سعدی حسنی
| سعدی حسنی | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات پس‌زمینه | |
| نام تولد | سعدی حسنی |
| زاده | ۱ اردیبهشت ۱۳۰۲ وین[۱] |
| ژانر | موسیقی کلاسیک موسیقی سنتی ایرانی |
| همکاری‌های مرتبط | نخستین مدیرعامل تالار رودکی تهران |
| اعضای پیشین | انجمن فیلارمونیک تهران |
| تحصیلات | دکتری حقوق سیاسی موسیقی کلاسیک غربی |
| دانشگاه | دانشگاه تهران دانشکده علوم سیاسی وین دانشکده علوم موسیقی وین |
| علت سرشناسی | تالیف کتاب‌های: تاریخ موسیقی تفسیر موسیقی |
| بنیانگذار | انجمن ژونس موزیکال ایران |
سعدی حسنی (زادهٔ ۱ اردیبهشت ۱۳۰۲ در وین – درگذشتهٔ ۲۶ آذر ۱۳۶۵، هامبورگ، آلمان) پژوهشگر موسیقی و موسیقی‌شناس ایرانی بود.[۱]
زندگی هنری[ویرایش]
سعدی حسنی در ۱ اردیبهشت ۱۳۰۲ متولد شد. در سال ۱۳۲۴ مدرک لیسانس خود را در رشته حقوق سیاسی از دانشگاه تهران دریافت کرد.[۲] از سال ۱۳۲۹ با دوره دوم مجله موسیقی که با «نام نامه موسیقی» منتشر می‌شد و «انجمن هنری جوانان» همکاری نزدیک داشت.
او به جهت ادامه تحصیلات خود در سال ۱۳۳۲ به اتریش مهاجرت نمود و موفق به اخذ دکترای حقوق از دانشکده علوم سیاسی وین شد. وی همزمان با تحصیل علوم سیاسی در دانشکده علوم موسیقی وین، به تحصیل موسیقی غرب پرداخت. پس از پایان تحصیلات و بازگشت به ایران، نخستین مقالات خود را در مجلۀ «سخن» به چاپ رساند و در سال ۱۳۳۳ مجموعه‌ای از نقدها و تفسیرهای او در کتابی با عنوان «هفت نغمه چنگ» منتشر شد.[۳]
او از موسیقی دانان تأثیرگذار برای شناساندن موسیقی هنری غرب به ایرانیان بوده‌است. وی در زمانی که هیچ کتابی در زمینه شناخت موسیقی هنری غرب در اختیار مردم ایران قرار نداشت و آثار موسیقی کلاسیک کمیاب بود، سال‌ها در رادیو تهران به تفسیر آثار آهنگسازان بزرگ جهان همراه با نمونه‌هایی از آثار آنان همت گماشت.
۲ کتاب مهم او، کتاب «تاریخ موسیقی (از رمانتیسم تا دوره معاصر)» و کتاب «تفسیر موسیقی» در دهه ۳۰ توسط انتشارات صفی علیشاه تهران منتشر شد و تا چند دهه پس از انتشار، همچنان از مهم‌ترین منابع نوشتاری فارسی دربارهٔ موسیقی غرب بودند.
در سال ۱۳۴۶ تالار رودکی تهران (تالار وحدت) گشوده شد و سعدی حسنی به عنوان نخستین مدیر عامل آن برگزیده شد. او در سال ۱۳۵۱ «انجمن ژونس موزیکال ایران» (جوانان دوستدار موسیقی) را بنا نهاد. این انجمن با همراهی بسیاری از نوازندگان، کنسرت‌های موسیقی کلاسیک ایران و غرب را در شهرهای مختلف اجرا نمود. وی همچنین از سال ۱۳۵۲ چهارمین دوره مجله موسیقی را با نام «نشریه انجمن ژونس موزیکال ایران» مدیریت و منتشر نمود.[۴]
او پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران با دریافت حکم ممنوع‌الخروجی مواجه شد و در انزوا با سکته‌ای ناقص، بیمار شد. سرانجام با کمک دوستانش در اواخر سال ۱۳۶۲، اجازه خروج برای درمان به وی داده شد و برای معالجه راهی برلین شد.[۵]
فعالیت‌های هنری و اجرایی[ویرایش]
از جمله فعالیت‌های هنری و اجرایی سعدی حسنی به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:[۵][۴]
- تهیه و اجرای برنامه رادیویی «موسیقی کلاسیک»
- بنیانگذار «انجمن ژونس موزیکال ایران»
- نخستین مدیر عامل «تالار رودکی تهران»
- از پایه‌گذاران «انجمن فیلارمونیک تهران»
- مدیریت «نشریهٔ انجمن ژونس موزیکال ایران»[۶]
- نویسنده متن اپرای «دلاور سهند» (ساخته احمد پژمان) همراه با منوچهر شیبانی
- نویسنده نمایش‌نامه که به اپرای «آتوسا» (اثر توماس کریستین داوید) انجامید.
تألیفات[ویرایش]
- کتاب تاریخ موسیقی، جلد اول، ۱۳۳۰، جلد دوم، ۱۳۳۱ انتشارات صفی‌علی‌شاه[۷]
- کتاب تفسیر موسیقی، جلد اول، ۱۳۳۰، جلد دوم، ۱۳۳۱ انتشارات صفی‌علی‌شاه[۸]
- کتاب هفت نغمهٔ چنگ، ۱۳۳۳[۹] انتشارات صفی‌علی‌شاه[۱۰]
- مجموعه‌مقالات منتشرشده در مجلهٔ موسیقی
- مجموعه‌مقالات منتشرشده در مجلهٔ ژونس موزیکال
- مجموعه‌مقالات منتشرشده در مجلهٔ رودکی
- مجموعه‌مقالات منتشرشده در مجلهٔ مقام موسیقایی[۱۱]
درگذشت[ویرایش]
سعدی حسنی پس از یک دوره بیماری طولانی، در ۲۶ آذر ۱۳۶۵ در هامبورگ آلمان درگذشت.
پانویس[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ناصر شکرایی، امیراشرف آریانپور. «به یاد سعدی حسنی». ماهنامه کلک، آذر ۱۳۷۰ - شماره ۲۱ /به واسطه نورمگز.
- ↑ «سعدی حسنی». راسخون. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۸.
- ↑ آریان پور، امیر اشرف (آذر ۱۳۷۰). سعدی حسنی. تهران: مجله کلک، شماره ،۲۱.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «یادی از سعدی حسنی». موسیقی هنری ایران. بیست و پنجم آذر هشتاد و چهار. بایگانی‌شده از اصلی در 1 اوت 2018. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ محمود خوشنام (۲۸ آذر ۱۳۹۰). «یادی از سعدی حسنی، موسیقی‌شناس: قالی ایران و فرم سمفونی». بی‌بی‌سی فارسی.
- ↑ محمود خوشنام (۱۴ فروردین ۱۳۹۳). «از مجله موسیقی تا ماهنامه رودکی». گفتگوی هارمونیک.
- ↑ «تاریخ موسیقی». سازمان اسناد و کتابخانه ملی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ اوت ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱ اوت ۲۰۱۸.
- ↑ «تفسیر موسیقی». کتابخانه دانشگاه شیراز.
- ↑ «هفت نغمه چنگ». کاراکتاب.
- ↑ «هفت نغمه چنگ». کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد.
- ↑ «مقالات مقام موسیقایی». نورمگز.
منابع[ویرایش]
- بی‌بی‌سی فارسی
- موسیقی هنری ایران بایگانی‌شده در ۱ اوت ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
- راسخون
- ویستا