پرش به محتوا

خیشومی‌های دندانی، لثوی و پس‌لثوی واک‌دار

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
خیشومی لثوی
n
شماره IPA116
کدبندی
محتوا (اعشاری)n
یونیکد (شانزدهتایی)U+006E
الفبای آواییn
کیرشنبامn
 

خیشومی لثوی نوعی از همخوانها در زبان‌های گفتاری است. نمادی در الفبای آوانگاری بین‌المللی برای خیشومی‌های دندانی، لثوی و پس‌لثوی وجود دارد ⟨n⟩ است.

توصیف /n/ (همخوان خیشومی، لثوی، واکدار): واجگاه این همخوان لثه بالاست. نوک زبان به قسمت ابتدایی لثه بالا، مرز دندانها و لثه می چسبد، دو طرف زبان به حاشیه های کام روی دندانهای بالا متصل می گردد، و به این ترتیب راه عبور هوا از دهان بسته می شود. نرمکام پایین می آید و راه برای عبور هوا از طریق بینی باز می ماند. این همخوان واکدار می باشد.

کاربرد

[ویرایش]

دندانی یا دندانی‌لثوی

[ویرایش]
زبان کلمه آوا معنا
بلاروسی[۱] новы [ˈn̪ovɨ] 'جدید'
بلغاری[۲] жена [ʒɛˈn̪a] 'خانم'
کاتالان[۳] cantar [kən̪ˈt̪ä] 'خواندن'
هلندی فلامان nicht [n̻ɪxt̻] 'niece'
انگلیسی month [mʌn̪θ] 'دهان'
اسپرانتو Esperanto [espeˈranto] 'Who hopes'
فرانسوی[۴] connexion [kɔn̻ɛksjɔ̃] 'connection'
یونانی[۵] άνθος/ánthos [ˈɐn̪θo̞s] 'گل'
هندوستانی नया / نیا‎ [n̪əja:] 'جدید'
مجاری[۶] nagyi [ˈn̪ɒɟi] 'مامان‌بزرگ'
ایتالیایی[۷][۸] cantare [kän̪ˈt̪ä:re] 'خواندن'
کاشوبی[۹] [نیازمند نمونه]
قزاقی көрінді/ko'rindi [kœɾɪn̪d̪ɪ] 'it seemed'
قرقیزی беделинде [be̞d̪e̞lin̪d̪e̞] 'in the authority'
لتونیایی[۱۰] nakts [n̪äkt̪s̪] 'night'
Macedonian[۱۱] нос [n̪o̞s̪] 'nose'
Malayalam[۱۲] പന്നി [pən̪n̪i] 'pig'
Mapudungun[۱۳] müṉa [mɘ̝ˈn̪ɐ̝] 'male cousin on father's side'
Marathi नख [n̪əkʰə] 'fingernail'
Polish[۱۴] nos [n̪ɔs̪] 'nose'
Portuguese General[۱۵][۱۶] narina [n̻ɐˈɾin̻ɐ] 'nostril'
Vernacular Paulista[۱۷][۱۸] percebendo [pe̞ʁse̞ˈbẽn̻u] 'perceiving'
Romanian[۱۹] alună [äˈlun̪ə] 'hazelnut'
Russian наш [n̪ɑʂ] 'our'
Serbo-Croatian студент / student [s̪t̪ǔd̪e̞n̪t̪] 'student'
Slovene amarant [amaˈɾa:n̪t̪] 'amaranth'
Spanish Most dialects cantar [kän̪ˈt̪är] 'to sing'
Ukrainian[۲۰] наш [n̪ɑʃ] 'our'
Uzbek[۲۱] الگو:Example needed

لثوی

[ویرایش]
زبان کلمه آوا معنا
Adyghe нэфнэ [nafna] 'روشن'
Arabic Standard نار‎ [na:r] 'آتش'
Assyrian Neo-Aramaic nora‎ [noɾa:] 'آیینه'
Basque ni [ni] 'من'
Bengali নাক [na:k] 'بینی'
Catalan[۲۲] nou [ˈnɔw] 'جدید'
Chinese Mandarin 難/nán [nan˧˥] 'سخت'
Czech na [na] 'روی'
Dutch[۲۳] nacht [nɑxt] 'شب'
English nice nice-pronunciation-audio.ogg [[:مدیا:nice-pronunciation-audio.ogg|[naɪs]]] 'عالی'
Filipino nipis [nipis] 'thin'
Finnish annan [ˈɑn:ɑn] 'I give'
Georgian[۲۴] კანი [ˈkʼɑni] 'skin'
Greek νάμα/náma [ˈnama] 'communion wine'
Gujarati નહી [nəhi] 'نه'
Hawaiian[۲۵] naka [naka] 'to shake'
Hebrew נבון‎ [navon] 'wise'
Italian[۲۶] nano [ˈnä:no] 'dwarf'
Japanese[۲۷] 反対/hantai [hantai] 'opposite'
Korean 나/na [na] 'من'
Kyrgyz[۲۸] банан [baˈnan] 'banana'
Malay nasi [näsi] 'cooked rice'
Malayalam[۱۲] കന്നി [kənni] 'virgin'
مالتی lenbuba [lenbuˈba] 'truncheon'
Mapudungun[۱۳] müna [mɘ̝ˈnɐ̝] 'enough'
نگوه Mmockngie dialect [nøɣə̀] 'sun'
فارسی نون [nun] 'نام'
پیراها gíxai [níˈʔàì̯] 'you'
لهستانی[۱۴] poncz [ˈpɔn̥t͡ʂ] 'punch'
پنجابی ਨੱਕ [nək:] 'nose'
اسلواک na [nä] 'on'
اسلونیایی[۲۹] novice [nɔˈʋì:t̪͡s̪ɛ] 'news'
اسپانیایی[۳۰] nada [ˈnäð̞ä] 'nothing'
سواحیلی ndizi [n̩dizi] 'banana'
ترکی neden [ne̞d̪æn] 'reason'
ویتنامی[۳۱] bạn đi [ɓan˧ˀ˨ʔ ɗi] 'you're going'
ولزی nain [nain] 'grandmother'
آپاچی غربی non en-us-non.ogg [[:مدیا:en-us-non.ogg|[nòn]]] (راهنما·اطلاعات) 'cache'
فریسی غربی nekke [ˈnɛkə] 'neck'
یی ꆅ/na [na˧] 'hurt'
زاپوتک تیلکویاپان[۳۲] nanɨɨ [nanɨˀɨ] 'lady'

پس‌لثوی

[ویرایش]
زبان کلمه آوا معنا
کاتالان[۳] panxa ['pän̠ɕə][۳۳] 'شکم'
دجیبانا[۳۴] barnmarramarlón̠a [ban̠maramal̠ɔn̪a] 'آن‌دو شناکردند'
انگلیسی استرالیایی[۳۵] enrol [əṉˈɹ̠ɔo̯ɫ] 'ثبت‌نام کردن'
ایتالیایی[۳۶] angelo [ˈän̠ʲ:d͡ʒelo] 'فرشته'

متغیر

[ویرایش]
زبان کلمه آوا معنا
انگلیسی اسکاتلندی[۳۷] nice [nəis] 'عالی'
ولزی[۳۸]
آلمانی استاندارد[۳۹] Lanze [ˈlant͡sə] 'نیزه'
نروژی شهری شرقی[۴۰] mann [mɑn̻:] 'مرد'
سوئدی استاندارد مرکزی[۴۱] nu [nʉ̟:] 'اکنون'

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ Padluzhny (1989), pp. 49–50.
  2. ↑ Klagstad Jr. (1958), p. 46.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Rafel (1999), p. 14.
  4. ↑ Fougeron & Smith (1993), p. 73.
  5. ↑ Arvaniti (2007), p. 15.
  6. ↑ Siptár & Törkenczy (2000), pp. 75–76.
  7. ↑ Bertinetto & Loporcaro (2005), p. 133.
  8. ↑ Canepari (1992), p. 58.
  9. ↑ Jerzy Treder. "Fonetyka i fonologia". Archived from the original on 2016-03-04.
  10. ↑ Nau (1998), p. 6.
  11. ↑ Lunt (1952), p. 1.
  12. ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ Ladefoged (2005), p. 165.
  13. ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ Sadowsky et al. (2013), pp. 88–89.
  14. ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ Rocławski (1976), p. 136.
  15. ↑ Cruz-Ferreira (1995), p. 91.
  16. ↑ Barbosa & Albano (2004), p. 230.
  17. ↑ (پرتغالی) Unesp's digital collection – The deleting of /d/ in the morpheme of the gerund in São José do Rio Preto's accent بایگانی‌شده در ۲۰۱۲-۱۲-۳۱ توسط Archive.today
  18. ↑ (پرتغالی) The deletting of /d/ in the morpheme of the gerund in São José do Rio Preto's accent – PDF
  19. ↑ Chițoran (2001), p. 10.
  20. ↑ Danyenko & Vakulenko (1995), p. 10.
  21. ↑ Sjoberg (1963), p. 12.
  22. ↑ Carbonell & Llisterri (1992), p. 53.
  23. ↑ Gussenhoven (1992), p. 45.
  24. ↑ Shosted & Chikovani (2006), p. 255.
  25. ↑ Ladefoged (2005), p. 139.
  26. ↑ Rogers & d'Arcangeli (2004), p. 117.
  27. ↑ Okada (1991), p. 94.
  28. ↑ Kara (2003), p. 11.
  29. ↑ Pretnar & Tokarz (1980), p. 21.
  30. ↑ Martínez-Celdrán, Fernández-Planas & Carrera-Sabaté (2003), p. 255.
  31. ↑ Thompson (1959), pp. 458–461.
  32. ↑ Merrill (2008), p. 108.
  33. ↑ Valencian pronunciation: ['pän̠t͡ɕä]. Note that what's transcribed /ʃ, ʒ, t͡ʃ, d͡ʒ/ in Catalan are actually alveolo-palatal sibilants [ɕ, ʑ, t͡ɕ, d͡ʑ].
  34. ↑ Dixon (2002), p. 585.
  35. ↑ Mannell, Cox & Harrington (2009).
  36. ↑ Canepari (1992), pp. 58–59.
  37. ↑ Scobbie, Gordeeva & Matthews (2006), p. 4.
  38. ↑ Wells (1982), p. 388.
  39. ↑ Mangold (2005), p. 49.
  40. ↑ Kristoffersen (2000), p. 22.
  41. ↑ Riad (2014), p. 46.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=خیشومی‌های_دندانی،_لثوی_و_پس‌لثوی_واک‌دار&oldid=41325286»