سه‌شاخه‌دندان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

تریناکسودون
محدودهٔ زمانی: تریاس پیشین تا تریاس پسین
۲۵۱ تا ۲۲۰ میلیون سال پیش
سنگواره تریناکسودون در موزه ملی تاریخ طبیعی (آمریکا)
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
زیرشاخه: مهره‌داران
فروشاخه: آرواره‌داران
بالارده: چهاراندامان
رده: هم‌کمانان
راسته: ددکمانان
زیرراسته: گوه‌ای‌دندانان
فروراسته: سگدندان‌سانیان
سرده: سه‌شاخه‌دندان

سه‌شاخه‌دندان یا تریناکسودون (نام علمی: Thrinaxodon) نام یک سرده منقرض‌شده از فروراسته سگ‌دندان است.

این سرده بیشتر به خاطر گونه T. liorhinus شناخته می‌شود که در آفریقای جنوبی و جنوبگان زندگی می‌کرده‌است. زمان زیست سه‌شاخه‌دندان بین مرز پرمین-تریاس و اواسط تریاس تاریخ‌گذاری شده‌است. بقا و انقراض این جانور شاید مرتبط با عادت‌های حفر زمین آن بوده‌است.

توصیف[ویرایش]

نگاره‌ای خیالی از بدن تریناکسودون بر اساس سنگواره

سه‌شاخه‌دندان هم‌کمانی (سیناپسید) کوچک تقریباً به اندازه یک روباه بود و احتمالاً بدنش از مو پوشیده شده بود. آرایش دندان‌هایش نشان می‌دهد که گوشت‌خوار بوده‌است و رژیم غذایی خود را بیشتر بر روی حشرات، گیاه‌خواران کوچک و بی‌مهرگان متمرکز می‌کرده‌است. کام ثانویه منحصر به فرد تریناکسودون با موفقیت گذرگاه‌های بینی را از بقیه دهان جدا می‌کرد و به سه‌شاخه‌دندان اجازه می‌داد تا بدون مداخله در نفس کشیدن، به جویدن ادامه دهد، تطبیقی که برای گوارش مهم است.

دوره زندگی[ویرایش]

قدیمی‌ترین نمونه یافته‌شده از یک سه‌شاخه‌دندان نقب‌زن به حدود ۲۵۱ میلیون سال پیش برمی‌گردد، یک محدده زمانی مربوط به رویداد انقراض پرمین-تریاس. بخش عمده‌ای از این سنگواره‌ها در دشت‌های سیلابی آفریقای جنوبی، در حوضه کارو یافت شده‌اند. این جانور گوشت‌خواری رایج در تریاس پیشین بود و دلیل آن نابودی تعدادی زیادی از گوشت‌خواران در جریان انقراض پایان پرمین بود. تریناکسودون جانوری زمین‌کاو و نقب‌زن بود و این رفتار در آن دوره کم دیده می‌شد.

منابع[ویرایش]

پیوند به بیرون[ویرایش]