جایزه ادبی پروین اعتصامی

جایزه ادبی پروین اعتصامی
کشور	ایران
برگزارکننده	خانه کتاب ایران
نخستین جایزه	۱۳۸۳

جایزه ادبی پروین اعتصامی، جایزه‌ای است ادبی که به صورت دو سالانه به آثار انتشار یافته در زمینه ادبیات داستانی به زبان فارسی در ایران توسط خانه کتاب ایران که نهادی مستقل، غیردولتی و غیرانتفاعی است، اعطا می‌شود.

این جایزه با هدف بزرگداشت مقام و شخصیت شاعر نامدار ایران پروین اعتصامی، رشد و اعتلای خلاقیت‌ها و آفرینش‌های ادبی بانوان، ترویج و تقویت زبان فارسی در خارج از کشور، ایجاد پیوند بین ادبیات ملل به ویژه در حوزه جهان اسلام، معرفی چهره‌های شاخص زنان ادیب و پژوهنده و تقدیر از زنان در عرصه زبان و ادب فارسی همه ساله در سالروز تولد پروین اعتصامی برگزار می‌شود.

این جایزه در سال ۱۳۸۳ آغاز به کار کرد. طی چهار دوره (از دور دوم تا پنجم) هزار و ۱۶۰ سکه بهار آزادی اهدا شده‌است.

مراسم نخستین دورهٔ جایزه ادبی پروین اعتصامی ۱۵ مرداد ماه همان سال، برگزار شد.

در این دوره آثاری که برای نخستین‌بار در سال ۱۳۸۱ در دو ردهٔ سنی بزرگسال و کودک و نوجوان توسط نویسندگان زن به چاپ رسیده بود مورد ارزیابی قرارگرفت که از میان آن آثار از ۶ اثر برگزیده در ردهٔ سنی بزرگسال و ۹ اثر برگزیده در ردهٔ سنی کودک و نوجوان تقدیر شد.

دومین دوره این جایزه ادبی، ۱۵ اسفندماه سال ۱۳۸۵ همزمان با یکصدمین سال تولد بانو پروین اعتصامی برگزار شد.

در این دوره نیز آثاری مورد ارزیابی قرارگرفت که برای نخستین‌بار در سال‌های ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ به طبع رسیده بود.

از میان این آثار ۴ اثر در ردهٔ سنی بزرگسال و ۶ اثر در ردهٔ سنی کودک و نوجوان برگزیده اعلام شد.

سومین دوره این جایزه در اسفندماه ۱۳۸۷ در تالار وحدت برگزار شد.

سومین دوره

شعر

• برگزیده شعر کلاسیک (تألیف): «پیانو» سروده مریم جعفری آذرمانی

پایان‌نامه‌های ادبی

• برگزیده پایان‌نامه‌های ادبی: «مدرنیسم و پسامدرنیسم در ادبیات داستانی معاصر فارسی» اثر منصوره تدینی
• برگزیده داستان بلند، کتاب «فصل آخر» نوشته گیتا گرکانی

برگزیدگان چهارمین دوره

شعر

• شعر سنتی (تألیف): «حالا تو» سروده فریبا یوسفی و «شاید مرا دوباره به خاطر بیاوری» سروده مژگان عباسلو
• شعر نو (تألیف): «سیب حوا» سروده سودابه امینی و «خاطرات بی‌تأویل» سروده شراره کامرانی
• شعر (ترجمه): «در آیینه رود» تألیف محمد رضا شفیعی کدکنی با ترجمه پری آزرم معتمدی

ادبیات داستانی

عشق آبی تألیف مریم مقامی

ادبیات پژوهشی

• نقد و پژوهش ادبی (تألیف): «دستنامه سعدی» تألیف زهره زرشناس
• نقد و پژوهش ادبی (ترجمه): «تخیل مکالمه‌ای (جستارهایی دربارهٔ رمان)» تألیف میخاییل باختین ترجمه رؤیا پورآذر
• پایان‌نامه: «تحلیل و مقایسه اشعار برجسته عاشورایی فارسی و عربی» نرگس انصاری

ادبیات کودک و نوجوان

• شعر کودک (تألیف): «سفید سیاه راه راه» سروده شکوه قاسم‌نیا/ «مجموعه نی نی» سروده بنفشه رسولیان بروجنی/ «گنجشک پر… جوراب پر» سروده مریم هاشم‌پور
• شعر نوجوان (تألیف): «من آدم آهنی شدم» تألیف کبری بابایی / «برسد به دست تو ای پادشاه جهان» سروده مهدیه نظری
• داستان کودک (تألیف): «خانم غوله به عروسی می‌رود» سروده سرور کتبی/ «خداحافظ راکون پیر» اثر تألیفی کلر ژوبرت
• داستان کودک (ترجمه): «زرد و صورتی» تألیف ویلیام استیگ به ترجمه کلر ژوبرت/ «ماجراهای پیازچه» تألیف جانی روداری به ترجمه مرضیه شجاعی دیندارلو
• داستان نوجوان (تألیف): «طعم تلخ خرما» تألیف مهناز فتاحی
• داستان نوجوان (ترجمه): «چشم بهشتی» تألیف دیوید آلموند به ترجمه نسرین وکیلی/ «مجموعه بال (بال آفتابی، بال آتشین و بال نقره‌ای)» تألیف کنت اپل به ترجمه ملیحه محمدی

پنجمین دوره

شعر

• تألیف: در این حوزه دو اثر به‌طور مشترک برگزیده شد:

جمهوری غزل، سروده سیده فاطمه موسوی، انتشارات فصل پنجم.

آتش‌نوشته‌های مدادشمعی، سروده راحله معماریان، انتشارات دفتر شعر جوان.

ادبیات داستانی

• تألیف: شهریور هزار و سیصد و نمی‌دانم چند، طلا نژادحسن، انتشارات قطره.
• ترجمه: رؤیای مادرم، تألیف آلیس مونرو با ترجمه ترانه علیدوستی، نشر مرکز.

ادبیات نمایشی

• تألیف: دختران باغ‌های قالی، تألیف هنگامه مفید، نشر نمایش.
• ترجمه: فردریک یا تئاتر بولوار، تألیف اریک امانوئل اشمیت با ترجمه شهلا حائری، نشر قطره.

ادبیات پژوهشی

• تألیف: نظریه و نقد پسااستعماری، تألیف آزاده شاهمیری، نشر علم.
• تصحیح: محک خسروی، تألیف میرزا خسرو بیگ گرجی، تصحیح فائزه زهرا میرزا، انتشارات میراث مکتوب.
• پایان‌نامه: تحلیل ادبی نگاره‌های شاهنامه، تألیف فاطمه ماه وان، دانشگاه فردوسی مشهد.

شعر کودک

• تألیف: در این حوزه دو اثر به‌طور مشترک شایسته تقدیر شد:

فقط یک بستنی قیفی، سروده الهام حسینی‌زاوه، انتشارات آستان قدس رضوی (به‌نشر).

میو میو تشکر، سروده مریم هاشم‌پور، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

شعر نوجوان

• تألیف: در این حوزه دو اثر به‌طور مشترک شایسته تقدیر شد:

دفتر گل باز شد، سروده مریم زندی، انتشارات فصل پنجم.

برو جلو بوق نزن، سروده فاطمه کاوندی، انتشارات چاپ و نشر نظر.

داستان کودک

• تألیف: مجموعه کتاب‌های نارنجی (۵۲ قصه برای ۵۲ هفته سال)، فریبا کلهر، فروزنده خداجو و سرور کتبی، انتشارات قدیانی.

داستان نوجوان

• تألیف: بازگشت هرداد، تألیف فریبا کلهر، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

داستان ترجمه کودک و نوجوان

سیاه قلب، تألیف کورنلیا فونکه با ترجمه کتایون سلطانی، نشر افق.

ششمین دوره

ترجمه

• «قطار شبانه لیسبون» اثر مهشید میرمعزی و «وداع با ملکه» اثر سعیده بوغیری برگزیدهٔ مشترک

پژوهش

• «حرکت تئاتر به سمت شعر» اثر طلایه رؤیایی و «کارکرد ابهام در فرایند خوانش متن» اثر فروغ صهبا برگزیدهٔ مشترک

هفتمین دوره

پژوهش و نقد ادبی

• «تاریخ شعر زنان ایران از آغاز تا سده هشتم هجری» نوشته روح‌انگیز کراچی

ادبیات کودک

• «آب و تاب» سروده سعیده موسوی زاده

شعر

• مجموعه شعر «دایره» سروده مریم جعفری آذرمانی

داستان

• رمان «خون مردگی» نوشته الهام فلاح

هشتمین دوره

پژوهش‌های ادبی

• ادبیات بینافرهنگی نویسندگان برون‌تبار در آلمان، نرجس خدایی، انتشارات علمی و فرهنگی
• مکتب‌های ادبی جهان، مریم حسینی، انتشارات فاطمی