گفت‌وگو با بهرام بیضایی

گفت‌وگو با بهرام بیضایی

روی جلد
ویراستار(ها)	زاون قوکاسیان
نویسنده(ها)	بهرام بیضایی
طراح جلد	مجید اخوان
کشور	تهران
زبان	فارسی
گونه(های) ادبی	مصاحبه
ناشر	آگاه
تاریخ نشر	۱۳۷۱
شمار صفحات	۳۳۵
شابک	شابک ‎۹۶۴−۴۱۶−۱۱۰−۶
رده‌بندی دیوئی	‏‫‬‭۷۹۱/۴۳۰۲۳۳۰۹۲
کتابخانه کنگره	‏‫‬‭PN۱۹۹۸/۳ /ب۹آ۵‏‫‬‭ ۱۳۷۱
کتابخانه ملی ایران	‭م۷۲-۲۲۲۶

گفت‌وگو با بهرام بیضایی کتابی است که به کوششِ زاون قوکاسیان از گفتگوهای سال‌های ۱۳۶۵ و ۱۳۶۷اَش با بهرام بیضایی فراهم و به سالِ ۱۳۷۱ منتشر شد. این مفصّل‌ترین گفتگوی بیضایی است که به صورتِ مکتوب منتشر شده است، و نخستین کتابِ گفتگوهایش.

متن

متنِ کتاب از گفتگوهای سال‌های ۱۳۶۵ و ۱۳۶۷ قوکاسیان با بیضایی در خانهٔ بیضایی در تهران فراهم شده‌است. این گفتگوها را بیضایی در ۱۳۶۷ در سوئد «بازبینی و فشرده» کرد. کتاب در زمستانِ ۱۳۷۱ به وسیلهٔ انتشاراتِ آگاه منتشر شد.

بخش‌هایی از این گفتگو دوباره هم منتشر شده‌است؛ مثلاً:

• «پالایش آیین‌ها». صنعت سینما (۳۲): ۵۶–۶۱. اسفند ۱۳۸۳.
• «نگهبانِ عشق و باروری». صنعت سینما (۷۹): ۱۲۲–۱۲۶. بهمن ۱۳۸۷.
• «ترس از گذر زمان». صنعت سینما (۸۰): ۱۱۰–۱۱۲. اسفند ۱۳۸۷.
• «آتش و خاک». صنعت سینما (۹۲): ۸۶–۹۱. اسفند ۱۳۸۸.
• «تاریخ را پیروزشدگان می‌نویسند». صنعت سینما (۱۱۶): ۸۰-۸۳. اسفند ۱۳۹۰.

چند سال پس از انتشارِ این کتاب، مسلم منصوری پاره‌ای پیش‌تر منتشرنشده از گفتگوهای بیضایی با قوکاسیان را در کتابِ سینما و ادبیات: چهارده گفتگو (۱۳۷۷) آورد.

اخباری از سانسورِ گفت‌وگو با بهرام بیضایی در سالِ ۱۳۷۵ هست: وزارتِ فرهنگ و ارشادِ اسلامی به شرطِ دَه تغییر در متن جوازِ انتشارش را می‌داده است؛ ولی کتاب در این سال تجدیدِ چاپ نشد. (در ۱۳۷۸ شد.) پنج پاره از گفته‌های بیضایی در این کتاب که سانسورچیانِ ۱۳۷۵ اجازهٔ انتشارش را ندادند در کتابِ ممیزی کتاب: پژوهشی در ۱۴۰۰ سند ممیزی کتاب در سال ۱۳۷۵ (۱۳۸۰) آمده است.

موضوع

موضوعِ اصلیِ گفتگو «آثار نمایشی و سینمایی بیضایی» است. سخن از کودکیِ بیضایی آغاز می‌شود، از خانواده‌اش می‌گوید، از گرایشش به سینما و تئاتر، و سپس بیشترِ گفتگو به تجزیه و تحلیلِ فیلم‌های بیضایی می‌گذرد.

در نظرِ دیگران

ناقدانی این کتاب را بسیار ستوده‌اند، از مصطفی جلالی فخر که آن را «فراتر از خاطره و تاریخ» گفته تا تهماسب صلح‌جو که «پر و پیمان» وصفش کرده و وحید علیرضائی که برای شناختِ بیضایی «مفید»ش شناخته است.

فیلم

صدا یا فیلمی از این گفتگوی قوکاسیان و بیضایی منتشر نشده؛ ولی پاره‌هایی از گفته‌های بیضایی در این کتاب در فیلمِ اعتراضِ بهرام بیضایی (۱۳۹۹) اجرا شده‌است.

منابع

• − (۱۳۷۹). کارنامه نشر ۱۳۷۸: فهرست کتاب‌های منتشرشده در سال ۱۳۷۸. ج. ۱. تهران: خانه کتاب. شابک ۹۶۴-۶۱۹۲-۶۲-۹.
• − (۱۳۷۲). کتابنامه. تهران: اداره کلّ مطبوعات و نشریات وزارت ارشاد اسلامی.
• بیضایی، بهرام؛ قوکاسیان، زاون (۱۳۷۱). گفت‌وگو با بهرام بیضایی. تهران: انتشارات آگاه.
• بیضایی، بهرام؛ قوکاسیان، زاون (۱۳۷۸). گفت‌وگو با بهرام بیضایی. تهران: انتشارات آگاه. شابک ۹۶۴-۴۱۶-۱۱۰-۶.
• تاجور، علی (۱۳۸۴). کتابشناسی نمایش. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. شابک ۹۶۴-۹۵۸۵۱-۶-۸.
• جلالی فخر، مصطفی (۶ دی ۱۳۹۹). «جای خالی استاد». اعتماد (۴۸۲۵): ۱ و ۴.
• رجب‌زاده، احمد (۱۳۸۱). ممیزی کتاب: پژوهشی در ۱۴۰۰ سند ممیزی کتاب در سال ۱۳۷۵. تهران: انتشارات کویر. شابک ۹۶۴-۶۱۴۴-۷۰-۵.
• شیدا، مجید, ویراستار (۱۳۹۸). فصلی دیگر با زاون قوکاسیان. اصفهان: نقش مانا. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۹۵۶-۶۲-۷.
• صلح‌جو، تهماسب (تیر ۱۴۰۱). «همیشه انتخاب‌کننده نیستیم». فیلم امروز (۱۵): ۱۴۰.
• علیرضائی، وحید (۱۴۰۲). فرهنگ سینمای فارسی: ۱۳۰۹−۱۳۵۷. ج. ۱. تهران: عنوان. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۷۸۲۶-۶۹-۰.
• محمودی، علی‌رضا, ویراستار (۱۳۸۲). ۲۵ سال سینمای ایران: نشریات و کتاب‌های سینمایی. تهران: موزه سینما.
• منصوری، مسلم, ویراستار (۱۳۷۷). سینما و ادبیات: چهارده گفتگو. تهران: نشر علم. شابک ۹۶۴-۵۹۸۹-۷۴-۴.
• مهرابی، مسعود (۱۳۸۰). کتابشناسی سینما در ایران از آغاز تا ۱۳۷۹. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. شابک ۹۶۴-۵۷۹۹-۲۸-۷.
• نجیب، ابوالفضل (۵ اسفند ۱۳۹۹). «رشگ‌برانگیز و محبوب تیره‌های گونه‌گون». اعتماد (۴۸۷۳): ۸.

پیوند به بیرون

• گفت‌وگو با بهرام بیضایی در کتابخانه باز
• اعتراضِ بهرام بیضائی (۱۳۹۹) در یوتیوب