اختلال خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

اختلال خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته[۱] (به انگلیسی: Non-24-hour sleep–wake disorder) یا (N24SWD[۲]) یکی از چندین اختلال ریتم شبانه‌روزی خواب (CRSDs) است. این اختلال به عنوان یک «الگوی پایدار مزمن دربرگیرنده[...] تأخیر روزانه در زمان به خواب رفتن و بیداری در فردی که در یک جامعه زندگی می‌کند» تعریف می‌شود.[۳] علائم آن‌ هنگامی ایجاد می‌شوند که ریتم شبانه‌روزی درون‌زای همگام‌ساز (خواب فری‌رانینگ) از چرخهٔ روشنایی-تاریکی در طبیعت خارج شود. اگرچه این اختلال خواب در افراد نابینا شایع‌تر است و تا ۷۰ درصد از نابینایان را تحت تأثیر قرار می‌دهد،[۴] اما می‌تواند بر افراد بینا نیز اثرگذار باشد. اختلال غیر ۲۴ ساعته ممکن است در کنار اختلالاتی چون اختلال دوقطبی، افسردگی، و آسیب مغزی تروماتیک بروز کند.[۲] آکادمی پزشکی خواب آمریکا (AASM) دستورالعمل‌های پیرامون اختلال ریتم شبانه‌روزی خواب (CRSD) را از سال ۲۰۰۷ با آخرین به‌روزرسانی منتشر شده در سال ۲۰۱۵ ارائه کرده‌است.[۲][۵]

بینا[ویرایش]

در افرادی با ریتم خواب غیر ۲۴ ساعته، بدن اساساً اصرار دارد که طول روز (و شب) به‌طور قابل ملاحظه‌ای بیشتر از ۲۴ ساعت (یا به ندرت کوتاه‌تر) باشد و از سازگاری با چرخه بیرونی نور-تاریکی خودداری می‌کند. این امر، خوابیدن در زمان‌های عادی را غیرممکن می‌کند و همچنین باعث تغییرات روزانه در سایر جنبه‌های ریتم شبانه‌روزی مانند زمان اوج هوشیاری، حداقل دمای بدن، متابولیسم و ترشح هورمون می‌شود. اختلال خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته، باعث می‌شود که ریتم خواب و بیداری فرد در طول شبانه‌روز در حرکت باشد و در نهایت برای یک یا دو روز به حالت عادی بازگردد و دوباره به حالت غیرعادی برگردد. این حالت به عنوان خواب فری‌رانینگ شناخته می‌شود.[نیازمند منبع]

افراد مبتلا به این اختلال ممکن است برای تطابق خود با دیگر تغییرات در چرخه‌های خواب و بیداری منظم و ثابت، مانند تعطیلات، فشار روانی، فعالیت‌های عصرگاهی، تغییرات زمان مانند ساعت تابستانی، سفر به مناطق زمانی مختلف، بیماری، داروها (به‌ویژه محرک‌ها یا داروهای آرام بخش)تغییر در ساعات نور روز در فصول مختلف و رشد قد، دچار مشکل شوند که معمولاً باعث ایجاد خستگی نیز می‌شوند. آن‌ها همچنین نسبت به افراد معمولی پس از محرومیت کامل از خواب تمایل به خواب کمتری نشان می‌دهند.[۶]

ریتم غیر ۲۴ ساعته می‌تواند در هر سنی شروع شود و لزوماً متعلق به دوران کودکی نیست. اختلال فوق گاهی با اختلال فاز خواب تأخیری همراه می‌شود.[۷]

بیشتر افراد مبتلا به این اختلال متوجه می‌شوند که این اختلال به شدت توانایی آن‌ها را برای عملکرد در مدرسه، شغل و زندگی اجتماعی مختل می‌کند. به‌طور معمول، آن‌ها «تا حدی یا به‌طور کامل قادر به انجام فعالیت‌های برنامه‌ریزی شدهٔ روزانه نیستند و بیشتر آن‌ها نمی‌توانند در مشاغل معمولی کار کنند».[۸] تلاش برای نگه داشتن ساعات متعارف توسط افراد مبتلا به این اختلال عموماً منجر به بی‌خوابی (که از ویژگی‌های طبیعی خود این اختلال نیست) یا خواب‌آلودگی مفرط، (تا حدی که به خواب عمیق می‌روند) و همچنین عوارض بی‌شمار مرتبط با محرومیت از خواب مزمن، می‌شود. افراد بینای دچار ریتم غیر ۲۴ ساعته که خود را مجبور می‌کنند تا یک روز کاری عادی زندگی کنند "اغلب موفق نیستند و ممکن است در ساعات بیداری دچار شکایات جسمی و روانی مانند خواب‌آلودگی، خستگی، سردرد، کاهش اشتها یا خلق افسرده" شوند. بیماران اغلب در حفظ زندگی اجتماعی معمولی با مشکل مواجه می‌شوند و برخی از آن‌ها شغل خود را از دست می‌دهند یا از تحصیل بازمی‌مانند."[۶]

نابینا[ویرایش]

تخمین زده شده‌است که ریتم غیر ۲۴ ساعته در بیش از نیمی از تمام افرادی که کاملاً نابینا هستند، رخ می‌دهد.[۲][۹][۱۰] این اختلال می‌تواند در هر سنی، از بدو تولد به بعد رخ دهد. معمولاً مدت کوتاهی پس از از دست دادن یا برداشتن چشم فرد این اختلال بروز می‌کند،[۱۱] زیرا سلول‌های گانگلیونی حساس به نور در شبکیه نیز برداشته می‌شوند.[نیازمند منبع]

بدون رسیدن نور به شبکیه، هستهٔ سوپراکیاسماتیک (SCN)، واقع در هیپوتالاموس، قادر نیست تا به‌طور روزانه جهت همگام‌سازی ریتم شبانه‌روزی فرد با ریتم اجتماعی اقدام کند و در نتیجه برای بسیاری از افراد کاملاً نابینا، اختلال ریتم غیر ۲۴ روی می‌دهد.[۹] غیر ۲۴ در میان بیماران کم‌بینا که حتی کمترین میزان دریافت نور را نیز دارند، نادر است. محققان دریافته‌اند که قرار گرفتن در معرض حداقل نور در شب می‌تواند بر ساعت بدن تأثیر بگذارد.[۱۲]

علائم[ویرایش]

افراد مبتلا به این اختلال ممکن است پیروی از یک ریتم منظم برایشان مشکل باشد، زیرا ساعت بیولوژیکی آن‌ها می‌تواند به قدری تغییر کند که در طول روز خواب‌آلود باشند و در طول شب بی‌خوابی را تجربه کنند.[۲] یکی دیگر از ویژگی‌های رایج تشخیصی ماهیت چرخه‌ای افراد غیر ۲۴ ساعته: افراد دوره‌های خاصی را تجربه خواهند کرد، ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها در طول روز (دوره‌های دارای نشانه) بخوابند که جایگزین دوره‌های خواب در ساعات عادی شبانه (دوره‌های بدون علامت) است.

علائم گزارش شده توسط بیمارانی که مجبور به برنامه ۲۴ ساعته می‌شوند مشابه علائم محرومیت از خواب است و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

علل[ویرایش]

عوامل مؤثر احتمالی بر بروز اختلال خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته ۲ مورد است: (۱)، عوامل بیرونی: دور شدن از چرخه‌های نور روزانه (مانند کار در محیطی کاملاً عاری از نور طبیعی).[نیازمند منبع] و (۲)، ذاتی: در مواردی که عوامل مانند نابینایی یا عملکرد نادرست بیوشیمی بدن به نور در فرد مورد بحث، ترشح ملاتونین در برخورد با نور اختلال وجود دارد.[نیازمند منبع] ملاتونین عامل تنظیم خواب است و انتشار آن توسط مقدار نور وارد شده به چشم کنترل می‌شود.[نیازمند منبع]

بینا[ویرایش]

به نظر می‌رسد بروز این اختلال در افراد بینا نادرتر از افراد نابینا باشد و علت اختلال در ریتم شبانه‌روزی در افراد بینا کمتر شناخته شده‌است.[۱۳] حداقل یک مورد از افراد بینایی که دچار ریتم غیر ۲۴ ساعته بودند قبلاً در ناحیهٔ سَر دچار آسیب شده بود.[۱۴] بیمار دیگری که این اختلال در او تشخیص داده شد، بعداً مشخص شد که «آدنوم هیپوفیز بزرگی دارد که کیاسمای بینایی را درگیر کرده‌است». بنابراین به نظر می‌رسد مشکل عصبی در این اختلال اثرگذار باشد. به‌طور خاص، تصور می‌شود که عملکرد غیرطبیعی هسته سوپراکیاسماتیک (SCN) در هیپوتالاموس بر بروز اختلال مؤثر باشد. برای درمان چندین مورد دیگر نیز، کرونوتراپی، که یک درمان تجویز شده برای اختلال فاز خواب تأخیری است، تجویز گردیده.[۱۳] «مطالعات روی جانوران نشان داد که سندرم هایپرنیکتوهمرال می‌تواند تأثیری فیزیولوژیکی بر طولانی‌تر شدن چرخهٔ خواب و بیداری با کرونوتراپی بگذارد.»[۷] طبق گفته آکادمی پزشکی خواب آمریکا (AASM): «به نظر می‌رسد نقص در همگام‌سازی منعکس‌کنندهٔ ریتم‌های فری‌رانینگ (FRD) در بیماران باشد.»[۱۵]

چندین مطالعهٔ تجربی روی افراد بینا مبتلا به این اختلال انجام شده‌است. مک آرتور و همکاران گزارشی از درمان یک بیمار بینا که «به نظر می‌رسد حساس به نور درخشان است» منتشر کردند.[۱۶] به عبارت دیگر، مغز (یا شبکیهٔ چشم) به‌طور طبیعی به نور واکنش نشان نمی‌دهد (افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به‌طور غیرعادی به نور حساس باشند یا نباشند؛ یک مطالعه نشان داد که آن‌ها نسبت به گروه کنترل حساس‌تر بودند[۶]). در سال ۲۰۰۲ اوچیاما و همکاران. پنج بیمار مبتلا به ریتم غیر ۲۴ ساعتهٔ بینا را که در طول مطالعه مشخص شد چرخهٔ خواب و بیداری‌شان به‌طور متوسط ۲۵٫۱۲ ساعت بود را مورد بررسی قرار داد.[۱۷] چنین چیزی به‌طور قابل توجهی طولانی‌تر از میانگین ۲۴٫۰۲ ساعته بروز کرده در افراد گروه کنترل در آن مطالعه است که نزدیک به میانگین چرخهٔ ذاتی برای بزرگسالان سالم در تمام سنین بود: ۲۴٫۱۸ ساعت که توسط چارلز سزیسلر یافت شد.[۱۸] مطالعه معمولاً به تأخیر «یک تا دو ساعته» در هر ۲۴ ساعت در روز (به معنی یک چرخهٔ ۲۵ تا ۲۶ ساعته) اشاره دارد.[نیازمند منبع]

اوچیاما و همکاران قبلاً نشان داده بودند که کاهش دمای مرکزی بدن بیماران بینای مبتلا به ریتم غیر ۲۴ ساعته در مرحلهٔ خواب بسیار زودتر از دو ساعت قبل از بیدار شدن معمول رخ می‌دهد. آن‌ها عنوان می‌کنند که طبق منحنی پاسخ فاز (PRC) برای نور، فاصلهٔ زیاد بین کاهش دمای بدن و بیداری باعث می‌شود روشنایی پس از بیدار شدن تقریباً بی‌اثر شود.[۱۹]

در بررسی بالینی خود در سال ۲۰۰۷، اوکاوا و اوچیاما گزارش دادند که افراد دچار ریتم غیر ۲۴ ساعته، میانگین مدت خوابشان ۹ تا ۱۰ ساعت است و دورهٔ شبانه‌روزی آن‌ها به‌طور متوسط ۲۴٫۸ ساعت به درازا می‌کشد.[۶]

منابع[ویرایش]

  1. ↑ Fadden, James S. P. "What You Need to Know About Non-24". Sleep Review (به انگلیسی). Retrieved 2019-06-26.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ Auger, RR; Burgess, HJ; Emens, JS; Deriy, LV; Thomas, SM; Sharkey, KM (15 October 2015). "Clinical Practice Guideline for the Treatment of Intrinsic Circadian Rhythm Sleep–Wake Disorders: Advanced Sleep–Wake Phase Disorder (ASWPD), Delayed Sleep–Wake Phase Disorder (DSWPD), Non-24-Hour Sleep–Wake Rhythm Disorder (N24SWD), and Irregular Sleep–Wake Rhythm Disorder (ISWRD). An Update for 2015: An American Academy of Sleep Medicine Clinical Practice Guideline". Journal of Clinical Sleep Medicine. 11 (10): 1199–236. doi:10.5664/jcsm.5100. PMC 4582061. PMID 26414986.
  3. ↑ American Academy of Sleep Medicine (2001). The International Classification of Sleep Disorders, Revised (ICSD-R) (PDF). ISBN 978-0-9657220-1-8. Archived from the original (PDF) on July 26, 2011. Retrieved April 30, 2016.
  4. ↑ "Non-24-Hour Sleep-Wake Disorder". NORD (National Organization for Rare Disorders) (به انگلیسی). Retrieved 2020-12-14.
  5. ↑ Morgenthaler, TI; Lee-Chiong, T; Alessi, C; Friedman, L; Aurora, RN; Boehlecke, B; Brown, T; Chesson AL, Jr; Kapur, V (November 2007). "Practice parameters for the clinical evaluation and treatment of circadian rhythm sleep disorders. An American Academy of Sleep Medicine report". Sleep. 30 (11): 1445–59. doi:10.1093/sleep/30.11.1445. PMC 2082098. PMID 18041479.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ Okawa M, Uchiyama M (December 2007). "Circadian rhythm sleep disorders: characteristics and entrainment pathology in delayed sleep phase and non-24-h sleep–wake syndrome" (PDF). Sleep Med Rev. 11 (6): 485–96. doi:10.1016/j.smrv.2007.08.001. PMID 17964201. Archived from the original (PDF) on December 17, 2008.
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ Oren, Dan A.; Wehr, Thomas A. (10 December 1992). "Hypernyctohemeral syndrome after chronotherapy for delayed sleep phase syndrome". Letter to the Editor. New England Journal of Medicine. 327 (24): 1762. doi:10.1056/NEJM199212103272417. PMID 1435929.
  8. ↑ American Academy of Sleep Medicine (2001). The International Classification of Sleep Disorders, Revised (ICSD-R) (PDF). ISBN 978-0-9657220-1-8. Archived from the original (PDF) on July 26, 2011. Retrieved April 30, 2016.
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ "Circadian Rhythm Sleep Disorder" (PDF). American Academy of Sleep Medicine. 2008. Retrieved August 8, 2009.
  10. ↑ Sack RL, Lewy AJ, Blood ML, Keith LD, Nakagawa H (July 1992). "Circadian rhythm abnormalities in totally blind people: incidence and clinical significance". J. Clin. Endocrinol. Metab. 75 (1): 127–34. doi:10.1210/jc.75.1.127. PMID 1619000. Archived from the original on 27 August 2021. Retrieved 4 April 2022.
  11. ↑ Uchimaya, Makoto; Lockley, Steven W. (2009). "Non-24-Hour Sleep–wake Syndrome in Sighted and Blind Patients". Sleep Med Clin. 4 (2): 195–211. doi:10.1016/j.jsmc.2009.02.002.
  12. ↑ Zeitzer JM, Dijk DJ, Kronauer R, Brown E, Czeisler C (August 2000). "Sensitivity of the human circadian pacemaker to nocturnal light: melatonin phase resetting and suppression". J. Physiol. 526 (Pt 3): 695–702. doi:10.1111/j.1469-7793.2000.00695.x. PMC 2270041. PMID 10922269.
  13. ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ El-Ad, Baruch (April 9, 2009). "Circadian rhythm sleep disorder: free-running type". MedLink Neurology. Archived from the original (Clinical Summary) on 24 March 2008. Retrieved August 8, 2009. (search, upper left, for "non-24")
  14. ↑ Boivin DB, James FO, Santo JB, Caliyurt O, Chalk C (June 2003). "Non-24-hour sleep–wake syndrome following a car accident". Neurology. 60 (11): 1841–3. doi:10.1212/01.WNL.0000061482.24750.7C. PMID 12796546.
  15. ↑ Moegenthaler, TI; T Lee-Chiong; et al. (November 2007). "Standards of Practice Committee of the AASM. Practice Parameters for the Clinical Evaluation and Treatment of Circadian Rhythm Sleep Disorder". Sleep. 30 (11): 1445–59. doi:10.1093/sleep/30.11.1445. PMC 2082098. PMID 18041479.
  16. ↑ McArthur AJ, Lewy AJ, Sack RL (1996). "Non-24-hour sleep–wake syndrome in a sighted man: circadian rhythm studies and efficacy of melatonin treatment". Sleep. 19 (7): 544–53. doi:10.1093/sleep/19.7.544. PMID 8899933.
  17. ↑ Uchiyama M, Shibui K, Hayakawa T, Kamei Y, Ebisawa T, Tagaya H, Okawa M, Takahashi K (2002). "Larger phase angle between sleep propensity and melatonin rhythms in sighted humans with non-24-hour sleep–wake syndrome". Sleep. 25 (1): 83–88. doi:10.1093/sleep/25.1.83. PMID 11833864.
  18. ↑ "Human Biological Clock Set Back an Hour". Harvard University Gazette. July 15, 1999. Retrieved December 9, 2007.
  19. ↑ Uchiyama, M.; Okawa, M.; Shibui, K.; Kim, K.; Tagaya, H.; Kudo, Y.; Kamei, Y.; Hayakawa, T.; Urata, J. (2000-11-17). "Altered phase relation between sleep timing and core body temperature rhythm in delayed sleep phase syndrome and non-24-hour sleep-wake syndrome in humans". Neuroscience Letters. 294 (2): 101–104. doi:10.1016/s0304-3940(00)01551-2. ISSN 0304-3940. PMID 11058797.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=اختلال_خواب_و_بیداری_غیر_۲۴_ساعته&oldid=39231702»