انتشار آثار مرتبط با ادیان و مذاهب و در موضوعات اسلام، مسیحیت، یهودیت، زرتشت، صائبین، ادیان شرق، مذاهب و فرق اسلامی، عرفان و تصوف، دینپژوهی و … میپردازد. این مرکز مسئولیت دو انتشارات را بر عهده دارد و تا بهار سال ۱۳۹۸ بیش از ۳۲۶ عنوان کتاب منتشر نمودهاست. فروشگاه کتاب این دانشگاه، به عرضهٔ محصولات این انتشارات و دیگر کتب موردنیاز دانشجویان میپردازد.[۹][۱۰]
دفتر مطالعات ادیان و حقوق بشر[ویرایش]
این دانشگاه، برای پرداختن به مسئلهٔ «دین و حقوق بشر»، از سال ۱۳۸۷ دفتر مطالعات ادیان و حقوق بشر را راهاندازی نمود. این مرکز در راستای اهداف زیر تأسیس شدهاست:[۴]
- تهیه و انتشار محتواهای مکتوب، به منظور پر کردن خلاء مطالعات نظری
- حمایت از آثار پژوهشی (مقاله و پایاننامه)
- تکمیل مرکز اسناد تخصصی دین و حقوق بشر که برای دستیابی به مجموعهٔ کاملی از منابع پژوهشی در این موضوع پیگیری میشود
واحد مشهد[ویرایش]
«دانشگاه ادیان و مذاهب واحد مشهد» در سال ۱۳۹۸، با انعقاد تفاهم نامهای با حوزه علمیه خراسان، فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کردهاست. این حوزه با انعقاد تفاهمنامهای با دانشگاه ادیان و مذاهب به برپایی چهار دوره دکترا در رشتههای شیعهشناسی، وهابیتشناسی، دین پژوهی و مذاهب کلامی و یک دوره کارشناسی ارشد در رشته مدیریت رسانه از میان طلاب اقدام نمودهاست.[۱۱]
دفاتر و مراکز وابسته[ویرایش]
- دفتر گفتگوی ادیان
- مرکز عالی اطلاعرسانی ادیان و مذاهب
استادان سرشناس[ویرایش]
- سید ابوالحسن نواب (رئیس دانشگاه)
- سید حسن اسلامی اردکانی (دینشناسی)
- حسین توفیقی
- ابوالقاسم فنائی
- نعیمه پورمحمدی
- مهراب صادق نیا
- علی آقانوری
- محمد ملکی
- مهدی فرمانیان
منابع[ویرایش]
- ↑ kaviresabz.net. «تاریخچه». تاریخچه. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
- ↑ تمدید مهلت ثبتنام آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه ادیان و مذاهب
- ↑ «دانشگاه ادیان و مذاهب دانشجو میپذیرد». بایگانیشده از اصلی در ۷ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافتشده در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۵.
- ↑ ۴٫۰۰ ۴٫۰۱ ۴٫۰۲ ۴٫۰۳ ۴٫۰۴ ۴٫۰۵ ۴٫۰۶ ۴٫۰۷ ۴٫۰۸ ۴٫۰۹ kaviresabz.net. «چگونه در دانشگاه ادیان و مذاهب تحصیل کنم». چگونه در دانشگاه ادیان و مذاهب تحصیل کنم. بایگانیشده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
- ↑ kaviresabz.net. «پژوهشکده در یک نگاه». پژوهشکده در یک نگاه. بایگانیشده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
- ↑ kaviresabz.net. «پژوهشکده زن و خانواده». پژوهشکده زن و خانواده. بایگانیشده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
- ↑ kaviresabz.net. «آرشیو / پژوهشکده». آرشیو / پژوهشکده. بایگانیشده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
- ↑ kaviresabz.net. «تفاهمنامههای دانشگاه ادیان و مذاهب با دانشگاهها و مراکز داخلی و خارجی». تفاهمنامههای دانشگاه ادیان و مذاهب با دانشگاهها و مراکز داخلی و خارجی. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
- ↑ kaviresabz.net. «انتشارات در یک نگاه». انتشارات در یک نگاه. بایگانیشده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
- ↑ kaviresabz.net. «چگونه در دانشگاه ادیان و مذاهب تحصیل کنم». چگونه در دانشگاه ادیان و مذاهب تحصیل کنم. بایگانیشده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
- ↑ kaviresabz.net. «دربارهٔ یانشگاه ادیان و مذاهب واحد مشهد». دربارهٔ یانشگاه ادیان و مذاهب واحد مشهد. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.